ცნობილი წიგნების 6 კარგი და 6 ცუდი ეკრანიზაცია
გადაჭარბებული არ იქნება, თუ ვიტყვით, რომ წარმატებული ფილმების თვალშისაცემად დიდი ნაწილის უკან წიგნები დგას. თუმცა, წიგნისმოყვარულებისთვის ფილმის დასაწყისში გამოჩენილ წარწერაზე — "დაფუძნებულია რეალურ ფაქტებზე" — უფრო საშიში შემდეგი სიტყვებია: "დაფუძნებულია ...-ის რომანზე".
მას შემდეგ, რაც წიგნის ავტორი ფილმის პროდიუსერებს საკუთარი ნაწარმოების ეკრანიზაციის უფლებას მიჰყიდის, წიგნის გულშემატკივრები ღელავენ, მწერალს გადაწყვეტილება სანანებელი არ გაუხდეს. როგორც, მაგალითად, ამერიკელ კასანდრა კლერს, რომლის ძვლების ქალაქის ამავე სახელწოდების მქონე ეკრანიზაცია არცთუ წარმატებული აღმოჩნდა, კლერმა კი მოგვიანებით თავადვე აღიარა ეს და წიგნის 10 წლის იუბილეზე ხუმრობით აღნიშნა, ათიწლისწინანდელ ჩემს თავს რომ რჩევას ვაძლევდე, ვეტყოდი, ფრთხილად იყავი, ვის აძლევ შენი წიგნის ეკრანიზაციის უფლებასო.
მიუხედავად ამისა, არც ის იქნება გადაჭარბება, თუ ვიტყვით, უხეირო ეკრანიზაციით ავტორზე უფრო განაწყენებულნი წიგნის ფანები რჩებიან. ამ სტატიაში 6 კარგ და 6 ცუდ ეკრანიზაციას წარმოგიდგენთ, თუმცა, გაუგებრობის თავიდან ასარიდებლად, დავაზუსტებთ, რომ "კარგი" ამ შემთხვაში "ზუსტს" აღნიშნავს, ცუდი კი, შესაბამისად, "არაზუსტს", რომელშიც წიგნის ხიბლი დაკარგულია, თუმცა, ცალკე აღებულ ფილმად იგი, შესაძლოა, არაჩვეულებრივი აღმოჩნდეს.
1. კარგი — მატილდა
როალდ დალის მთელი შემოქმედება მაგიითა გაჟღენთილი და მის წიგნებში აღწერილ ყოველდღიურობაში ჩვეულებრიობად ქცეული ჯადოსნობის საზღვრებს სცდება. მატილდა მწერლის ერთ-ერთი ყველაზე გამორჩეული და დასამახასოვრებელი პერსონაჟია, ისტორია კი კეთილისა და ბოროტის ცნებებს საინტერესოდ, არატრაფარეტულად განსაზღვრავს. ეს ყველაფერი დენი დევიტოს რეჟისურით გადაღებულ 1996 წლის ეკრანიზაციაში შესანიშნავად აისახა. მიუხედავად იმისა, რომ პროექტი ფინანსურად წარმატებული არ ყოფილა, რეჟისორთან ერთად განსაკუთრებული მადლობა ქასთინგ მენეჯერს ეკუთვნის პერსონაჟების როლებზე ძალიან ზუსტი მსახიობების დამტკიცებისათვის, განსაკუთრებით კი ტრანჩბულის როლზე პამ ფერისის შერჩევის გამო.
2. ცუდი — უიღბლო ამბების სერია (ფილმი)
ყველანი ვთანხმდებით, რომ 2004 წელს გამოსული ფილმი, სადაც ვარსკვლავური დასი (სხვა თუ არაფერი, გრაფი ოლაფის როლს ჯიმ ქერიზე უკეთ ვინ შეასრულებდა?!) თამაშობდა, ძალიან სასაცილო და სევდიანი იყო — ზუსტად ისეთი, როგორიც წიგნია, თუმცა კლაუსი და ვიოლეტი, რომელთა როლიც ცოტათი დიდმა ბავშვებმა განასახიერეს, ფილმს ხიბლს უკარგავს. ხიბლში ის დამზაფრავი სიუჟეტი იგულისხმება, რომელიც მცირეწლოვან ბავშვებსა და მათ მოკვლაზე შეშლილ ნათესავს აერთიანებს. ფილმში, რასაკვირველია, არც ავტორისეული შავი იუმორი გვხვდება; თანაც, სამი წიგნის ერთ ფილმში ჩატევის ცდელობამ, სერიალისგან განსხვავებით, აშკარად არ გაამართლა.
