მელანომა — დიაგნოსტიკა, მკურნალობა და პრევენცია
მელანომა კანის სიმსივნეა, რომელიც კანში არსებული პიგმენტური უჯრედების, იგივე მელანოციტების პათოლოგიური გამრავლების დროს ვითარდება. მას აგრესიული მიმდინარეობა ახასიათებს, თუმცა დაავადების დროული აღმოჩენისა და სწორი მკურნალობის შემთხვევაში, ხშირად შესაძლებელია მისგან განკურნება.
რა იწვევს მელანომას, რა სიმპტომები ახასიათებს მას და როგორია მისი სადიაგნოსტიკო და სამკურნალო მეთოდები? — დაავადების შესახებ თოდუას კლინიკის დერმატოლოგი, ნათია თოდუა საუბრობს.
რა არის მელანომის გამომწვევი მიზეზები?
რთულია ვთქვათ, რა კონკრეტული მიზეზები იწვევს მელანომას, თუმცა ხშირად ის BRAF გენის მუტაციის შედეგად ყალიბდება. დაავადების განვითარების ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი ფაქტორია გენეტიკაც, ამიტომ მათ, ვისაც ოჯახურ ანამნეზში მელანომის დიაგნოზი აქვს, მეტი სიფრთხილე მართებთ. მის პროვოცირებას ახდებს ულტრაიისფერი გამოსხივებაც, არ აქვს მნიშვნელობა მზის სხივები იქნება ეს თუ სოლარიუმის. როდესაც ჩვენთან პაციენტი მოდის და ეჭვი გვაქვს მელანომაზე, აუცილებლად ვუსვამთ კითხვას, მიუღიათ თუ არა დამწვრობა ბავშვობის ასაკში ან თინეიჯერობისას, რადგან ამან შესაძლოა მომავალში მელანომის პროვოცირება მოახდინოს.
რა ნიშნების შემთხვევაში უნდა მივიტანოთ ეჭვი მელანომაზე?
აღსანიშნავია, რომ მელანომა შეიძლება განვითარდეს უკვე არსებულ ხალზე ან გამოვლინდეს ახალი წარმონაქმნის სახით. დაავადების შემთხვევათა 95% სწორედ De Novo-ა ანუ ახალი წანაზარდით ვლინდება.
პაციენტებმა რამდენიმე ნიშანს უნდა მიაქციონ ყურადღება — წარმონაქმნი საეჭვოა თუ ის ასიმეტრიულია, აქვს არასწორი კიდეები და არაერთგვაროვანი ფერი, არის 6მმ-ზე მეტი ზომის ან დროთა განმავლობაში განიცადა ფერის, ზომისა და ფორმის ცვლილება. ასევე, საყურადღებოა სისხლმდენი ხალები და წარმონაქმნები, რომლებსაც ახლავს ქავილის შეგრძნება. ეს ნიშნები შეიძლება გამოვლინდეს როგორც არსებულ ხალზე, ისე ახლად გაჩენილზე. ასეთ დროს, აუცილებელია, სპეციალისტთან კონსულტაციის გავლა და წარმონაქმნების გამოკვლევა.
როგორ ხდება დაავადების დიაგნოსტიკა?
დიაგნოსტიკა, პირველ რიგში, დერმატოსკოპიით იწყება. ეს არის კვლევა, რომლის საშუალებითაც ვათვალიერებთ კანის იმ სტრუქტურებს, რომლებიც შეუიარაღებელი თვალისთვის უხილავია. დერმატოსკოპიით შეგვიძლია დავადგინოთ წარმონაქმნი კეთილთვისებიანია, საეჭვო თუ ავთვისებიანია.
საეჭვო წარმონაქმნის შემთხვევაში, აუცილებელია მონიტორინგი და მასზე დაკვირვება. საჭიროების შემთხვევაში შეიძლება დაინიშნოს ბიოფსიაც. ზოგს სჯერა, რომ ხალზე ბიოფსიის ჩატარება არ არის მიზანშეწონილი, რადგან ეს იწვევს მის გადაგვარებას, რაც მცდარი მოსაზრებაა. მელანომის დიაგნოსტირებისთვის ინიშნება სხვა ტიპის კვლევებიც, რომლებსაც სპეციალისტი ინდივიდუალურად განსაზღვრავს.
