RSF-ის ანგარიშის მიხედვით, საქართველო პრესის თავისუფლების ინდექსში 11 საფეხურით ჩამოქვეითდა — რა წერია ანგარიშში?

"რეპორტიორები საზღვრებს გარეშე" (RSF) მიერ გამოქვეყნებულ ანგარიშის მიხედვით, 2025 წელს საქართველოს პრესის თავისუფლების ინდექსში 11 საფეხურით ჩამოქვეითდა და 103-ე ადგილიდან 114-ზეა.
RSF-ს ანგარიშში ნათქვამია, რომ სახელმწიფოს ჩარევა საქართველოში მედიის თავისუფლების გაუმჯობესებისკენ მიმართულ ძალისხმევას ძირს უთხრის.
"ხელისუფლების ჩარევა ძირს უთხრის პრესის თავისუფლების გაუმჯობესების მცდელობებს. გარემო კვლავ მტრულადაა განწყობილი დამოუკიდებელი და ოპოზიციური მედიისთვის, ჟურნალისტების წინააღმდეგ სიტყვიერი და ფიზიკური თავდასხმების მზარდი რაოდენობით. "უცხოური გავლენის" და "ოჯახური ღირებულებების" შესახებ კანონების მიღება ჟურნალისტებს მარგინალიზებას ახდენს, ცენზურის ქვეშ აყენებს მათ და ამცირებს თავისუფალი სიტყვის სივრცეს, — ნათქვამია ანგარიშში.
ანგარიშის მიხედვით, ქართული მედია ლანდშაფტი ძლიერ პოლარიზებულია და მანიპულირება, სიძულვილის ენა და დეზინფორმაცია ფართოდაა გავრცელებული, განსაკუთრებით ტელევიზიაში. ანგარიშში ნახსენებია რუსთავი 2 და საზოგადოებრივი მაუწყებელი. მათი თქმით, საზოგადოებრივი მაუწყებელი მთავრობის ჩარევის მსხვერპლი გახდა, რუსთავი 2-ის შემთხვევაში კი ნათქვამია, რომ მედიის მფლობელები ხშირად აკონტროლებენ რედაქციის პოლიტიკას.
"მედია ლანდშაფტი მრავალფეროვანია და, ამავდროულად, პოლიტიკურად ძლიერ პოლარიზებული. მანიპულირება, სიძულვილის ენა და დეზინფორმაცია ფართოდაა გავრცელებული მედიაში, განსაკუთრებით ტელევიზიაში, რომელიც ინფორმაციის მთავარი წყაროა. მედიის მფლობელები ხშირად აკონტროლებენ სარედაქციო შინაარსს, როგორც ეს იყო რუსთავი 2-ის შემთხვევაში, ტელეარხის, რომელმაც სარედაქციო ხაზი შეცვალა ყოფილი მფლობელისთვის გადაცემის შემდეგ, და საზოგადოებრივი მაუწყებლის, შემთხვევაში, რომელიც მთავრობის ჩარევის მსხვერპლი გახდა. რეგიონული და საზოგადოებრივი რადიოსადგურები დაფინანსების პრობლემებს ებრძვიან, ხოლო ბეჭდური მედიის მკითხველთა რაოდენობა მცირდება, ხოლო ონლაინ საინფორმაციო საშუალებების — იზრდება", — ნათქვამია ანგარიშში.
ანგარიშში ნათქვამია, რომ "ქვეყანა ახალ და სერიოზულ პოლიტიკურ კრიზისს განიცდის 2024 წლის ოქტომბერში სადავო არჩევნების შემდეგ, რომელმაც "ქვეყანა რეპრესიულ გარემოში და საერთაშორისო იზოლაციაში ჩააგდო".
"ეს გარემო ხელს უწყობს სატელევიზიო ქსელების კონტროლისთვის მდგრად კონკურენციას. მიუხედავად იმისა, რომ საქართველოს კანონმდებლობა პოლიტიკურ პარტიებს უკრძალავს მედია საშუალებების ფლობას, დიდი ქსელები, როგორც წესი, იცავენ მათი მფლობელების ინტერესებს, რომლებსაც ხშირად მჭიდრო კავშირები აქვთ პოლიტიკურ ლიდერებთან. იგივე ეხება სახელმწიფო საკუთრებაში არსებულ მედიას, რომელიც ხელისუფლების მხრიდან ძლიერ ჩარევას ექვემდებარება. ამავდროულად, ხელისუფლება ხშირად უარს ამბობს მათ კრიტიკულ მედიაზე პასუხის გაცემაზე და ზოგჯერ მიმართავს ცენზურას, რეიდებს, ცილისწამების კამპანიებს და დაშინებას," — ნათქვამია ანგარიშში.
