ემუქრება თუ არა საფრთხე შოკოლადს 2050 წლისთვის?
ფოტო: GTR
ყოველ წელს შოკოლადის დასამზადებლად საჭირო კაკაოს მოსავალის 20-30% დაავადების გამო ნადგურდება. ამ ყველაფერში კი დიდი წვლილი კლიმატის ცვლილებას მიუძღვის.
კაკაოს ხე საკმაოდ მგრძნობიარე მცენარეა, რომელსაც გაზრდისთვის ძალიან სპეციფიკური პირობები სჭირდება: სტაბილური ტემპერატურა, მაღალი ტენიანობა, უხვი ნალექი და აზოტის შემცველი ნიადაგი. ასეთი პირობები ამჟამად განაში, კოტ-დ'ივუარში და ინდონეზიაში გვხვდება, რის გამოც ისინი შოკოლადის მწარმოებელი ერთ-ერთი პირველი ქვეყნები არიან, თუმცა აღსანიშნავია, რომ მსოფლიოში არსებული შოკოლადის ნახევარზე მეტის წარმოება სწორედ დასავლეთ აფრიკის ორ ქვეყანაში ხდება. ამის გამო შოკოლადის ინდუსტრია კლიმატის მცირე ცვლილებების მიმართაც კი ძალიან მოწყვლადია. გარკვეული კლიმატური მოდელები მიუთითებს, რომ 2050 წლისთვის კლიმატის ცვლილებამ შესაძლოა აღნიშნულ ქვეყნებში შოკოლადის მოყვანა შეუძლებელიც კი გახადოს, მაგრამ ეს არ ნიშნავს იმას, რომ დედამიწაზე შოკოლადი გაქრება, თუ აღნიშნული ქვეყნები კაკაოს მოყვანისთვის გამოუსადეგარი იქნება, მას სავარაუდოდ სხვა ქვეყნები ჩაანაცვლებენ.
ისიც არ უნდა დაგვავიწყდეს, რომ უკანასკნელ შემთხვევაში, კაკაოს ხის მოყვანა სპეციალურად შექმნილ სათბურებშიც შეიძლება. მართალია, შოკოლადი შეიძლება გაძვირდეს, მაგრამ კაცობრიობა მის გაქრობას არ დაუშვებს.
შოკოლადის წარმოება მრავალმილიარდიანი ინდუსტრიაა, რომელშიც მსოფლიოს მასშტაბით უამრავი ადამიანია დასაქმებული. მეცნიერები კაკაოს ხეების მოდიფიცირებაზე უკვე მუშაობენ, რაც მათ დაავადებებისადმი გამძლეობას მიანიჭებს.
"დასავლეთ აფრიკაში სოკოვანი დაავადებების გავრცელებას შეუძლია ფერმაში კაკაოს მთლიანი მოსავლის განადგურება. იმის გამო, რომ მსგავსი დაავადებები კაკაოსათვის მუდმივი პრობლემაა, მკვლევარებისთვის პრიორიტეტულია კაკაოს გამძლეობის გაზრდა გენმოდიფიცირების მეშვეობით" - წერს მეცნიერი ენდრიუ ფისტერი. პრობლემის გადასაწყვეტად ფისტერის გუნდი იყენებს CRISPR-cas9 ტექნოლოგიას, რომელიც დნმ-ში საჭირო კორექციების შეტანის საშუალებას იძლევა. ამ ტექნოლოგიას როგორც მედიცინაში, ასევე საკვებ ინდუსტრიაში იყენებენ. პირველადი ცდები უკვე ჩატარდა და შედეგები იმედს გვაძლევს, რომ მოდიფიცირებული კაკაოს ხეები კლიმატურ ცვლილებებს უკეთ გაუძლებენ.
ადრეული ცდებისას მკვლევარებმა კაკაოში აღმოაჩინეს გენი სახელად TcNPR3, რომელიც მცენარის ბრძოლისუნარიანობას აქვეითებს. გენის "წაშლის" შემდეგ, შეცვლილი ფოთლები დაავადებებისადმი უფრო გამძლენი გახდნენ და ცდა საბოლოო ჯამში წარმატებული გამოდგა.
მკვლევართა ჯგუფი იმედოვნებს, რომ მეცნიერული პროგრესი შოკოლადს განადგურებისგან დაიცავს.