დაავადების მკურნალობის რა მეთოდები არსებობს?
თუ მელანომა ზედაპირულია და არ ახასიათებს მეტასტაზები გამოსავალი, როგორც წესი, საიმედოა. ასეთ შემთხვევაში საკმარისია ქირურგიულად ამოიჭრას წარმონაქმნი. იმ შემთხვევაში, თუ მელანომას ახლავს მეტასტაზები, ჩაზრდილია კანში ან წარმოდგენილია კვანძების სახით, ქირურგიულ ოპერაციის გარდა, ინიშნება იმუნოთერაპია, ტარგეტული თერაპია, სხივური თერაპია და ქიმიოთერაპია. მკურნალობის მეთოდებისა და თერაპიების სწორი კომბინაცია სპეციალისტის მიერ განისაზღვრება.
რა არის თქვენი რეკომენდაცია, რას ურჩევდით საზოგადოებას მელანომის პრევენციისთვის?
მელანომას არანაირი ჩივილი არ ახასიათებს, გარდა იმისა, რომ ვლინდება ხალის მსგავსი წარმონაქმნით. ამიტომ, სპეციალისტების მთავარი რჩევაა გარკვეული პერიოდულობით ადამიანებმა დაითვალიერონ კანი და ყურადღება მიაქციონ მასზე არსებულ ცვლილებებს. ეჭვების შემთხვევაში კი, დროულად მიმართონ ექიმს.
ასევე, აუცილებელია, უარი ვთქვათ მწველ მზეზე გარუჯვასა და სოლარიუმის მოხმარებაზე. ამასთან, დღის ნებისმიერ დროს, სეზონსა და ამინდში გამოვიყენოთ მზისგან დამცავი საშუალებები.
დიდი იმედი მაქვს, რომ ჩვენს ქვეყანაში კანის სიმსივნეებზე უფრო მეტად ამაღლდება ცნობიერება და მეტი ადამიანი გაიაზრებს "ჩექაფის" მნიშვნელობასაც. ეს არის მელანომის შემთხვევების ადრეულ სტადიაზე გამოვლენის ყველაზე ეფექტიანი გზა, რასაც სასიცოცხლო მნიშვნელობა აქვს.
-
გადახედვარა თქმა უნდა, ჩვენ ქართველი ხალხის გვერდით ვდგავართ — მეთიუ მილერი რა თქმა უნდა, ჩვენ ქართველი ხალხის გვერდით ვდგავართ — მეთიუ მილერი
-
გადახედვავლადიმერ ხუჭუა: ამ ხმის დამთვლელი აპარატით ხმის დაცულობისა და ხმის ფარულობის გარანტია ამომრჩეველს არ ჰქონდა ვლადიმერ ხუჭუა: ამ ხმის დამთვლელი აპარატით ხმის დაცულობისა და ხმის ფარულობის გარანტია ამომრჩეველს არ ჰქონდა
-
გადახედვაგორის სასამართლომ 15 უბანზე ბათილი ბიულეტენების გადათვლის შესახებ ISFED-ის სარჩელი დააკმაყოფილა გორის სასამართლომ 15 უბანზე ბათილი ბიულეტენების გადათვლის შესახებ ISFED-ის სარჩელი დააკმაყოფილა
-
გადახედვათეთრიწყაროს სასამართლომ დააკმაყოფილა საია-ს სარჩელი ხმის ფარულობაზე თეთრიწყაროს სასამართლომ დააკმაყოფილა საია-ს სარჩელი ხმის ფარულობაზე
-
გადახედვამდინარაძე: აქციები ისე ჩატარდეს, ფოთოლი არ ჩამოვარდეს! მდინარაძე: აქციები ისე ჩატარდეს, ფოთოლი არ ჩამოვარდეს!
