მყვინთავებმა ბალტიის ზღვაში ნაცისტური ენიგმას აპარატი იპოვეს
წინა თვეში გერმანელმა მყვინთავებმა, რომლებიც ძველი სათევზაო ბადეების საპოვნელად ბალტიის ზღვის ფსკერს იკვლევდნენ, ისტორიის მეტად იშვიათი არტეფაქტი იპოვეს: უცნაური მოწყობილობა ღილაკებითა და როტორით, რომელიც დაჟანგებული და წყალმცენარეებით დაფარული იყო.
"კოლეგამ ამოცურა და მითხრა: იქ ბადეა, რომელშიც ძველი საბეჭდი მანქანაა გახვეული", — თქვა მთავარმა მყვინთავმა ფლორიან ჰუბერმა.
საბეჭდი მანქანის მსგავსად, ეს მოწყობილობაც შეტყობინებების გასაგზავნად გამოიყენებოდა — ოღონდ ამ შემთხვევაში, ძალიან სახიფათო და ფარული შეტყობინებების. ჯგუფმა, რეალურად, ენიგმას იშვიათი დასაშიფრი აპარატი აღმოაჩინა, რომელსაც მეორე მსოფლიო ომის დროს ნაცისტური გერმანია დაშიფრული საომარი ინფორმაციის გადასაცემად იყენებდა.
მყვინთავებმა აპარატი გერმანიის ჩრდილო-აღმოსავლეთ სანაპიროზე, გელტინგის ყურეში, იპოვა, რომელიც ბალტიის ზღვის ნაწილია. ბუნების მსოფლიო ფონდის (WWF) დავალებით გუნდი სონარულ ტექნოლოგიას იყენებდა მიტოვებული სათევზაო ბადეების საპოვნელად, რომლებიც ოკეანეებს აბინძურებს და თევზებისთვის, ზღვის ფრინველებისა და წყალქვეშა ძუძუმწოვრებისთვის ძალიან სახიფათოა.
ჰუბერის თქმით, გუნდის სონარული აღჭურვილობა ზღვის ფსკერზე უცნაურ ობიექტებს ხშირად ამჩნევს.
"ბოლო 20 წელიწადში ბევრი საოცარი და უცნაური აღმოჩენა გამიკეთებია, მაგრამ არასდროს მიფიქრია, რომ ერთ დღესაც ლეგენდარულ ენიგმას აპარატს ვიპოვიდი", — განაცხადა მან.
როდესაც მომხმარებელი ენიგმას აპარატზე შეტყობინებას ადგენდა, მოწყობილობის როტორები თითოეული ხაზისთვის ახალ ასოებს ანაცვლებდა, რათა წერილი დაშიფრულიყო. ოპერატორებს, რომლებიც დაშიფრულ შეტყობინებას იღებდნენ, მის გასაშიფრად თავიანთი ენიგმა უნდა ჰქონოდათ, ასევე სცოდნოდათ გამომგზავნის როტორების ზუსტი საწყისი პოზიციები.
მყვინთავების მიერ ნაპოვნ აპარატს სამი როტორი ჰქონდა, ამიტომ, სავარაუდოდ, ის გერმანულ საომარ გემს ეკუთვნოდა. ისტორიკოს იან ვიტის თქმით, U-boat-ები — ძლიერი გერმანული წყალქვეშა ნავები, რომლებიც პირველი და მეორე მსოფლიო ომების დროს დიდ ძალას წარმოადგენდნენ — როგორც წესი, უფრო კომპლექსურ, ოთხროტორიან ენიგმებს ატარებდნენ.
1945 წელს, როცა გლობალური კონფლიქტი დასასრულს მიუახლოვდა, გერმანიის საზღვაო ძალებმა გელტინგის ყურეში განზრახ ჩაძირეს თავიანთი წყალქვეშა ნავები, რათა ისინი მტრებს არ ჩავარდნოდათ ხელში. ვიტის თქმით, შესაძლოა, ვიღაცამ ეს აპარატი იმ დროს წყალში მოისროლა, რათა საომარი საიდუმლოები დაცული დარჩენილიყო.
მართალია, ენიგმას აპარატმა გერმანიას დროებით საშუალება მისცა, ფარულად გადაეცა ინფორმაცია ჯარის ადგილმდებარეობისა და გეგმების შესახებ, მაგრამ "მოკავშირეებმა" საბოლოოდ მათი კოდი მაინც გაშიფრეს.
