10 საინტერესო ფაქტი უკრაინული ენის შესახებ
მას შემდეგ, რაც 2022 წლის თებერვალში რუსეთი უკრაინაში შეიჭრა და სრულმასშტაბიანი ომი დაიწყო, მსოფლიოს ყურადღება აღმოსავლეთ ევროპის ერთ-ერთმა ყველაზე გამორჩეულმა ქვეყანამ მიიპყრო. მდიდარი ისტორიისა და კულტურული მემკვიდრეობის მქონე ხალხის ყოველდღიურობით არაერთი ადამიანი დაინტერესდა, რამაც, რასაკვირველია, გაზარდა უკრაინული ენის შემსწავლელთა რიცხვიც.
უკრაინული რომ ნამდვილად გამორჩეული და საინტერესო ენაა, ამაში ქვემოთ ჩამოთვლილი ფაქტებიც დაგარწმუნებთ.
1. უკრაინული რუსულზე ძველი ენაა
მართალია, რუსული უფრო გავრცელებულია, თუმცა, ის, რეალურად, უკრაინული საეკლესიო სასაუბრო ენიდან (საეკლესიო სლავურიდან) წარმოიქმნა და შემდგომში თათრული და ფინური ენებიდან შეითვისა ნაწილები.
2. უკრაინული ენა ჯერ კიდევ IX საუკუნეში იხსენიება
ყველაზე ადრე უკრაინული ენა 858 წელსაა მოხსენიებული, თუმცა, მე-18 საუკუნის ბოლომდე მისი სტატუსი სალიტერატურო ენასთან გათანაბრებული არ იყო. ეს მხოლოდ 1798 წელს მოხდა, როცა უკრაინელი მწერლის, ივან კოტლიარევსკის ეპიკური პოემა, ენეიდა, გამოიცა. სწორედ კოტლიარევსკი მიიჩნევა თანამედროვე უკრაინული სალიტერატურო ენის ფუძემდებლად.
3. უკრაინული ინდოევროპული ენაა
გენეალოგიური კლასიფიკაციით, უკრაინული ინდოევროპული ენების ოჯახში აღმოსავლეთსლავურ ქვეჯგუფს მიეკუთვნება. ამავე ქვეჯგუფში შედიან რუსული და ბელარუსული ენებიც.
4. ყველაზე ახლოს უკრაინულთან ბელარუსული ენა დგას
მიუხედავად იმისა, რომ სლავური ენების ოჯახი უამრავ ენასა და მათ დიალექტებს მოიცავს, უკრაინული იმდენად გამორჩეულია, რომ სხვა ენებთან საერთო არც ისე ბევრი აქვს. ლექსიკური თვალსაზრისით ყველაზე ახლოს მასთან ბელარუსული ენა დგას, რომელთანაც სიტყვების 84 პროცენტს იზიარებს. მას მოსდევს პოლონური 70-პროცენტიანი მსგავსებით, სლოვაკური 68 პროცენტით და რუსული 62 პროცენტით.
5. უკრაინული მსოფლიოში გავრცელებული ენაა
უკრაინული 37 მილიონი ადამიანისათვის მშობლიური ენაა, 15 მილიონისთვის კი — მეორე ენა. ამდენად, მსოფლიოში ყველაზე გავრცელებული ენების ჩამონათვალში ის 26-ე ადგილს იკავებს.
6. თანამედროვე უკრაინულს უამრავი დიალექტი აქვს
როგორც ბევრ სხვა გავრცელებულ ენას, უკრაინულიც არ უჩივის დიალექტების ნაკლებობას, თუმცა, მათგან მთავარი სამია: ჩრდილოური, სამხრეთდასავლური და სამხრეთაღმოსავლური.
7. უკრაინულში, დაახლოებით, 256 ათასი სიტყვაა
უკრაინის მეცნიერებათა ეროვნული აკადემიის ცნობით, თანამედროვე უკრაინული ენა 250 ათასზე მეტ ერთეულს მოიცავს, რის გამოც კლასიფიკაციით ის წარმატებულად განვითარებულ ენებს განეკუთვნება.
8. უკრაინული ანბანის წიგნი ჯერ კიდევ XVI საუკუნეში დაიბეჭდა
უკრაინული ენის ანბანის შესასწავლი სახელმძღვანელო, რომელსაც Азбука ერქვა, 1576 წელს, ლვივში დაბეჭდა ივან ფედოროვმა.
9. უკრაინულ ენაში მომავალი დროის 3 ფორმა არსებობს
ენის შესწავლისას ერთ-ერთი ყველაზე რთული ნაწილი გრამატიკული დროა. აი, უკრაინულში მომავალი დროის სამი ფორმა არსებობს: მარტივი, შერწყმული და რთული. ზმნას მხოლობითი რიცხვის პირველ პირში, მომავალი დროის იმპერფექტში პრეფიქსის გარეშე სხვადასხვა ფორმა აქვს; მაგალითად, знатиму, говоритиму, робитиму და სხვა.
10. უკრაინული ერთ-ერთ ყველაზე ლამაზ ენად მიიჩნევა
1934 წელს, პარიზში ჩატარებულ ენების კონკურსში უკრაინულს, იტალიურის შემდეგ, ყველაზე მელოდიური ენის წოდება მიენიჭა. სხვათა შორის, ამის დასტურად უკრაინული ხალხური სიმღერებიც გამოდგება.
