ნობელის პრემია 2019 — ეთიოპიის პრემიერმინისტრის ბრძოლა მშვიდობისთვის
მშვიდობის დარგში ნობელის პრემიის ლაურეატს სტოკჰოლმის ნაცვლად ოსლოში აცხადებენ — გადაწყვეტილების ავტორი თავად ალფრედ ნობელი გახლდათ. ეს ტრადიაციად ქცეული გამონაკლისი არც წელს დაირღვა. კომიტეტის წლევანდელი რჩეული ეთიოპიის პრემიერმინისტრი გახდა
მშვიდობის დარგში ნობელის პრემიაზე წელს 301 კანდიდატი იყო წარდგენილი: მათგან 223 ადამიანი და 78 ორგანიზაცია. წლევანდელი გამარჯვებული ეთიოპიის პრემიერმინისტრი, აბი აჰმედი გახდა. მას პრემია საერთაშორისო თანამშრომლობისა და მშვიდობის დამყარებისთვის გადაეცა.
არც ომი, არც მშვიდობა — 20 წლიანი სასაზღვრო კონფლიქტი
ერიტრეა ეთიოპიის ფედერაციის შემადგენლობაში 1950-იანი წლებიდან იმყოფებოდა, თუმცა დამოუკიდებლობისთვის მისი ბრძოლა დაახლოებით 30 წელი გრძელდებოდა. ეს ნამდვილი, სისხლიანი კონფლიქტის ისტორიაა, რამაც ორ მოსაზღვრე ქვეყანას შორის მუდმივად დაძაბული ურთიერთობა ჩამოაყალიბა. 1993 წელს ერიტრეა ეთიოპიას სამხედრო კონფლიქტში მიღწეული წარმატების შემდგომ გამოეყო და დამოუკიდებლობა გამოცხადა. მეზობლებს შორის კონფლიქტი 1998 წლის 6 მაისს განახლდა.
საზღვრისპირა ქალაქი ბადმე არაფრით გამორჩეული დასახლებაა: იქ ვერ ნახავთ ვერც ნავთობჭაბურღილებსა და ვერც ალმასის მომპოვებელ საბადოებს. მიუხედავად ამისა, სწორედ ეს მცირე დასახლება გახდა კონფლიქტის მიზეზი, სადაც ერიტრიელი ჩინოვნიკების მკვლელობას პასუხად ერიტრეას არმია შეიჭრა.
"მელოტთა ჩხუბი სავარცხლისათვის" — ასეთ ანალოგიას იყენებენ ამ კონფლიქტის აღწერისას, რადგანაც თითქმის უსაფუძვლო სამხედრო დაპირისპირებას რაიმე სახის სარგებელი არცერთი ქვეყნისთვის მოუტანია. სისხლიანი კონფლიქტი 2 წელი გაგრძელდა. დაუდასტურებელი ინფორმაციით შეიარაღებულ დაპირისპირებას ორივე მხრიდან ჯამში დაახლოებით 70 000 ადამიანი ემსხვერპლა და ერთი ამდენი ლტოლვილად იქცა. 2 000 წელს გაფორმებული სამშვიდობო ხელშეკრულება მხოლოდ 18 თვის ვადით იქნა მიღებული და კონფლიქტში ჩართული ორივე მხარე "არც ომი არც მშვიდობა" მოცემულობაში აღმოჩნდა.
აბი აჰმედი — რეგიონში მშვიდობისკენ მიმავალი რთული გზა
აბი აჰმედი ეთიოპიის პრემიერმინისტრის პოსტს 2018 წლის აპრილიდან იკავებს. მისი გამარჯვება ეთიოპიისათვის გარდამტეხი მნიშვნელობის აღმოჩნდა. იგი პოლიტიკური მოძრაობს, ეთიოპიის ხალხთა რევოლუციურ-დემოკრატიული ფრონტის ლიდერი გახლავთ. ეს 4 პარტიისგან შექმნილი კოალიცია ერთ-ერთი ყველაზე ავტოკრატიული პარტიაა მთელ აფრიკაში. ამ ყველაფრის ფონზე, აბი აჰმედს პოლიტიკური კურსი დემოკრატიისკენ აქვს აღებული და მას ღრმად სწამს გამოხატვის თავისუფლების დიდი მნიშვნელობის. მისი მმართველობის პირობებში ათასობით პოლიტ. პატიმარი გათავისუფლდა ციხიდან, მედიას ცენზურა მოეხსნა, აქამდე აკრძალულ ოპოზიციურ პარტიებს ლეგალურად მუშაობის უფლება მიეცათ, პოლიტიკურ ცხოვრებაში აქტიურად ჩაერთვნენ ქალები და კორუმპირებული ჩინოვნიკები თანამდებობიდან განთავისუფლდნენ.