პირველად კოდის გაშიფვრა 1930-იან წლებში პოლონელმა მათემატიკოსებმა სცადეს, მოგვიანებით კი მათმა მცდელობებმა შემდგომ კვლევებს გაუკვალა გზა და საბოლოოდ ბრიტანელმა მათემატიკოსმა ალან ტიურინგმა ენიგმას ძალიან ჩახლართული კოდი გაშიფრა. ამ მიღწევამ მოკავშირეებს დიდი გამარჯვება მოუტანა და, ზოგიერთი ისტორიკოსის გამოთვლით, ომი რამდენიმე წლით შეამოკლა.
ამჟამად ტიურინგი თანამედროვე კომპიუტერული მეცნიერების მამადაა მიჩნეული, მისი მიღწევების უკვდავსაყოფად კი 2014 წელს გადაიღეს ფილმი იმიტაციის თამაში (The Imitation Game).
გერმანიამ 1930-იან და 1940-იან წლებში დაახლოებით 20 000 ენიგმა შექმნეს, თუმცა დღემდე მხოლოდ რამდენიმე მათგანი შემორჩა. 2017 წელს რუმინეთში მათემატიკოსმა კარგად შემონახული სამროტორიანი ენიგმა დაახლოებით $51 620-ად გაყიდა. ამის პარალელურად ოთხროტორიანი ენიგმები აუქციონებზე $400 000-ზე ძვირად გაიყიდა.
გერმანიის შლეზვიგ-ჰოლშტაინის რეგიონის არქეოლოგიური ოფისის ხელმძღვანელმა ულფ იკეროდტმა თქვა, რომ აღმოჩენილი ენიგმას აპარატს გაწმენდენ, შემდეგ კი ადგილობრივ არქეოლოგიურ მუზეუმში გამოფენენ. მისი თქმით, აღდგენის პროცესს "დაახლოებით ერთი წელი" დასჭირდება.
-
გადახედვახმები 100 და 150 ლარის სანაცვლოდ — "ტვ პირველის" ჟურნალისტური გამოძიება საარჩევნო დარღვევებზე ხმები 100 და 150 ლარის სანაცვლოდ — "ტვ პირველის" ჟურნალისტური გამოძიება საარჩევნო დარღვევებზე
-
გადახედვაUEFA-მ საქართველოს ფეხბურთის ფედერაცია, საქართველო-ალბანეთთან მატჩში მომხდარი ინციდენტების გამო 56 ათასი ევროთი დააჯარიმა UEFA-მ საქართველოს ფეხბურთის ფედერაცია, საქართველო-ალბანეთთან მატჩში მომხდარი ინციდენტების გამო 56 ათასი ევროთი დააჯარიმა
-
გადახედვააშშ-ის ოფიციალური პირი საქართველოს მთავრობას საარჩევნო დარღვევების დამოუკიდებელი მექანიზმით გამოძიებისკენ მოუწოდებს — "ამერიკის ხმა" აშშ-ის ოფიციალური პირი საქართველოს მთავრობას საარჩევნო დარღვევების დამოუკიდებელი მექანიზმით გამოძიებისკენ მოუწოდებს — "ამერიკის ხმა"
-
გადახედვაქართველი ემიგრანტები ევროპის ქალაქებში აქციებს მართავენ ქართველი ემიგრანტები ევროპის ქალაქებში აქციებს მართავენ
-
გადახედვაირანის უზენაესი ლიდერი ისრაელსა და შეერთებულ შტატებს "დამანგრეველი პასუხით ემუქრება" ირანის უზენაესი ლიდერი ისრაელსა და შეერთებულ შტატებს "დამანგრეველი პასუხით ემუქრება"
-
გადახედვაესპანეთის მთავრობა ვალენსიაში დამატებით 5000 ჯარისკაცსა და 5000 პოლიციელს გაგზავნის ესპანეთის მთავრობა ვალენსიაში დამატებით 5000 ჯარისკაცსა და 5000 პოლიციელს გაგზავნის
-
გადახედვათბილისში კაცმა ყოფილი ცოლი და მისი თანამშრომელი ცივი იარაღით დაჭრა თბილისში კაცმა ყოფილი ცოლი და მისი თანამშრომელი ცივი იარაღით დაჭრა
