კლიმატის ცვლილება ჩვენი ცხოვრების ყველა ასპექტზე მოახდენს გავლენას, იმ შენობების ჩათვლით, რომელშიც ვცხოვრობთ და ვმუშაობთ. ამერიკის შეერთებულ შტატებში ადამიანთა უმეტესობა დროის 90 პროცენტს შენობაში ატარებს. კლიმატის ცვლილება კი ძირეულად ცვლის იმ გარემო-პირობებს, რომელზეც ეს შენობებია გათვლილი.

არქიტექტორები და ინჟინრები ქმნიან შენობებს, ხიდებს და უამრავ სხვა სახის ნაგებობას, რომელიც გათვლილია ადგილობრივ კლიმატზე. შენობები იგება ისეთი მასალებით და არის ისეთი დიზაინის, რომ გაუძლოს გარკვეული დონის ტემპერატურის ცვლილებას, წვიმას, თოვლს, ქარს და ისეთ გეოლოგიურ მოვლენებსაც, როგორიცაა მაგალითად მიწისძვრა, წყლის დონის დაცემა ან მიწისქვეშა წყლების დონის ცვლილება.

როცა ჩამოთვლილიდან ერთ-ერთი პარამეტრი მომატებულია, ჩნდება შანსები იმისა, რომ ნაგებობა დაიშალება. თუ არის ძლიერი ქარი, შეიძლება ჭერი ჩამოინგრეს. ძლიერი წვიმების შემდეგ, წყლის დონემ შეიძლება მოიმატოს, რაც სავარუდოდ, შენობის საძირკველს საფრთხეს შეუქმნის. ეს ნორმალურია და ამ ყველა პრობლემის წინასწარ განსაზღვრა შეუძლებელია. ასეთი სიტუაციების შემდეგ შენობები ხელახლა უნდა გარემონტდეს, დამატებითი ზომების მიღებით კი მომავალი საშიშროების რისკებს შევამცირებთ.

მაგრამ, დროთა განმავლობაში, კლიმატის კრიზისული ცვლილება გამოიწვევს ყველა განსაზღვრული პარამეტრის გადაჭარბებას. ზოგიერთი ცვლილება, როგორიცაა ჰაერის ტემპერატურის და ტენიანობის ზრდა, მუდმივი იქნება. თუ ადრე ძლიერი წყალდიდობა საუკუნეში ერთხელ ხდებოდა, ახლა რეგურალურად მოხდება.

ზემოქმედების ზოგიერთი ნაწილი უკვე ძალიან აშკარაა. სახლები იქნება მეტად გადახურებული და მაცხოვრებლების სიცოცხლე რისკის ქვეშ აღმოჩნდება, მსგავსი რამ მოხდა ჩრდილოეთ ამერიკაში "სიცხის გუმბათის" დროს. მომავალში ხშირად მოხდება წყალდიდობა და გავრცელდება უფრო დიდ არეალზე, რის გამოც ზოგიერთი ტერიტორიის დატოვებაც კი შეიძლება გახდეს საჭირო. მაგალითად, უელსში არსებული სოფელი Fairbourne არის დატბორვის საშიშროების მაღალი რისკის ქვეშ. კლიმატის ცვლილების კომიტეტმა ბრიტანეთში ასეთი ორი შემთხვევა განსაზღვრა.

ასეთი ზემოქმედების ლოკალიზება და შეკავება მარტივად შეიძლება. მაგალითისთვის გადახურებისთვის ხელის შეშლა ფანჯრების დაჩრდილვით, კარგი იზოლაციითა და სათანადო გაგრილებით შეგვიძლია.

ტერმიტები და დნობადი ასფალტი

ინტენსიური ქარები და წვიმები აფუჭებენ საფარს, რის შემდეგაც ტერიტორიები მარტივად იტბორება. მაღალმა ტემპერატურამ შეიძლება გაზარდოს ის ტერიტორიები სადაც მწერები ცხოვრობენ, მაგალითად ტერმიტების (მერქნის მჭამელი მწერი), საცხოვრებელი ტერიტორია, რომლებსაც შეუძლიათ სტრუქტურული ზიანის მოყენება. ასევე მალარიის კოღოსთვის, საცხოვრებელი ადგილის გაფართოება, რისი განსაზღვრაც ჩვენი დაცვისთვის აუცილებელია.

მაღალი სიცხისას მასალები ფართოვდება, განსაკუთრებით ის მეტალები, რომლებიც შენობის შეკვრისთვის გამოიყენება. შენჟენში (ჩინეთი), მაღალმა ტემპერატურამ ცათამბჯენი დააზიანა, კერძოდ მისი მეტალის ჩარჩო სიცხის გამო დაიჭიმა, რის გამოც შენობის ევაკუაცია გახდა საჭირო.

