15 ფაქტი ჟან-მიშელ ბასკიას შესახებ
ამერიკელმა ხელოვანმა, ჟან-მიშელ ბასკიამ გრაფიტის სტილში შესრულებული ნამუშევრებით ნიუ-იორკში პოპულარობა ზედმეტად სწრაფად მოიპოვა. ისტორიკოსები მას და მის ნამუშევრებს როგორც 80-იანების წინააღმდეგობრივი კულტურის პროდუქტს, ისე მოიხსენიებენ.
გთავაზობთ 15 ფაქტს მის შესახებ:
1. ჟან-მიშელ ბასკია 1960 წელს, ბრუკლინში დაიბადა. მამა, ჟერარდ ბასკია, ჰაიტიდან იყო, დედა, მატილდა, კი წარმოშობით პუერტო-რიკოდან. მულტიკულტურულ ოჯახში გაზრდილი ჟან-მიშელი თავიდანვე საუბრობდა ესპანურად, ფრანგულად და ინგლისურად.
2. 8 წლის ასაკში ბასკიას ქუჩაში თამაშის დროს მანქანა დაეჯახა, მოიტეხა ხელი და მიიღო მძიმე შინაგანი დაზიანებები. გამოჯანმრთელების პერიოდში დედამისმა სამედიცინო სახელმძღვანელო - გრეის ანატომია მოუტანა. წიგნის დეტალური ანატომიური ნახატები ახალგაზრდა ხელოვანისთვის შთაგონების წყარო აღმოჩნდა. წლების შემდეგ თავის მუსიკალურ ბენდს მან Gray დაარქვა (ბენდის კიდევ ერთი ცნობილი წევრი იყო მსახიობი ვინსენტ გალო).
3. მამამისმა ის სახლიდან გამოაგდო მას შემდეგ, რაც 17 წლის ასაკში სკოლა მიატოვა. თინეიჯერს თავისი ნახატებით გაფორმებული სვიტერებისა და საფოსტო მარკების გაყიდვით გაჰქონდა თავი, ის ასევე მათხოვრობდა და ხან ერთ მეგობართან რჩებოდა, ხან - მეორესთან. მის კვების რაციონს ძირითადად იაფი წითელი ღვინო და 15 ცენტიანი Cheetos-ი შეადგენდა.
4. ბასკიას გრაფიტის ნიუ-იორკის ქუჩებში ამოიცნობდით თეგით "SAMO" (same old shit), რამაც თავიდან საზოგადოების ყურადღება მიიქცია. მან SAMO თავის თავის მეგობარ ალ დიაზთან ერთად შექმნა ჯერ კიდევ სკოლაში სწავლის დროს. თეგს ხშირად მანჰეტენისა და ბრუკლინის შენობებზე ქოფირაითის სიმბოლოსთან ერთად წერდნენ (SAMO©).
5. გვირგვინი ბასკიას არტისტული ხელწერა იყო. ის გვირგვინით ხატავდა შავკანიან მამაკაცებს - ათლეტებს, მუსიკოსებს, მწერლებს - და ამით ამ ისტორიულად ჩაგრულ ფენას სამეფო საზოგადოებას უტოლებდა. "ჟან მიშელის გვირგვინს სამი წვერი აქვს სამი სამეფო მიმართულების აღსანიშნავად. ესენია: პოეტი, მუსიკოსი და კრივის დიდი ჩემპიონი", — თქვა მისმა მეგობარმა, ფრანჩესკო კლემენტემ.
6. მას ჩაწერილი აქვს ჰიპ-ჰოპ სინგლი სახელით Beat Bop (1983). სინგლის გარეკანიც მისი დიზაინითაა შექმნილი.
7. 1980 წელს ის გამოჩნდა Blondie-ს მუსიკალურ ვიდეოში - Rapture. სწორედ Blondie-ს ვოკალისტმა დები ჰარიმ და მისმა შეყვარებულმა, კრის სტეინმა, იყიდეს ბასკიას პირველი ნახატი 200 დოლარად.
8. ჯულიან შნაბელთან, კენი სკარფთან და ფრანჩესკო კლემენტესტან ერთად, ბასკია მიჩნეული იყო ნეო-ექსპრესიონიზმის ერთ-ერთ წამყვან ფიგურად. ამ მიმდინარეობამ ადამიანის ფიგურა დააბრუნა თანამედროვე ხელოვნებაში. 1996 წელს შნაბელმა გადაიღო ფილმი, სადაც ჯეფრი რაითი ასრულებს ბასკიას როლს, დევიდ ბოუი კი - ენდი უორჰოლის.
