ემუქრება თუ არა საფრთხე შოკოლადს 2050 წლისთვის?
ყოველ წელს შოკოლადის დასამზადებლად საჭირო კაკაოს მოსავალის 20-30% დაავადების გამო ნადგურდება. ამ ყველაფერში კი დიდი წვლილი კლიმატის ცვლილებას მიუძღვის.
კაკაოს ხე საკმაოდ მგრძნობიარე მცენარეა, რომელსაც გაზრდისთვის ძალიან სპეციფიკური პირობები სჭირდება: სტაბილური ტემპერატურა, მაღალი ტენიანობა, უხვი ნალექი და აზოტის შემცველი ნიადაგი. ასეთი პირობები ამჟამად განაში, კოტ-დ'ივუარში და ინდონეზიაში გვხვდება, რის გამოც ისინი შოკოლადის მწარმოებელი ერთ-ერთი პირველი ქვეყნები არიან, თუმცა აღსანიშნავია, რომ მსოფლიოში არსებული შოკოლადის ნახევარზე მეტის წარმოება სწორედ დასავლეთ აფრიკის ორ ქვეყანაში ხდება. ამის გამო შოკოლადის ინდუსტრია კლიმატის მცირე ცვლილებების მიმართაც კი ძალიან მოწყვლადია. გარკვეული კლიმატური მოდელები მიუთითებს, რომ 2050 წლისთვის კლიმატის ცვლილებამ შესაძლოა აღნიშნულ ქვეყნებში შოკოლადის მოყვანა შეუძლებელიც კი გახადოს, მაგრამ ეს არ ნიშნავს იმას, რომ დედამიწაზე შოკოლადი გაქრება, თუ აღნიშნული ქვეყნები კაკაოს მოყვანისთვის გამოუსადეგარი იქნება, მას სავარაუდოდ სხვა ქვეყნები ჩაანაცვლებენ.
ისიც არ უნდა დაგვავიწყდეს, რომ უკანასკნელ შემთხვევაში, კაკაოს ხის მოყვანა სპეციალურად შექმნილ სათბურებშიც შეიძლება. მართალია, შოკოლადი შეიძლება გაძვირდეს, მაგრამ კაცობრიობა მის გაქრობას არ დაუშვებს.
შოკოლადის წარმოება მრავალმილიარდიანი ინდუსტრიაა, რომელშიც მსოფლიოს მასშტაბით უამრავი ადამიანია დასაქმებული. მეცნიერები კაკაოს ხეების მოდიფიცირებაზე უკვე მუშაობენ, რაც მათ დაავადებებისადმი გამძლეობას მიანიჭებს.
"დასავლეთ აფრიკაში სოკოვანი დაავადებების გავრცელებას შეუძლია ფერმაში კაკაოს მთლიანი მოსავლის განადგურება. იმის გამო, რომ მსგავსი დაავადებები კაკაოსათვის მუდმივი პრობლემაა, მკვლევარებისთვის პრიორიტეტულია კაკაოს გამძლეობის გაზრდა გენმოდიფიცირების მეშვეობით" - წერს მეცნიერი ენდრიუ ფისტერი. პრობლემის გადასაწყვეტად ფისტერის გუნდი იყენებს CRISPR-cas9 ტექნოლოგიას, რომელიც დნმ-ში საჭირო კორექციების შეტანის საშუალებას იძლევა. ამ ტექნოლოგიას როგორც მედიცინაში, ასევე საკვებ ინდუსტრიაში იყენებენ. პირველადი ცდები უკვე ჩატარდა და შედეგები იმედს გვაძლევს, რომ მოდიფიცირებული კაკაოს ხეები კლიმატურ ცვლილებებს უკეთ გაუძლებენ.
ადრეული ცდებისას მკვლევარებმა კაკაოში აღმოაჩინეს გენი სახელად TcNPR3, რომელიც მცენარის ბრძოლისუნარიანობას აქვეითებს. გენის "წაშლის" შემდეგ, შეცვლილი ფოთლები დაავადებებისადმი უფრო გამძლენი გახდნენ და ცდა საბოლოო ჯამში წარმატებული გამოდგა.
მკვლევართა ჯგუფი იმედოვნებს, რომ მეცნიერული პროგრესი შოკოლადს განადგურებისგან დაიცავს.