-
სავაჭრო ცენტრის სანტა, რომელიც 40 წელია ამ როლს ასრულებს სავაჭრო ცენტრის სანტა, რომელიც 40 წელია ამ როლს ასრულებს
გადახედვა
-
On.ge-ის 10 ქვიზი, რომელიც 2025 წელს ყველაზე მეტჯერ გააკეთეს On.ge-ის 10 ქვიზი, რომელიც 2025 წელს ყველაზე მეტჯერ გააკეთეს
გადახედვა
-
"ყველას დავუძახებთ, ყველას დავუსვამთ კითხვებს და ყველამ უნდა გაგვცეს პასუხი" — ირაკლი კობახიძე სურსათის ფასებზე "ყველას დავუძახებთ, ყველას დავუსვამთ კითხვებს და ყველამ უნდა გაგვცეს პასუხი" — ირაკლი კობახიძე სურსათის ფასებზე
გადახედვა
-
უჩა ნანუაშვილი: დაკავებიდან 2 დღეში გამომძიებლებმა თამარის და მისი მშობლების სახლები გაჩხრიკეს უჩა ნანუაშვილი: დაკავებიდან 2 დღეში გამომძიებლებმა თამარის და მისი მშობლების სახლები გაჩხრიკეს
გადახედვა
-
"საფარმა" სპს-ს განმეორებით მიმართა ანასტასია ზინოვკინას ჯანმრთელობის მძიმე მდგომარეობასთან დაკავშირებით "საფარმა" სპს-ს განმეორებით მიმართა ანასტასია ზინოვკინას ჯანმრთელობის მძიმე მდგომარეობასთან დაკავშირებით
გადახედვა
-
საქართველოს ბანკის საახალწლო შეთავაზებები სტუდენტებისთვის საქართველოს ბანკის საახალწლო შეთავაზებები სტუდენტებისთვის
-
მეცნიერებმა წყნარი ოკეანის სიღრმეში ასობით ახალი ორგანიზმი აღმოაჩინეს მეცნიერებმა წყნარი ოკეანის სიღრმეში ასობით ახალი ორგანიზმი აღმოაჩინეს
გადახედვა
-
S&P Global: თიბისი ხელოვნური ინტელექტის განვითარებით წამყვან ევროპულ ბანკებს შორისაა S&P Global: თიბისი ხელოვნური ინტელექტის განვითარებით წამყვან ევროპულ ბანკებს შორისაა
-
მსოფლიოში მომხდარი მნიშვნელოვანი ამბები — Stranger Things-ის დაწყებიდან დღემდე მსოფლიოში მომხდარი მნიშვნელოვანი ამბები — Stranger Things-ის დაწყებიდან დღემდე
გადახედვა
-
ფაშინიანი ეკლესიის მიერ მართული ტელეარხ "შოღაკატს" ხურავს ფაშინიანი ეკლესიის მიერ მართული ტელეარხ "შოღაკატს" ხურავს
გადახედვა
-
ტროტუარზე დგომის საქმეზე სასამართლოში დაბარებული მოქალაქეების ნაწილის სასამართლო პროცესები 2026 წლის იანვარში გადაიდო ტროტუარზე დგომის საქმეზე სასამართლოში დაბარებული მოქალაქეების ნაწილის სასამართლო პროცესები 2026 წლის იანვარში გადაიდო
გადახედვა
-
კახა კალაძე: სასურსათო პროდუქტებზე ფასების რეგულირება ძალიან მნიშვნელოვანია კახა კალაძე: სასურსათო პროდუქტებზე ფასების რეგულირება ძალიან მნიშვნელოვანია
გადახედვა
-
ყველა საახალწლო ჩანაფიქრი ჯადოსნურია | ჩაიფიქრე და იმოქმედე — მეტროპოლის საახალწლო კამპანია ყველა საახალწლო ჩანაფიქრი ჯადოსნურია | ჩაიფიქრე და იმოქმედე — მეტროპოლის საახალწლო კამპანია
-
ათეა-ს პრეზიდენტად კვლავ კახა კალაძე აირჩიეს ათეა-ს პრეზიდენტად კვლავ კახა კალაძე აირჩიეს
გადახედვა
-
გახარიას პარტია სასურსათო ფასებთან დაკავშირებულ საპარლამენტო კომისიის მუშაობაში ჩაერთვება გახარიას პარტია სასურსათო ფასებთან დაკავშირებულ საპარლამენტო კომისიის მუშაობაში ჩაერთვება
გადახედვა
-
არჩილ გორდულაძე: ღარიბაშვილი, ლილუაშვილი და სხვები თურმე საკუთარ ჯიბეზე უფრო ზრუნავდნენ არჩილ გორდულაძე: ღარიბაშვილი, ლილუაშვილი და სხვები თურმე საკუთარ ჯიბეზე უფრო ზრუნავდნენ
გადახედვა
-
სილქ ბანკის საახალწლო შეთავაზება: მერე’ს ახალი წელი სილქ ბანკის საახალწლო შეთავაზება: მერე’ს ახალი წელი
-
ლევან იოსელიანი დემონსტრაციების შემზღუდველ კანონებს საკონსტიტუციო სასამართლოში გაასაჩივრებს ლევან იოსელიანი დემონსტრაციების შემზღუდველ კანონებს საკონსტიტუციო სასამართლოში გაასაჩივრებს
გადახედვა
-
პუტინმა თინა კანდელაკი ალექსანდრე ნეველის მედლით დააჯილდოვა პუტინმა თინა კანდელაკი ალექსანდრე ნეველის მედლით დააჯილდოვა
გადახედვა
-
რა იცვლება შინაური ცხოველების მეპატრონეებისთვის 2026 წლის იანვრიდან რა იცვლება შინაური ცხოველების მეპატრონეებისთვის 2026 წლის იანვრიდან
გადახედვა
-
გადაარჩენს ყურძნის 12 მარცვალი თქვენს ახალ წელს? გადაარჩენს ყურძნის 12 მარცვალი თქვენს ახალ წელს?
გადახედვა
კომენტარები