ცალკე ქვეთავები აქვს დათმობილი ოცნების ხელისუფლების პარლამენტის მიერ მიღებულ რეპრესიულ კანონებზე, სოციოკულტურული კონტექსტსა და ჟურნალისტების უსაფრთხოებაზე:
"მთავრობას ჯერ კიდევ არ შეუსრულებია ევროკავშირის რეკომენდაცია პრესის თავისუფლების შესახებ, რაც აუცილებელი ნაბიჯია წევრობაზე მოლაპარაკებების დაწყებამდე. მედიაში პლურალიზმისა და გამჭვირვალობის გამყარების წინა რეფორმების საწინააღმდეგოდ, მთავრობამ მიიღო რეპრესიული "უცხოური გავლენის" კანონიც კი, რომელიც კოპირებს რუსეთის "უცხოელი აგენტების" კანონმდებლობას, რაც ძირს უთხრის მედიის თავისუფლებას. სასამართლოები ზოგჯერ ცდილობენ წყაროების კონფიდენციალურობის დარღვევას, მიუხედავად იმისა, რომ ეს გარანტირებულია გამოხატვის თავისუფლების შესახებ კანონით.
განუვითარებელი სარეკლამო ბაზარი მცირდება ბეჭდურ და ონლაინ მედიაში, რომლებიც ძირითადად ფინანსდება დონორების მიერ, როგორც წესი, დასავლეთიდან. კერძო საკუთრებაში არსებული მედიის შემაშფოთებელ ეკონომიკურ პრობლემებს კიდევ უფრო ამძაფრებს „უცხოური გავლენის“ შესახებ კანონი, რომელიც დასავლური ინსტიტუტების მიერ მხარდაჭერილ მედია საშუალებებს აჯარიმებს, ასევე სარეკლამო კანონმდებლობაში ცვლილებები, რაც ამახინჯებს კონკურენციას ძლიერ სუბსიდირებულ სახელმწიფო საკუთრებაში არსებულ მედიასთან.
ქართულ საზოგადოებაში აღინიშნება ძლიერი სოციალური დაძაბულობა გარკვეულ საკითხებზე, როგორიცაა რელიგია, ლგბტქ+ უფლებები და რუსული გავლენა, რაც გავლენას ახდენს მოვლენების ჟურნალისტურ გაშუქებაზე. გავლენიან სოციალური ფიგურებს, როგორიცაა მართლმადიდებელი სასულიერო პირები, უსაფრთხოების სამსახურები უსმენენ, რითაც ჟურნალისტების წყაროების კონფიდენციალურობას არღვევენ.
ხშირია ჟურნალისტებზე სიტყვიერი და ფიზიკური თავდასხმები, მათ შორის მთავრობის მაღალი თანამდებობის პირების მხრიდან, განსაკუთრებით საარჩევნო კამპანიების დროს. 2021 წლის ივლისში ჰომოფობიური კონტრდემონსტრაციების დროს დაახლოებით 50 რეპორტიორზე სასტიკი თავდასხმები უპრეცედენტო რეგრესს წარმოადგენდა. გამჭვირვალობისა და გამოძიების პროგრესის ნაკლებობა მიუთითებს დაუსჯელობაზე, რომლითაც სარგებლობენ ჟურნალისტების წინააღმდეგ დანაშაულის ჩამდენი პირები", — ნათქვამია ანგარიშში.
-
გადახედვა
-
გადახედვა
-
გადახედვა
-
-
-
გადახედვა
-
გადახედვა
-
გადახედვა
-
გადახედვა
-
გადახედვა
-
გადახედვა
-
გადახედვა
-
გადახედვა
-
გადახედვა
-
გადახედვა
-
გადახედვა
-
გადახედვა
-
გადახედვა
-
გადახედვა
-
გადახედვა
-
კომენტარები