ქართველი ავტორი არჩილ ქიქოძე მწერალთა სახლში მიმდინარე პროცესებს ეხმაურება. 10 აგვისტოს გახდა ცნობილი, რომ კულტურის მინისტრმა თეა წულუკიანმა მწერალთა სახლის დირექტორად ქეთევან დუმბაძე დანიშნა. ქიქოძემ კი ორგანიზაციის ყოფილ ხელმძღვანელს, ნატა ლომოურს, სოლიდარობა ფეისბუქზე გამოუცხადა.

"ჩემი სიყვარული და სოლიდარობა ნატაშა ლომოურს და მწერალთა სახლის მთელ გუნდს", — წერს ქიქოძე, — "ამ შენობის კარი არც ნატაშას მისვლამდე გამიღია და არც მაშინ გავაღებ, თუკი იქ საკუთარი საქმის ერთგული პროფესიონალების ნაცვლად კოლექტიური სოსო ჭუმბურიძე დამხვდება".

აღსანიშნავია, რომ ახლა უკვე მწერალთა სახლის დირექტორად დანიშნულმა დეპუტატმა ქეთევან დუმბაძემ "რუსული კანონის" განხილვისას კენჭისყრაში მონაწილეობისგან თავი შეიკავა, მაგრამ მოგვიანებით აღნიშნა, რომ ეს "ტექნიკური ხარვეზი" იყო და გადაწყვეტილება "გუნდის სასარგებლოდ" მიიღო.

კანონპროექტი, რომელიც ქართული ოცნებისგან ფორმალურად გამიჯნულმა ანტიდასავლურმა პარტიამ რამდენიმე თვის წინ მოამზადა, "უცხოური გავლენის აგენტების რეესტრის" შექმნას მოითხოვდა. მსგავსი კანონი რუსეთში მედიების, ორგანიზაციებისა და თავისუფალი სიტყვის წინააღმდეგ გამოიყენება. ამდენად, გასაკვირი არაა, რომ მისი ინიციირება არაერთმა ექსპერტმა, ადგილობრივმა და საერთაშორისო ორგანიზაციამ გააკრიტიკა. ამის მიუხედავად, პარლამენტმა კანონი პირველი მოსმენით მიიღო და მხოლოდ მასშტაბური საპროტესტო გამოსვლების შემდეგ ჩააგდო.

რა ხდება მწერალთა სახლში

ფოტო: Heinrich-Böll-Stiftung

მას შემდეგ, რაც 2021 წლის გაზაფხულზე თეა წულუკიანი კულტურის მინისტრად დაინიშნა, რამდენიმე დაწესებულებაში, მათ შორის, კინოცენტრსა და ეროვნულ მუზეუმში, მასშტაბური საკადრო ცვლილებები დაიწყო. რეპრესიებად შეფასებული პროცესის შედეგად დათხოვნილმა არაერთმა თანამშრომელმა მოგვიანებით სასამართლო დავა მოიგო.

რაც შეეხება მწერალთა სახლს — ორგანიზაციის საქმიანობაში ჩარევა კულტურის სამინისტრომ ჯერ კიდევ 2021 წელს დაიწყო, როცა კონკურსში ლიტერა თავისი წარმომადგენელი იოსებ ჭუმბურიძე ჟიურის წევრად დანიშნა. მაშინ სამინისტროს ჟიურის წევრის უკან გაწვევა მწერალთა სახლის სამეთვალყურეო საბჭომ და ლიტერას მონაწილეების ნაწილმა სთხოვა, თუმცა, ჭუმბურიძე ჟიურიში დარჩა. საბოლოოდ, ჟიური მის გარდა ყველა წევრმა დატოვა, ლიტერა 2021 კი გაუქმდა. მოგვიანებით, მინისტრმა წულუკიანმა, განაცხადა, რომ "პრემია [ლიტერას], რომელიც გახდა კეზერაშვილის პრემია, სამინისტრო უკან არ დაიბრუნებს", მის ნაცვლად კი ლიტერატურული კონკურსი წლის საუკეთესო დაფუძნდა. სხვათა შორის, ამ პრემიის შექმნის ინიციატორიც ქეთევან დუმბაძე გახლდათ.

რამდენიმე დღის წინ კი, ნატა ლომოურს, რომელიც მწერალთა სახლს 2019 წლიდან ხელმძღვანელობდა, სამინისტროდან წერილობით აცნობდეს, რომ თანამდებობაზე ყოფნის ვადა ეწურებოდა. ლომოურის თქმით, უწყებას მან წერილობითვე მიმართა, რომ უფლებამოსილების გაგრძელებით იყო დაინტერესებული, თუმცა, პასუხი არ მიუღია. მან აღნიშნა, რომ კომუნიკაცია ვერ შედგა, "ისევე, როგორც ბოლო 2 წლის განმავლობაში, თითქმის არ ყოფილა ურთიერთობა" მათსა და სამინისტროს შორის.

აღსანიშნავია, რომ კულტურის სამინისტრომ 2019 წელს მწერალთა სახლი გააუქმა, რასაც ქართველი ლიტერატორების პროტესტი მოჰყვა. ორგანიზაციის ნაცვლად მაშინ ქართული ლიტერატურის ეროვნული ფონდი დაარსდა.

რაც შეეხება ორგანიზაციის ახალდანიშნულ დირექტორს, სამინისტროს ცნობით, ქეთევან დუმბაძე საქმიანობას 4 სექტემბრიდან შეუდგება, პარლამენტის წევრის უფლებამოსილება კი მას საშემოდგომო სესიაზე შეუწყდება.