5 ყველაზე უცნაური შემთხვევა ფსიქოლოგიაში
ისტორიაში არსებობს პრეცენდენტები, რომელთა დახმარებითაც ადამიანთა ცოდნა ფართოვდება და ახალი კითხვები ჩნდება. წარმოგიდგენთ ხუთ ყველაზე უჩვეულო შემთხვევას ფსიქოლოგიაში, რომელმაც ჩვენი წარმოდგენა ადამიანთა ბუნებაზე სამუდამოდ შეცვალა.
1. ავერონის ველური ბიჭი
1800 წელს საფრანგეთში, ავერონის ტყიდან უცნობი ბიჭი გამოვიდა. დაახლოებით 11-12 წლის ბავშვი, როგორც აღმოჩნდა, წლების განმავლობაში ტყეში ცხოვრობდა და, ველურ პირობებში გაზრდილმა არც ერთი ენა არ იცოდა. მასზე ზრუნვა ექიმმა ჟან მარკ გასპარ იტარმა გადაწყვიტა და მანვე შეურჩია ბიჭს სახელი, ვიქტორი.
ვიქტორის შესახებ ცნობები მალე მოედო მთელ მსოფლიოს. იტარმა უამრავი დრო გაატარა მასთან მუშაობაში და გარკვეულ პროგრესსაც მიაღწია, თუმცა შედეგები მისთვის დამაკმაყოფილებელი არ იყო. თანამედროვე მეცნიერები ფიქრობენ, რომ სავარაუდოდ, ვიქტორს აუტისტური სპექტრის აშლილობა ჰქონდა. მიუხედავად იმისა, რომ ექიმმა ბიჭისთვის წერისა და საუბრის სწავლება 5-წლიანი მუშაობის შემდეგ ვერ შეძლო, ამ შემთხვევამ მომავალში სასწავლო მეთოდიკის განვითარება განსაზღვრა.
თუკი მანამდე ინტელექტუალური შეფერხების მქონე ბავშვებს უიმედოდ თვლიდნენ და მათ განვითარებაზე დროს აღარ ხარჯავდნენ, ვიქტორის შემთხვევამ აჩვენა, რომ შეზღუდვების მიუხედავად, განვითარება ყოველთვის შესაძლებელია. მეთოდები, რომელთაც იტარი იყენებდა ვიქტორთან, დღეს საერთაშორისო პრაქტიკაშია დამკვიდრებული. გარდა ამისა, ვიქტორი რომ არა, არ იარსებებდა ლინგვისტიკაში "კრიტიკული პერიოდის" თეორია, რომლის თანახმადაც თუ ბავშვებს განვითარების კონკრეტულ ეტაპზე ენასთან შეხება არ ექნებათ, ისინი მომავალშ საუბარს ვერ ისწავლიან.
2. ადამიანი, რომელსაც თავისი ცოლი ქუდში აერია
ბრიტანელი ნევროლოგი ოლივერ საქსი თავისი მოღვაწეობის განმავლობაში ბევრ უცნაურ შემთხვევას შესწრებია. მის ერთ-ერთ წიგნში: "კაცი, რომელსაც ცოლი ქუდში აერია" აღწერს ადამიანს, რომელიც ვიზუალური აგნოზიით იტანჯებოდა. დაავადება ტვინის გარკვეულ უბნებს აზიანებს. პირი ვერ არჩევდა საგნებს ადამიანებისგან, მაგალითად, როდესაც თავის ცოლს უყურებდა, ის მის ნაცვლად ქუდს ხედავდა. ის ასევე ხედავდა სახეებს იქ, სადაც სახეები საერთოდ არ იყო.
"ქუჩაში ის ხშირად უსმევდა თავზე ხელს წყლის ჰიდრანტებსა და პარკირების გამზომებს, რადგან ისინი პატარა ბავშვები ეგონა. ის ხშირად ცდილობდა სავარძლებისთვის ხელის ჩამორთმევას და უკვირდა, რატომ არ სცემდნენ ისინი პასუხს", - წერდა საქსი.
3. ქალი, რომელსაც ყველგან დრაკონები ელანდებოდა
ეს შემთხვევა აღწერილია The Lancet-ის 2014 წლის სტატიაში "პროსოპომეტამორფოპსია და ჰალუცინაციები". საქმე 52 წლის დანიელ ქალს ეხება, რომელიც მთელი ცხოვრება ადამიანების სახეების ნაცვლად დრაკონების სახეებს ხედავდა. ოლივერ საქსი და მისი კოლეგები წერენ, რომ ქალის მიერ წარმოდგენილი დრაკონის სახეები შავი და მოგრძო იყო, მახვილი ყურებით, გამობურცული დინგითა და რეპტილიის მსგავსი კანით. მათი დიდი თვალები კი მოწითალო, მოყვითალო, ლურჯი ან მწვანე ფერის იყო.