3. კარგი — ბინდი
მიუხედავად იმისა, რომ მკითხველების ნაწილისგან ბინდის საგას დადებითი გამოხმაურება არ ხვდა წილად, ვაღიაროთ, რომ კვლავაც ვარსკვლავური დასის, რეჟისორების და საუნდტრეკის გამო, კინოსურათების სერიამ დამსახურებულად მიიღო $3,35-მილიარდიანი შემოსავალი. გარდა იმისა, რომ კრისტენ სტიუარტმა და რობერტ პატინსონმა მათზე დაკისრებულ მოვალეობას თავი შესანიშნავად გაართვეს, ფილმების სერიაში მაქციები ადგილობრივმა ამერიკელებმა განასახიერეს, რაც დასაფასებელია. ამასთან, პირველი ფილმი წიგნთან მაქსიმალურადაა მიახლოებული, საუნდტრეკი კი, დარწმუნებულები ვართ, ბევრი თქვენგანის ფლეილისტში დღემდეა.
4. ცუდი — ჰარი პოტერი და ნახევარპრინცი
იმედია, ამ განცხადებით თვაიჰარდებს (ბინდის ფანებს) და პოტერჰედებს შორის მიწყნარებული საუკუნოვანი ჯახი თავიდან არ წამოვიწყეთ. საახალწლოდ ალბათ ბევრმა გავმართეთ პოტერიადის ფილმების მარათონი და რვავე მათგანი თავიდან ვნახეთ, თუმცა უნდა ვაღიაროთ, რომ ეს ის შემთხვევაა, როცა ფილმებმა წიგნის ხიბლის უდიდესი ნაწილი ვერ ასახეს. სიმართლე ითქვას, ეს მთლიანად კინოსურათის შემოქმედებითი ჯგუფის პასუხისმგებლობა არაა — ფენომენური ფენტეზი საგა, რომლის კითხვის დროსაც თავადაც ჰოგვორტსში ცხოვრობ, არცთუ ადვილი გადასაღებია.
მიუხედავად ამისა, ფილმის შემოქმედებითი ჯგუფის ბრალია მეექვსე წიგნის ეკრანიზაციის წარუმატებელი მცდელობა. მთელ სერიაში ეს ალბათ ყველაზე შავ-ბნელი და სევდიანი ნაწილია, რაც, ნაწილობრივ აისახა ფილმში შესაბამისი განათებით, თუმცა წიგნის და ფილმის მსგავსება აქ მთავრდება. წიგნში ასახული ძალაუფლების წყურვილის, მისით შეპყრობის და დანაშაულებების ნაცვლად ფილმი სკოლის რომანტიკულ კომედიად იქცა უგერგილო ხუმრობებით, ამბის ყველაზე ნათელი წერტილი — ჰარის და ჯინის ურთიერთობა კი — სრულიად უსიცოცხლოდ და სევდიანად გადმოიცა.
5. კარგი — ოთახი
ოთახის ეკრანიზაცია ადვილი ნამდვილად არ იყო. დიდწილად იმიტომ, რომ წიგნს განსაკუთრებულობას ჯეკის პერსპექტივით გადმოცემული სიუჟეტი სძენს, ამიტომ ფილმში ასეთი საშინელი ტრავმის ასახვა მარტივი ნამდვილად არაა. თუმცა, ფილმის შემოქმედებმა მაყურებლებს საპირისპირო დაუმტკიცეს; მასში გადმოცემული ისტორია უმეტესად ბავშვის თვალითაა აღქმული, ნაკლებად კი — ჯოის მხრიდან[, მიუხედავად იმისა, რომ ამბავი სრულად მისია. ჯეიკობ ტრემბლეისა და ბრი ლარსონის ტანდემი წარმატებული გამოდგა — მსახიობებმა საკუთარი როლები იმდენად უნაკლოდ ითამაშეს, რომ შეუძლებელია, არ გეგონოს, თითქოს იქ, მათ გვერდით ხარ.
