სატურნის მთვარე ტიტანი დედამიწის შემდეგ ერთადერთი ცნობილი ადგილია, რომლის ზედაპირზეც თხევადი ნივთიერება მიედინება. ახალ კვლევაში საოცარი განსხვავებებია ნაჩვენები ჩვენს პლანეტასა და ტიტანს შორის, სადაც პაწაწინა ტალღები წარმოიქმნება.

ტეხასის უნივერსიტეტის მკვლევრების მიერ გამოქვეყნებული ნაშრომის მიხედვით, რომელიც შეგიძლიათ Earth and Planetary Science Letters-ში ნახოთ, ტიტანზე ტალღების სიმაღლემ შეიძლება სულ რაღაც 1 სანტიმეტრს მიაღწიოს. ისინი ცოტა უფრო მეტი სიმაღლისაც ხდებიან - არც მეტი, არც ნაკლები - 20 სანტიმეტრი!

მეცნიერებმა აღმოჩენა კასინის რადარული მონაცემების გამოყენებით გააკეთეს. კვლევის მთავარმა ავტორმა კირილ გრიმამ, განავითარა ახალი ტექნიკა, რომელსაც შეუძლია „ზედაპირის უსწორ-მასწორობა“ ძალიან, ძალიან დეტალურად გაზომოს. იმდენად დეტალურად, რომ 1,5-2,5 სანტიმეტრის ტალღების გაზომვა შეიძლება! გრიმამ IFLScience-თან ინტერვიუში განაცხადა, რომ ქარის სიჩქარე 0,22 მ/წმ იყო ზედაპირიდან 10 მეტრზე.

ამ კვლევაში ტიტანის ჩრდილოეთ ნახევარსფეროს სამი ტბა იყო განხილული: კრაკენის ზღვა (ტიტანის უდიდესი ტბა), ლიგეიას ზღვა და პუნგას ზღვა. როდესაც კასინიმ უკანასკნელად შემოუფრინა ტიტანს აპრილში, ეს რეგიონი შეისწავლა და აქედან მიღებული მონაცემებით, მალე დავადგენთ, რა სიღრმისაა ეს ტბები.

ამის მნიშვნელობა კი ის არის, რომ ტიტანზე ქარის სიჩქარეები ასეთი მაღალი სავარაუდოდ არ არის. ეს კი იმას ნიშნავს, რომ თუ გვინდა, რომ ერთ-ერთ ზღვაში ზონდი დავსვათ - რომლის განხილვაც უკვე მიდის - მაშინ ქარი არ უნდა წარმოადგენდეს დიდ პრობლემას. რადგანაც ტიტანის ქარები ამჟამად ნელია და მთვარეზე „ზაფხულის“ სეზონია, ეჭვს აჩენს იმ იდეაზე, რომ ტიტანზე ზაფხული ყველაზე ქარიანი პერიოდია.

„დიდი ინტერესია, რომ ერთ დღეს ზონდები გავაგზავნოთ ამ ტბებზე და როცა ამას გავაკეთებთ, საჭირო იქნება უსაფრთხო დაშვება, ამიტომ არ გვჭირდება ბევრი ქარი. ჩვენი კვლევა აჩვენებს, რომ რადგანაც ტალღები ძალიან მაღალი არ არის, ამიტომ ქარები დაბალი სიჩქარისაა“. - ამბობს გრიმა განცხადებაში.

ტიტანის ჩრდილოეთ ნახევარსფეროში არსებული სამი ტბის რუკა.

ფოტო: Cyril Grima/The University of Texas at Austin/On.ge

ტიტანზე არსებული სითხეები არ წააგავს დედამიწის სითხეებს. მაგალითად, ჩვენი ტბები წყლისაგან შედგება, ხოლო ტიტანის ტბები გაჯერებულია თხევადი ნახშირწყალბადებით, ძირითადად საწვავის ინგრედიენტებით. დედამიწის მსგავსად, ეს სითხეებიც აორთქლებისა და წვიმის ციკლს გადიან, თუმცა, ტიტანის თითოეულ ლოკაციაზე წვიმა ყოველ 1000 წელიწადში ერთხელ მოდის.

2005 წელს, პირველი ზონდი გავაგზავნეთ ტიტანზე, რომელიც მის ზედაპირზე დაჯდა: ESA-ს ჰუიგენსის ზონდი. მან ტიტანის ხმელეთის საოცარი ფოტოები გადმოაგზავნა, თუმცა, ამის შემდეგ ჩვენი მადა უფრო გაიზარდა. ნასა განიხილავს ნავის მსგავსი ზონდების გაშვებას, რომლის სამომავლოდ განხორციელება საკმაოდ რეალურია.

უნდა აღინიშნოს ის ფაქტიც, რომ ტიტანის ტალღების სიდაბლეზე აქამდეც დაობდნენ, თუმცა ამ კვლევამ ყველანაირი კამათი დაასრულა და პატარა ტალღების თეორიას მრავალი მტკიცებულება მოუპოვა.

გრიმა აღნიშნავს, რომ კვლავ მრავალი უცნობი მოვლენებია იქ. მაგრამ ეს კვლევა ოდნავ მეტს გვეუბნება ტიტანის გარემოზე.