5 ყველაზე უცნაური შემთხვევა ფსიქოლოგიაში
ფოტო: Wikimedia Commons
ისტორიაში არსებობს პრეცენდენტები, რომელთა დახმარებითაც ადამიანთა ცოდნა ფართოვდება და ახალი კითხვები ჩნდება. წარმოგიდგენთ ხუთ ყველაზე უჩვეულო შემთხვევას ფსიქოლოგიაში, რომელმაც ჩვენი წარმოდგენა ადამიანთა ბუნებაზე სამუდამოდ შეცვალა.
1. ავერონის ველური ბიჭი
1800 წელს საფრანგეთში, ავერონის ტყიდან უცნობი ბიჭი გამოვიდა. დაახლოებით 11-12 წლის ბავშვი, როგორც აღმოჩნდა, წლების განმავლობაში ტყეში ცხოვრობდა და, ველურ პირობებში გაზრდილმა არც ერთი ენა არ იცოდა. მასზე ზრუნვა ექიმმა ჟან მარკ გასპარ იტარმა გადაწყვიტა და მანვე შეურჩია ბიჭს სახელი, ვიქტორი.
ვიქტორის შესახებ ცნობები მალე მოედო მთელ მსოფლიოს. იტარმა უამრავი დრო გაატარა მასთან მუშაობაში და გარკვეულ პროგრესსაც მიაღწია, თუმცა შედეგები მისთვის დამაკმაყოფილებელი არ იყო. თანამედროვე მეცნიერები ფიქრობენ, რომ სავარაუდოდ, ვიქტორს აუტისტური სპექტრის აშლილობა ჰქონდა. მიუხედავად იმისა, რომ ექიმმა ბიჭისთვის წერისა და საუბრის სწავლება 5-წლიანი მუშაობის შემდეგ ვერ შეძლო, ამ შემთხვევამ მომავალში სასწავლო მეთოდიკის განვითარება განსაზღვრა.
თუკი მანამდე ინტელექტუალური შეფერხების მქონე ბავშვებს უიმედოდ თვლიდნენ და მათ განვითარებაზე დროს აღარ ხარჯავდნენ, ვიქტორის შემთხვევამ აჩვენა, რომ შეზღუდვების მიუხედავად, განვითარება ყოველთვის შესაძლებელია. მეთოდები, რომელთაც იტარი იყენებდა ვიქტორთან, დღეს საერთაშორისო პრაქტიკაშია დამკვიდრებული. გარდა ამისა, ვიქტორი რომ არა, არ იარსებებდა ლინგვისტიკაში "კრიტიკული პერიოდის" თეორია, რომლის თანახმადაც თუ ბავშვებს განვითარების კონკრეტულ ეტაპზე ენასთან შეხება არ ექნებათ, ისინი მომავალშ საუბარს ვერ ისწავლიან.
2. ადამიანი, რომელსაც თავისი ცოლი ქუდში აერია
ბრიტანელი ნევროლოგი ოლივერ საქსი თავისი მოღვაწეობის განმავლობაში ბევრ უცნაურ შემთხვევას შესწრებია. მის ერთ-ერთ წიგნში: "კაცი, რომელსაც ცოლი ქუდში აერია" აღწერს ადამიანს, რომელიც ვიზუალური აგნოზიით იტანჯებოდა. დაავადება ტვინის გარკვეულ უბნებს აზიანებს. პირი ვერ არჩევდა საგნებს ადამიანებისგან, მაგალითად, როდესაც თავის ცოლს უყურებდა, ის მის ნაცვლად ქუდს ხედავდა. ის ასევე ხედავდა სახეებს იქ, სადაც სახეები საერთოდ არ იყო.
"ქუჩაში ის ხშირად უსმევდა თავზე ხელს წყლის ჰიდრანტებსა და პარკირების გამზომებს, რადგან ისინი პატარა ბავშვები ეგონა. ის ხშირად ცდილობდა სავარძლებისთვის ხელის ჩამორთმევას და უკვირდა, რატომ არ სცემდნენ ისინი პასუხს", - წერდა საქსი.
3. ქალი, რომელსაც ყველგან დრაკონები ელანდებოდა
ეს შემთხვევა აღწერილია The Lancet-ის 2014 წლის სტატიაში "პროსოპომეტამორფოპსია და ჰალუცინაციები". საქმე 52 წლის დანიელ ქალს ეხება, რომელიც მთელი ცხოვრება ადამიანების სახეების ნაცვლად დრაკონების სახეებს ხედავდა. ოლივერ საქსი და მისი კოლეგები წერენ, რომ ქალის მიერ წარმოდგენილი დრაკონის სახეები შავი და მოგრძო იყო, მახვილი ყურებით, გამობურცული დინგითა და რეპტილიის მსგავსი კანით. მათი დიდი თვალები კი მოწითალო, მოყვითალო, ლურჯი ან მწვანე ფერის იყო.
