"წყალი, მიწა, ცეცხლი, ჰაერი — დიდი ხნის წინ ოთხი ერი მშვიდობიანად ცხოვრობდა. ყველაფერი შეიცვალა როდესაც ცეცხლის ერმა ბრძოლა დაიწყო. მათი შეჩერება მხოლოდ ავატარს — ოთხივე სტიქიის მბრძანებელს შეეძლო, მაგრამ როდესაც ავატარი მსოფლიოს ყველაზე მეტად სჭირდებოდა, ის გაუჩინარდა." — თუ ეს სიტყვები ზეპირად იცი, ალბათ, დილით ადრე შენც აანგისა და მისი მეგობრების თავგადასავლების ხათრით იღვიძებდი.

ფოტო: Giphy

ავატარი: ჰაერის უკანასკნელი მბრძანებელი ის უნიკალური შემთხვევაა, როდესაც პერსონაჟები, ისტორია და სამყარო პატარებსაც და დიდებსაც ერთნაირად უყვართ. თუ ბავშვობაში ჩემთვის უცნობი სამყაროს კვლევა, პერსონაჟების საოცარი ძალები და მათი თავგადასავლები მიტაცებდა, ახლა ამ ყველაფერთან ერთად ის ცხოვრებისეული გაკვეთილებიც მიყვარს, რომელიც ამ ამბების მიღმა იმალება. მართლაც, ავატარის თითოეული ეპიზოდი საოცარ ფინალამდე მიმავალი კიბის საფეხურთან ერთად, დამოუკიდებელი ისტორიაცაა, რომელიც გამოგონილი სამყაროს მაგალითზე რეალური სამყაროს სირთულეებსა და პრობლემებზე გვიყვება.

21 თებერვალს ავატარის პრემიერიდან 16 წელი გავიდა. ცოტა ხნის წინ ავატარის სამყაროს მიხედვით ახალი ანიმაციური ფილმის გადაღება და Avatar Studios-ის დაფუძნებაც დაანონსდა. ყოველ ჯერზე, როდესაც ჩემს უსაყვარლეს ანიმაციურ სერიალს ვუყურებ, რაღაც ახალს აუცილებლად ვსწავლობ. მართალია, მგონია, რომ ავატარზე საუბარი უსასრულოდაა შესაძლებელი, მაგრამ უსასრულობის ფუფუნება ნამდვილად არ გვაქვს, ამიტომ სანამ ბიძია აიროს რეცეპტით მომზადებული ჩაი გაგრილებას მოასწრებდეს, შევეცდები გაგახსენო 10 ცხოვრებისეული გაკვეთილი, რომელიც უკანასკნელმა ჰაერის მბრძანებელმა გვასწავლა.

1. პატიება, ემპათია და სიკეთე

ფოტო: Giphy

პატიება, ემპათია და სიკეთე სერიალის უმნიშვნელოვანესი ღირებულებებია, რომლებიც ყოველ ეპიზოდსა და პერსონაჟში იკვეთება. ამ სამი თვისების საუკეთესო განსახიერება კი თავად ავატარი აანგია. აანგი 100 წლის შემდეგ, ფაქტობრივად, უცნობ სამყაროში ბრუნდება, რომელიც დანაწევრებულია. ადამიანები იხოცებიან, ირგვლივ ომის, სიძულვილისა და ბოროტების ცეცხლი ტრიალებს. მიუხედავად იმისა, რომ ცეცხლის ერმა ჰაერის მბრძანებლები დახოცა და საშინელი რეალობის ერთადერთი ლოგიკური დასასრულიც, თითქოს, ცეცხლის მბრძანებელი ოზაის მოკვლაა, აანგი მშვიდობას ჰუმანური გზით აღწევს. აანგის გავლენა სხვა პერსონაჟებზეც აშკარაა: კატარა დედის მკვლელს ინდობს და ცეცხლის ერის ერთ-ერთ სოფელს ეხმარება, ბიძია აირო კი ამ ღირებულებებს ზუკოს ყოველდღიურად ასწავლის.

