დიდი ბარიერული რიფი უკვე ხუთჯერ "მოკვდა", თუმცა ეს შეიძლება ნამდვილი დასასრული იყოს
დიდი ბარიერული რიფი გეოგრაფიის გაკვეთილებიდან ალბათ ბევრს გახსოვთ. ის მარჯნის რიფებისა და კუნძულების უზარმაზარი ჯაჭვია ავსტრალიის ჩრდილოაღმოსავლეთით, წყნარ ოკეანეში და ჩვენს პლანეტაზე ათასობით წელია არსებობს. დიდი ბარიერული რიფი ახლა რეალური საფრთხის წინაშეა.
2016 წელს ოკეანეში წყლის ტემპერატურის ზრდის გამო (გლობალური დათბობის ერთ-ერთი შედეგი) დიდი ბარიერული რიფის მარჯნის 93%-მა გაუფერულება განიცადა. მეცნიერებმა მარჯნის სინჯი აიღეს და შეამოწმეს, წარსულში რა დაბრკოლებების გადალახვა მოუწია მარჯნის რიფებს გადასარჩენად.
აღმოჩნდა, რომ ბოლო 30 000 წლის განმავლობაში დიდი ბარიერული რიფი 5-ჯერ "მოკვდა". მისი პირველი ორი სიკვდილი დაახლოებით 30 000 და 22 000 წლის წინ მოხდა, როდესაც წყლის დონე კოლოსალურად (დაახლოებით 120 მეტრით) დაეცა. ამ დროს, მარჯნის დიდი ნაწილი წყლის ზევით დარჩა. დიდი გამყინვარების დასრულების შემდეგ მყვინვარების დნობის გამო წყლის დონემ აიწია. შესაბამისად, მარჯნის გადარჩენისათვის საჭირო მზის სხივები ოკეანის ასეთ სიღრმეში ვეღარ აღწევდნენ და შემდეგი ორი სიკვდილიც სწორედ ამ მიზეზით მოხდა, დაახლოებით 17 000 და 13 000 წლის წინ. დიდი ბარიერული რიფი უკანასკნელად 10 000 წლის წინ "მოკვდა", როდესაც ნალექის რაოდენობა იმდენად გაიზარდა, რომ წყლის ხარისხი გაფუჭდა, მარჯანმა კი მღვრიე წყალს ვერ გაუძლო.
შეიძლება გაგიკვირდეთ, როგორ მოახერხა დიდმა ბარიერულმა რიფმა 5-ჯერ სიკვდილის მიუხედავად დღემდე მოღწევა. ამას საკმაოდ მარტივი ახსნა აქვს - ეს "სიკვდილები" მყისიერი არ ყოფილა. წყლის დონის ზრდაც და კლებაც ნელი პროცესებია, რომლებიც საუკუნეებისა და ათასწლეულების განმავლობაში მიმდინარეობს. წლის განმავლობაში კი მარჯანი 0.2-დან 1.5-მდე იზრდება. დროში გაწელილი ცვლილებები კი მარჯანს საშუალებას აძლევს, უსაფრთხო ტერიტორია მოძებნოს.
დღევანდელი საფრთხე უფრო რეალურია იმის გათვალისწინებით, რომ 1985 წლიდან 2012 წლამდე ადამიანის ჩარევის გამო დიდ ბარიერულ რიფში მარჯნის რაოდენობა განახევრდა. "სიკვდილის" წინა მიზეზებისგან განსხვავებით, ამჟამინდელი საფრთხე ძალიან სწრაფად ვითარდება, მარჯანს კი შეცვლის, ადაპტირების ან თუნდაც მიგრაციისათვის, დრო არ რჩება.