დრაკონები ადამიანის სახეებთან ერთად კედლებზე, კომპიუტერის ეკრანებზე ან სიბნელეში ჩნდებოდნენ. საბოლოოდ, მკვლევარებმა ზუსტად ვერ დაადგინეს, თუ რა იწვევდა ჰალუცინაციებს.
4. ადამიანი, რომელსაც სურდა, სხვებს შეეჭამათ
ტორონტოს ფსიქიატრიის კლინიკის არქივში სწორედ ასეთი ადამიანის ისტორია ინახება. კანიბალიზმის საპირისპირო ფეტიშით, კაცი, სახელად სტივენი ირწმუნებოდა, რომ მას სურდა, დიდი, დომინანტი ქალისგან ყოფილიყო შეჭმული.
პაციენტი ძალიან სუფთა, ერთი შეხედვით ჩვეულებრივი ადამიანის შთაბეჭდილებას ტოვებდა. მკვლევარებმა მისი ეს უცნაური სურვილი საშვილოსნოში დაბრუნებასა და დაბადების გაუქმების სურვილს დაუკავშირეს. ამ იდეას ადასტურებდა ისიც, რომ მას სურდა, რომ ჯერ ვინმეს სრულად გადაეყლაპა, შემდეგ კი სხეულიდან გამოედევნა.
აღსანიშნავია, რომ ეს არ ყოფილა მიზეზი, რის გამოც სტივენი ექიმებთან მივიდა - ის ღელავდა, რომ გეი იყო.
5. ქალი, რომელიც 4 წლის განმავლობაში ერთსა და იმავე მუსიკას უსმენდა
პოპ ჟანრის მუსიკოსები ხშირად ცდილობენ ისეთი ჟღერადობის მუსიკის შექმნას, რომლის თავიდან ამოგდება საკმაოდ რთულია. ქალს, სახელად სუზან რუტს, ოთხი წლის განმავლობაში ერთი და იგივე სიმღერა უტრიალებდა თავში. პეტი პეიჯის სიმღერა How Much is that Doggie in the Window 1952 წლითაა დათარიღებული.
თერაპევტებმა სუზანის ხმოვან ჰალუცინაციას "მუსიკალური ტინიტი" დაარქვეს. ქალის მდგომარეობა იმდენად მძიმე იყო, რომ მის ქმარს კომუნიკაციისთვის ყვირილი უწევდა, როცა ის თავში აჟღერებული მელოდიით იყო გართული. ეს იშვიათი დაავადება ღამით გაცილებით უარესდებოდა. სუზანი იძულებული იყო, ტელევიზორი ჩაერთო, რათა სხვა ხმაზე გადაეტანა ყურადღება და დაეძინა.
დიდი ხნის შემდეგ სუზანმა სხვა სიმღერა, Somewhere over the Rainbow ამოიჩემა.
აქვე იხილეთ პეტი პეიჯის სიმღერა, ოღონდ ფრთხილად მოუსმინეთ.
-
"საქართველოს დაკარგულად არ მივიჩნევთ" — რას ამბობენ ბრიუსელში, დახურულ შეხვედრებზე "საქართველოს დაკარგულად არ მივიჩნევთ" — რას ამბობენ ბრიუსელში, დახურულ შეხვედრებზე
გადახედვა
-
POG: დაკავებულია "სფერო" ჰოლდინგის დამფუძნებელი, სისხლის სამართლებრივი დევნა დაიწყო "სფერო ინვესტის" დირექტორის მიმართ POG: დაკავებულია "სფერო" ჰოლდინგის დამფუძნებელი, სისხლის სამართლებრივი დევნა დაიწყო "სფერო ინვესტის" დირექტორის მიმართ
გადახედვა
-
მზია ამაღლობელი ვენაში პოლ ვაიზის პრიზით დააჯილდოვეს მზია ამაღლობელი ვენაში პოლ ვაიზის პრიზით დააჯილდოვეს
გადახედვა
-
₾600 000-ზე მეტი თანხის თაღლითურად დაუფლების ფაქტზე "ელიტმშენის" და "რკ ქართული ბოსტნეულის" ხელმძღვანელი პირები დააკავეს. ₾600 000-ზე მეტი თანხის თაღლითურად დაუფლების ფაქტზე "ელიტმშენის" და "რკ ქართული ბოსტნეულის" ხელმძღვანელი პირები დააკავეს.
