200 სინათლის წლით დაშორებულ თეთრ ჯუჯაზე სიცოცხლის საშენი მასალა აღმოაჩინეს
UCLA-ს ხელმძღვანელობით შექმნილმა მეცნიერთა გუნდმა განაცხადა, რომ მათ აღმოაჩინეს თეთრი ჯუჯა, რომლის ატმოსფეროც გამდიდრებულია ნახშირბადითა და აზოტით, ასევე ჟანგბადითა და წყალბადით (ეს ორი უკანასკნელი ელემენტი წყლის შემადგენელი ნაწილებია). თეთრი ჯუჯა დაახლოებით 200 სინათლის წლითაა დედამიწიდან დაშორებული და მენახირის თანავარსკვლავედის მიმართულებით მდებარეობს.
ასტრონომიის პროფესორმა ბენჟამინ ცუკერმენმა, რომელიც ამ კვლევის ერთ-ერთი თანაავტორია, თქვა, რომ ნაშრომი წარმოადგენს მტკიცებულებას იმისა, რომ თეთრ ჯუჯასთან მყოფი პლანეტური სისტემა სიცოცხლისთვის საჭირო საშენ მასალას შეიცავს. მისი თქმით, კვლევა მიუთითებს იმაზე, რომ სიცოცხლის ზოგიერთი აუცილებელი წინაპირობა საკმაოდ გავრცელებულია სამყაროში.
მეცნიერების განცხადებით, სიცოცხლის "ბლოკების" წარმომავლობა ასე იხსნება: თეთრი ჯუჯის გარშემო ბრუნავდა უმცროსი პლანეტა, რომელმაც მოულოდნელად შეიცვალა ტრაექტორია, რაც ამავე სისტემაში არსებული სხვა პლანეტის მიზიდულობას უნდა გამოეწვია. ცვლილების გამო ეს უმცროსი პლანეტა ძალიან ახლოს მივიდა თეთრ ჯუჯასთან, სადაც ვარსკვლავის ძლიერმა გრავიტაციულმა ველმა ის შუაზე გაგლიჯა - აირად და მტვრად აქცია. ნარჩენები თეთრი ჯუჯის გარშემო ორბიტაზე გავიდა (როგორც რგოლები სატურნის გარშემო), სანამ საბოლოოდ არ დაგროვდა თვითონ ვარსკვლავზე, რამაც სიცოცხლისთვის საშენი მასალა შექმნა.
კვლევის ერთ-ერთი თანაავტორის, ედუარდ იანგის თქმით, ეს მოვლენები სულ ახლახან, ბოლო 100 000 წლის განმავლობაში ხდებოდა. ასტრონომების შეფასებით, უმცროსი პლანეტის მასის დაახლოებით 30% წყალი და ყინული იყო, ხოლო დანარჩენი 70% - კლდოვანი მატერია. უმცროსი პლანეტის ანალოგი მრავლად უნდა გვხვდებოდეს ჩვენი მზის სისტემის კოიპერის სარტყელში. კოიპერის სარტყელი ნეპტუნის ორბიტის მიღმა მდებარეობს და კოსმოსური ობიექტების, კომეტებისა და უმცროსი პლანეტების უზარმაზარ გროვას წარმოადგენს. ასტრონომებს მრავალი ათწლეულის განმავლობაში აინტერესებდათ, ჰყავდათ თუ არა სხვა პლანეტურ სისტემებს კოიპერის სარტყელში არსებული ობიექტების მსგავსი სხეულები. ამ კვლევიდან ჩანს, რომ ამ საკითხში მზის სისტემა მარტო არაა.
თეთრი ჯუჯა არის მკვრივი, ნორმალური ვარსკვლავის საწვავამოწურული ნარჩენი. მისი ძლიერი მიზიდულობის ძალა იწვევს ნახშირბადის, ჟანგბადისა და აზოტის ჩაძირვას ატმოსფეროსა და ინტერიერში, ეს კი ტელესკოპებისთვის უხილავია. ეს არის ასტრონომიის ისტორიაში პირველი შემთხვევა, როცა თეთრ ჯუჯასთან აზოტი აღმოაჩინეს.