-
გადახედვაგირჩი: ახალი არჩევნების ჩატარების ამ დროისთვის ერთადერთი ლეგიტიმური საფუძველი — ფარულობის პრინციპის დარღვევაა გირჩი: ახალი არჩევნების ჩატარების ამ დროისთვის ერთადერთი ლეგიტიმური საფუძველი — ფარულობის პრინციპის დარღვევაა
-
გადახედვალილუაშვილის თქმით, არჩევნების გაყალბების პირობებში ქვეყნის ეკონომიკური პერსპექტივები მნიშვნელოვნად გაუარესდა ლილუაშვილის თქმით, არჩევნების გაყალბების პირობებში ქვეყნის ეკონომიკური პერსპექტივები მნიშვნელოვნად გაუარესდა
-
გადახედვადიდი ბრიტანეთის "კონსერვატიული პარტიის" ლიდერი კემი ბეიდინოკი გახდა დიდი ბრიტანეთის "კონსერვატიული პარტიის" ლიდერი კემი ბეიდინოკი გახდა
-
გადახედვანინო ლომჯარია: [იოსელიანს] როგორც ჩანს ჩვენი ანგარიშების კითხვა დაგეზარათ ნინო ლომჯარია: [იოსელიანს] როგორც ჩანს ჩვენი ანგარიშების კითხვა დაგეზარათ
-
გადახედვალევან სამუშია: გაიხსნას ე.წ. შავი ყუთი და ნახოს საზოგადოებამ, ჩაიდინეთ თუ არა სისხლის სამართლის დანაშაული ლევან სამუშია: გაიხსნას ე.წ. შავი ყუთი და ნახოს საზოგადოებამ, ჩაიდინეთ თუ არა სისხლის სამართლის დანაშაული
-
გადახედვაანა ნაცვლიშვილი: "ძლიერი საქართველოს" სახელით შეგვაქვს სარჩელი სასამართლოში ანა ნაცვლიშვილი: "ძლიერი საქართველოს" სახელით შეგვაქვს სარჩელი სასამართლოში
-
გადახედვადარიუს ვიტკაუსკასი: [EU-ს გაფართოების ანგარიშზე] საქართველო ჩიხშია შესული დარიუს ვიტკაუსკასი: [EU-ს გაფართოების ანგარიშზე] საქართველო ჩიხშია შესული
-
გადახედვა246 საარჩევნო უბნის ბათილობის მოთხოვნის საჩივრებიდან არცერთი არ დაკმაყოფილდა — "ჩემი ხმა" 246 საარჩევნო უბნის ბათილობის მოთხოვნის საჩივრებიდან არცერთი არ დაკმაყოფილდა — "ჩემი ხმა"
-
გადახედვაიოსელიანის თქმით, რუს პროპაგანდისტზე აკრედიტაცია საარჩევნო კანონმდებლობის დაცვით გაიცა იოსელიანის თქმით, რუს პროპაგანდისტზე აკრედიტაცია საარჩევნო კანონმდებლობის დაცვით გაიცა
-
გადახედვაშალვა პაპუაშვილი: მწუხარებას გამოვთქვამ წალენჯიხის მერის, გიორგი ხარჩილავას გარდაცვალების გამო შალვა პაპუაშვილი: მწუხარებას გამოვთქვამ წალენჯიხის მერის, გიორგი ხარჩილავას გარდაცვალების გამო
-
გადახედვაევროპის ქვეყნებში მცხოვრები ქართველი ემიგრანტები საპროტესტო აქციებს აანონსებენ ევროპის ქვეყნებში მცხოვრები ქართველი ემიგრანტები საპროტესტო აქციებს აანონსებენ
-
გადახედვაეროვნულმა ბანკმა ლარის ახალი კურსი დაადგინა ეროვნულმა ბანკმა ლარის ახალი კურსი დაადგინა
-
გადახედვააშშ უკრაინას დამატებით 425 მილიონი დოლარის სამხედრო დახმარებას გამოუყოფს აშშ უკრაინას დამატებით 425 მილიონი დოლარის სამხედრო დახმარებას გამოუყოფს
-
გადახედვაზაალ სამადაშვილი გარდაიცვალა ზაალ სამადაშვილი გარდაიცვალა
კომენტარები