არასამთავრობო ორგანიზაციები ნარკომანიის ჩანაცვლებითი პროგრამის მკურნალობის წესში შეტანილ ცვლილებებს კრიტიკულად აფასებენ. NGO-ების განცხადებით, ახალი რეგულაციით, პროგრამის ბენეფიციარებს, ეპიდემიის, პანდემიის, ან ეპიდემიოლოგიური აფეთქების დროს უფლება წაერთვათ მათი მკურნალობისათვის საჭირო ნივთიერების მაქსიმუმ 5 დღის ულუფა წინასწარ მიიღონ. მათივე თქმით, ამგვარი მიდგომა ჩანაცვლებითი პროგრამის ბენეფიციარების უფლებრივ და სოციალურ მდგომარეობაზე უარყოფითად აისახება.

"ქვეყანაში არსებული მწირი სამედიცინო და სოციალური პროგრამების პირობებში, მეტადონის ჩანაცვლებითი პროგრამა ნარკოტიკის მომხმარებლებისთვის უმნიშვნელოვანეს შესაძლებლობას წარმოადგენს ეფექტიანად მართონ წამალდამოკიდებულება და ნარკოტიკის მოხმარებით გამოწვეული პოტენციური ზიანი შეამცირონ. სამწუხაროდ, პროგრამაში ჩასართავად დღემდე არაერთი სამართლებრივი თუ სხვა ტიპის ბარიერი არსებობს, რომელთაგან ყველაზე მწვავე გამოწვევა აბსოლუტური უნდობლობაა პროგრამის ბენეფიციარების მიმართ. მიუხედავად იმისა, რომ პროგრამა 2005 წლიდან მოქმედებს ქვეყანაში, 2020 წლამდე არ არსებობდა ფორმალური შესაძლებლობა, რომ მასში ჩართულ ადამიანს, სათანადო ყოფაქცევისა და დისციპლინის გამოვლენის შემთხვევაში, წინასწარ მიეღო ჩანაცვლებითი პრეპარატის რამდენიმე დღის დოზა", — განმარტავენ NGO-ები.

მიმდინარე წელს, ქვეყანაში პანდემიის გავრცელების გამო, ჯანდაცვის სამინისტრო იძულებული გახდა, პროგრამის განხორციელების წესში ცვლილება შეეტანა, რათა შესაბამის დაწესებულებებში დიდი რაოდენობით პაციენტების თავმოყრა თავიდან აცილებულიყო. შედეგად, მინისტრის ბრძანებაში გაჩნდა ჩანაწერი, რომლის მიხედვითაც "ეპიდემიის, პანდემიის, ეპიდემიოლოგიური აფეთქების დროს, დაავადების გავრცელების აღკვეთის მიზნით, გამონაკლისის სახით, ჩამანაცვლებელი პრეპარატის პაციენტის კუთვნილი ულუფის, მაქსიმუმ, 5 დღის ოდენობის მიწოდება/გაცემა ხორციელდება პროგრამის თანამშრომლის, ოჯახის წევრის, მინდობილი პირის ან კანონიერი წარმომადგენლის მიერ".

არასამთავრობო ორგანიზაციენის შეფასებით, აღნიშნული ცვლილება გამართლებული იყო როგორც პროგრამის ბენეფიციარების უფლებების დაცვის, ისე საზოგადოებრივი ჯანდაცვის ინტერესებისთვის, რადგან ნარკოტიკების მომხმარებლები ინფექციური დაავადებებისადმი მაღალი რისკის ჯგუფს წარმოადგენენ. თუმცა აღნიშნავენ, რომ 8 სექტემბრის გადაწყვეტილებით, ჯანდაცვის მინისტრმა სწორედ ზემოაღნიშნული ჩანაწერი გააუქმა ისე, რომ არანაირი კონსულტაცია უშუალოდ ნარკოტიკის მომხმარებლებთან და დარგის ექსპერტებთან არ ჰქონია.

NGO-ებისთვის აღნიშნული ცვლილების ლეგიტიმური მიზანი და რაციონალურობა ბუნდოვანია ორგანიზაციები ჯანდაცვის სამინისტროს ცვლილებების გაუქმებისკენ მოუწოდებენ. ისინი, აგრეთვე, უწყებას მიმართავენ, ნარკოტიკის მომხმარებელთათვის საჭირო სამკურნალო/სარეაბილიტაციო პროგრამები გააფართოვონ და მათი ხელმისაწვდომობა ყველასთვის უზრუნველყონ .

საქართველოს მთავრობასა და პარლამენტს კი ნარკოპოლიტიკის სისტემურ რეფორმაზე მუშაობის განახლებისკენ მოუწოდებენ, რათა რეპრესიული მიდგომების ჩანაცვლება ზრუნვასა და ადამიანის მხარდაჭერაზე ორიენტირებული პოლიტიკით აქტიურად დაიწყოს.


ხელმომწერი ორგანიზაციები:

  • ადამიანის უფლებების სწავლებისა და მონიტორინგის ცენტრი (EMC);
  • ღია საზოგადოების ფონდი (OSGF);
  • მანდალა;
  • ნარკოტიკის მომხმარებელთა ევრაზიის ქსელი (ENPUD);
  • ალტერნატივა ჯორჯია;
  • მსოფლიო ექიმები — საფრანგეთი;
  • "არა" — ალიანსი უფლებები ყველასათვის;
  • ჰეპა პლიუსი;
  • საინფორმაციო სამედიცინო-ფსიქოლოგიური ცენტრი თანადგომა;
  • რეალური ხალხი, რეალური ხედვა;
  • საზოგადოებრივი გაერთიანება ბემონი;
  • ზიანის შემცირების საქართველოს ქსელი.