ანა ფრანკის სიკვდილიდან 77 წლის შემდეგ გაარკვიეს, სავარაუდოდ, ვინ გასცა მისი ოჯახის სამალავი
ფოტო: Getty Images / The Jewish Cultural Quarter of Amsterdam
სულ ცოტა ხნის წინ დასრულებულმა გამოძიებამ, რომელშიც აშშ-ის გამოძიების ფედერალური ბიუროს ყოფილი თანამშრომელიც იყო ჩართული, დაადგინა იმ ეჭვმიტანილის ვინაობა, რომელმაც ანა ფრანკისა და მისი ოჯახის სამალავის შესახებ ნაცისტებს შეატყობინა.
გამოძიების შედეგების მიხედვით, ამსტერდამელმა ებრაელმა, არნოლდ ვან დენ ბერგმა, სავარაუდოდ, თავისი ოჯახის გადარჩენის მიზნით ფრანკები გასცა. რამდენადაც ცნობილია, იგი ამსტერდამის ებრაული საბჭოს წევრი იყო; ეს ორგანო ნაცისტებმა ებრაულ დასახლებებში შექმნეს, თუმცა, საბჭო 1943 წელს დაიშალა, მისი წევრები კი საკონცენტრაციო ბანაკებში მოხვდნენ. ამის მიუხედავად, გამოძიებაში ჩართული მკვლევრები ასკვნიან, რომ ვან დენ ბერგი საკონცენტრაციო ბანაკში არ გაუგზავნიათ. არსებობს მოსაზრებაც, რომ ებრაული საბჭოს წევრი ნაცისტებს ინფორმაციას აწვდიდა.
"როცა ვან დენ ბერგმა დაკარგა დაცვის ყველა ის ბერკეტი, რომელიც საკონცენტრაციო ბანაკში გაგზავნისგან იხსნიდა, მას მოუწია, ნაცისტებისთვის მნიშვნელოვანი ინფორმაცია მიეწოდებინა თავისი კავშირების შესახებ, რათა ის და მისი ცოლი გადარჩენილიყვნენ", — ჰყვება FBI-ის ყოფილი აგენტი, ვინს პენკოუკი.
არნოლდ ვან დენ ბერგი
ფოტო: CBS News
პენკოუკის გარდა, ექვსწლიან პროცესში ჩართულები იყვნენ ისტორიკოსები და სხვა ექსპერტები, რომლებმაც "ცივი საქმის" გასახსნელად გამოძიების თანამედროვე მეთოდები გამოიყენეს, მათ შორის, კომპიუტერული ალგორითმი ფრანკების ოჯახსა და სხვა ადამიანებს შორის კავშირების დასადგენად.
გამოძიების გუნდის თქმით, მათ ასევე იპოვეს ხელჩასაჭიდი არგუმენტი, რომელიც მიუთითებდა, რომ ოტო ფრანკმა (ანას მამა, რომელიც საკონცენტრაციო ბანაკიდან ცოცხალი დაბრუნდა) სამალავის გამცემის ვინაობა იცოდა, თუმცა, არ გაუმჟღავნებია.
წინა გამოძიების მასალებში ინახება ოტო ფრანკისთვის გაგზავნილი ანონიმური წერილიც, სადაც სამალავის გამცემად სწორედ არნოლდ ვან დენ ბერგი სახელდება.
პენკოუკის აზრით, იმ ფაქტს, რომ ოტო ფრანკს ვან დენ ბერგის ჩადენილი არასდროს გაუმხელია, შეიძლება ანტისემიტური გარემო ხსნიდეს.
"ალბათ იფიქრა, თუკი ამას ხელახლა ამოვატივტივებ, ცეცხლს ისევ გააღვივებსო", — დასძენს გამომძიებელი, — "თუმცა, უნდა გვახსოვდეს, რომ ვან დენ ბერგიც ებრაელი იყო და საკუთარი თავის გადასარჩენად ნაცისტებისგან უდიდესი წნეხის ქვეშ იმყოფებოდა".
ნიდერლანდური გაზეთის ცნობით, ვან დენ ბერგი 1950 წელს გარდაიცვალა.
უახლესი გამოძიების შედეგებს გამოეხმაურა ანა ფრანკის მუზეუმიც, რომელმაც გამომძიებელთა გუნდს თავისი არქივით სარგებლობის უფლება მისცა. მუზეუმის აღმასრულებელი დირექტორის, რონალდ ლეოპოლდის აზრით, კვლევით "მნიშვნელოვანი ახალი ინფორმაცია და განმაცვიფრებელი ჰიპოთეზა შევიტყვეთ, რომელიც უფრო მომდევნო და კიდევ უფრო სიღრმისეული გამოძიებისათვის მყარ ნიადაგს ამზადებს".
ოტო ფრანკს ხელში უჭირავს ლიტერატურული ჯილდო, რომელიც მას წიგნის, ანა ფრანკის დღიურის, მილიონი ასლის გაყიდვისთვის გადაეცა. ლონდონი, 1971 წელი.
