იესო თეთრკანიანი არ ყოფილა — რატომ არის ეს მნიშვნელოვანი?
დასავლურ ქვეყნებში ქრისტიანთა სახლების კედლებზე ჩამოკიდებული იესო ქრისტეს გამოსახულებები — იქნება ეს იკონოგრაფიული თუ ფერწერული ნამუშევრები — მეტწილად ერთნაირია. მათგან მაცხოვარი კეთილგანწყობილად და ალერსიანად იყურება. ამას გარდა, ნახატებზე ქრისტეს ღია ფერის თმა, ლურჯი თვალები და ძალზედ თეთრი კანი აქვს ხოლმე.
პრობლემა ისაა, რომ, რეალურად, იესო თეთრკანიანი არ ყოფილა. სხვაგვარად ფიქრი ალბათ ყველას მიეტევება, ვისაც დასავლურ ეკლესიაში ან ხელოვნების გალერეაში ერთხელ მაინც შეუდგამს ფეხი. მაგრამ მიუხედავად იმისა, რომ ბიბლიაში მესიის არანაირი ფიზიკური აღწერილობა არ გვხვდება, ეჭვგარეშეა, რომ კაცი, რომელსაც რომის იმპერიაში ჩვენი წელთაღრიცხვით პირველ საუკუნეში სიკვდილი მიუსაჯეს, მუქკანიანი ახლოაღმოსავლელი ებრაელი იყო. თეოლოგიური თვალსაზრისით ეს საკამათო საკითხი სულაც არაა, თუმცა მილიონობით ქრისტიანს ეს დეტალი მივიწყებული აქვს.
წუთით წარმოიდგინეთ ჯეიმს კევიზელი, რომელმაც იესოს როლი მელ გიბსონის ფილმში, ქრისტეს ვნებანი, შეასრულა. იგი ირლანდიელი წარმომავლობის ამერიკელი მსახიობია. ან თუნდაც გადავავლოთ თვალი იმ ცნობილ ფერწერულ ტილოებს, სადაც ქრისტეს ჯვარცმაა გამოსახული — იქნება ეს რუბენსის, გრუნევალდის თუ ჯოტო დი ბონდონეს ნახატები. ისევ შევამჩნევთ იმ ევროპულ მიკერძოებას, რომლის გავლენითაც იესო თეთრკანიანადაა გამოსახული.
აქვს კი რამე მნიშვნელობა ამას? დიახ, ნამდვილად აქვს. თანამედროვე საზოგადოებაში მისაბაძ ფიგურათა მრავალფეროვნების წარმოჩენა ძალზე მნიშვნელოვანია.
მას შემდეგ, რაც კენიელმა მსახიობმა, ლუპიტა ნიონგომ 2013 წელს ოსკარი მიიღო ქალის საუკეთესო მეორეხარისხოვანი როლის შესრულებისათვის ფილმში, მონობის 12 წელი, იგი უმალ იქცა საყოველთაოდ ცნობილ ვარსკვლავად. ამ პერიოდიდან მოყოლებული ნიონგოს ინტერვიუებში არაერთხელ აღუნიშნავს, რომ წარსულში არასრულფასოვნობის განცდა ტანჯავდა, რადგან ლამაზად მიჩნეულ ყველა ქალს ღია ფერის კანი ჰქონდა. მან მხოლოდ სუდანელი მოდელის, ალეკ ვეკის წარმატების შემდეგ გააცნობიერა, რომ შავკანიანიც შეიძლება იყოს ლამაზი.
თუკი ჩვენ ვაღიარებთ, რამდენად მნიშვნელოვანია მედიასივრცეში ეთნიკურად და ფიზიკურად განსხვავებული წარმატებული ადამიანების წარმოჩენა და დაფასება, რატომ არ ვაკეთებთ იმავეს რწმენის სფეროში? რატომ ვაგრძელებთ იესოს გათეთრკანიანებული გამოსახულების პოპულარიზაციას?
თუმცა არსებობს ბევრი ეკლესია თუ კულტურა, რომელშიც ქრისტე მუქკანიანად ან შავკანიანადაა გამოსახული. მაგალითად, თუკი აფრიკის რომელიმე ქვეყანაში ეწვევით ტაძარს, დიდი ალბათობით, შავკანიანი იესოს გამოსახულებასაც წააწყდებით.
აი, დასავლურ ეკლესიებში კი იშვიათად თუ შევხვდებით მსგავს ფერწერას, რაც ძალიან დასანანია, რადგან ამის გამო მრევლს ერთმევა შესაძლებლობა, ქრისტესადმი სიყვარული განსხვავებული შესახედაობის მქონესადმი თანაგრძნობას დაუკავშიროს.