6. ცუდი — ყველა ნათელი ადგილი
ზოგიერთ მკითხველს წიგნთან დაკავშირებით რამდენიმე პრეტენზია ჰქონდა, მათ შორის "სუიციდის რომანტიზებასა" და ნაწარმოების ბოლოს "ყველაფრის მიფუჩეჩებაში" ადანაშაულებდნენ ავტორს. თუმცა, ბევრისთვის წიგნზე უარესი ფილმი გამოდგა, სადაც ეს პრობლემები უფრო თვალშისაცემია. მასში ისტორია ძირითადად ვიოლეტის გარშემო ტრიალებს, ფინჩი კი მხოლოდ მეორეხარისხოვან პერსონაჟად, გოგოს მეგობრად ფიგურირებს (წიგნისგან განსხვავებით, სადაც ორივე მათგანს თანაბარი ადგილი აქვს დათმობილი, რადგან თითოეულის პერსპექტივითაა მოთხრობილი). ფინჩი ფილმში ტრაგიკულ გმირადაა წარმოდგენილი, რომელიც მხოლოდ სხვისი გამხნევებისათვის არსებობს, თუმცა მის პერსონაჟს წიგნში სხვა სიღრმე აქვს — ტრავმასა და მენტალური ჯანმრთელობის პრობლემებთან გამკლავება. წიგნის ფანების უმეტესობა ეკრანიზაციის ყველაზე დიდ პრობლემას სწორედ ფინჩის პერსონაჟის არასწორ, არაზუსტ და ზედაპირულ ასახვაში ხედავს.
7. კარგი — ყველა ბიჭს, რომელიც მყვარებია
წიგნის მსგავსად, მისმა ეკრანიზაციამაც შესანიშნავად ასახა ამბის ძირითადი თემები: სკოლა და პირველი სიყვარული. როგორც ნაწარმოების გულშემატკივრები აღნიშნავენ, ფილმში ლანა კონდორისა და ნოა სენტინეოს დუეტმა პერსონაჟებს შორის არსებული ქიმია ზედმიწევნით გადმოსცა, რაც მაყურებელს ამბავთან ემოციურად დაკავშირების საშუალებას აძლევს.
8. ცუდი — ჰობიტი
ეკრანიზაცია, ცხადია, წიგნის ზედმიწევნითი ასახვა არ უნდა იყოს — მან ზუსტად უნდა ასახოს ნაწარმოების "ხიბლი" და არა, უბრალოდ, სიუჟეტი. ამიტომ, ხშირად რეჟისორის ვარიაციები გამართლებულია, თუმცა ჰობიტს ყველაზე ხშირად ორიგინალურ ისტორიასთან აცდენაში ადანაშაულებენ. ფილმების სერია, რომელიც მთლიანობაში ცხრა საათს მოიცავს ალბათ სულაც არ იყო საჭირო, როცა ისტორიის გადმოცემა მის ნახევარშიც შეიძლებოდა. ყველაფრის ჩატევის მცდელობამ არც ამჯერად გაამართლა — ბევრი რამ აითქვიფა, რამაც, საბოლოოდ, ეკრანიზაცია წიგნს დააშორა.
9. კარგი — შიმშილის თამაშები: ცეცხლის ალში
შიმშილის თამაშების ყველა ფილმი წიგნს დიდად არ ჩამოუვარდება — ზუსტად ისეთივე ჩამთრევი, მომხიბვლელი და უცნაურია, თუმცა თუკი ერთი გამორჩეული ნაწილის დასახელება შეიძლება, ეს ალბათ ცეცხლის ალშია. ქასთინგ მენეჯერის შესანიშნავად შესრულებული საქმის საილუსტრაციოდ მხოლოდ ჯენიფერ ლოურენსიც გამოდგებოდა, თუმცა ჯოანას როლზე ჯენა მელოუნის, ფინიკის როლზე სემ კლაფლინის, ბიტის როლზე კი ჯეფრი რაითის დამტკიცება ზუსტად ფილმის ხასიათივით უცნაური და გაბედული გადაწყვეტილება იყო. კაპიტოლიუმის ბზინვარე დიდებულებისა და რაიონებში არსებული მრუმე რეალობის შედარება კი ამ ფილმმა მის წინამორბედზე უკეთ ასახა. პოლიტიკური დაძაბულობა და გადამდები ცეცხლი, რომელიც რაიონიდან რაიონში ვრცელდება, ფილმში ასევე გადმოცემულია, რაც ეკრანიზაციის ღირსებებს ერთიორად ზრდის.
