როგორ ვლინდება ბავშვობის ტრავმა ზრდასრულობაში
ზოგიერთ ადამიანს ბავშვობის პერიოდში ტრავმასთან გამკლავება უწევს. ეს შეიძლება იყოს ფიზიკური და ემოციური ჩაგვრა, ყურადღების ნაკლებობა ოჯახის წევრის მხრიდან ან სხვა. თუმცა, ტრავმულ გარემოში აღზრდის შედეგები თავს იჩენს არა მხოლოდ ბავშვობაში და მოზარდობისას, არამედ ზრდასრულ ასაკშიც კი.
ბავშვი თავის თავს გადახდენილი ამბებით სამყაროს "რუკას" ქმნის. თუმცა, თუკი იგი ახალი რუკის შექმნას აღარ ცდილობს, სამყაროს მისეული აღქმა გონებაში იბეჭდება და ცხოვრების სხვადასხვა ეტაპზე გამოვლინდება.
გამოვლინება ბევრგვარი შეიძლება იყოს, თუმცა, ყველაზე გავრცელებული ქვემოთ ჩამოთვლილი 4 მდგომარეობაა.
1. ყალბის "მეს" შექმნა
ბავშვობაში ძალიან გვინდა, მშობლებს ვუყვარდეთ და ჩვენზე ზრუნავდნენ. როცა ასე არ ხდება, ჩვენ ვცდილობთ, ისეთი ბავშვი გავხდეთ, რომელიც, ჩვენი აზრით, მათ ეყვარებათ. ამის ერთ-ერთ საშუალებად გულჩათხრობილობაც კი შეიძლება იქცეს და ასე ვქმნით ყალბ "მეს" — ადამიანს, რომელსაც სამყაროს წარვუდგენთ.
გულჩათხრობილობით ჩვენს ნამდვილ თავთან კავშირსაც ვკარგავთ, რადგან განცდები პიროვნების განუყოფელი ნაწილია. ვიწყებთ ცხოვრებას იმის შიშით, რომ თუკი ნიღაბი მოგვცილდება და ნამდვილი სახე გამოგვიჩნდება, ჩვენ აღარავის ვეყვარებით, აღარავინ მიგვიღებს და იზრუნებს.
საუკეთესო გზა, რომლითაც დაკარგული ნამდვილი "მეს" დაბრუნება შეგიძლიათ, ბავშვობის ემოციურ ტრავმასთან გამკლავებაში სპეციალიზებულ ფსიქოთერაპევტთან საუბარია. იგი დაგეხმარებათ, საკუთარ გრძნობებსა და ემოციებს ისევ დაუკავშირდეთ და თავი უსაფრთხოდ და სრულყოფილად იგრძნოთ.
2. მსხვერპლის როლში ყოფნის განცდა
რასაც ვფიქრობთ და რისიც გვჯერა, სწორედ იმას ველაპარაკებით საკუთარ თავს, ხოლო საკუთარ თავთან ლაპარაკი ან გვამხნევებს, ან — გვთრგუნავს. დათრგუნვას, რა თქმა უნდა, საკუთარი თავისადმი ნეგატიური დამოკიდებულება იწვევს; ეს გვაგრძნობინებს, თითქოს ჩვენი ცხოვრების მართვის უნარი არ გვქონდეს, ანუ ვიყოთ მსხვერპლის როლში.
ისეთ სიტუაციაშიც კი, როცა გვგონია, რომ არჩევანი არ გვაქვს, ყოველთვის არსებობს არჩევის შესაძლებლობა — სხვა თუ არაფერი, იმის არჩევის მაინც, როგორც აღვიქვამთ ცხოვრებას. ბავშვობაში საკუთარ თავზე და ჩვენს გარემოზე კონტროლის შესაძლებლობა ან არ გვაქვს, ან — მხოლოდ მცირედით, თუმცა, ზრდასრულობაში ყველაფერი იცვლება. დამთგრუნველი ფიქრების მოჭარბებისას, როგორც წესი, სიტუაციის შეცვლის იმაზე მეტი შანსი არსებობს, ვიდრე ეს თავად გვგონია.
საკუთარი თავი შეგვიძლია, არათუ მსხვერპლად, არამედ გადარჩენილად აღვიქვათ. შემდეგ ჯერზე, როცა გამოსავლის ძიებაში თავს ჩიხში მომწყვდეულად იგრძნობთ, გაიხსენეთ, რომ მდგომარეობას იმაზე მეტად აკონტროლებთ, ვიდრე გგონიათ.
3. პასიური აგრესია
როცა ბავშვები ისეთ გარემოში იზრდებიან, სადაც ბრაზს ძირითადად არაჯანსაღი ფორმით გამოხატავენ, ისინი იწყებენ ფიქრს, რომ გაბრაზება მიუღებელია. თუკი ბავშვობისას ბრაზის ძალადობრივ გამოვლინებას შეესწარით, ზრდასრულ ასაკში შეიძლება იფიქროთ, რომ მრისხანება ძალადობრივი ემოციაა და უნდა დაითრგუნოს. ან, თუ ბავშვს მშობლები ასწავლიან, რომ ბრაზი "აკრძალული" განცდების სიაშია, იგი მის დათრგუნვას ეცდება, მაშინაც კი, როცა ზრდასრულობაში მისგან გათავისუფლებით სარგებლის მიღება შეუძლია.
