200 სინათლის წლით დაშორებულ თეთრ ჯუჯაზე სიცოცხლის საშენი მასალა აღმოაჩინეს
UCLA-ს ხელმძღვანელობით შექმნილმა მეცნიერთა გუნდმა განაცხადა, რომ მათ აღმოაჩინეს თეთრი ჯუჯა, რომლის ატმოსფეროც გამდიდრებულია ნახშირბადითა და აზოტით, ასევე ჟანგბადითა და წყალბადით (ეს ორი უკანასკნელი ელემენტი წყლის შემადგენელი ნაწილებია). თეთრი ჯუჯა დაახლოებით 200 სინათლის წლითაა დედამიწიდან დაშორებული და მენახირის თანავარსკვლავედის მიმართულებით მდებარეობს.
ასტრონომიის პროფესორმა ბენჟამინ ცუკერმენმა, რომელიც ამ კვლევის ერთ-ერთი თანაავტორია, თქვა, რომ ნაშრომი წარმოადგენს მტკიცებულებას იმისა, რომ თეთრ ჯუჯასთან მყოფი პლანეტური სისტემა სიცოცხლისთვის საჭირო საშენ მასალას შეიცავს. მისი თქმით, კვლევა მიუთითებს იმაზე, რომ სიცოცხლის ზოგიერთი აუცილებელი წინაპირობა საკმაოდ გავრცელებულია სამყაროში.
მეცნიერების განცხადებით, სიცოცხლის "ბლოკების" წარმომავლობა ასე იხსნება: თეთრი ჯუჯის გარშემო ბრუნავდა უმცროსი პლანეტა, რომელმაც მოულოდნელად შეიცვალა ტრაექტორია, რაც ამავე სისტემაში არსებული სხვა პლანეტის მიზიდულობას უნდა გამოეწვია. ცვლილების გამო ეს უმცროსი პლანეტა ძალიან ახლოს მივიდა თეთრ ჯუჯასთან, სადაც ვარსკვლავის ძლიერმა გრავიტაციულმა ველმა ის შუაზე გაგლიჯა - აირად და მტვრად აქცია. ნარჩენები თეთრი ჯუჯის გარშემო ორბიტაზე გავიდა (როგორც რგოლები სატურნის გარშემო), სანამ საბოლოოდ არ დაგროვდა თვითონ ვარსკვლავზე, რამაც სიცოცხლისთვის საშენი მასალა შექმნა.
კვლევის ერთ-ერთი თანაავტორის, ედუარდ იანგის თქმით, ეს მოვლენები სულ ახლახან, ბოლო 100 000 წლის განმავლობაში ხდებოდა. ასტრონომების შეფასებით, უმცროსი პლანეტის მასის დაახლოებით 30% წყალი და ყინული იყო, ხოლო დანარჩენი 70% - კლდოვანი მატერია. უმცროსი პლანეტის ანალოგი მრავლად უნდა გვხვდებოდეს ჩვენი მზის სისტემის კოიპერის სარტყელში. კოიპერის სარტყელი ნეპტუნის ორბიტის მიღმა მდებარეობს და კოსმოსური ობიექტების, კომეტებისა და უმცროსი პლანეტების უზარმაზარ გროვას წარმოადგენს. ასტრონომებს მრავალი ათწლეულის განმავლობაში აინტერესებდათ, ჰყავდათ თუ არა სხვა პლანეტურ სისტემებს კოიპერის სარტყელში არსებული ობიექტების მსგავსი სხეულები. ამ კვლევიდან ჩანს, რომ ამ საკითხში მზის სისტემა მარტო არაა.
თეთრი ჯუჯა არის მკვრივი, ნორმალური ვარსკვლავის საწვავამოწურული ნარჩენი. მისი ძლიერი მიზიდულობის ძალა იწვევს ნახშირბადის, ჟანგბადისა და აზოტის ჩაძირვას ატმოსფეროსა და ინტერიერში, ეს კი ტელესკოპებისთვის უხილავია. ეს არის ასტრონომიის ისტორიაში პირველი შემთხვევა, როცა თეთრ ჯუჯასთან აზოტი აღმოაჩინეს.
სი ჩუ, კვლევის მთავარი ავტორი ამბობს, რომ თუ სხვა ვარსკვლავების "კოიპერის სარტყელში" წყალია, ეს იმედისმომცემია.
"ახლა ჩვენ ვიყურებით მზის სისტემის გარეთ არსებულ პლანეტურ სისტემაში, სადაც უმცროს პლანეტებზე წყალი, აზოტი და ნახშირბადი უხვადაა. თუ დედამიწამ შეიძინა ეს ელემენტები მცირე ობიექტებთან შეჯახებით, სხვა პლანეტური სისტემის კლდოვანმა პლანეტებმაც შეიძლება იგივე ბედი გაიზიარონ", - ამბობს სი ჩუ.
ცუკერმენის თქმით, ეს კვლევა არ სცემს პასუხს, არის თუ არა დედამიწის გარდა სიცოცხლე სამყაროში. ამისთვის მეცნიერებმა დედამიწის მსგავსი პლანეტა უნდა აღმოაჩინონ, მსგავსი ზომით, მასითა და ვარსკვლავიდან დაშორებით.