თანამდებობაზე მოსვლის დღიდან პრემიერმინისტრი გარკვევით მიუთითებდა, რომ ერიტრეასთან კონფლიქტის მშვიდობიანი გზით მოგვარება მისთვის მნიშვნელოვანი საკითხი იყო. ერიტრეას პრეზიდენტთან, ისაიას აფევერკისთან თანამშრომლობით აჰმედიმ სწრაფად შეიმუშავა სამშვიდობო შეთანხმების პრინციპები და 20 წლიანი "არც ომი, არც მშვიდობა" ორ ქვეყანას შორის საბოლოოდ სამშვიდობო ხელშეკრულების დამტკიცებით დასრულდა.
ეთიოპია ამ ნაბიჯით მისაბაძ მაგალითად იქცა რეგიონისათვის. ერიტრეასთან დიპლომატიური კავშირის აღდგენის კვალდაკვალ პრემიერმინისტრმა ურთიერთობები დაათბო ასევე მეზობელ ჯიბუტისთან. აბი აჰმედი მნიშვნელოვან როლს თამაშობს ასევე კენიასა და სომალის შორის მიმდინარე კონფლიქტის მოგვარებაში — ქვეყნები ერთმანეთს სადავო საზღვაო ტერიტორიის გამო უპირისპირდებიან. ეთიოპიელი პრემიერმინისტრის აქტიური ჩართულობის პირობებში ამ კონფლიქტის მოგვარების იმედი გაჩნდა.
სანგრებიდან მშვიდობიანი მოლაპარაკებების მაგიდისკენ გადაინაცვლა სამოქალაქო კონფლიქტმა სუდანშიც. 2019 წლის 17 აგვისტოს დაპირისპირებულ მხარეებს შორის კონფლიქტი განახლებული კონსტიტუციის მიღებით და ქვეყნის მმართველობის მშვიდობიანი გადაცემით დასრულდა. მთელ ამ პროცესში აჰმედიმ საკვანძო როლი შეასრულა.
ზოგიერთთა მოსაზრებით, კომიტეტის ეს გადაწყვეტილება ნაჩქარევია. თუმცა ამის საპასუხოდ ნორვეგიის მეცნიერთა აკადემიამ განაცხადა, რომ აბი აჰმედის ღვაწლი დაფასებას აუცილებლად საჭიროებს და ეს ნაბიჯი ასევე წამახალისებელი იქნება სხვა აფრიკელი ლიდერებისთვისაც.
პრემიების გადაცემის საზეიმო ცერემონია 10 დეკემბერს, ალფრედ ნობელის გარდაცვალების დღეს გაიმართება.
-
გადახედვარამდენი ადამიანი იყო ევროპის მოედანზე 11 მაისს, ღამის 10 საათისთვის რამდენი ადამიანი იყო ევროპის მოედანზე 11 მაისს, ღამის 10 საათისთვის
-
გადახედვავიოლა ფონ კრამონი: ათასობით მშვიდობიანი მომიტინგე ისევ ქუჩაში გამოვიდა, ჩვენ ვდგავართ ქართველ ხალხთან ვიოლა ფონ კრამონი: ათასობით მშვიდობიანი მომიტინგე ისევ ქუჩაში გამოვიდა, ჩვენ ვდგავართ ქართველ ხალხთან
-
გადახედვამამუკა მდინარაძე საპროტესტო აქციაზე: 20 ათასი ადამიანიც ვერ იქნება მამუკა მდინარაძე საპროტესტო აქციაზე: 20 ათასი ადამიანიც ვერ იქნება
-
გადახედვარატი ამაღლობელი: ჩვენ ხვალ ერთად უნდა გავუთენოთ ამ ქვეყანას, ამდენივე უნდა ვიყოთ და კიდევ მეტი რატი ამაღლობელი: ჩვენ ხვალ ერთად უნდა გავუთენოთ ამ ქვეყანას, ამდენივე უნდა ვიყოთ და კიდევ მეტი
-
გადახედვათუკი ილიაუნის სტუდენტები გადაწყვეტენ, შეაჩერონ სასწავლო პროცესი, ჩვენ ვუერთდებით მათ — ილიაუნის პროფესორ-მასწავლებლები თუკი ილიაუნის სტუდენტები გადაწყვეტენ, შეაჩერონ სასწავლო პროცესი, ჩვენ ვუერთდებით მათ — ილიაუნის პროფესორ-მასწავლებლები
-
გადახედვანიაზ დიასამიძე: ნებისმიერი ძალადობა, ჩვენ მიმართ, იწვევს უკურეაქციას... ჩვენი მთავარი მრწამსია თავისუფლება ნიაზ დიასამიძე: ნებისმიერი ძალადობა, ჩვენ მიმართ, იწვევს უკურეაქციას... ჩვენი მთავარი მრწამსია თავისუფლება
-