-
გადახედვააფხაზეთში ანგარიშები გაუყინეს არასამთავრობო ორგანიზაციას, რომელიც მოსახლეობას მატერიალურ და იურიდიულ დახმარებას უწევს აფხაზეთში ანგარიშები გაუყინეს არასამთავრობო ორგანიზაციას, რომელიც მოსახლეობას მატერიალურ და იურიდიულ დახმარებას უწევს
-
გადახედვაარსებობს საფრთხე, რომ თქვენი პერფორმანსი ოცნებამ წინასაარჩევნო კამპანიისთვის გამოიყენოს, გთხოვთ, გაეცნოთ საგანგაშო პოლიტიკურ ვითარებას — მიმართვა Massive Attack-ს არსებობს საფრთხე, რომ თქვენი პერფორმანსი ოცნებამ წინასაარჩევნო კამპანიისთვის გამოიყენოს, გთხოვთ, გაეცნოთ საგანგაშო პოლიტიკურ ვითარებას — მიმართვა Massive Attack-ს
-
გადახედვაატაკამის უდაბნოს მიწისქვეშ, 4 მეტრ სიღრმეში, მიკრობული სიცოცხლე აღმოაჩინეს ატაკამის უდაბნოს მიწისქვეშ, 4 მეტრ სიღრმეში, მიკრობული სიცოცხლე აღმოაჩინეს
-
გადახედვავცხოვრობთ თუ არა სიმულაციაში — მეცნიერის თქმით, მან ამის მტკიცებულებას მიაგნო ვცხოვრობთ თუ არა სიმულაციაში — მეცნიერის თქმით, მან ამის მტკიცებულებას მიაგნო
-
გადახედვამეცნიერებმა ალმასი სულ რაღაც 150 წუთში შექმნეს მეცნიერებმა ალმასი სულ რაღაც 150 წუთში შექმნეს
-
გადახედვა126 სამოქალაქო და მედიაორგანიზაცია ხელისუფლებასთან თანამშრომლობას წყვეტს 126 სამოქალაქო და მედიაორგანიზაცია ხელისუფლებასთან თანამშრომლობას წყვეტს
-
გადახედვაკროსვორდი: გამოიცანი ევროპის ქალაქი ღირშესანიშნაობით კროსვორდი: გამოიცანი ევროპის ქალაქი ღირშესანიშნაობით
-
-
-
გადახედვაჰაბლის მონაცემებში 1000-ზე მეტი ახალი ასტეროიდი აღმოაჩინეს ჰაბლის მონაცემებში 1000-ზე მეტი ახალი ასტეროიდი აღმოაჩინეს
-
გადახედვაშსს-მ დააკავა პირი, რომელმაც გარდაბანში თანასოფლელი მოკლა შსს-მ დააკავა პირი, რომელმაც გარდაბანში თანასოფლელი მოკლა
-
გადახედვასანქციები ივანიშვილს და უვიზო რეჟიმის პუნქტების გადახედვა — ევროპარლამენტმა საქართველოზე რეზოლუცია შესწორებებით მიიღო სანქციები ივანიშვილს და უვიზო რეჟიმის პუნქტების გადახედვა — ევროპარლამენტმა საქართველოზე რეზოლუცია შესწორებებით მიიღო
-
გადახედვანიკა გვარამია : სრული კატასტროფა — რუსული კანონის გამო, ევროპარლამენტი საქართველოსთან უვიზო მიმოსვლის გადახედვას ითხოვს ნიკა გვარამია : სრული კატასტროფა — რუსული კანონის გამო, ევროპარლამენტი საქართველოსთან უვიზო მიმოსვლის გადახედვას ითხოვს
-
გადახედვათვითმკვლელობამდე მიყვანის და ადევნების ფაქტებზე ერთ პირს ბრალდება წარედგინა თვითმკვლელობამდე მიყვანის და ადევნების ფაქტებზე ერთ პირს ბრალდება წარედგინა
-
გადახედვა"ლგბტ პროპაგანდის ამკრძალავი" კანონის გამო, რუსეთში პაზოლინის ბიოგრაფიულ წიგნის ნაწილს ცენზურა დაადეს "ლგბტ პროპაგანდის ამკრძალავი" კანონის გამო, რუსეთში პაზოლინის ბიოგრაფიულ წიგნის ნაწილს ცენზურა დაადეს
-
გადახედვაჯო ბაიდენმა TikTok-ის აკრძალვის კანონპროექტს ხელი მოაწერა ჯო ბაიდენმა TikTok-ის აკრძალვის კანონპროექტს ხელი მოაწერა
-
გადახედვატროლები და ბოტები: როგორ გამოვააშკარაოთ ყალბი პროფილები — ინტერვიუ ანი ქისტაურთან ტროლები და ბოტები: როგორ გამოვააშკარაოთ ყალბი პროფილები — ინტერვიუ ანი ქისტაურთან
-
გადახედვავენეციაში შესასვლელად €5 უნდა გადაიხადოთ ვენეციაში შესასვლელად €5 უნდა გადაიხადოთ
-
გადახედვადააკავეს საქართველოს 4 მოქალაქე, რომლებმაც ევროკავშირის ქვეყნების ბიბლიოთეკებიდან ძვირადღირებული წიგნები მოიპარეს დააკავეს საქართველოს 4 მოქალაქე, რომლებმაც ევროკავშირის ქვეყნების ბიბლიოთეკებიდან ძვირადღირებული წიგნები მოიპარეს
-
გადახედვაორბანი მიიჩნევს, რომ კობახიძე პოლიტიკაში დიდი მოჭადრაკეა, მას გროსმაისტერის უნარები აქვს — რა თქვეს ლიდერებმა უნგრეთში, კონფერენციაზე ორბანი მიიჩნევს, რომ კობახიძე პოლიტიკაში დიდი მოჭადრაკეა, მას გროსმაისტერის უნარები აქვს — რა თქვეს ლიდერებმა უნგრეთში, კონფერენციაზე
-
კომენტარები