-
გადახედვაამერიკელი ამომრჩევლები 5 ნოემბერს არჩევნებზე ქვეყნის მომავალ პრეზიდენტს აირჩევენ ამერიკელი ამომრჩევლები 5 ნოემბერს არჩევნებზე ქვეყნის მომავალ პრეზიდენტს აირჩევენ
-
გადახედვადღეს, 14:00 საათზე, სპორტის სასახლესთან, საპროტესტო აქცია გაიმართება დღეს, 14:00 საათზე, სპორტის სასახლესთან, საპროტესტო აქცია გაიმართება
-
გადახედვაუამინდობის გამო, საავტომობილო გზების ცალკეულ მონაკვეთებზე შეზღუდვები დაწესდა უამინდობის გამო, საავტომობილო გზების ცალკეულ მონაკვეთებზე შეზღუდვები დაწესდა
-
გადახედვაცესკო თეთრიწყაროსა და გორის სასამართლოების გადაწყვეტილებას სააპელაციო სასამართლოში ასაჩივრებს ცესკო თეთრიწყაროსა და გორის სასამართლოების გადაწყვეტილებას სააპელაციო სასამართლოში ასაჩივრებს
-
გადახედვარა თქმა უნდა, ჩვენ ქართველი ხალხის გვერდით ვდგავართ — მეთიუ მილერი რა თქმა უნდა, ჩვენ ქართველი ხალხის გვერდით ვდგავართ — მეთიუ მილერი
-
გადახედვავლადიმერ ხუჭუა: ამ ხმის დამთვლელი აპარატით ხმის დაცულობისა და ხმის ფარულობის გარანტია ამომრჩეველს არ ჰქონდა ვლადიმერ ხუჭუა: ამ ხმის დამთვლელი აპარატით ხმის დაცულობისა და ხმის ფარულობის გარანტია ამომრჩეველს არ ჰქონდა
-
გადახედვასალომე ზურაბიშვილი: საქართველო გადარჩება - ერთი წესიერი მოსამართლე გამოჩნდა, ერთი ღირსეული დიპლომატი და უამრავი უცნობი გმირი სალომე ზურაბიშვილი: საქართველო გადარჩება - ერთი წესიერი მოსამართლე გამოჩნდა, ერთი ღირსეული დიპლომატი და უამრავი უცნობი გმირი
-
გადახედვაგორის სასამართლომ 15 უბანზე ბათილი ბიულეტენების გადათვლის შესახებ ISFED-ის სარჩელი დააკმაყოფილა გორის სასამართლომ 15 უბანზე ბათილი ბიულეტენების გადათვლის შესახებ ISFED-ის სარჩელი დააკმაყოფილა
-
გადახედვათეთრიწყაროს სასამართლომ დააკმაყოფილა საია-ს სარჩელი ხმის ფარულობაზე თეთრიწყაროს სასამართლომ დააკმაყოფილა საია-ს სარჩელი ხმის ფარულობაზე
-
გადახედვამდინარაძე: აქციები ისე ჩატარდეს, ფოთოლი არ ჩამოვარდეს! მდინარაძე: აქციები ისე ჩატარდეს, ფოთოლი არ ჩამოვარდეს!
-
გადახედვამამუკა ხაზარაძის განცხადებით, ბარათაშვილის ხიდზე "გამაფრთხილებელი პიკეტირება მოეწყობა" მამუკა ხაზარაძის განცხადებით, ბარათაშვილის ხიდზე "გამაფრთხილებელი პიკეტირება მოეწყობა"
-
გადახედვაოპოზიციურმა პარტიებმა რუსთაველის გამზირზე შეკრებილებს სამოქმედო გეგმა გააცნეს ოპოზიციურმა პარტიებმა რუსთაველის გამზირზე შეკრებილებს სამოქმედო გეგმა გააცნეს
-
გადახედვაზურა ჯაფარიძე: მოგვიწევს ქუჩაში ბრძოლა და ამისთვის იყავით მზად ზურა ჯაფარიძე: მოგვიწევს ქუჩაში ბრძოლა და ამისთვის იყავით მზად
-
გადახედვამე აქ ვარ იმისათვის, რომ მხარი დავუჭირო დემოკრატიისათვის ბრძოლას და ქართველების თავისუფლებას — გრეტა ტუნბერგი აქციაზე მივიდა მე აქ ვარ იმისათვის, რომ მხარი დავუჭირო დემოკრატიისათვის ბრძოლას და ქართველების თავისუფლებას — გრეტა ტუნბერგი აქციაზე მივიდა
-
გადახედვანიკა მელია: ხვალ 14 საათზე სპორტის სასახლესთან შევიკრიბებით ნიკა მელია: ხვალ 14 საათზე სპორტის სასახლესთან შევიკრიბებით
-
გადახედვაურსულა ფონ დერ ლაიენი: არჩევნების შემდგომი სიტუაცია კვლავ შემაშფოთებელია ურსულა ფონ დერ ლაიენი: არჩევნების შემდგომი სიტუაცია კვლავ შემაშფოთებელია
-
გადახედვარუსთაველის გამზირი გადაიკეტა რუსთაველის გამზირი გადაიკეტა
-
გადახედვაWednesday-ს მეორე სეზონი 23 ნოემბერს გამოდის Wednesday-ს მეორე სეზონი 23 ნოემბერს გამოდის
-
გადახედვაროცა მჩაგვრელი რეჟიმის წინაშე შიშვლდები — აჰუ დერიაის ისტორია როცა მჩაგვრელი რეჟიმის წინაშე შიშვლდები — აჰუ დერიაის ისტორია
-
გადახედვანონა ქურდოვანიძე: საიას შუამდგომლობა ერთადერთმა სასამართლომ დააკმაყოფილა ნონა ქურდოვანიძე: საიას შუამდგომლობა ერთადერთმა სასამართლომ დააკმაყოფილა
-
გადახედვამამუკა ხაზარაძე: წინააღმდეგობა გაგრძელდება დღესაც და მომავალ დღეებშიც - ჩვენი მომავალი ვერ იქნება დამპყრობელთან მამუკა ხაზარაძე: წინააღმდეგობა გაგრძელდება დღესაც და მომავალ დღეებშიც - ჩვენი მომავალი ვერ იქნება დამპყრობელთან
კომენტარები