2. შესაძლებლობებს სქესი არ განსაზღვრავს

ფოტო: Tenor

უამრავ ანიმაციასა თუ სერიალში ქალი პერსონაჟების ძირითადი დატვირთვა გარეგნობა და მთავარი პერსონაჟის სიყვარულია. ყოველთვის გული მწყდებოდა, რომ ხშირად ქალ პერსონაჟებს ხასიათი, პიროვნულობა და მიზნები არ გააჩნდათ. ავატარმა ეს სტერეოტიპი, რა თქმა უნდა, დაამსხვრია. ეს განსაკუთრებით კარგად ჩანს ჩემს ერთ-ერთ საყვარელ ეპიზოდში, როდესაც ჩრდილოეთის წყლის ტომში აღმოჩენილ კატარას მასწავლებელი უარით მხოლოდ იმიტომ ისტუმრებს, რომ გოგოა. ეპიზოდში კატარა წყლის გამოცდილ ოსტატს არ უშინდება და ამტკიცებს, რომ ძალას მისი სქესი არ განსაზღვრავს.

ანიმაციური სერიალი სავსეა ძლიერი ქალებით. უსინათლო და, ერთი შეხედვით, უსუსური ტოფი მიწის საუკეთესო ოსტატი და ერთ-ერთი ყველაზე ძლიერი პერსონაჟია. ცეცხლის ბატონ ოზაიზე საშიში კი მისი თინეიჯერი შვილი — აზულაა. არანაკლებ საინტერესო პერსონაჟები არიან აზულას მეგობრები — მეი და ტაი ლი, რომლებიც მუდამ ბრძოლის წინა ხაზზე არიან.

3. შენი ცხოვრების გზა თავად უნდა აირჩიო

ფოტო: Tenor

"სიმშვიდისა და კეთილდღეობის არჩევაში ცუდი არაფერია. გირჩევ, დაფიქრდე, რისი მიღება გსურს შენი ცხოვრებისგან." — როგორც ყოველთვის, ბიძია აიროს ყოველ ფრაზაში ჭეშმარიტება და სიბრძნე იმალება. სერიალის ერთ-ერთი მთავარი თემა ბედისწერის ფენომენია. ზუკოსთვის ბედისწერა ავატარის პოვნაა, რადგან მამის კეთილგანწყობის დაბრუნება მხოლოდ ასე შეუძლია. ზუკო არასდროს დაფიქრებულა, რომ საკუთარ ცხოვრებასა და ბედისწერას თავად ირჩევს და ქმნის. ბიძია აირო ხშირად ახსენებს, რომ ბრძოლა, შურისძიება და ავატარის დევნა მისი ვალდებულება სულაც არაა და ყოველთვის შეუძლია, სანაცვლოდ ბედნიერება აირჩიოს. "იდეალურობასა და ძალას ხალხი ზედმეტად აფასებს. ვფიქრობ, ბედნიერებისა და სიყვარულის არჩევა ბრძნული გადაწყვეტილებაა," — ამბობს ბიძია აირო.

4. მნიშვნელოვანი საქმეების გასაკეთებლად განსაკუთრებული ნიჭი აუცილებელი არაა

ფოტო: Ten

როგორ უნდა დაეხმარო სამყაროს, რომელშიც ადამიანებს სტიქიის მართვა შეუძლიათ, შენი იარაღი კი ხმალი და ბუმერანგია? ერთი შეხედვით, სოკა უბრალოდ სასაცილო პერსონაჟია, რომელიც სტიქიის მმართველ მეგობრებთან ერთად მოგზაურობს, თუმცა სერიალის განმავლობაში ვრწმუნდებით, რომ სოკა არა მხოლოდ მამაცი, არამედ ჭკუით, მოხერხებულობითა და სტრატეგიული აზროვნებითაც გამოირჩევა. მის გარეშე მეგობრები ცეცხლის მბრძანებელს ნამდვილად ვერ დაამარცხებდნენ. სოკამ დაამტკიცა, რომ საერთო მიზნისთვის ბრძოლაში წვლილის შეტანა განსაკუთრებული ძალების გარეშეც კი შესაძლებელია.