სი ჩუ, კვლევის მთავარი ავტორი ამბობს, რომ თუ სხვა ვარსკვლავების "კოიპერის სარტყელში" წყალია, ეს იმედისმომცემია.
"ახლა ჩვენ ვიყურებით მზის სისტემის გარეთ არსებულ პლანეტურ სისტემაში, სადაც უმცროს პლანეტებზე წყალი, აზოტი და ნახშირბადი უხვადაა. თუ დედამიწამ შეიძინა ეს ელემენტები მცირე ობიექტებთან შეჯახებით, სხვა პლანეტური სისტემის კლდოვანმა პლანეტებმაც შეიძლება იგივე ბედი გაიზიარონ", - ამბობს სი ჩუ.
ცუკერმენის თქმით, ეს კვლევა არ სცემს პასუხს, არის თუ არა დედამიწის გარდა სიცოცხლე სამყაროში. ამისთვის მეცნიერებმა დედამიწის მსგავსი პლანეტა უნდა აღმოაჩინონ, მსგავსი ზომით, მასითა და ვარსკვლავიდან დაშორებით.
-
გადახედვამამუკა მდინარაძე: რომ ვთქვა, რეალურად 6 ათასი იყო-თქო, მთელი ღამე კლავიატურასთან და ბანერების მომზადებაში უნდა გაათენონ და იყოს 400 000 მამუკა მდინარაძე: რომ ვთქვა, რეალურად 6 ათასი იყო-თქო, მთელი ღამე კლავიატურასთან და ბანერების მომზადებაში უნდა გაათენონ და იყოს 400 000
-
გადახედვანინო წილოსანი: ხალხი ვერ შეუკრიბეს, მიკროფნი ვერ ჩაურთეს, ლიაკა ხოშტარიას და ანა ნაცვლიშვილის დონის აქტივისტად აქციეს… ნინო წილოსანი: ხალხი ვერ შეუკრიბეს, მიკროფნი ვერ ჩაურთეს, ლიაკა ხოშტარიას და ანა ნაცვლიშვილის დონის აქტივისტად აქციეს…
-
გადახედვაჯო უილსონი: ეუთო/ოდირის დასკვნის განხილვის შემდეგ, ვიმეორებ იმას, რაც უკვე ვთქვი: “ქართული ოცნების” დე ფაქტო ხელისუფლება არალეგიტიმურია ჯო უილსონი: ეუთო/ოდირის დასკვნის განხილვის შემდეგ, ვიმეორებ იმას, რაც უკვე ვთქვი: “ქართული ოცნების” დე ფაქტო ხელისუფლება არალეგიტიმურია
-
გადახედვათეოდოროს რუსოპულოსი: ირაკლი კობახიძეს მინდა შევახსენო, რომ მისი ქვეყანა ევროპის საბჭოს წევრია თეოდოროს რუსოპულოსი: ირაკლი კობახიძეს მინდა შევახსენო, რომ მისი ქვეყანა ევროპის საბჭოს წევრია
-
გადახედვასალომე ზურაბიშვილი: მოვიდეს ორბელიანის სასახლეში ივანიშვილი, რადგან ის მართავს ქვეყანას სალომე ზურაბიშვილი: მოვიდეს ორბელიანის სასახლეში ივანიშვილი, რადგან ის მართავს ქვეყანას
-
გადახედვამარტა კოსი: ეუთო/ოდირის საბოლოო ანგარიში საქართველოს საპარლამენტო არჩევნების სერიოზულ ხარვეზებზე მიუთითებს მარტა კოსი: ეუთო/ოდირის საბოლოო ანგარიში საქართველოს საპარლამენტო არჩევნების სერიოზულ ხარვეზებზე მიუთითებს
-
გადახედვასალომე ზურაბიშვილი ორბელიანის მოედანზე მოწყობილი საახალწლო სოფლის სცენაზე ავიდა და კახელების მარშს მიმართა სალომე ზურაბიშვილი ორბელიანის მოედანზე მოწყობილი საახალწლო სოფლის სცენაზე ავიდა და კახელების მარშს მიმართა
-