და რა ხდება მაშინ, როცა ბრაზს არ გამოხატავთ? თუკი ერთ-ერთი მათგანი ხართ, ვინც უსიამოვნო განცდებს თრგუნავს, პასუხი ალბათ იცით — არც არაფერი. ისევ გაბრაზებული ხართ. არადა, ბრაზი სრულიად ბუნებრივი ემოციაა, რომელსაც ყველა განვიცდით; თუმცა, ხშირად მისი მიღებისა და გამომწვევი მიზეზის გადაჭრის ნაცვლად, უბრალოდ, ისევ გაბრაზებული რჩებით. და რადგან ბრაზის დათრგუნვა ბოლომდე არ შეგვიძლია, განცდების გამოხატვის გზა პასიური აგრესია ხდება.
4. პასიურობა
ბავშვობაში მშობლის ან მეურვის ყურადღების ნაკლებობა კიდევ ერთი გარემოებაა, რომელიც ბრაზისა და შიშის ემოციების დაგროვებისკენ გვიბიძგებს. გვგონია, ამის შემდეგ ყურადღებას მოგვაქცევენ და აღარ მიგვატოვებენ. თუმცა, ამის ნაცვლად, შედეგი ისაა, რომ საკუთარ თავს მივატოვებთ ხოლმე. ვხდებით პასიური და ჩვენი პოტენციალის გამოყენებისკენ აღარ მივისწრაფვით. პასიური ადამიანი საკუთარ თავს ეუბნება: "ვიცი, რაც უნდა გავაკეთო, მაგრამ არ გავაკეთებ".
მნიშვნელოვანია, გვახსოვდეს, რომ ჩვენი განცდების დათრგუნვისას საკუთარ თავსაც ვთრგუნავთ. ბავშვობის ტრავმის გამო, შეიძლება, ჩვენი სხვადასხვა ნაწილის დამალვა ჩვევად გვაქვს, რაც მაშინ ალბათ ამართლებდა კიდეც. თუმცა, ზრდასრულ ასაკში საკუთარი განცდები გვეუბნებიან, ვინ ვართ და რა გვინდა.
სახლი ფსიქოსოციალური რეაბილიტაციის ცენტრია.
ის საშუალებას გაძლევთ, გაუმკლავდეთ ისეთ მდგომარეობებს, როგორებიცაა:
→ ნარკოტიკზე, ნივთიერებებზე, ალკოჰოლზე, თამაშზე დამოკიდებულებები და სხვადასხვა კომპულსიური ქცევები
→ კვებითი აშლილობა
→ შფოთვა
→ დეპრესია
→ ტრავმა
→ მწვავე სტრესი და ადაპტაციის პრობლემები.
ლიცენზირებული სპეციალისტებისგან შემდგარი მულტიდისციპლინური გუნდი ბენეფიციარს სთავაზობს თანამედროვე მიდგომებზე დაფუძნებულ ინდივიდუალურ სარეაბილიტაციო პროგრამას, რომელიც გულისხმობს ფსიქოლოგიურ, ფიზიკურ და, საჭიროების შემთხვევაში, სამედიცინო ინტერვენციას.