5. სწორი გზის არჩევა გვიანი არასდროსაა

ფოტო: Giphy

ზუკო სერიალის გამორჩეული პერსონაჟია, რომელსაც სატელევიზიო სივრცეში ერთ-ერთი ყველაზე საოცარი ტრანსფორმაციის ისტორია აქვს. თავდაპირველად მას, როგორც შურისმაძიებელ, ავატარის პოვნით შეპყრობილ უხეშ ბიჭს ისე ვეცნობით. ზუკოს სწამს, რომ აანგის პოვნა მისი ცხოვრების ერთადერთი მიზანია და უამრავი ფუჭი მცდელობის მიუხედავად, არ ნებდება. სერიალის განმავლობაში ბევრ შეცდომას უშვებს: ბიძია აიროსა და კატარას მიერ მიცემულ შესაძლებლობებს არ იყენებს და მუდავ თავის "დაკარგულ" ღირსებას მისტირის, მაგრამ, საბოლოოდ, აანგთან ერთად ბრძოლას გადაწყვეტს. მიუხედავად იმისა, რომ წარსულის გამო თითქმის აღარავინ ენდობა, უკან აღარ იხევს, რადგან იცის, რომ, როგორც იქნა, სწორ გზას ადგას.

6. წარსული უკან უნდა მოიტოვო

ფოტო: Tenor

ჰუმანურობა, სიკეთე, სიმშვიდე, მიმტევებლობა — ეს აანგის საუკეთესო თვისებათა მცირე ჩამონათვალია. იგი უმეტესად პოზიტივითა და იმედითაა სავსე, თუმცა როდესაც ჰაერის სხვა მბრძანებლების ამოხოცვის ამბავს იგებს, აანგი წონასწორობას კარგავს და საკუთარ თავსა და მეგობრებს საფრთხეს უქმნის. მიუხედავად ამისა, აანგი მალევე სწავლობს, რომ წარსულის უკან მოტოვების გარეშე წინ ვერ წავა. აანგი გარდაცვლილ მეგობრებს არ ივიწყებს, მაგრამ საკუთარ თავს ჭრილობების მოშუშებისა და რეალობისთვის თვალის გასწორების შესაძლებლობას აძლევს, რადგან სხვაგვარად გზის გაგრძელება შეუძლებელია.

წარსულის უკან მოტოვება ზუკოს პერსონაჟის შემთხვევაშიც მნიშვნელოვანია. ზუკო წლების განმავლობაში დამწვარ თვალს — ოჯახიდან განკვეთის ნიშანს შესცქერის და წარსულს ვერ ელევა. მისი პიროვნული ზრდა სწორედ მაშინ იწყება, როდესაც ზუკოს მზერა წარსულიდან მომავალზე გადააქვს და ავატარის გუნდს უერთდება.

7. "ზოგიერთი მეგობრობა იმდენად ძლიერია, რომ მისთვის ერთი სიცოცხლე საკმარისი არაა"

ფოტო: Tenor

ავატარი როკუს აღნიშნული ფრაზა მთელი სერიალის ერთ-ერთ მთავარ სათქმელს გამოხატავს. ავატარში მეგობრობაა სწორედ ის ძალა, რომელიც თითოეულ პერსონაჟს გზის გაგრძელებას აიძულებს. ის იმდენად ყოვლისმომცველია, რომ ამ გრძნობას ერთი სიცოცხლე ვერ იტევს: ავატარი როკუ და აანგი ჰაერის მბრძანებელი გიაცოს მეგობრები იყვნენ. ერთ-ერთ ეპიზოდში ტოფი აანგს ეკითხება, შეიძლება თუ არა, მეგობრობამ ერთ სიცოცხლეზე დიდხანს გასტანოს. აღნიშნული ფრაზა კორას ისტორიაშიც გვახსენებს თავს: აანგთან მეგობრობა კატარას, ზუკოს, ბიძია აიროსა და ტოფს კორასთან აკავშირებთ. სერიალის ავატარი: ლეგენდა კორაზე ერთ-ერთ ეპიზოდში უსინათლო ტოფი კორას, რომელსაც არასდროს შეხვედრია, ცნობს და აანგის ძველი მეტსახელით მიმართავს.