თუ უფრო განვავრცობთ თემას, ისიც შეიძლება ითქვას, რომ ამგვარი სტერეოტიპიზაცია ისეთ კოგნიტურ გათიშვას წარმოშობს, რომელიც ადამიანს შესაძლებლობას აძლევს, ქრისტეს მიმდევარიც იყოს და, ამავდროულად, არანაირი ემპათია არ გააჩნდეს ახლოაღმოსავლელთა მიმართ. ამ გარემოებას ასევე გავლენა აქვს იმ თეოლოგიური მტკიცების გააზრებაზეც, რომელიც გვეუბნება, რომ ადამიანი ღვთის ხატადაა შექმნილი: თუ ღმერთი ყოველთვის თეთრკანიანად გამოისახება, მაშინ ადამიანის ბაზისური სახებაც ავტომატურად თეთრკანიანი ხდება, რაც რასისტულ დამოკიდებულებებს ამყარებს.
ისტორიას თუ თვალს გადავავლებთ, ვნახავთ, რომ ქრისტეს "გათეთრებამ" ხელი შეუწყო ქრისტიანებში ანტისემიტური დამოკიდებულებების გაღრმავებას, რაც დღემდე უდევს საფუძვლად არათეთრკანიანი მოსახლეობის "უცხოებად" აღქმისა და გარიყვის რასისტულ ფენომენს.
საინტერესოა იმის წარმოდგენა, თუ როგორი იქნებოდა დასავლური ეკლესია და საზოგადოება, თუკი გვემახსოვრებოდა, რომ იესო მუქკანიანი იყო. რა მოხდებოდა, თუკი თვალს გავუსწორებდით რეალობას, რომ სხეული, რომელიც აწამეს, ჯვარზე აცვეს და სახალხოდ დასაჯეს სიკვდილით, რეალურად მუქი ფერის იყო?
მართებული იქნება, თუკი ვიტყვით, რომ იესოს უსამართლო დატყვევების, წამებისა და მოკვლის ისტორია უფრო ახლოს დგას იმ ხალხის ცხოვრებასთან, ვინც სისტემური ჩაგვრის მსხვერპლია, ვიდრე იმ ძალაუფლების მქონეთა გამოცდილებასთან, ვინც ყველაზე ხშირად საუბრობს ქრისტეს სახელით.
ამ ყველაფრის შემდეგ, შეუძლებელია, არ დავფიქრდეთ იმაზე, თუ რა შეიცვლებოდა, უფრო მეტი ყურადღებით რომ მოვკიდებოდით ისტორიული ლოგიკით გამართლებულ მოცემულობას — ქრისტიანთათვის განსხეულებულ ღმერთად და მთელი მსოფლიოს მხსნელად მიჩნეული უფლის ძე არა თეთრკანიანი, არამედ ახლოაღმოსავლელი ებრაელი იყო.
-
გადახედვალევან ხაბეიშვილი ნაცემია — ენმ აცხადებს, რომ პარტიის ლიდერი ბიძინა ივანიშვილის პირადი დავალებით გაიტაცეს ლევან ხაბეიშვილი ნაცემია — ენმ აცხადებს, რომ პარტიის ლიდერი ბიძინა ივანიშვილის პირადი დავალებით გაიტაცეს
-
გადახედვააქციის მორიგი დარბევა რუსთაველზე — რუსული კანონის მოწინააღმდეგეების დაშლას სპეცრაზმი კვლავ ჭავლითა და ცრემლსადენი გაზით ცდილობს აქციის მორიგი დარბევა რუსთაველზე — რუსული კანონის მოწინააღმდეგეების დაშლას სპეცრაზმი კვლავ ჭავლითა და ცრემლსადენი გაზით ცდილობს
-
გადახედვაპრეზიდენტი: სირცხვილია ახალგაზრდობას დაუპირისპირდე, სირცხვილია, სარწმუნოებაზე რომ აპელირებ და ძალადობას ახალისებ, ვნების კვირის დროს პრეზიდენტი: სირცხვილია ახალგაზრდობას დაუპირისპირდე, სირცხვილია, სარწმუნოებაზე რომ აპელირებ და ძალადობას ახალისებ, ვნების კვირის დროს
-
გადახედვასპეცრაზმი, მშვიდობიანი აქციის მონაწილეების წინააღმდეგ, კვლავ წყლის ჭავლს და ცრემლსადენ გაზს იყენებს სპეცრაზმი, მშვიდობიანი აქციის მონაწილეების წინააღმდეგ, კვლავ წყლის ჭავლს და ცრემლსადენ გაზს იყენებს
-
გადახედვასაია: საქართველოს პარლამენტთან აქციის დარბევა უკანონოა საია: საქართველოს პარლამენტთან აქციის დარბევა უკანონოა
-