მიწის თანდათან დაწევა და გამაგრება (როცა მიწისქვეშა ქანების გადაადგილება იწვევს მიწის გასკდომას ან მიწის დონის დაწევას) სავარაუდოდ, მომავალში დედამიწაზე ხშირად მოხდება. შენობები, რომელთა საძირკველიც თიხის ზედაპირზეა, საფრთხის ქვეშ არის, რადგანაც თიხიდან წყლის აორთქლება გამოიწვევს თიხის დონის დაწევას, მის გამოშრობას და გამაგრებას. რასაც ამინდის ცვლილება უფრო მეტად გაამძაფრებს. ბრიტანეთში ტერიტორიათა 10 პროცენტს მომავალი 50 წლის განმავლობაში მსგავსი საფრთხეები ემუქრება.

"მაიამიში კორპუსის ჩამონგრევა შეიძლება მივიღოთ, როგორც გაფრთხილება იმისა, რომ ეს პროცესები უკვე დაწყებული და სწრაფად მიმდინარეობს", — წერს Indephendent.

ბეტონის კიბო

საინტერესოა, როგორ გავლენას მოახდენს კლიმატის ცვლილება რკინა-ბეტონზე, რომელიც დედამიწაზე ყველაზე ხშირად გამოყენებადი მასალაა. ბეტონით შენდება ხიდები, ცათამბჯენები და სხვადასხვა სახის ნაგებობა. მას შემდეგ რაც ბეტონი გაშრება, ნაგებობა ძალიან მყარი ხდება. თუმცა ცხელი და ტენიანი კლიმატის გამო ვეღარ იქნება ისეთივე სიმტკიცის. როცა ბეტონის შიგნით არსებული რკინა იწყებს დნობას, ფართოვდება, რის შემდეგაც იწყება დაჟანგვის პროცესი, რაც ბეტონში ბზარების გაჩენასა და მის დაშლას იწვევს. ამ მოვლენას ხშირად მოიხსენიებენ, როგორც "ბეტონის კიბოს".

საშიშროების ქვეშ არიან სანაპირო ზოლში არსებული შენობებიც, რადგანაც მარილიან წყალში ქლორიდი აჩქარებს ჟანგვის პროცესს. ზღვის დონის ამაღლება კი გავლენას მოახდენს შენობის საძირკველზე. ასევე, მარილიანი წყლის ნაკადი ძლიერ ქარებს გაოიწვევს.

ამავე დროს, რკინა-ბეტონზე გავლენას კარბონიზაციაც (ნახშირორჟანგით გაჯერება) ახდენს, როცა ჰაერში არსებული ნახშირორჟანგი რეაქციაში შედის ცემენტთან და წარმოქმნის განსხვავებულ ქიმიურ ელემენტს, კალციუმის კარბონატს. ეს ამცირებს ბეტონის pH-ს, რაც მის დაჟანგვას შეუწყობს ხელს. 1950 წლიდან, მსოფლიში CO2-ს დონე 300 მილიონიდან 400-მდე გაიზარდა. მეტი CO2 კი მეტ კარბონიზაციას ნიშნავს.

მაიამიში მომხდარი კორპუსის ჩამონგრევა შეიძლება გაფრთხილებადაც ჩაითვალოს, რომ ამერიკაში ეს პროცესები დაჩქარდა. როცა ჯერ კიდევ იკვლევენ მომხდარის მიზეზს, ზოგიერთი ამას უკვე კლიმატის ცვლილებას უკავშირებს.

მაიამის მაიორმა, ჩარლზ ბურკეტმა, შეაჯამა მომხდარი და თქვა:"ეს უმიზეზოდ არ მომხდარა. ამერიკაში შენობები უბრალოდ არ ინგრევა."

მიუხედავად იმისა, არის თუ არა მაიამის შემთხვევა კლიმატის ცვლილებასთან დაკავშირებული, ჩვენ უნდა გავაანალიზოთ, რომ ჩვენი შენობები ძალიან სუსტია. ასევე ეს იყო ნათელი მაგალითი იმისა, რომ სიმდიდრე ხელს არ უშლის კლიმატის ცვლილებას. მდიდარ ადამიანებს შეუძლიათ თავისი ფინანსებით უზრუნველყონ სწრაფი ადაპტირება გარემოსთან, მაგრამ ისინი ვერ შეაჩერებენ მას ვერანაირი ზომის მიღებით. კლიმატის ცვლილება ყველასთვის ერთნაირი შედეგების მომტანია. შენობები საფრთხის ქვეშ არის განურჩევლად მათი მდებარეობისა. ასევე ახალ შენობებს მეტი მინუსი აქვთ, რაც მათ ჩამონგრევის რისკებს ზრდის, განსხვავებით ძველი ტრადიციული სტრუქტურის მქონე შენობებისა.

ერთადერთი არჩევანი არის ის, რომ შენობები მოვამზადოთ გარემოს ცვალებადი მახასიათებლებისთვის. რაც უფრო ადრე დავიწყებთ შენობების და ახალი კონსტრუქციების მომავალი გარემოსთვის მორგებას, უკეთესი შედეგები გვექნება.