-
გადახედვაშინაგან საქმეთა სამინისტროს განცხადებით, აქციებს საერთაშორისო სტანდარტებით შლიან შინაგან საქმეთა სამინისტროს განცხადებით, აქციებს საერთაშორისო სტანდარტებით შლიან
-
გადახედვა"გავათენოთ საქართველოსთვის" — 12 მაისის ღამეს აქცია დაიგეგმა "გავათენოთ საქართველოსთვის" — 12 მაისის ღამეს აქცია დაიგეგმა
-
გადახედვაროგორ მოქმედებს ბრაზი გულზე — კვლევა როგორ მოქმედებს ბრაზი გულზე — კვლევა
-
გადახედვალადო აფხაზავაზე თავდასხმის ფაქტზე, ერთ პირს ბრალდება წარედგინა ლადო აფხაზავაზე თავდასხმის ფაქტზე, ერთ პირს ბრალდება წარედგინა
-
გადახედვაკასპში, მდინარემ გაიტაცა მანქანა, რომელშიც სამი ადამიანი იმყოფებოდა, ერთ-ერთი მათგანი გარდაცვლილი იპოვეს კასპში, მდინარემ გაიტაცა მანქანა, რომელშიც სამი ადამიანი იმყოფებოდა, ერთ-ერთი მათგანი გარდაცვლილი იპოვეს
-
გადახედვაშაბათს, 11 მაისს, ევროპის მარში გაიმართება, მოქალაქეები ევროპის მოედნისკენ სამი ადგილიდან დაიძვრებიან — დეტალები შაბათს, 11 მაისს, ევროპის მარში გაიმართება, მოქალაქეები ევროპის მოედნისკენ სამი ადგილიდან დაიძვრებიან — დეტალები
-
გადახედვაირაკლი ეძგვერაძე: რუსულმა რეჟიმმა, აღდგომა დღეს, ჩემთან სახლში, სადაც ჩემი მცირეწლოვანი შვილები იყვნენ, მოგვიგზავნა "ტიტუშკები" და ზონდერები ირაკლი ეძგვერაძე: რუსულმა რეჟიმმა, აღდგომა დღეს, ჩემთან სახლში, სადაც ჩემი მცირეწლოვანი შვილები იყვნენ, მოგვიგზავნა "ტიტუშკები" და ზონდერები
-
გადახედვაფანები Met Gala-ს ფოტოგრაფებს Stray Kids-ის მიმართ უხეშ მოპყრობაში ადანაშაულებენ ფანები Met Gala-ს ფოტოგრაფებს Stray Kids-ის მიმართ უხეშ მოპყრობაში ადანაშაულებენ
-
-
გადახედვაროთი: 13-15 მაისს ვეწვევი ევროპის ნამდვილ დედაქალაქს, თავისუფლებისა და დემოკრატიის ქალაქ თბილისს როთი: 13-15 მაისს ვეწვევი ევროპის ნამდვილ დედაქალაქს, თავისუფლებისა და დემოკრატიის ქალაქ თბილისს
-
-
გადახედვა"ვგმობთ აქტივისტებზე და მედიის წარმომადგენლებზე ძალადობას და მოვითხოვთ რეაგირებას!" — ეროვნული პლატფორმა "ვგმობთ აქტივისტებზე და მედიის წარმომადგენლებზე ძალადობას და მოვითხოვთ რეაგირებას!" — ეროვნული პლატფორმა
-
გადახედვაჩვენი მეცნიერება და განათლება დაბრუნდება 90-იანებში — ნანა დიხამინჯია რუსულ კანონზე ჩვენი მეცნიერება და განათლება დაბრუნდება 90-იანებში — ნანა დიხამინჯია რუსულ კანონზე
-
გადახედვაკულტურის სამინისტრო "არილს" აღარ დააფინანსებს — ჟურნალის გამოცემა წყდება კულტურის სამინისტრო "არილს" აღარ დააფინანსებს — ჟურნალის გამოცემა წყდება
-
გადახედვაღია მმართველობის პარტნიორობა (OGP) საქართველოს რუსული კანონის გაწვევისკენ მოუწოდებს — განცხადება ღია მმართველობის პარტნიორობა (OGP) საქართველოს რუსული კანონის გაწვევისკენ მოუწოდებს — განცხადება
-
-
გადახედვანეტფლიქსმა სერიალ Wednesday-ის მე-2 სეზონის გადაღებები დაიწყო ნეტფლიქსმა სერიალ Wednesday-ის მე-2 სეზონის გადაღებები დაიწყო
-
გადახედვასუს-მა რუსული კანონის საწინააღმდეგო მშვიდობიანი დემონსტრაციების შესახებ განცხადება გაავრცელა სუს-მა რუსული კანონის საწინააღმდეგო მშვიდობიანი დემონსტრაციების შესახებ განცხადება გაავრცელა
-
გადახედვაპაპუაშვილი: ადამიანები რასაც ერიდებიან საჯარო განცხადებებში, იმას არ ერიდებიან კერძო საუბრებში... მნიშვნელოვანია, ეს ადამიანებიც დაფიქრდნენ პაპუაშვილი: ადამიანები რასაც ერიდებიან საჯარო განცხადებებში, იმას არ ერიდებიან კერძო საუბრებში... მნიშვნელოვანია, ეს ადამიანებიც დაფიქრდნენ
-
გადახედვაქართული ოცნება შექმნის ბაზას, სადაც განათავსებენ ინფორმაციას მათზე, ვინც სოციალურ ქსელებში მთავრობისთვის მიუღებელ ინფორმაციას იწონებს ქართული ოცნება შექმნის ბაზას, სადაც განათავსებენ ინფორმაციას მათზე, ვინც სოციალურ ქსელებში მთავრობისთვის მიუღებელ ინფორმაციას იწონებს
-
გადახედვანახეთ: მეცნიერებმა მდედრი ნეანდერტალელის სახე აღადგინეს ნახეთ: მეცნიერებმა მდედრი ნეანდერტალელის სახე აღადგინეს
კომენტარები