გადახედვათამთა მიქელაძე ეუთო/ოდირის დასკვნასთან დაკავშირებით კობახიძის შეფასებებს პუნქტობრივად პასუხობს თამთა მიქელაძე ეუთო/ოდირის დასკვნასთან დაკავშირებით კობახიძის შეფასებებს პუნქტობრივად პასუხობს
-
გადახედვარასა იუკნევიჩიანე: საჭიროა 29 დეკემბრამდე სასწრაფო საერთაშორისო მოქმედება მცოცავი დიქტატურის წინააღმდეგ ქართველების მხარდასაჭერად რასა იუკნევიჩიანე: საჭიროა 29 დეკემბრამდე სასწრაფო საერთაშორისო მოქმედება მცოცავი დიქტატურის წინააღმდეგ ქართველების მხარდასაჭერად
-
გადახედვამაიკლ კარპენტერი: სასწორზე საქართველოს დემოკრატია დევს მაიკლ კარპენტერი: სასწორზე საქართველოს დემოკრატია დევს
-
გადახედვათურქეთში სასწრაფო დახმარების ვერტმფრენი საავადმყოფოს შენობას შეეჯახა და ჩამოვარდა — არის მსხვერპლი თურქეთში სასწრაფო დახმარების ვერტმფრენი საავადმყოფოს შენობას შეეჯახა და ჩამოვარდა — არის მსხვერპლი
-
გადახედვა"ოცნების" პრემიერი, ირაკლი კობახიძე, სალომე ზურაბიშვილს გასამართლებით ემუქრება "ოცნების" პრემიერი, ირაკლი კობახიძე, სალომე ზურაბიშვილს გასამართლებით ემუქრება
-
გადახედვაირაკლი კობახიძე: ხელახალი არჩევნების დანიშვნის საფუძველი არ არსებობს ირაკლი კობახიძე: ხელახალი არჩევნების დანიშვნის საფუძველი არ არსებობს
-
გადახედვაკობახიძის მტკიცებით, საპროტესტო აქციებში მონაწილეობას 3 000-მდე კაცი იღებს კობახიძის მტკიცებით, საპროტესტო აქციებში მონაწილეობას 3 000-მდე კაცი იღებს
-
გადახედვაკობახიძე ზურაბიშვილზე: ვნახოთ, სად გააგრძელებს ის ცხოვრებას - გისოსებს მიღმა თუ გისოსებს გარეთ კობახიძე ზურაბიშვილზე: ვნახოთ, სად გააგრძელებს ის ცხოვრებას - გისოსებს მიღმა თუ გისოსებს გარეთ
-
გადახედვაპუტინი: სურვილის შემთხვევაში რუსეთისა და აშშ-ს ურთიერთობის ნორმალიზება შესაძლებელია პუტინი: სურვილის შემთხვევაში რუსეთისა და აშშ-ს ურთიერთობის ნორმალიზება შესაძლებელია
-
გადახედვაწილოსანი: გამჭვირვალობის კანონზე გაზაფხულის აქციას რომ აზიარებენ, ჰგონიათ ეს გუშინ ხდებოდა წილოსანი: გამჭვირვალობის კანონზე გაზაფხულის აქციას რომ აზიარებენ, ჰგონიათ ეს გუშინ ხდებოდა
-
გადახედვაუკრაინაში კიდევ ერთი ქართველი მებრძოლი დაიღუპა უკრაინაში კიდევ ერთი ქართველი მებრძოლი დაიღუპა
-
გადახედვასაგანგებო: ჭავჭავაძის გამზირზე გაჩენილი ხანძრის ქრობისას მეხანძრე-მაშველი დაიღუპა საგანგებო: ჭავჭავაძის გამზირზე გაჩენილი ხანძრის ქრობისას მეხანძრე-მაშველი დაიღუპა
-
გადახედვარაუფოღლუ: ორპარტიული ჯგუფი MEGOBARI აქტს ახალ კონგრესს იანვარშივე წარუდგენს რაუფოღლუ: ორპარტიული ჯგუფი MEGOBARI აქტს ახალ კონგრესს იანვარშივე წარუდგენს
-
გადახედვაუწყვეტი პროტესტის 25-ე დღე — თბილისში დაგეგმილი აქციების განრიგი უწყვეტი პროტესტის 25-ე დღე — თბილისში დაგეგმილი აქციების განრიგი
კომენტარები