გადახედვასახალხო დამცველი: აქცია მშვიდობიანი ხასიათისაა. არ არსებობს მის წინააღმდეგ ძალის გამოყენების საფუძველი სახალხო დამცველი: აქცია მშვიდობიანი ხასიათისაა. არ არსებობს მის წინააღმდეგ ძალის გამოყენების საფუძველი
-
გადახედვამოვუწოდებთ სპეციალურ საგამოძიებო სამსახურს, გამოიძიოს პოლიციელთა მიერ ჩადენილი სავარაუდო დანაშაულები — TI მოვუწოდებთ სპეციალურ საგამოძიებო სამსახურს, გამოიძიოს პოლიციელთა მიერ ჩადენილი სავარაუდო დანაშაულები — TI
-
გადახედვასპეცრაზმი მშვიდობიან მოქალაქეებს წყლის ჭავლის გამოყენებით შლის სპეცრაზმი მშვიდობიან მოქალაქეებს წყლის ჭავლის გამოყენებით შლის
-
გადახედვა"აქცია გახდა ძალადობრივი, ვიწყებთ კანონმდებლობით გათვალისწინებული ღონისძიების განხორციელებას" — შსს-ს განცხადება "აქცია გახდა ძალადობრივი, ვიწყებთ კანონმდებლობით გათვალისწინებული ღონისძიების განხორციელებას" — შსს-ს განცხადება
-
გადახედვასახალხო დამცველი: დაუშვებელია სპეციალური საშუალებების, მათ შორის, ე.წ. წიწაკის სპრეის დამიზნებით სახეში გამოყენება სახალხო დამცველი: დაუშვებელია სპეციალური საშუალებების, მათ შორის, ე.წ. წიწაკის სპრეის დამიზნებით სახეში გამოყენება
-
გადახედვასპეცრაზმი დემონსტრანტებს დამიზნებით ესვრის გაზის კაფსულებს, მედიის ცნობით, ისროლეს რეზინის ტყვიებიც სპეცრაზმი დემონსტრანტებს დამიზნებით ესვრის გაზის კაფსულებს, მედიის ცნობით, ისროლეს რეზინის ტყვიებიც
-
გადახედვაზაზა სარალიძე: მთელი საქართველო დავდგეთ ფეხზე ამ რუსული რეჟიმის წინააღმდეგ! ზაზა სარალიძე: მთელი საქართველო დავდგეთ ფეხზე ამ რუსული რეჟიმის წინააღმდეგ!
-
გადახედვამშვიდობიანი დემონსტრანტების ძალის გამოყენებით დაშლის შემდეგ, შსს კიდევ ერთ განცხადებას ავრცელებს მშვიდობიანი დემონსტრანტების ძალის გამოყენებით დაშლის შემდეგ, შსს კიდევ ერთ განცხადებას ავრცელებს
-
გადახედვაპარლამენტთან დაძაბულობაა, პოლიციას მშვიდობიანი დემონსტრანტები ძალით გაჰყავს პარლამენტთან დაძაბულობაა, პოლიციას მშვიდობიანი დემონსტრანტები ძალით გაჰყავს
-
გადახედვაპარლამენტთან მიმდინარე პროტესტთან დაკავშირებით შსს განცხადებას ავრცელებს პარლამენტთან მიმდინარე პროტესტთან დაკავშირებით შსს განცხადებას ავრცელებს
-
გადახედვაპარლამენტმა ცესკოს თავმჯდომარე 5 წლის ვადით აირჩია პარლამენტმა ცესკოს თავმჯდომარე 5 წლის ვადით აირჩია
-
გადახედვარამდენად ჭკვიანები იყვნენ ტირანოზავრები — კვლევა რამდენად ჭკვიანები იყვნენ ტირანოზავრები — კვლევა
-
გადახედვაახალი კვლევის თანახმად, ემოციური აღგზნებისას ქათმებიც წითლდებიან ახალი კვლევის თანახმად, ემოციური აღგზნებისას ქათმებიც წითლდებიან
-
-
გადახედვადაიტოვე — თბილისში რუსული კანონის გაპროტესტების მსურველებს დასარჩენ ადგილს სთავაზობენ დაიტოვე — თბილისში რუსული კანონის გაპროტესტების მსურველებს დასარჩენ ადგილს სთავაზობენ
-
გადახედვა1-ელ მაისს საქართველოში ჩამოვა ევროკომისიის გენერალური დირექტორი გაფართოების შესახებ მოლაპარაკების საკითხებში 1-ელ მაისს საქართველოში ჩამოვა ევროკომისიის გენერალური დირექტორი გაფართოების შესახებ მოლაპარაკების საკითხებში
კომენტარები