ფოტო: AP / Dave Caulkin
წარმოშობით ებრაელი ანა ფრანკი 1945 წლის ზამთარში, ბერგენ-ბელზენის საკონცენტრაციო ბანაკში გარდაიცვალა. ნაცისტური პოლიტიკის გამო, გერმანიაში დაბადებულ ანას, თავის ოჯახთან ერთად, ჯერ ნიდერლანდებში გადასახლება მოუწია, შემდეგ კი — ორი წლის განმავლობაში, ამსტერდამის ერთ-ერთი საწარმოს ოფისის მეორე მხარეს, სამალავში ცხოვრება. სამალავში ყოფნისას ანა დღიურს წერდა და ომის დასრულების შემდეგ მის გამოქვეყნებას ფიქრობდა. ფრანკების ოჯახის დაპატიმრების შემდეგ, დღიურები ოტოს თანამშრომლებმა, მიპ გისმა და ბეპ ვოსკაილმა იპოვეს, რომლებმაც ტექსტი ომის დასრულებამდე შეინახეს, მერე კი, ოჯახიდან გადარჩენილ ერთადერთ წევრს, ანას მამას გადასცეს. ოტომ თავისი შვილის ოცნება აასრულა და დღიურები წიგნად გამოსცა, მას შემდეგ კი ანა ფრანკის დღიური ნაცისტების დანაშაულებრივი რეჟიმის ერთ-ერთი ყველაზე ცნობილი მტკიცებულებაა. დღესდღეობით, მთელ მსოფლიოში მისი 30 მილიონზე მეტი ეგზემპლარია გაყიდული.
-
მარტა კოსი: თუ ქვეყანას უნდა გააგრძელოს ევროპული გზა, ისინი განსხვავებულად უნდა მოიქცნენ, რა თქმა უნდა ჩვენ გავაგრძელებთ სამოქალაქო საზოგადოებისა და დამოუკიდებელი მედიის დახმარებას მარტა კოსი: თუ ქვეყანას უნდა გააგრძელოს ევროპული გზა, ისინი განსხვავებულად უნდა მოიქცნენ, რა თქმა უნდა ჩვენ გავაგრძელებთ სამოქალაქო საზოგადოებისა და დამოუკიდებელი მედიის დახმარებას
გადახედვა
-
ბლეიზ მეტრეველი: "ბრიტანეთის მხარდაჭერა გრძელვადიანია. ზეწოლა, რომელსაც უკრაინის სახელით ვახორციელებთ, გაგრძელდება" ბლეიზ მეტრეველი: "ბრიტანეთის მხარდაჭერა გრძელვადიანია. ზეწოლა, რომელსაც უკრაინის სახელით ვახორციელებთ, გაგრძელდება"
გადახედვა
-
Gorillaz-მა იასინ ბეისა და ომარ სულეიმანთან ერთად ახალი სინგლი — Damascus გამოუშვა Gorillaz-მა იასინ ბეისა და ომარ სულეიმანთან ერთად ახალი სინგლი — Damascus გამოუშვა
გადახედვა
-
კესტუტის ბუდრისი: ჩვენ გვჭირდება, რომ დემოკრატიული ინსტიტუტების მიმართ ნდობა აღდგეს. ეს გულისხმობს თავისუფალი და სამართლიანი არჩევნების ორგანიზებას და შემდგომ ნაბიჯებს კესტუტის ბუდრისი: ჩვენ გვჭირდება, რომ დემოკრატიული ინსტიტუტების მიმართ ნდობა აღდგეს. ეს გულისხმობს თავისუფალი და სამართლიანი არჩევნების ორგანიზებას და შემდგომ ნაბიჯებს
გადახედვა
-
თიბისი ბიზნესდაჯილდოების გამარჯვებულები — Reckless და ალტიჰატი ახალი კოლაბორაციით თიბისი ბიზნესდაჯილდოების გამარჯვებულები — Reckless და ალტიჰატი ახალი კოლაბორაციით
-
ზაზა შათირიშვილი: მინდა მივმართო აშშ-ს პრეზიდენტს, რომელ "დიპ სტეიტს" ებრძვის? ეს ხომ სასაცილოა ზაზა შათირიშვილი: მინდა მივმართო აშშ-ს პრეზიდენტს, რომელ "დიპ სტეიტს" ებრძვის? ეს ხომ სასაცილოა
გადახედვა
-
პროკურატურამ ირაკლი ღარიბაშვილის საქმეზე მტკიცებულების მოპოვებისთვის დამატებითი დრო მოითხოვა — პროცესი 12 თებერვლამდე გადაიდო პროკურატურამ ირაკლი ღარიბაშვილის საქმეზე მტკიცებულების მოპოვებისთვის დამატებითი დრო მოითხოვა — პროცესი 12 თებერვლამდე გადაიდო
გადახედვა
-