9. 1981 წელს ის შეხვდა ენდი უორჰოლს, რომელიც სიცოცხლის ბოლომდე მისი უახლოესი მეგობარი და მენტორი იყო. მათ ერთად რამდენიმე ნამუშევარი შექმნეს, სადაც ბასკიას გრაფიტი და უორჰოლის პოპი ერთმანეთშია გადახლართული.
10. 1982 წელს მადონა და ბასკია ერთმანეთს ხვდებოდნენ. წყვილს მედიის ყურადღება არ მოკლებია
11. იმავე წელს ის ლოს ანჯელესში, არტ-დილერ ლერი გაგოსიანთან გადავიდა, რადგან მომავალი სოლო გამოფენისთვის ემზადებოდა. მათ რამდენიმე თვით მადონაც შეუერთდა.
12. ფინანსური წარმატების შემდეგ ბასკია უამრავ ფულს ხარჯავდა არმანის პიჯაკებში, ძვირფას ღვინოებსა და საუკეთესო სასტუმროებში. "ჟან-მიშელი იქცა იმად, რასაც აკრიტიკებდა", — თქვა მისმა დიდი ხნის მეგობარმა, კით ჰარინგმა. ცნობილი იყო, რომ უყვარდა ძვირიან კოსტუმებში გამოწყობილს ხატვა და გასცემდა დიდი რაოდენობით ფულს. ის თავისი ლიმუზინიდან მათხოვრებს 100 დოლარიან კუპიურებსაც ესროდა ხოლმე.
13. თანამედროვე ხელოვნების მუზეუმმა (MoMA) და უიტნის მუზეუმმა ური თქვეს მისი ნამუშევრების წარმოდგენაზე.
14. ბასკია ნარკოტიკული საშუალების ზედოზირებით 1988 წლის 12 აგვისტოს, 27 წლის ასაკში გარდაიცვალა. ის ჰეროინის აქტიური მომხმარებელი იყო და ამას არც მალავდა. მისი მდგომარეობა განსაკუთებით მისი უახლოესი მეგობრის, ენდი უორჰოლოს სიკვდილის შემდეგ გაუარესდა.
15. “მე არ ვარ ნამდვილი ადამიანი. მე ვარ ლეგენდა”, — თქვა ერთხელ ბასკიამ. მის სახელსა თუ უნიკალურ სტილზე დღემდე გვხვდება მინიშნებები პოპულარულ კულტურაში. მაგალითად, რეპერმა, ჯეი-ზიმ თავის 2013 წლის სიმღერაში Picasso Baby პარალელი გაავლო ბასკიასთან სიტყვებით: "It ain’t hard to tell, I’m the new Jean-Michel" - რთული მისახვედრი არაა, მე ვარ ახალი ჟან-მიშელი.
-
გადახედვამეცნიერები უნივერსალურ ვაქცინაზე მუშაობენ, რომელიც ვირუსის ყველა შტამისგან დაგვიცავს მეცნიერები უნივერსალურ ვაქცინაზე მუშაობენ, რომელიც ვირუსის ყველა შტამისგან დაგვიცავს
-
გადახედვაკანონის მიღების შემთხვევაში, ევროკავშირმა სანქციები უნდა დაუწესოს ყველა დეპუტატს, ვინც მის სასარგებლოდ მისცა ხმა — ევროპარლამენტში ინიციირებული რეზოლუცია კანონის მიღების შემთხვევაში, ევროკავშირმა სანქციები უნდა დაუწესოს ყველა დეპუტატს, ვინც მის სასარგებლოდ მისცა ხმა — ევროპარლამენტში ინიციირებული რეზოლუცია
-
გადახედვადააფიქსირეს, როგორ აფრქვევს გალაქტიკა სივრცეში 50 მილიონი მზის მასის მატერიას დააფიქსირეს, როგორ აფრქვევს გალაქტიკა სივრცეში 50 მილიონი მზის მასის მატერიას
-
გადახედვაუცხოური დაფინანსებით, ქვეშეთის სოფელ კობთან დამაკავშირებელი 9 კმ-იანი გვირაბის გაჭრა დასრულდა უცხოური დაფინანსებით, ქვეშეთის სოფელ კობთან დამაკავშირებელი 9 კმ-იანი გვირაბის გაჭრა დასრულდა
