ემუქრება თუ არა საფრთხე შოკოლადს 2050 წლისთვის?
ფოტო: GTR
ყოველ წელს შოკოლადის დასამზადებლად საჭირო კაკაოს მოსავალის 20-30% დაავადების გამო ნადგურდება. ამ ყველაფერში კი დიდი წვლილი კლიმატის ცვლილებას მიუძღვის.
კაკაოს ხე საკმაოდ მგრძნობიარე მცენარეა, რომელსაც გაზრდისთვის ძალიან სპეციფიკური პირობები სჭირდება: სტაბილური ტემპერატურა, მაღალი ტენიანობა, უხვი ნალექი და აზოტის შემცველი ნიადაგი. ასეთი პირობები ამჟამად განაში, კოტ-დ'ივუარში და ინდონეზიაში გვხვდება, რის გამოც ისინი შოკოლადის მწარმოებელი ერთ-ერთი პირველი ქვეყნები არიან, თუმცა აღსანიშნავია, რომ მსოფლიოში არსებული შოკოლადის ნახევარზე მეტის წარმოება სწორედ დასავლეთ აფრიკის ორ ქვეყანაში ხდება. ამის გამო შოკოლადის ინდუსტრია კლიმატის მცირე ცვლილებების მიმართაც კი ძალიან მოწყვლადია. გარკვეული კლიმატური მოდელები მიუთითებს, რომ 2050 წლისთვის კლიმატის ცვლილებამ შესაძლოა აღნიშნულ ქვეყნებში შოკოლადის მოყვანა შეუძლებელიც კი გახადოს, მაგრამ ეს არ ნიშნავს იმას, რომ დედამიწაზე შოკოლადი გაქრება, თუ აღნიშნული ქვეყნები კაკაოს მოყვანისთვის გამოუსადეგარი იქნება, მას სავარაუდოდ სხვა ქვეყნები ჩაანაცვლებენ.
ისიც არ უნდა დაგვავიწყდეს, რომ უკანასკნელ შემთხვევაში, კაკაოს ხის მოყვანა სპეციალურად შექმნილ სათბურებშიც შეიძლება. მართალია, შოკოლადი შეიძლება გაძვირდეს, მაგრამ კაცობრიობა მის გაქრობას არ დაუშვებს.
შოკოლადის წარმოება მრავალმილიარდიანი ინდუსტრიაა, რომელშიც მსოფლიოს მასშტაბით უამრავი ადამიანია დასაქმებული. მეცნიერები კაკაოს ხეების მოდიფიცირებაზე უკვე მუშაობენ, რაც მათ დაავადებებისადმი გამძლეობას მიანიჭებს.
"დასავლეთ აფრიკაში სოკოვანი დაავადებების გავრცელებას შეუძლია ფერმაში კაკაოს მთლიანი მოსავლის განადგურება. იმის გამო, რომ მსგავსი დაავადებები კაკაოსათვის მუდმივი პრობლემაა, მკვლევარებისთვის პრიორიტეტულია კაკაოს გამძლეობის გაზრდა გენმოდიფიცირების მეშვეობით" - წერს მეცნიერი ენდრიუ ფისტერი. პრობლემის გადასაწყვეტად ფისტერის გუნდი იყენებს CRISPR-cas9 ტექნოლოგიას, რომელიც დნმ-ში საჭირო კორექციების შეტანის საშუალებას იძლევა. ამ ტექნოლოგიას როგორც მედიცინაში, ასევე საკვებ ინდუსტრიაში იყენებენ. პირველადი ცდები უკვე ჩატარდა და შედეგები იმედს გვაძლევს, რომ მოდიფიცირებული კაკაოს ხეები კლიმატურ ცვლილებებს უკეთ გაუძლებენ.
ადრეული ცდებისას მკვლევარებმა კაკაოში აღმოაჩინეს გენი სახელად TcNPR3, რომელიც მცენარის ბრძოლისუნარიანობას აქვეითებს. გენის "წაშლის" შემდეგ, შეცვლილი ფოთლები დაავადებებისადმი უფრო გამძლენი გახდნენ და ცდა საბოლოო ჯამში წარმატებული გამოდგა.
მკვლევართა ჯგუფი იმედოვნებს, რომ მეცნიერული პროგრესი შოკოლადს განადგურებისგან დაიცავს.