ხარისხის ინფრასტრუქტურა: ვინ და როგორ იცავს არასასურსათო პროდუქტის მომხმარებელთა უფლებებს ხარისხის ინფრასტრუქტურა: ვინ და როგორ იცავს არასასურსათო პროდუქტის მომხმარებელთა უფლებებს
-
ავსტრალიაში ჰანუკას დღესასწაულზე სროლის შედეგად 15 ადამიანი გარდაიცვალა, დაშავდა — 42 ავსტრალიაში ჰანუკას დღესასწაულზე სროლის შედეგად 15 ადამიანი გარდაიცვალა, დაშავდა — 42
გადახედვა
-
"აღიარონ შეცდომები და დავაკვირდებით მოვლენებს" — მიხეილ ყაველაშვილი სინდისის პატიმრების შეწყალებაზე "აღიარონ შეცდომები და დავაკვირდებით მოვლენებს" — მიხეილ ყაველაშვილი სინდისის პატიმრების შეწყალებაზე
გადახედვა
-
ჯარიმა 2000 ლარი, ან პატიმრობა 1-დან 7 წლამდე — წიწვოვანების უკანონოდ მოპოვებაზე კანონი მკაცრდება ჯარიმა 2000 ლარი, ან პატიმრობა 1-დან 7 წლამდე — წიწვოვანების უკანონოდ მოპოვებაზე კანონი მკაცრდება
გადახედვა
-
ადვოკატთა ასოციაციის თავმჯდომარის ასარჩევად მეორე ტური გაიმართება ადვოკატთა ასოციაციის თავმჯდომარის ასარჩევად მეორე ტური გაიმართება
გადახედვა
-
ბელარუსმა 100-ზე მეტი პოლიტიკური პატიმარი გაათავისუფლა ბელარუსმა 100-ზე მეტი პოლიტიკური პატიმარი გაათავისუფლა
გადახედვა
-
2025 წლის "ქარტიის პრიზის" გამარჯვებულები გამოვლინდნენ 2025 წლის "ქარტიის პრიზის" გამარჯვებულები გამოვლინდნენ
გადახედვა
-
ვის რა დავუწერეთ და ვინ როგორ შეგვაფასა — საბავშვო ევროვიზიის შედეგები დეტალურად ვის რა დავუწერეთ და ვინ როგორ შეგვაფასა — საბავშვო ევროვიზიის შედეგები დეტალურად
გადახედვა
-
ირანის ხელისუფლებამ ნობელის პრემიის ლაურეატი ნარგეს მოჰამადი დააკავა ირანის ხელისუფლებამ ნობელის პრემიის ლაურეატი ნარგეს მოჰამადი დააკავა
გადახედვა
-
EU ევროპაში რუსეთის ცენტრალური ბანკის აქტივების განუსაზღვრელი ვადით გაყინვას დასთანხმდა EU ევროპაში რუსეთის ცენტრალური ბანკის აქტივების განუსაზღვრელი ვადით გაყინვას დასთანხმდა
გადახედვა
-
MAC: მზია ამაღლობელის დაკავება საყოველთაოდ არის შეფასებული, როგორც ავტორიტარული რეჟიმის გამოვლინება და ჟურნალისტზე ზეწოლის მაგალითი MAC: მზია ამაღლობელის დაკავება საყოველთაოდ არის შეფასებული, როგორც ავტორიტარული რეჟიმის გამოვლინება და ჟურნალისტზე ზეწოლის მაგალითი
გადახედვა
-
SJC: [შეკრება- მანიფესტაციების შესახებ კანონში] შეტანილი ცვლილებები კიდევ უფრო ნათელს ხდის, რომ სახელმწიფოს მიზანი ყოველგვარი შეკრების გაუქმებაა SJC: [შეკრება- მანიფესტაციების შესახებ კანონში] შეტანილი ცვლილებები კიდევ უფრო ნათელს ხდის, რომ სახელმწიფოს მიზანი ყოველგვარი შეკრების გაუქმებაა
გადახედვა
-
ნინო ოკრიბელაშვილი: ფსიქიკური ჯანმრთელობის რეესტრს აქვს ერთი მთავარი პრობლემა: თუ ვინმე ერთხელ მოხვდა რეესტრში, ის იქ ადამიანად კი არა, კატეგორიად რჩება ნინო ოკრიბელაშვილი: ფსიქიკური ჯანმრთელობის რეესტრს აქვს ერთი მთავარი პრობლემა: თუ ვინმე ერთხელ მოხვდა რეესტრში, ის იქ ადამიანად კი არა, კატეგორიად რჩება
გადახედვა
-
უნგრელი მომიტინგეები, სახელმწიფო დაწესებულებებში ბავშვებზე ძალადობის შემთხვევების გამო, ორბანის გადადგომას ითხოვენ უნგრელი მომიტინგეები, სახელმწიფო დაწესებულებებში ბავშვებზე ძალადობის შემთხვევების გამო, ორბანის გადადგომას ითხოვენ
გადახედვა
კომენტარები