-
გადახედვამამუკა ხაზარაძის განცხადებით, ბარათაშვილის ხიდზე "გამაფრთხილებელი პიკეტირება მოეწყობა" მამუკა ხაზარაძის განცხადებით, ბარათაშვილის ხიდზე "გამაფრთხილებელი პიკეტირება მოეწყობა"
-
გადახედვაოპოზიციურმა პარტიებმა რუსთაველის გამზირზე შეკრებილებს სამოქმედო გეგმა გააცნეს ოპოზიციურმა პარტიებმა რუსთაველის გამზირზე შეკრებილებს სამოქმედო გეგმა გააცნეს
-
გადახედვაზურა ჯაფარიძე: მოგვიწევს ქუჩაში ბრძოლა და ამისთვის იყავით მზად ზურა ჯაფარიძე: მოგვიწევს ქუჩაში ბრძოლა და ამისთვის იყავით მზად
-
გადახედვამე აქ ვარ იმისათვის, რომ მხარი დავუჭირო დემოკრატიისათვის ბრძოლას და ქართველების თავისუფლებას — გრეტა ტუნბერგი აქციაზე მივიდა მე აქ ვარ იმისათვის, რომ მხარი დავუჭირო დემოკრატიისათვის ბრძოლას და ქართველების თავისუფლებას — გრეტა ტუნბერგი აქციაზე მივიდა
-
გადახედვაგიორგი მარგველაშვილი: პროტესტი მოიტანს შედეგს, მაგრამ უნდა გვესმოდეს, რომ ის იქნება ხანგრძლივი, დამქანცველი, თავისი "პიკებით" და ჩავარდნებით გიორგი მარგველაშვილი: პროტესტი მოიტანს შედეგს, მაგრამ უნდა გვესმოდეს, რომ ის იქნება ხანგრძლივი, დამქანცველი, თავისი "პიკებით" და ჩავარდნებით
-
გადახედვაურსულა ფონ დერ ლაიენი: არჩევნების შემდგომი სიტუაცია კვლავ შემაშფოთებელია ურსულა ფონ დერ ლაიენი: არჩევნების შემდგომი სიტუაცია კვლავ შემაშფოთებელია
-
გადახედვარუსთაველის გამზირი გადაიკეტა რუსთაველის გამზირი გადაიკეტა
-
გადახედვაWednesday-ს მეორე სეზონი 23 ნოემბერს გამოდის Wednesday-ს მეორე სეზონი 23 ნოემბერს გამოდის
-
გადახედვაინდოეთში ავტობუსი ამობრუნდა - დაიღუპა სულ მცირე 36 ადამიანი ინდოეთში ავტობუსი ამობრუნდა - დაიღუპა სულ მცირე 36 ადამიანი
-
გადახედვაროცა მჩაგვრელი რეჟიმის წინაშე შიშვლდები — აჰუ დერიაის ისტორია როცა მჩაგვრელი რეჟიმის წინაშე შიშვლდები — აჰუ დერიაის ისტორია
-
გადახედვანონა ქურდოვანიძე: საიას შუამდგომლობა ერთადერთმა სასამართლომ დააკმაყოფილა ნონა ქურდოვანიძე: საიას შუამდგომლობა ერთადერთმა სასამართლომ დააკმაყოფილა
-
გადახედვამამუკა ხაზარაძე: წინააღმდეგობა გაგრძელდება დღესაც და მომავალ დღეებშიც - ჩვენი მომავალი ვერ იქნება დამპყრობელთან მამუკა ხაზარაძე: წინააღმდეგობა გაგრძელდება დღესაც და მომავალ დღეებშიც - ჩვენი მომავალი ვერ იქნება დამპყრობელთან
-
გადახედვაეროვნულმა ბანკმა ლარის ახალი კურსი დაადგინა ეროვნულმა ბანკმა ლარის ახალი კურსი დაადგინა
-
გადახედვასალომე ზურაბიშვილი ურსულა ფონ დერ ლაიენს ესაუბრა სალომე ზურაბიშვილი ურსულა ფონ დერ ლაიენს ესაუბრა
-
გადახედვაბათუმში ლიფტის ჩავარდნის შედეგად 4 ადამიანი დაშავდა ბათუმში ლიფტის ჩავარდნის შედეგად 4 ადამიანი დაშავდა
-
გადახედვაკალაძე პრეზიდენტზე: კეთილი ინებოს, აწიოს ერთი ადგილი, მივიდეს და პასუხი გასცეს შეკითხვებს კალაძე პრეზიდენტზე: კეთილი ინებოს, აწიოს ერთი ადგილი, მივიდეს და პასუხი გასცეს შეკითხვებს
კომენტარები