როგორ ვისწავლოთ ნებისმიერი რამ უმარტივესად
ასაკის მატებასთან ერთად სულ უფრო რთულდება ნებისმიერი ახალი რამის შესწავლა. ის ბავშვი გენიოსები კი, რომლებიც ხუთ სხვადასხვა ენას ფლობენ, უფრო და უფრო გვაკვირვებენ... მაინც როგორ ახერხებენ ამას?
გულს ნუ გაიტეხ. მიუხედავად იმისა, რომ ვუნდერკინდი ბავშვი შეიძლება არ გეთქმოდეს, ახალი ცოდნის შეძენა შეუძლებელი სულაც არაა. ნობელის პრემიის მფლობელმა ფიზიკოსმა რიჩარდ ფეინმანმა შეიმუშავა სამნაბიჯიანი ფორმულა, რომელიც ნებისმიერი საგნის არა მხოლოდ სწრაფად, არამედ საფუძვლიანად შესწავლაში დაგეხმარება.
რიჩარდ ფეინმანი განმარტავს განსხვავებას "რაღაცის ცოდნასა" და "რაღაცის სახელის ცოდნას" შორის. მაგალითად, თანამოსაუბრემ შეიძლება გაჩვენოს პატარა ოქროსგულმკერდიანი ჩიტი და გითხრას, რომ ეს არის ყავისფერყელიანი შაშვი. მან შეიძლება ისიც დაამატოს, რომ გერმანულად ამ ფრინველს halzenfugel ჰქვია, ხოლო ჩინურად chung ling-ს უწოდებენ. ეს ფაქტები მთელი ცხოვრების განმავლობაში შეიძლება გახსოვდეს და არაფერი იცოდე ჩიტზე: სად ცხოვრობს, როგორ მიგრირებს, როგორი ხმა აქვს და ა.შ. ფეინმანის სათქმელის გამოსახატად ეს ძალიან კარგი მაგალითია და იგივე მიდგომა ბევრად უფრო კომპლექსურ საგნებსაც ესადაგება. ავიღოთ წყალი, რომელიც ელექტრობას ატარებს - ეს არის ფუნდამენტური ნაწილი იმისა, თუ როგორ გვესმის ჩვენ გარშემო არსებული სამყარო, მაგრამ 200-წლიანი კვლევის შემდეგ მეცნიერებმა სულ ახლახან აღმოაჩინეს წყლის ნამდვილი ბუნება.
ახალი საგნის სიღრმისეული გაგება უმნიშვნელოვანესია - მაშინაც კი, თუ უბრალოდ გამოცდის ჩაბარება გინდა. შესასწავლი მოვლენა ბოლომდე უნდა გესმოდეს, რადგან ზუსტად ვერ გეცოდინება, რა საკითხები შეგხვდება გადამწყვეტ მომენტში.
მოემზადე, რომ ფეინმანის ტექნიკით „ისწავლო, თუ როგორ ისწავლო“.
ნაბიჯი I: ასწავლე ბავშვს
აიღე რვეული, დაწერე თემა, რომლის შესწავლაც გინდა და ახსენი ისე, თითქოს ბავშვს უხსნიდე. აქ ჩნდება კითხვა: როგორ უნდა ავუხსნათ კვანტური მექანიკა ბავშვს? შეუძლებელი არაფერია. ერთხელ xkcd-მ რაკეტის მოქმედებაც კი ახსნა ინგლისურ ენაში ყველაზე მეტად გავრცელებული 1000 სიტყვით.
გასაღები აქ იმალება: როცა რაიმე საკითხს ისე ხსნი, თითქოს 8 წლის ბავშვს ელაპარაკებოდე, შეუძლებელია ჩახლართულ ტერმინოლოგიასა და ფორმულებს ამოეფარო. როცა წერ იდეას თავიდან ბოლომდე მარტივ ენაზე (რჩევა: გამოიყენე მხოლოდ გავრცელებული სიტყვები), აიძულებ საკუთარ თავს, რომ საკითხს უფრო ღრმა დონეზე ჩაწვდე და იდეებს შორის კავშირი გაამარტივო. თუ დიდხანს იბრძოლებ, ზუსტად გეცოდინება, სად გაქვს ნაპრალები.
ნაბიჯი II: გადახედე შენი ცოდნის ნაპრალებს
ახლა, როცა დაადგინე, სად გაქვს ნაპრალები ცოდნაში, შეგიძლია სპეციფიკურად სასურველი თემები ისწავლო, მიიღო პასუხები და გაიმეორო ნაბიჯი I. განაგრძე ამის გაკეთება, სანამ ნაპრალები საერთოდ არ გაქრება.
ნაბიჯი III: მოაწესრიგე და გაამარტივე
ამ ეტაპზე შენ უკვე გაქვს საგნის ისეთი ახსნა, რომლის გაგებაც ბავშვსაც კი შეუძლია. ეცადე, რომ შეცვალო, გაამარტივო და ხმამაღლა წაიკითხო ტექსტი. ეს დაგეხმარება საეჭვო დაუხვეწავი ნაწილების აღმოჩენაში.
ნაბიჯი IV (არასავალდებულო): შეამოწმე შედეგი სხვაზე
შეგიძლია იპოვო რვა წლის ბავშვი და გადასცე შენი ცოდნა, მაგრამ შეიძლება მას კონცენტრაციის პრობლემა შეექმნას. ამიტომ, სჯობს საკითხში ჩაუხედავ მეგობარს გაესაუბრო. თუ მას არ ესმის რაიმე შენს ახსნილში და შენც ვერ უმარტივებ - ესე იგი, კიდევ ერთ ნაპრალს წააწყდი მსჯელობაში.