-
გადახედვადედამიწის ორბიტაზე მალე ახალი მინი-მთვარე გამოჩნდება — რა ვიცით დედამიწის ორბიტაზე მალე ახალი მინი-მთვარე გამოჩნდება — რა ვიცით
-
გადახედვარუსეთში დაგეგმილ BRICS-ის სამიტს ირანის პრეზიდენტიც დაესწრება რუსეთში დაგეგმილ BRICS-ის სამიტს ირანის პრეზიდენტიც დაესწრება
-
გადახედვაასტრონომებს მზის გიგანტურ ტელესკოპად გარდაქმნა სურთ — როგორ ასტრონომებს მზის გიგანტურ ტელესკოპად გარდაქმნა სურთ — როგორ
-
გადახედვადიმიტრი პესკოვი: ტრამპის მკვლელობის მცდელობაზე დაკავებულის უკრაინულმა კავშირმა აჩვენა, რომ "ცეცხლთან თამაშს" შედეგები მოჰყვება დიმიტრი პესკოვი: ტრამპის მკვლელობის მცდელობაზე დაკავებულის უკრაინულმა კავშირმა აჩვენა, რომ "ცეცხლთან თამაშს" შედეგები მოჰყვება
-
გადახედვანიკოლოზ სამხარაძე: 14 მლრდ წინასაარჩევნო ტრიუკია, ოპოზიციას ქართველი ხალხის მოტყუება სურს ნიკოლოზ სამხარაძე: 14 მლრდ წინასაარჩევნო ტრიუკია, ოპოზიციას ქართველი ხალხის მოტყუება სურს
-
გადახედვანიკოლოზ სამხარაძე: სანამ მიხაილ როთი ბოდიშს არ მოიხდის, არ შევხვდებით ნიკოლოზ სამხარაძე: სანამ მიხაილ როთი ბოდიშს არ მოიხდის, არ შევხვდებით
-
-
გადახედვანიკოლოზ სამხარაძისთვის გაუგებარია რატომაა მიუღებელი "ბოდიში" აფხაზ და ოს თანამოქალაქეებთან ნიკოლოზ სამხარაძისთვის გაუგებარია რატომაა მიუღებელი "ბოდიში" აფხაზ და ოს თანამოქალაქეებთან
-
გადახედვანონა ქურდოვანიძე: მიხაილ როთის მთავარი გზავნილი იყო, რომ "უცხოური გავლენის გამჭვირვალობის შესახებ" კანონის არსებობა-არ არსებობაზეა დამოკიდებული, დაიწყება თუ არა საქართველოსთან გაწევრიანების პროცესი ნონა ქურდოვანიძე: მიხაილ როთის მთავარი გზავნილი იყო, რომ "უცხოური გავლენის გამჭვირვალობის შესახებ" კანონის არსებობა-არ არსებობაზეა დამოკიდებული, დაიწყება თუ არა საქართველოსთან გაწევრიანების პროცესი
-
გადახედვასაქსტატი: საშუალო თვიური ხელფასი 2 004.9 ლარამდე გაიზარდა საქსტატი: საშუალო თვიური ხელფასი 2 004.9 ლარამდე გაიზარდა
-
გადახედვაენმ-ს ნაძალადევის ორგანიზაციის წევრი პოლიციამ დააკავა ენმ-ს ნაძალადევის ორგანიზაციის წევრი პოლიციამ დააკავა
-
გადახედვაშალვა პაპუაშვილი: [14 მლრდ-იანი დაფინანსება] ეს არის "ოსტაპ ბენდერის" დონის ტყუილები შალვა პაპუაშვილი: [14 მლრდ-იანი დაფინანსება] ეს არის "ოსტაპ ბენდერის" დონის ტყუილები
-
გადახედვაირაკლი ზარქუა: დიახ, ჩვენ სრულფასოვან გამოძიებას ჩავატარებთ, თუ რა მოხდა 2008 წლის ომის დროს და ვინ შეიტანა წვლილი მომხდარ ტრაგედიაში ირაკლი ზარქუა: დიახ, ჩვენ სრულფასოვან გამოძიებას ჩავატარებთ, თუ რა მოხდა 2008 წლის ომის დროს და ვინ შეიტანა წვლილი მომხდარ ტრაგედიაში
-
გადახედვადღეს საღამოდან, საქართველოს უმეტეს რაიონებში, ამინდი მკვეთრად გაუარესდება დღეს საღამოდან, საქართველოს უმეტეს რაიონებში, ამინდი მკვეთრად გაუარესდება
-
გადახედვასაქართველოში ნიკოლ ფაშინიანი ჩამოვიდა საქართველოში ნიკოლ ფაშინიანი ჩამოვიდა
-
გადახედვასანდრო რაქვიაშვილი: ივანიშვილს ბოდიში აქვს მოსახდელი სანდრო რაქვიაშვილი: ივანიშვილს ბოდიში აქვს მოსახდელი
-
გადახედვათამარ კორძაია: 14 მლრდ-იანი ინვესტიციის შემდეგ, ქართული ოჯახები გამთლიანდება თამარ კორძაია: 14 მლრდ-იანი ინვესტიციის შემდეგ, ქართული ოჯახები გამთლიანდება
-
გადახედვაკალაძე: სად არის კანდიდატის სტატუსის შემთხვევაში ის მილიარდები, რომელზეც გვეუბნებოდნენ, რომ მივიღებდით? კალაძე: სად არის კანდიდატის სტატუსის შემთხვევაში ის მილიარდები, რომელზეც გვეუბნებოდნენ, რომ მივიღებდით?
-
გადახედვაბექა ლილუაშვილის თქმით, ივანიშვილმა რუსეთს აგრესორის პასუხისმგებლობა მოაშორა ბექა ლილუაშვილის თქმით, ივანიშვილმა რუსეთს აგრესორის პასუხისმგებლობა მოაშორა
-
გადახედვარომან გოცირიძის თქმით, ივანიშვილი, გორში გაკეთებული განცხადებით, რუსეთს უხდის ბოდიშს რომან გოცირიძის თქმით, ივანიშვილი, გორში გაკეთებული განცხადებით, რუსეთს უხდის ბოდიშს
-
გადახედვაკახა კალაძე: პატარა ნაბიჯი გადაიდგა ამ გზაზე და რა დღეში ხართ? კახა კალაძე: პატარა ნაბიჯი გადაიდგა ამ გზაზე და რა დღეში ხართ?
კომენტარები