-
გადახედვაUEFA-მ საქართველოს ფეხბურთის ფედერაცია, საქართველო-ალბანეთთან მატჩში მომხდარი ინციდენტების გამო 56 ათასი ევროთი დააჯარიმა UEFA-მ საქართველოს ფეხბურთის ფედერაცია, საქართველო-ალბანეთთან მატჩში მომხდარი ინციდენტების გამო 56 ათასი ევროთი დააჯარიმა
-
გადახედვააშშ-ის ოფიციალური პირი საქართველოს მთავრობას საარჩევნო დარღვევების დამოუკიდებელი მექანიზმით გამოძიებისკენ მოუწოდებს — "ამერიკის ხმა" აშშ-ის ოფიციალური პირი საქართველოს მთავრობას საარჩევნო დარღვევების დამოუკიდებელი მექანიზმით გამოძიებისკენ მოუწოდებს — "ამერიკის ხმა"
-
გადახედვაქართველი ემიგრანტები ევროპის ქალაქებში აქციებს მართავენ ქართველი ემიგრანტები ევროპის ქალაქებში აქციებს მართავენ
-
გადახედვაირანის უზენაესი ლიდერი ისრაელსა და შეერთებულ შტატებს "დამანგრეველი პასუხით ემუქრება" ირანის უზენაესი ლიდერი ისრაელსა და შეერთებულ შტატებს "დამანგრეველი პასუხით ემუქრება"
-
გადახედვაქვეყნის საპრეზიდენტო არჩევნების წინ მოქალაქეებს მოკვლით ემუქრებიან — მოლდოვის პრემიერმინისტრი ქვეყნის საპრეზიდენტო არჩევნების წინ მოქალაქეებს მოკვლით ემუქრებიან — მოლდოვის პრემიერმინისტრი
-
გადახედვაესპანეთის მთავრობა ვალენსიაში დამატებით 5000 ჯარისკაცსა და 5000 პოლიციელს გაგზავნის ესპანეთის მთავრობა ვალენსიაში დამატებით 5000 ჯარისკაცსა და 5000 პოლიციელს გაგზავნის
-
გადახედვათბილისში კაცმა ყოფილი ცოლი და მისი თანამშრომელი ცივი იარაღით დაჭრა თბილისში კაცმა ყოფილი ცოლი და მისი თანამშრომელი ცივი იარაღით დაჭრა
-
გადახედვაგირჩი: ახალი არჩევნების ჩატარების ამ დროისთვის ერთადერთი ლეგიტიმური საფუძველი — ფარულობის პრინციპის დარღვევაა გირჩი: ახალი არჩევნების ჩატარების ამ დროისთვის ერთადერთი ლეგიტიმური საფუძველი — ფარულობის პრინციპის დარღვევაა
-
გადახედვალილუაშვილის თქმით, არჩევნების გაყალბების პირობებში ქვეყნის ეკონომიკური პერსპექტივები მნიშვნელოვნად გაუარესდა ლილუაშვილის თქმით, არჩევნების გაყალბების პირობებში ქვეყნის ეკონომიკური პერსპექტივები მნიშვნელოვნად გაუარესდა
-
გადახედვადიდი ბრიტანეთის "კონსერვატიული პარტიის" ლიდერი კემი ბეიდინოკი გახდა დიდი ბრიტანეთის "კონსერვატიული პარტიის" ლიდერი კემი ბეიდინოკი გახდა
-
გადახედვალევან სამუშია: გაიხსნას ე.წ. შავი ყუთი და ნახოს საზოგადოებამ, ჩაიდინეთ თუ არა სისხლის სამართლის დანაშაული ლევან სამუშია: გაიხსნას ე.წ. შავი ყუთი და ნახოს საზოგადოებამ, ჩაიდინეთ თუ არა სისხლის სამართლის დანაშაული
-
გადახედვაანა ნაცვლიშვილი: "ძლიერი საქართველოს" სახელით შეგვაქვს სარჩელი სასამართლოში ანა ნაცვლიშვილი: "ძლიერი საქართველოს" სახელით შეგვაქვს სარჩელი სასამართლოში
-
გადახედვადარიუს ვიტკაუსკასი: [EU-ს გაფართოების ანგარიშზე] საქართველო ჩიხშია შესული დარიუს ვიტკაუსკასი: [EU-ს გაფართოების ანგარიშზე] საქართველო ჩიხშია შესული
-
გადახედვა246 საარჩევნო უბნის ბათილობის მოთხოვნის საჩივრებიდან არცერთი არ დაკმაყოფილდა — "ჩემი ხმა" 246 საარჩევნო უბნის ბათილობის მოთხოვნის საჩივრებიდან არცერთი არ დაკმაყოფილდა — "ჩემი ხმა"
-
გადახედვაიოსელიანის თქმით, რუს პროპაგანდისტზე აკრედიტაცია საარჩევნო კანონმდებლობის დაცვით გაიცა იოსელიანის თქმით, რუს პროპაგანდისტზე აკრედიტაცია საარჩევნო კანონმდებლობის დაცვით გაიცა
-
გადახედვაშალვა პაპუაშვილი: მწუხარებას გამოვთქვამ წალენჯიხის მერის, გიორგი ხარჩილავას გარდაცვალების გამო შალვა პაპუაშვილი: მწუხარებას გამოვთქვამ წალენჯიხის მერის, გიორგი ხარჩილავას გარდაცვალების გამო
-
გადახედვაწალენჯიხის მერი გია ხარჩილავა გარდაიცვალა წალენჯიხის მერი გია ხარჩილავა გარდაიცვალა
-
გადახედვაევროპის ქვეყნებში მცხოვრები ქართველი ემიგრანტები საპროტესტო აქციებს აანონსებენ ევროპის ქვეყნებში მცხოვრები ქართველი ემიგრანტები საპროტესტო აქციებს აანონსებენ
-
გადახედვაეროვნულმა ბანკმა ლარის ახალი კურსი დაადგინა ეროვნულმა ბანკმა ლარის ახალი კურსი დაადგინა
-
გადახედვააშშ უკრაინას დამატებით 425 მილიონი დოლარის სამხედრო დახმარებას გამოუყოფს აშშ უკრაინას დამატებით 425 მილიონი დოლარის სამხედრო დახმარებას გამოუყოფს
-
გადახედვაზაალ სამადაშვილი გარდაიცვალა ზაალ სამადაშვილი გარდაიცვალა
კომენტარები