დრაკონები ადამიანის სახეებთან ერთად კედლებზე, კომპიუტერის ეკრანებზე ან სიბნელეში ჩნდებოდნენ. საბოლოოდ, მკვლევარებმა ზუსტად ვერ დაადგინეს, თუ რა იწვევდა ჰალუცინაციებს.
4. ადამიანი, რომელსაც სურდა, სხვებს შეეჭამათ
ტორონტოს ფსიქიატრიის კლინიკის არქივში სწორედ ასეთი ადამიანის ისტორია ინახება. კანიბალიზმის საპირისპირო ფეტიშით, კაცი, სახელად სტივენი ირწმუნებოდა, რომ მას სურდა, დიდი, დომინანტი ქალისგან ყოფილიყო შეჭმული.
პაციენტი ძალიან სუფთა, ერთი შეხედვით ჩვეულებრივი ადამიანის შთაბეჭდილებას ტოვებდა. მკვლევარებმა მისი ეს უცნაური სურვილი საშვილოსნოში დაბრუნებასა და დაბადების გაუქმების სურვილს დაუკავშირეს. ამ იდეას ადასტურებდა ისიც, რომ მას სურდა, რომ ჯერ ვინმეს სრულად გადაეყლაპა, შემდეგ კი სხეულიდან გამოედევნა.
აღსანიშნავია, რომ ეს არ ყოფილა მიზეზი, რის გამოც სტივენი ექიმებთან მივიდა - ის ღელავდა, რომ გეი იყო.
5. ქალი, რომელიც 4 წლის განმავლობაში ერთსა და იმავე მუსიკას უსმენდა
პოპ ჟანრის მუსიკოსები ხშირად ცდილობენ ისეთი ჟღერადობის მუსიკის შექმნას, რომლის თავიდან ამოგდება საკმაოდ რთულია. ქალს, სახელად სუზან რუტს, ოთხი წლის განმავლობაში ერთი და იგივე სიმღერა უტრიალებდა თავში. პეტი პეიჯის სიმღერა How Much is that Doggie in the Window 1952 წლითაა დათარიღებული.
თერაპევტებმა სუზანის ხმოვან ჰალუცინაციას "მუსიკალური ტინიტი" დაარქვეს. ქალის მდგომარეობა იმდენად მძიმე იყო, რომ მის ქმარს კომუნიკაციისთვის ყვირილი უწევდა, როცა ის თავში აჟღერებული მელოდიით იყო გართული. ეს იშვიათი დაავადება ღამით გაცილებით უარესდებოდა. სუზანი იძულებული იყო, ტელევიზორი ჩაერთო, რათა სხვა ხმაზე გადაეტანა ყურადღება და დაეძინა.
დიდი ხნის შემდეგ სუზანმა სხვა სიმღერა, Somewhere over the Rainbow ამოიჩემა.
აქვე იხილეთ პეტი პეიჯის სიმღერა, ოღონდ ფრთხილად მოუსმინეთ.
-
გადახედვაკესარია აბრამიძის მკვლელობაში ბრალდებული ბექა ჯაიანი, ფსიქიატრიულ-ფსიქოლოგიური ექსპერტიზის დასკვნის თანახმად, შერაცხადია კესარია აბრამიძის მკვლელობაში ბრალდებული ბექა ჯაიანი, ფსიქიატრიულ-ფსიქოლოგიური ექსპერტიზის დასკვნის თანახმად, შერაცხადია
-
გადახედვაუკრაინის პარლამენტმა სარაკეტო დარტყმის საფრთხის გამო სხდომა გააუქმა უკრაინის პარლამენტმა სარაკეტო დარტყმის საფრთხის გამო სხდომა გააუქმა
-
გადახედვააშშ-მ რუსეთის 50 ბანკის წინააღმდეგ ახალი სანქციები დააწესა აშშ-მ რუსეთის 50 ბანკის წინააღმდეგ ახალი სანქციები დააწესა
-
გადახედვათბილისის 25-ე საერთაშორისო კინოფესტივალი 1-ელ დეკემბერს იწყება — ნახეთ პროგრამა თბილისის 25-ე საერთაშორისო კინოფესტივალი 1-ელ დეკემბერს იწყება — ნახეთ პროგრამა
-
-
გადახედვალაშა ბაქარაძემ მოქალაქეებს მოუწოდა, თეთრ ნაჭერზე შავი წრე დახატონ და როგორც წინააღმდეგობის სიმბოლო, ფანჯრიდან გადმოკიდონ ლაშა ბაქარაძემ მოქალაქეებს მოუწოდა, თეთრ ნაჭერზე შავი წრე დახატონ და როგორც წინააღმდეგობის სიმბოლო, ფანჯრიდან გადმოკიდონ
