მეცნიერები სიცოცხლის საიდუმლოს ამოხსნას მიუახლოვდნენ — რნმ მოლეკულამ თვითგამრავლება შეძლო
ფოტო: Getty Images
მეცნიერების თქმით, კიდევ ერთი ნაბიჯით მივუახლოვდით იმის გაგებას, თუ როგორ შეძლეს ინერტულმა მოლეკულებმა სიცოცხლის წარმოქმნა. მათ შექმნეს რნმ (რიბონუკლეინის მჟავა) მოლეკულების სისტემა, რომელსაც ნაწილობრივ შეუძლია საკუთარი ასლების წარმოქმნა. მათი აზრით, მომავალში შესაძლებელი გახდება რნმ-ის სრული თვითგამრავლების მიღწევა.
რიბონუკლეინის მჟავა ძალიან მნიშვნელოვანი მოლეკულაა სიცოცხლის წარმოშობის თვალსაზრისით, რადგან მას შეუძლია დნმ-ის მსგავსად ინფორმაციის შენახვა და ცილებივით ქიმიური რეაქციების დაჩქარება (კატალიზი). ბევრი მეცნიერი მიიჩნევს, რომ სიცოცხლე სწორედ ისეთი რნმ-ის მოლეკულებით დაიწყო, რომლებიც საკუთარი ასლების შექმნას ახერხებდა.
"ეს არის მოლეკულა, რომელიც მართავს ბიოლოგიას", — ამბობს ჯეიმს ატვატერი ლონდონის უნივერსიტეტიდან.
თვითგამრავლებადი რიბონუკლეინის შექმნა ძალიან რთული აღმოჩნდა. დნმ-ის მსგავსად, მასაც შეუძლია გაორმაგება. ორმაგი სპირალის გაყოფის შემდეგ თითოეულ ძაფზე თავსდება ახალი ნუკლეოტიდები და წარმოიქმნება ორი იდენტური სპირალი. პრობლემა ისაა, რომ რნმ-ის ეს ძაფები ერთმანეთზე ძალიან მჭიდროდ იკვრება, რაც ართულებს მათ გაყოფას და შესაბამისად, გამრავლებას.
ატვატერმა და მისმა კოლეგებმა აღმოაჩინეს, რომ რნმ-ის ტრიპლეტები იმდენად მტკიცედ ებმის ძაფებს, რომ ხელს უშლის მათ ხელახალ შეერთებას. ატვატერის თქმით, ამ ძალიან მარტივ მოლეკულურ სისტემას საინტერესო თვისებები აქვს. უფრო მეტიც, მათ აღმოაჩინეს, რომ გამრავლებაში ყველაზე აქტიური ტრიპლეტები სწორედ ისინია, რომლებიც ყველაზე მტკიცედ იკვრებიან. მეცნიერთა ვარაუდით, პირველი გენეტიკური კოდიც სწორედ ამ ტრიპლეტებისგან შედგებოდა, რაც კიდევ ერთ საინტერესო მიგნებას წარმოადგენს.
"ყველა საჭირო ინგრედიენტი დედამიწაზე დღესაც მოიპოვება. ისლანდიის თბილ წყაროებს, მაგალითად, შეუძლიათ ჰქონდეთ სხვადასხვა მჟავიანობის დონე, მათ შორის ისეთიც, როგორსაც ჩვენ ვიყენებთ ექსპერიმენტებში", — ამბობს ატვატერი.
მათი აზრით, ამ პროცესისთვის აუცილებელი პირობები ბუნებრივადაც შეიძლება არსებულიყო, განსაკუთრებით ხმელეთზე, თბილ წყაროებთან.
კვლევა გამოქვეყნდა ჟურნალში Nature Chemistry.

კომენტარები