მწერალთა სახლისა და ამერიკის საელჩოს ერთობლივი სარეზიდენციო პროგრამის, Writer-in-Residence-ის გამარჯვებულების სია ცნობილია.

აშშ-ის საელჩოს დაფინანსებით, მწერალთა სახლის რეზიდენციას აშშ-ის თოისონის უნივერსიტეტის გეოგრაფიისა და გარემოს დაგეგმარების დეპარტამენტის ევრაზიული და გლობალური საკითხების მკვლევარი, ჯერემი თაში ეწვევა.

ამავე პროგრამის ფარგლებში, ილიას სახელმწიფო უნივერსიტეტის მხარდაჭერით, თბილისს კიდევ ორი ამერიკელი მკვლევრები, ერიკ ლი და მაია ჯაგი ესტუმრებიან. ერიკ ლი, მეოცე საუკუნის ისტორიის მკვლევარი, მრავალი სტატიისა და წიგნის ავტორია. მის ნაშრომებს ქართულ ენაზე გამომცემლობა ზიარი გამოსცემს. მაია ჯაგი დამოუკიდებელი ჟურნალისტი და კულტურის საკითხების მკვლევარია. 2021 წელს მისი კურატორობით გაიმართა ქართული ლიტერატურის ონლაინ ფესტივალი ინგლისურენოვანი ქვეყნებისთვის — Georgia’s Fantastic Tavern — Where Europe Meets Asia.

სამივე მკვლევარი, მწერალთა სახლის რეზიდენციაში ცხოვრების პერიოდში, რეპრესირებულ მწერალთა მუზეუმში თავმოყრილ საარქივო მასალებსა და საბჭოთა პერიოდში რეპრესირებული ქართველი მწერლების ისტორიებზე იმუშავებს.

რეპრესირებული მწერლების მუზეუმზე მუშაობის პირველი ეტაპი უკვე დასრულებულია. იუნესკოს პროექტის თბილისი — წიგნის მსოფლიო დედაქალაქი და აშშ-ის საელჩოს მხარდაჭერით მუზეუმი დასრულებულ სახეს 2022 წლის შემოდგომაზე მიიღებს.

მწერალთა სახლში განთავსებული რეპრესირებული მწერლების მუზეუმი საბჭოთა ტერორის მსხვერპლთა შესახებ არსებულ მეხსიერებას გააერთიანებს და აქამდე უთქმელ ისტორიებს გააცოცხლებს. ექსპოზიცია დამთვალიერებელს წარმოდგენას შეუქმნის პერიოდზე, კონტექსტზე და იმ მექანიზმებზე, რომლებსაც ტოტალიტარული სახელმწიფო "მწერლობის მოსათვინიერებლად" იყენებდა. მუზეუმის სტუმრები მომხმარებლებს დაეხმარებიან ტოტალიტარიზმის ქვეშ მცხოვრები ხელოვანების დილემისა და ტრაგედიის გაცნობიერებაში. გარდა ამისა, მათი საშუალებით დამთვალიერებელი უკეთ გაიაზრებს სუსტ ზღვარს კომპრომისსა და თანამშრომლობას შორის, ასევე ტერორზე დამყარებული რეჟიმის მთავარ მახასიათებელს — როცა, მორჩილების, ან პირიქით, გულწრფელი თანამშრომლობისა და აქტივიზმის მიუხედავად, არავის სიცოცხლე და ხელშეუხებლობა გარანტირებული არაა.

რეპრესირებული მწერლების მუზეუმში პროგრამის ავტორების მიერ შექმნილი ტექსტები და ნაშრომები გამოქვეყნდება როგორც ქართულ, ასევე დასავლურ პრესაში. ნაშრომები საბჭოთა წარსულის კვლევის ლაბორატორიისა და მწერალთა სახლის გუნდის მიერ თავმოყრილ მასალებზე დაყრდნობით იქნება შემუშავებული. ტექსტები გამოქვეყნდება სხვადასხვა ბეჭდურ თუ ონლაინ პლატფორმაზე ქართულ და ინგლისურ ენებზე.