ეს მეთოდი სწრაფად არ მუშაობს (სპოილერი: არ არსებობს ასეთი მეთოდი), შენ კვლავ უნდა ისწავლო, მაგრამ თუ სწორად ისწავლი, გეცოდინება, რომ საკითხი სიღრმისეულად გესმის და გამოცდიდან ორ დღეში არ დაგავიწყდება.
-
გადახედვამილიარდერობა უფრო მეტ ჭკუაზე ხშირად არ მიუთითებს — აი, რატომ მილიარდერობა უფრო მეტ ჭკუაზე ხშირად არ მიუთითებს — აი, რატომ
-
გადახედვაპირამიდებთან ახლოს ნილოსის ძველი განშტოების კვალს მიაგნეს პირამიდებთან ახლოს ნილოსის ძველი განშტოების კვალს მიაგნეს
-
გადახედვაგენური თერაპიის მეშვეობით ბავშვს სმენა აღუდგინეს გენური თერაპიის მეშვეობით ბავშვს სმენა აღუდგინეს
-
გადახედვავარჯიში დროის აღქმას ცვლის — კვლევა ვარჯიში დროის აღქმას ცვლის — კვლევა
-
გადახედვანახეთ: იუპიტერის ყინულოვანი თანამგზავრი ევროპა NASA-ს ზონდის ობიექტივში ნახეთ: იუპიტერის ყინულოვანი თანამგზავრი ევროპა NASA-ს ზონდის ობიექტივში
-
გადახედვაროგორ მოქმედებს მხატვრული ლიტერატურის კითხვა ტვინზე როგორ მოქმედებს მხატვრული ლიტერატურის კითხვა ტვინზე
-
გადახედვამეცნიერების თქმით, ხელით წერა სწავლის უნარებს აუმჯობესებს მეცნიერების თქმით, ხელით წერა სწავლის უნარებს აუმჯობესებს
-
გადახედვაბოლო 50 000 წელთან შედარებით, ნახშირორჟანგის დონე ახლა ყველაზე სწრაფად იმატებს ბოლო 50 000 წელთან შედარებით, ნახშირორჟანგის დონე ახლა ყველაზე სწრაფად იმატებს
-
გადახედვატვინის ახალი ჩიპი ფიქრებს მაღალი სიზუსტით შიფრავს და სიტყვებად აქცევს ტვინის ახალი ჩიპი ფიქრებს მაღალი სიზუსტით შიფრავს და სიტყვებად აქცევს
-
გადახედვაგაიცანით GPT-4o, OpenAI-ს უფრო დახვეწილი და "ადამიანური" მოდელი გაიცანით GPT-4o, OpenAI-ს უფრო დახვეწილი და "ადამიანური" მოდელი
-
გადახედვახელოვნური ინტელექტი ყველგან და ყველაფერში — რა სიახლეები წარადგინა Google-მა ხელოვნური ინტელექტი ყველგან და ყველაფერში — რა სიახლეები წარადგინა Google-მა
-
გადახედვაკვლევის თანახმად, სტრესი ალცჰაიმერის განვითარების რისკებს ზრდის კვლევის თანახმად, სტრესი ალცჰაიმერის განვითარების რისკებს ზრდის
-
გადახედვა"ადამიანები იმიტომ კი არ ვართ, რომ IQ გვაქვს, ადამიანებად ჩვენ გვხდის ემპათია" — გია დვალი "ადამიანები იმიტომ კი არ ვართ, რომ IQ გვაქვს, ადამიანებად ჩვენ გვხდის ემპათია" — გია დვალი
-
გადახედვაპირველი პაციენტი, რომელსაც ღორის თირკმელი გადაუნერგეს, მოკვდა პირველი პაციენტი, რომელსაც ღორის თირკმელი გადაუნერგეს, მოკვდა
-
გადახედვამყარი სუპერდედამიწის გარშემო ატმოსფეროს ყველაზე დამაჯერებელ კვალს მიაგნეს მყარი სუპერდედამიწის გარშემო ატმოსფეროს ყველაზე დამაჯერებელ კვალს მიაგნეს
-
გადახედვაროგორ შევძლოთ ფუნქციონირება ღამისთევის შემდეგ — 5 რჩევა როგორ შევძლოთ ფუნქციონირება ღამისთევის შემდეგ — 5 რჩევა
-
გადახედვამასშტაბური კვლევის მიხედვით, ინტერნეტი კეთილდღეობასთან ასოცირდება მასშტაბური კვლევის მიხედვით, ინტერნეტი კეთილდღეობასთან ასოცირდება
-
გადახედვარამდენი ადამიანი იყო ევროპის მოედანზე 11 მაისს, ღამის 10 საათისთვის რამდენი ადამიანი იყო ევროპის მოედანზე 11 მაისს, ღამის 10 საათისთვის
-
გადახედვაროგორ შევამოწმოთ, არის თუ არა ვინმე შესული ჩვენს Facebook ანგარიშზე როგორ შევამოწმოთ, არის თუ არა ვინმე შესული ჩვენს Facebook ანგარიშზე
-
გადახედვამეცნიერებმა მაღალი IQ მემარცხენე იდეოლოგიის ქონას დაუკავშირეს — კვლევა მეცნიერებმა მაღალი IQ მემარცხენე იდეოლოგიის ქონას დაუკავშირეს — კვლევა
-
გადახედვაროგორ შევასუსტოთ პოლარიზებული განწყობები — ფსიქოლოგები ტაქტიკებს გვთავაზობენ როგორ შევასუსტოთ პოლარიზებული განწყობები — ფსიქოლოგები ტაქტიკებს გვთავაზობენ
კომენტარები