გადახედვა
-
"სფერო ჰოლდინგის" დამფუძნებელი გივი წულეისკირი დააკავეს "სფერო ჰოლდინგის" დამფუძნებელი გივი წულეისკირი დააკავეს
გადახედვა
-
წელს ცენტრალური ნაძვის ხე რესპუბლიკის მოედანზე დაიდგმება — მერია საახალწლო ღონისძიებებისთვის ₾8 280 000-ს ხარჯავს წელს ცენტრალური ნაძვის ხე რესპუბლიკის მოედანზე დაიდგმება — მერია საახალწლო ღონისძიებებისთვის ₾8 280 000-ს ხარჯავს
გადახედვა
-
კოსმოსი ცივდება, ახალი ვარსკვლავების რაოდენობა კი იკლებს — ზონდ "ევკლიდეს" მონაცემები კოსმოსი ცივდება, ახალი ვარსკვლავების რაოდენობა კი იკლებს — ზონდ "ევკლიდეს" მონაცემები
გადახედვა
-
ლაგოდეხის დაცულ ტერიტორიებზე მურა დათვი მოკლეს ლაგოდეხის დაცულ ტერიტორიებზე მურა დათვი მოკლეს
გადახედვა
-
საქართველოს ბანკმა PWM/The Banker-ისგან ქვეყანაში საუკეთესო პერსონალური საბანკო მომსახურების ჯილდო მიიღო საქართველოს ბანკმა PWM/The Banker-ისგან ქვეყანაში საუკეთესო პერსონალური საბანკო მომსახურების ჯილდო მიიღო
-
გუბე და სხვა მოთხრობები — ჯემალ ქარჩხაძის მოთხრობების ახალი კრებული გუბე და სხვა მოთხრობები — ჯემალ ქარჩხაძის მოთხრობების ახალი კრებული
-
ქართული ჰაგიოგრაფიის განახლებული გამოცემა ქართული ჰაგიოგრაფიის განახლებული გამოცემა
-
ვახო კალოიან: ინსულინის კრიზისმა საფრთხის წინაშე დააყენა დაახლოებით 1 700 ბავშვი, რომელიც დამოკიდებულია ინსულინის სხვადასხვა დოზაზე ვახო კალოიან: ინსულინის კრიზისმა საფრთხის წინაშე დააყენა დაახლოებით 1 700 ბავშვი, რომელიც დამოკიდებულია ინსულინის სხვადასხვა დოზაზე
გადახედვა
-
სამტრედია-გრიგოლეთის გზაზე ჩატეხილი ხიდის საქმეზე გზების დეპარტამენტის თავმჯდომარის ყოფილი მოადგილე ლევან კუპატაშვილი დააკავეს სამტრედია-გრიგოლეთის გზაზე ჩატეხილი ხიდის საქმეზე გზების დეპარტამენტის თავმჯდომარის ყოფილი მოადგილე ლევან კუპატაშვილი დააკავეს
გადახედვა
-
აშშ-ის სენატორებმა 40-დღიანი "შათდაუნის" შესაწყვეტად შეთანხმებას მიაღწიეს აშშ-ის სენატორებმა 40-დღიანი "შათდაუნის" შესაწყვეტად შეთანხმებას მიაღწიეს
გადახედვა
-
PACE-ის დელეგაცია თბილისში არასამთავრობო ორგანიზაციებისა და ოპოზიციის წარმომადგენლებს ხვდება PACE-ის დელეგაცია თბილისში არასამთავრობო ორგანიზაციებისა და ოპოზიციის წარმომადგენლებს ხვდება
გადახედვა
-
53 არასამთავრობო ორგანიზაცია: ანტიკორუფციული ბიურო გამოიყენება დამოუკიდებელი სამოქალაქო საზოგადოების ორგანიზაციების დევნის ინსტრუმენტად 53 არასამთავრობო ორგანიზაცია: ანტიკორუფციული ბიურო გამოიყენება დამოუკიდებელი სამოქალაქო საზოგადოების ორგანიზაციების დევნის ინსტრუმენტად
გადახედვა
-
კვლევის თანახმად, მუსიკის მოსმენა დემენციის რისკს ამცირებს კვლევის თანახმად, მუსიკის მოსმენა დემენციის რისკს ამცირებს
გადახედვა
-
კახა კალაძე: დღევანდელი ევროპული ბიუროკრატიის დიდ ნაწილს სახე აქვს დაკარგული კახა კალაძე: დღევანდელი ევროპული ბიუროკრატიის დიდ ნაწილს სახე აქვს დაკარგული
გადახედვა
-
ნიკა მელიას "პოლიციელის შეურაცხყოფისთვის" 5 000-ლარიანი ჯარიმა შეეფარდა ნიკა მელიას "პოლიციელის შეურაცხყოფისთვის" 5 000-ლარიანი ჯარიმა შეეფარდა
გადახედვა
-
გიორგი კაკაურიძე: დღეის მდგომარეობით, ევროკავშირის სხვადასხვა უწყებასთან გრანტების მოზიდვაზე მუშაობა არ მიმდინარეობს გიორგი კაკაურიძე: დღეის მდგომარეობით, ევროკავშირის სხვადასხვა უწყებასთან გრანტების მოზიდვაზე მუშაობა არ მიმდინარეობს
გადახედვა
-
"რა თქმა უნდა, პროექტი განხორციელდება. სამშენებლო სამუშაოები უახლოეს მომავალში დაიწყება" — კახა კალაძე არაბულ ინვესტიციაზე "რა თქმა უნდა, პროექტი განხორციელდება. სამშენებლო სამუშაოები უახლოეს მომავალში დაიწყება" — კახა კალაძე არაბულ ინვესტიციაზე
გადახედვა






კომენტარები