10. ცუდი — ლაბირინთში მორბენალი: ცეცხლით გამოცდა
თუკი წიგნი არ წაგიკითხავთ, ალბათ ვერ მიხვდებით, რატომ იყო პოპულარული სერიის მეორე ნაწილი ცუდი ეკრანიზაცია — მათ მთლიანად შეცვალეს დასასრული, რის გამოც მესამე ფილმის ყურებაზე ბევრმა მის გამოსვლამდე ჩაიქნია ხელი. როგორც ერთ-ერთი ბლოგერი ხუმრობს, რომ არა დილან ო'ბრაიენი, ალბათ არც არავინ უყურებდა ეკრანიზაციას. ტერეზას პერსონაჟმა უკანა პლანზე გადაინაცვლა, სხვა პერსონაჟების როლები კი სწორხაზოვნად განვითარდა.
11. კარგი — ორმოები
კარგ ფილმებში მოხსენიებული სხვა ნაწარმოებების მსგავსად, ორმოებიც ის შემთხვევაა, როცა ეკრანიზაციამ წიგნის იდეა ზუსტად დაინახა და არც მისი გადმოცემა გასჭირვებია. ამასთან, როცა დიდებს და ბავშვებს ერთად თამაში უწევთ, ასაკობრივი სხვაობით გამოწვეული არაბუნებრიობა ხშირად იგრძნობა ფილმებში, თუმცა ეს ის შემთხვევაა, როცა სიგურნი უივერმა როლი საფუძვლიანად მოირგო და წიგნში აღწერილი გულცივი პერსონაჟის ხასიათს საკუთარი ორიგინალური შტრიხებიც შესძინა.
12. ცუდი — ოქროს კომპასი
ჰარი პოტერის მსგავსად, ადვილი არაა, პულმანის შექმნილი ფენტეზის შედევრის ეკრანზე გაცოცხლება. მიუხედავად იმისა, რომ ნაწარმოები საბავშვო ლიტერატურად მოიხსენიება, იგი იმ წიგნების კატეგორიას განეკუთვნება, რომელთა წაკითხვაც ნებისმიერ ასაკში შეიძლება, ზრდასრულობისას გადაშლა კი ახალ აღმოჩენებს გაგაკეთებინებს. ტრილოგიის ერთ-ერთი მთავარი თემა რელიგიის კორუფციაში ჩართულობაა (რამაც თავის დროზე დიდი განხეთქილება და ბევრის მიერ წიგნის "ანტირელიგიურ" ნაწარმოებად შერაცხვა გამოიწვია), თუმცა, ეს საკითხი ფილმში, ცხადია, არაა დასმული.
-
გადახედვახმები 100 და 150 ლარის სანაცვლოდ — "ტვ პირველის" ჟურნალისტური გამოძიება საარჩევნო დარღვევებზე ხმები 100 და 150 ლარის სანაცვლოდ — "ტვ პირველის" ჟურნალისტური გამოძიება საარჩევნო დარღვევებზე
-
გადახედვაUEFA-მ საქართველოს ფეხბურთის ფედერაცია, საქართველო-ალბანეთთან მატჩში მომხდარი ინციდენტების გამო 56 ათასი ევროთი დააჯარიმა UEFA-მ საქართველოს ფეხბურთის ფედერაცია, საქართველო-ალბანეთთან მატჩში მომხდარი ინციდენტების გამო 56 ათასი ევროთი დააჯარიმა
-
გადახედვააშშ-ის ოფიციალური პირი საქართველოს მთავრობას საარჩევნო დარღვევების დამოუკიდებელი მექანიზმით გამოძიებისკენ მოუწოდებს — "ამერიკის ხმა" აშშ-ის ოფიციალური პირი საქართველოს მთავრობას საარჩევნო დარღვევების დამოუკიდებელი მექანიზმით გამოძიებისკენ მოუწოდებს — "ამერიკის ხმა"
-
გადახედვაქართველი ემიგრანტები ევროპის ქალაქებში აქციებს მართავენ ქართველი ემიგრანტები ევროპის ქალაქებში აქციებს მართავენ
-
გადახედვაირანის უზენაესი ლიდერი ისრაელსა და შეერთებულ შტატებს "დამანგრეველი პასუხით ემუქრება" ირანის უზენაესი ლიდერი ისრაელსა და შეერთებულ შტატებს "დამანგრეველი პასუხით ემუქრება"
-