-
გადახედვამზის სისტემაში ერთით მეტი პლანეტა შეიძლება იყოს და ასტრონომებმა ამის ახალ მტკიცებულებას მიაგნეს მზის სისტემაში ერთით მეტი პლანეტა შეიძლება იყოს და ასტრონომებმა ამის ახალ მტკიცებულებას მიაგნეს
-
გადახედვადღეს, 23 აპრილს, 7 საათზე, რუსული კანონის საპროტესტო აქცია კვლავ გაიმართება დღეს, 23 აპრილს, 7 საათზე, რუსული კანონის საპროტესტო აქცია კვლავ გაიმართება
-
გადახედვაკრამონი: სანქციები რაც შეიძლება სწრაფად უნდა დავაწესოთ მათ წინააღმდეგ, ვისაც საქართველოს ტრანსფორმაცია რუსული მოდელის მიხედვით სურთ კრამონი: სანქციები რაც შეიძლება სწრაფად უნდა დავაწესოთ მათ წინააღმდეგ, ვისაც საქართველოს ტრანსფორმაცია რუსული მოდელის მიხედვით სურთ
-
გადახედვაკიბოს დიაგნოსტირება სისხლის წვეთით? — ახალი მეთოდი პასუხს რამდენიმე წუთში იძლევა კიბოს დიაგნოსტირება სისხლის წვეთით? — ახალი მეთოდი პასუხს რამდენიმე წუთში იძლევა
-
-
გადახედვაკობახიძე: ძალიან მნიშვნელოვანია სპორტის მხარდაჭერა, მადლობა ამისთვის ქართუს და პირადად ბატონ ბიძინა ივანიშვილს კობახიძე: ძალიან მნიშვნელოვანია სპორტის მხარდაჭერა, მადლობა ამისთვის ქართუს და პირადად ბატონ ბიძინა ივანიშვილს
-
-
-
გადახედვააქციის მშვიდობიან მონაწილეს, რომელზეც პოლიციამ იძალადა, სასამართლომ პატიმრობა შეუფარდა — SJC აქციის მშვიდობიან მონაწილეს, რომელზეც პოლიციამ იძალადა, სასამართლომ პატიმრობა შეუფარდა — SJC
-
-
-
გადახედვაარ ვიცი, Euphoria მე-3 სეზონით დაბრუნდება თუ არა — ზენდეია არ ვიცი, Euphoria მე-3 სეზონით დაბრუნდება თუ არა — ზენდეია
-
გადახედვაგენდერული კვოტების გაუქმების კანონპროექტზე, სახალხო დამცველმა ეუთო/ოდირს მიმართა გენდერული კვოტების გაუქმების კანონპროექტზე, სახალხო დამცველმა ეუთო/ოდირს მიმართა
-
გადახედვაფონდი ქართუ საფეხბურთო ნაკრებს, ქვეჯგუფიდან გასვლის შემთხვევაში, 30 მილიონ ლარს გადასცემს ფონდი ქართუ საფეხბურთო ნაკრებს, ქვეჯგუფიდან გასვლის შემთხვევაში, 30 მილიონ ლარს გადასცემს
-
გადახედვამილიარდობით წლის შემდეგ პირველად, სიცოცხლის ორმა ფორმამ ერთი ორგანიზმი წარმოქმნა მილიარდობით წლის შემდეგ პირველად, სიცოცხლის ორმა ფორმამ ერთი ორგანიზმი წარმოქმნა
-
გადახედვაჟურნალისტის, ია სართანიას თავდასხმის ფაქტზე, მედიის ადვოკატირების კოალიცია გამოძიებას ითხოვს ჟურნალისტის, ია სართანიას თავდასხმის ფაქტზე, მედიის ადვოკატირების კოალიცია გამოძიებას ითხოვს
-
გადახედვავაშაძე: ივანიშვილმა და მისმა დაჯგუფებამ გადაწყვიტეს, საკუთარ მოქალაქეებს კონტრაქცია გაუმართოს, რას ითხოვთ, ევროკავშირში არ შევიდეთ? ვაშაძე: ივანიშვილმა და მისმა დაჯგუფებამ გადაწყვიტეს, საკუთარ მოქალაქეებს კონტრაქცია გაუმართოს, რას ითხოვთ, ევროკავშირში არ შევიდეთ?
კომენტარები