სოციალური სამართლიანობის ცენტრი "ფსიქიკური ჯანმრთელობის პრობლემის მქონე, ალკოჰოლიზმით, ნარკომანიით ან/და ტოქსიკომანიით დაავადებულ პირთა ერთიან საინფორმაციო ბაზის" შექმნის ინიციატივას გამოეხმაურა.

მათი განმარტებით, "ცვლილებები, ერთი მხრივ, გამოიწვევს ფსიქიკური ჯანმრთელობის პრობლემების მქონე პირთა კიდევ უფრო მეტ სტიგმატიზებასა და გარიყვას, ხოლო, მეორე მხრივ, სახელმწიფოს მხრიდან ფსიქიკური ჯანმრთელობის შესახებ ინფორმაციის პოლიტიკური მიზნებისათვის ინსტრუმენტალიზების რისკებს გაზრდის". სოციალური სამართლიანობის ცენტრს მიაჩნია, რომ ეს ცვლილებები უგულებელყოფს ადამიანის უფლებებზე დაფუძნებულ მიდგომებს.

"15 დეკემბერს საჯაროდ გამოქვეყნდა ქართული ოცნების დეპუტატების მიერ მიღებული საკანონმდებლო ცვლილებების პაკეტი, რომელიც, სხვა საკითხებთან ერთად, ფსიქიკური ჯანმრთელობის პრობლემების მქონე, ასევე, ნარკოტიკული ნივთიერებებისა და ალკოჰოლის მომხმარებელთა ერთიანი საინფორმაციო ბაზის შექმნასაც ეხება.

მიგვაჩნია, რომ ეს ცვლილებები უგულებელყოფს ადამიანის უფლებებზე დაფუძნებულ მიდგომებს, ჯანმრთელობის მდგომარეობის საფუძვლით აყალიბებს დისკრიმინაციულ პოლიტიკას და არღვევს პერსონალური მონაცემების კონფიდენციალურობის პრინციპს. მისი შინაარსის გათვალისწინებით, ცვლილებები, ერთი მხრივ, გამოიწვევს ფსიქიკური ჯანმრთელობის პრობლემების მქონე პირთა კიდევ უფრო მეტ სტიგმატიზებასა და გარიყვას, ხოლო, მეორე მხრივ, სახელმწიფოს მხრიდან ფსიქიკური ჯანმრთელობის შესახებ ინფორმაციის პოლიტიკური მიზნებისათვის ინსტრუმენტალიზების რისკებს გაზრდის.

სამწუხაროა, მაგრამ ფაქტია, რომ ადამიანის უფლებებზე დაფუძნებული მიდგომების ჩამოყალიბებისა და დანერგვის მიმართულებით მრავალწლიანი ადვოკატირების მიუხედავად, საკანონმდებლო ჩარჩო და პრაქტიკა მნიშვნელოვნად უარესდება. იმის ნაცვლად, რომ მხარდაჭერის სერვისში ჩართვა იყოს წახალისებული, რის საჭიროებასაც, რამდენიმე წლის წინ თვითონ პარლამენტი აღნიშნავდა, ხოლო სერვისის მიმღებებს ჰქონდეთ უსაფრთხოების განცდა, რისი ერთ-ერთი განმაპირობებელიც კონფიდენციალურობაა, სისტემა ჯანმრთელობის ცალკეულ მდგომარეობას სტიგმატიზაციის წყაროდ აქცევს და კიდევ უფრო მეტად უშლის ადამიანებს ხელს, მიიღონ მათთვის მნიშვნელოვანი სერვისები. ამასთან, მიღებული ცვლილებები ერთმნიშვნელოვნად გაზრდის აქტივისტებსა და პოლიტიკურ ოპონენტებზე ზეწოლისა და მათი შევიწროების რისკებს და ფსიქიკურ ჯანმრთელობას პოლიტიკური ბრძოლის ერთ-ერთ მთავარ იარაღად აქცევს," — წერს სოციალური სამართლიანობის ცენტრი.

ცნობისთვის, ოცნების პარლამენტის გადაწყვეტილებით 2026 წლის 1-ელ მარტამდე უნდა შეიქმნას "ფსიქიკური ჯანმრთელობის პრობლემის მქონე, ალკოჰოლიზმით, ნარკომანიით ან/და ტოქსიკომანიით დაავადებულ პირთა ერთიან საინფორმაციო ბაზა" — "ფსიქიკური ჯანმრთელობის შესახებ" კანონპროექტში ამ ცვლილებაზე და ამ ბაზის შექმნაზე პასუხისმგებელი ოცნების ხელისუფლების ოკუპირებული ტერიტორიებიდან დევნილთა, შრომის, ჯანმრთელობისა და სოციალური დაცვის სამინისტროა, ცვლილებების ინიციატორი კი შინაგან საქმეთა სამინისტროა.

კანონპროექტში ცვლილებების მიხედვით, დევნილთა სამინისტროს ევალება:

პირის ფსიქიკური ჯანმრთელობის შესახებ ჯანმრთელობის პრობლემის მქონე, ალკოჰოლიზმით, ნარკომანიით ან/და ტოქსიკომანიით დაავადებულ პირთა ერთიან საინფორმაციო ბაზაში მონაცემები შეტანა;

ფსიქიკური ჯანმრთელობის პრობლემის მქონე პირების შესახებ მონაცემების შესაბამისი სახელმწიფო და კერძო დაწესებულებებისგან მოპოვება;
აღნიშნულ ბაზაში მონაცემების შეტანის კრიტერიუმების
შემუშავება;