8. იმედი მაშინაც არ უნდა დაკარგო, როდესაც წინ სიბნელის გარდა, ვერაფერს ხედავ

ფოტო: Teno

"ხანდახან ცხოვრება ბნელ გვირაბს ჰგავს. გვირაბის ბოლოს სინათლეს ყოველთვის ვერ ხედავ, თუმცა თუ სვლას გააგრძელებ, უკეთეს ადგილას აღმოჩნდები", — როგორც ყოველთვის, ბიძია აიროს სიტყვები ჩვენი ყოველდღიურობის განუყოფელი ჭეშმარიტებაა. სერიალში აანგი და მისი მეგობრები ბევრჯერ მარცხდებიან, განსაკუთრებით მტკივნეული კი მიწის სამეფოს დაცემაა. მაშინაც კი, როცა იმედის სხივებს ვერ ვხედავთ, გვირაბი უსასრულო არაა და სიბნელეს, საბოლოოდ, ბოლო აუცილებლად მოეღება.

9."ხანდახან შენი პრობლემების გადასაჭრელად საუკეთესო გზა სხვების დახმარებაა"

ფოტო: Giphy

მართალია ამ ფრაზას ბიძია აირო ავატარ კორას ეუბნება, თუმცა სხვების დახმარებას ჰაერის უკანასკნელი მბრძანებლის ისტორიაშიც ცენტრალური ადგილი უჭირავს. აანგმა სხვების დახმარებით მოკავშირეები შეიძინა, კატარამ აანგისთვის წყლის მართვის სწავლებით, თავისი ტექნიკები სრულყო, სოკა კიოშის მებრძოლებთან ურთიერთობამ უკეთეს წინამძღოლად აქცია. შვილის დაკარგვის შემდეგ ბიძია აირო ცხოვრების გაგრძელების ძალას ზუკოზე ზრუნვით პოულობს. სერიალში მსგავსი მაგალითები მრავლადაა და თითოეულ შემთხვევაში სიკეთის ერთ მარცვალსაც კი უდიდესი მნიშვნელობა აქვს.

10. სამყაროში ყველა და ყველაფერი ერთმანეთთანაა დაკავშირებული

ფოტო: Giphy

ერთიანობისა და უხილავი ძაფების იდეა პირველად ჭაობის ეპიზოდში გაჟღერდა. წყლის უცნობი მბრძანებელი აანგსა და მის მეგობრებს უხსნის, რომ მთელი ჭაობი სინამდვილეში ერთი უზარმაზარი ხეა, რომელმაც ფესვები გაიდგა. ჭაობის მსგავსად, მთელი მსოფლიო, ყველა ცოცხალი ორგანიზმი ერთმანეთთანაა დაკავშირებული.

"ფიქრობ, რომ ჩემგან, შენი მეგობრებისგან ან ამ ხისგან რამით განსხვავდები? თუ ყურადღებით მოუსმენ, ყველა ცოცხალი არსების საერთო სუნთქვას გაიგებ. იგრძნობ, როგორ იზრდება ირგვლივ ყველაფერი. ჩვენ ყველანი ერთად ვცხოვრობთ იმის მიუხედავად, რომ ზოგიერთი ადამიანი ასე არ თვლის. ჩვენ ყველას საერთო ფესვები გვაქვს, ყველანი ერთი ხის ტოტები ვართ".

მართლაც, სერიალში ერთიანობის იდეა ერთმანეთისგან რადიკალურად განსხვავებულ პერსონაჟებსა და დანაწევრებულ სამყაროზე ვრცელდება. ცეცხლის მბრძანებელის დამარცხების მიღმა, აანგისა და მისი მეგობრების მთავარი მიზანი, საბოლოოდ, სწორედ ერთიანობის მიღწევაა.