-
გადახედვასპეციალურ საგამოძიებო სამსახურში ნიკო მანაგაძის გამოკითხვა დასრულდა სპეციალურ საგამოძიებო სამსახურში ნიკო მანაგაძის გამოკითხვა დასრულდა
-
გადახედვათბილისსა და ერევანს შორის რეგულარული რეისები დაინიშნა თბილისსა და ერევანს შორის რეგულარული რეისები დაინიშნა
-
გადახედვაჯენიფერ ლოურენსს ავღანელი ქალების უფლებებზე ფილმის გადაღების გამო აკრიტიკებენ ჯენიფერ ლოურენსს ავღანელი ქალების უფლებებზე ფილმის გადაღების გამო აკრიტიკებენ
-
გადახედვაორბანი აცხადებს, რომ ნეთანიაჰუს უნგრეთში მიიწვევს და გარანტიას იძლევა, რომ ჰააგის გადაწყვეტილებას არ შეასრულებს ორბანი აცხადებს, რომ ნეთანიაჰუს უნგრეთში მიიწვევს და გარანტიას იძლევა, რომ ჰააგის გადაწყვეტილებას არ შეასრულებს
-
-
გადახედვა"ვითხოვთ ხელახალ არჩევნებს" — ზუგდიდში საპროტესტო აქცია მიმდინარეობს "ვითხოვთ ხელახალ არჩევნებს" — ზუგდიდში საპროტესტო აქცია მიმდინარეობს
-
გადახედვატრამპის ადმინისტრაცია ჰააგის სასამართლოს დასანქცირებას გეგმავს ტრამპის ადმინისტრაცია ჰააგის სასამართლოს დასანქცირებას გეგმავს
-
გადახედვასაქსტატი: მოსახლეობის აღწერის თვითრეგისტრაციის ვადა გახანგრძლივდა საქსტატი: მოსახლეობის აღწერის თვითრეგისტრაციის ვადა გახანგრძლივდა
-
გადახედვარიკარდ იოზვიაკი: ევროპარლამენტი საქართველოზე არასავალდებულო რეზოლუციას 28 ნოემბერს მიიღებს რიკარდ იოზვიაკი: ევროპარლამენტი საქართველოზე არასავალდებულო რეზოლუციას 28 ნოემბერს მიიღებს
-
გადახედვაპროტესტების მოთხოვნები მიმართული უნდა იყოს ხელახალი არჩევნების ჩატარებისკენ — 23 NGO ერთობლივ განცხადებას ავრცელებს პროტესტების მოთხოვნები მიმართული უნდა იყოს ხელახალი არჩევნების ჩატარებისკენ — 23 NGO ერთობლივ განცხადებას ავრცელებს
-
გადახედვათინა ბოკუაჩავა: პაპუაშვილი ცრუობს, რომ დიპლომატიური კორპუსი არ მიიწვიეს, დიპლომატიური კორპუსი უარს აცხადებს მივიდეს პარლამენტის სხდომაზე თინა ბოკუაჩავა: პაპუაშვილი ცრუობს, რომ დიპლომატიური კორპუსი არ მიიწვიეს, დიპლომატიური კორპუსი უარს აცხადებს მივიდეს პარლამენტის სხდომაზე
-
გადახედვასააკაშვილი: ტრამპის ახალი ადმინისტრაციის მხარდაჭერა გვექნება — მე ძალიან კარგად ვიცნობ იმ ხალხს სააკაშვილი: ტრამპის ახალი ადმინისტრაციის მხარდაჭერა გვექნება — მე ძალიან კარგად ვიცნობ იმ ხალხს
-
გადახედვა100 წელი გავიდა მას შემდეგ, რაც ედუინ ჰაბლმა სხვა გალაქტიკების არსებობა დაამტკიცა 100 წელი გავიდა მას შემდეგ, რაც ედუინ ჰაბლმა სხვა გალაქტიკების არსებობა დაამტკიცა
-
გადახედვააქციაზე დაკავებულ მათე დევიძეს აღკვეთის ღონისძიებად პატიმრობა შეეფარდა აქციაზე დაკავებულ მათე დევიძეს აღკვეთის ღონისძიებად პატიმრობა შეეფარდა
-
კომენტარები