გადახედვაქვეყნის საპრეზიდენტო არჩევნების წინ მოქალაქეებს მოკვლით ემუქრებიან — მოლდოვის პრემიერმინისტრი ქვეყნის საპრეზიდენტო არჩევნების წინ მოქალაქეებს მოკვლით ემუქრებიან — მოლდოვის პრემიერმინისტრი
-
გადახედვაგირჩი: ახალი არჩევნების ჩატარების ამ დროისთვის ერთადერთი ლეგიტიმური საფუძველი — ფარულობის პრინციპის დარღვევაა გირჩი: ახალი არჩევნების ჩატარების ამ დროისთვის ერთადერთი ლეგიტიმური საფუძველი — ფარულობის პრინციპის დარღვევაა
-
გადახედვალილუაშვილის თქმით, არჩევნების გაყალბების პირობებში ქვეყნის ეკონომიკური პერსპექტივები მნიშვნელოვნად გაუარესდა ლილუაშვილის თქმით, არჩევნების გაყალბების პირობებში ქვეყნის ეკონომიკური პერსპექტივები მნიშვნელოვნად გაუარესდა
-
გადახედვადიდი ბრიტანეთის "კონსერვატიული პარტიის" ლიდერი კემი ბეიდინოკი გახდა დიდი ბრიტანეთის "კონსერვატიული პარტიის" ლიდერი კემი ბეიდინოკი გახდა
-
გადახედვანინო ლომჯარია: [იოსელიანს] როგორც ჩანს ჩვენი ანგარიშების კითხვა დაგეზარათ ნინო ლომჯარია: [იოსელიანს] როგორც ჩანს ჩვენი ანგარიშების კითხვა დაგეზარათ
-
გადახედვალევან სამუშია: გაიხსნას ე.წ. შავი ყუთი და ნახოს საზოგადოებამ, ჩაიდინეთ თუ არა სისხლის სამართლის დანაშაული ლევან სამუშია: გაიხსნას ე.წ. შავი ყუთი და ნახოს საზოგადოებამ, ჩაიდინეთ თუ არა სისხლის სამართლის დანაშაული
-
გადახედვაანა ნაცვლიშვილი: "ძლიერი საქართველოს" სახელით შეგვაქვს სარჩელი სასამართლოში ანა ნაცვლიშვილი: "ძლიერი საქართველოს" სახელით შეგვაქვს სარჩელი სასამართლოში
-
გადახედვადარიუს ვიტკაუსკასი: [EU-ს გაფართოების ანგარიშზე] საქართველო ჩიხშია შესული დარიუს ვიტკაუსკასი: [EU-ს გაფართოების ანგარიშზე] საქართველო ჩიხშია შესული
-
გადახედვა246 საარჩევნო უბნის ბათილობის მოთხოვნის საჩივრებიდან არცერთი არ დაკმაყოფილდა — "ჩემი ხმა" 246 საარჩევნო უბნის ბათილობის მოთხოვნის საჩივრებიდან არცერთი არ დაკმაყოფილდა — "ჩემი ხმა"
-
გადახედვაიოსელიანის თქმით, რუს პროპაგანდისტზე აკრედიტაცია საარჩევნო კანონმდებლობის დაცვით გაიცა იოსელიანის თქმით, რუს პროპაგანდისტზე აკრედიტაცია საარჩევნო კანონმდებლობის დაცვით გაიცა
-
გადახედვაშალვა პაპუაშვილი: მწუხარებას გამოვთქვამ წალენჯიხის მერის, გიორგი ხარჩილავას გარდაცვალების გამო შალვა პაპუაშვილი: მწუხარებას გამოვთქვამ წალენჯიხის მერის, გიორგი ხარჩილავას გარდაცვალების გამო
-
გადახედვაწალენჯიხის მერი გია ხარჩილავა გარდაიცვალა წალენჯიხის მერი გია ხარჩილავა გარდაიცვალა
-
გადახედვაევროპის ქვეყნებში მცხოვრები ქართველი ემიგრანტები საპროტესტო აქციებს აანონსებენ ევროპის ქვეყნებში მცხოვრები ქართველი ემიგრანტები საპროტესტო აქციებს აანონსებენ
-
გადახედვაეროვნულმა ბანკმა ლარის ახალი კურსი დაადგინა ეროვნულმა ბანკმა ლარის ახალი კურსი დაადგინა
-
გადახედვააშშ უკრაინას დამატებით 425 მილიონი დოლარის სამხედრო დახმარებას გამოუყოფს აშშ უკრაინას დამატებით 425 მილიონი დოლარის სამხედრო დახმარებას გამოუყოფს
-
გადახედვაზაალ სამადაშვილი გარდაიცვალა ზაალ სამადაშვილი გარდაიცვალა
კომენტარები