გადახედვა"ჩვენი გამაერთიანებელი სწორედ ევროპული ღირებულებებია" — კავკასიის უნივერსიტეტის სტუდენტების სოლიდარობა თსუ-ს სტუდენტებს "ჩვენი გამაერთიანებელი სწორედ ევროპული ღირებულებებია" — კავკასიის უნივერსიტეტის სტუდენტების სოლიდარობა თსუ-ს სტუდენტებს
-
გადახედვაგვჯერა, რომ საქართველოს ევროინტეგრაცია არის უალტერნატივო — კონსერვატორიის სტუდენტების, კურსდამთავრებულების და პროფესორ-მასწავლებლების მანიფესტი გვჯერა, რომ საქართველოს ევროინტეგრაცია არის უალტერნატივო — კონსერვატორიის სტუდენტების, კურსდამთავრებულების და პროფესორ-მასწავლებლების მანიფესტი
-
გადახედვაჩვენ ვიბრძვით ხვალინდელი დღისთვის — ნინო ქათამაძე ჩვენ ვიბრძვით ხვალინდელი დღისთვის — ნინო ქათამაძე
-
გადახედვათბილისში ევროპული მარში დაიწყო თბილისში ევროპული მარში დაიწყო
-
გადახედვა"რუსული კანონის შელამაზებულ ვერსიას არ მივიღებთ, ის უპირობოდ უკან უნდა იქნეს გაწვეული" — ოპოზიციური პარტიების განცხადება "რუსული კანონის შელამაზებულ ვერსიას არ მივიღებთ, ის უპირობოდ უკან უნდა იქნეს გაწვეული" — ოპოზიციური პარტიების განცხადება
-
გადახედვაორშაბათიდან მეც დავტოვებ აუდიტორიას, ჩემი ვალია ვიდგე იქ, სადაც ჩემი სტუდენტები დგანან — თსუ-ს პროფესორი ორშაბათიდან მეც დავტოვებ აუდიტორიას, ჩემი ვალია ვიდგე იქ, სადაც ჩემი სტუდენტები დგანან — თსუ-ს პროფესორი
-
გადახედვა"რაც შვილებს უნდათ, ის უნდათ მშობლებსაც. ეს ქვეყანა იქნება ევროპის განუყოფელი ნაწილი" — მშობლების მარში "რაც შვილებს უნდათ, ის უნდათ მშობლებსაც. ეს ქვეყანა იქნება ევროპის განუყოფელი ნაწილი" — მშობლების მარში
-
გადახედვასაპატრიარქო აცხადებს, რომ ამაღამ ქაშვეთის ეკლესიის კარს დაკეტავს საპატრიარქო აცხადებს, რომ ამაღამ ქაშვეთის ეკლესიის კარს დაკეტავს
-
გადახედვათსუ-ს სტუდენტების ნაწილი უარს აცხადებს ლექციებზე დასწრებაზე, სანამ მთავრობა უკან არ გაიწვევს რუსულ კანონს თსუ-ს სტუდენტების ნაწილი უარს აცხადებს ლექციებზე დასწრებაზე, სანამ მთავრობა უკან არ გაიწვევს რუსულ კანონს
-
გადახედვაუნდა გავაგრძელოთ დიალოგი ჩვენს პარტნიორებთან, ჩვენს ამერიკელ და ევროპელ მეგობრებთან — ღარიბაშვილი უნდა გავაგრძელოთ დიალოგი ჩვენს პარტნიორებთან, ჩვენს ამერიკელ და ევროპელ მეგობრებთან — ღარიბაშვილი
-
გადახედვაქეთი მესხიშვილი: კი, ყველა რეფორმას, რომელიც ევროკავშირთან გვაახლოებს და არა, ძალადობას, მუქარას, შანტაჟს, დევნას! ქეთი მესხიშვილი: კი, ყველა რეფორმას, რომელიც ევროკავშირთან გვაახლოებს და არა, ძალადობას, მუქარას, შანტაჟს, დევნას!
-
გადახედვაუჩა აბაშიძის ცოლი, მარი იაშვილი დააკავეს უჩა აბაშიძის ცოლი, მარი იაშვილი დააკავეს
-
გადახედვაშვედეთის საგარეო უწყება: საქართველოს ხელისუფლებამ აირჩია ევროპული მომავლის შემაფერხებელი ტრაექტორია, მოვუწოდებთ, გადახედონ კანონპროექტის მიღებას შვედეთის საგარეო უწყება: საქართველოს ხელისუფლებამ აირჩია ევროპული მომავლის შემაფერხებელი ტრაექტორია, მოვუწოდებთ, გადახედონ კანონპროექტის მიღებას
-
გადახედვაპოლიციელების მხრიდან მოქალაქის ჯგუფურად ცემის ფაქტზე შსს ამბობს, რომ დაზარალებულმა მათი ავტობუსი არ გაატარა პოლიციელების მხრიდან მოქალაქის ჯგუფურად ცემის ფაქტზე შსს ამბობს, რომ დაზარალებულმა მათი ავტობუსი არ გაატარა
-
კომენტარები