-
Black Friday საქართველოში — თიბისის როლი მომხმარებლის გამოცდილების გაუმჯობესებაში Black Friday საქართველოში — თიბისის როლი მომხმარებლის გამოცდილების გაუმჯობესებაში
-
ვახტანგ გომელაური BBC-ის გამოძიებასთან დაკავშირებით დაიკითხა ვახტანგ გომელაური BBC-ის გამოძიებასთან დაკავშირებით დაიკითხა
გადახედვა
-
ნინო წილოსანი: "ჩახუნაშვილი მეცოდება კიდეც, ის არის დაზიანებული ფსიქიკის, არასწორ გარემოში გაზრდილი" ნინო წილოსანი: "ჩახუნაშვილი მეცოდება კიდეც, ის არის დაზიანებული ფსიქიკის, არასწორ გარემოში გაზრდილი"
გადახედვა
-
ისრაელის ევროვიზიაზე დაშვების გამო, ოთხი ქვეყანა კონკურსს ტოვებს ისრაელის ევროვიზიაზე დაშვების გამო, ოთხი ქვეყანა კონკურსს ტოვებს
გადახედვა
-
TI: ყულევის ნავთობგადამამუშავებელი ქარხანა საქართველოში რუსული ნავთობის რეალური ანდა ფიქტიური გადამუშავების და ექსპორტზე საქართველოს სახელით გატანის ალბათობას ზრდის TI: ყულევის ნავთობგადამამუშავებელი ქარხანა საქართველოში რუსული ნავთობის რეალური ანდა ფიქტიური გადამუშავების და ექსპორტზე საქართველოს სახელით გატანის ალბათობას ზრდის
გადახედვა
-
თიბისი საახალწლო შეთავაზებებს იწყებს თიბისი საახალწლო შეთავაზებებს იწყებს
-
საქართველოს ბანკის პარტნიორმა კომპანია აგროჰაბმა ქუთაისში ახალი ფილიალი გახსნა საქართველოს ბანკის პარტნიორმა კომპანია აგროჰაბმა ქუთაისში ახალი ფილიალი გახსნა
-
ჩეჩნეთში, "გროზნო სითის" ცათამბჯენში აფეთქება მოხდა ჩეჩნეთში, "გროზნო სითის" ცათამბჯენში აფეთქება მოხდა
გადახედვა
-
გურამ მაჭარაშვილი: BBC-ის მიერ გავრცელებულ ამ მოკლე ტყუილს საერთოდ არანაირი ფეხები არ აქვს გურამ მაჭარაშვილი: BBC-ის მიერ გავრცელებულ ამ მოკლე ტყუილს საერთოდ არანაირი ფეხები არ აქვს
გადახედვა
-
შსს-მ ნარკოდანაშაულის ბრალდებით 75 პირი დააკავა შსს-მ ნარკოდანაშაულის ბრალდებით 75 პირი დააკავა
გადახედვა
-
სეს-მა შპს "ველის" რძის შემცველი პროდუქტების საწარმოს საქმიანობა შეუჩერა სეს-მა შპს "ველის" რძის შემცველი პროდუქტების საწარმოს საქმიანობა შეუჩერა
გადახედვა
-
₾15 მლნ-ის ღირებულების ნედლი ნავთობის განკარგვის ფაქტზე ბათუმის ნავთობტერმინალის ხელმძღვანელი 3 პირი დააკავეს ₾15 მლნ-ის ღირებულების ნედლი ნავთობის განკარგვის ფაქტზე ბათუმის ნავთობტერმინალის ხელმძღვანელი 3 პირი დააკავეს
გადახედვა
-
ღრმად ვართ შეშფოთებულნი მართული დეზინფორმაციის კამპანიებისა და ზოგიერთი აქტორის კოორდინირებული ქმედებებით — მაკა ბოჭორიშვილმა ეუთო-ს მინისტრთა საბჭოში ღრმად ვართ შეშფოთებულნი მართული დეზინფორმაციის კამპანიებისა და ზოგიერთი აქტორის კოორდინირებული ქმედებებით — მაკა ბოჭორიშვილმა ეუთო-ს მინისტრთა საბჭოში
გადახედვა
-
Human Rights Watch: საქართველო: რეპრესიული კანონები მშვიდობიანი პროტესტის კრიმინალიზაციას ახდენს Human Rights Watch: საქართველო: რეპრესიული კანონები მშვიდობიანი პროტესტის კრიმინალიზაციას ახდენს
გადახედვა
-
რას გამოიწვევს ანტარქტიდის ყინულის დნობა — მეცნიერთა პროგნოზი რას გამოიწვევს ანტარქტიდის ყინულის დნობა — მეცნიერთა პროგნოზი
გადახედვა
-
ბიბლიაში დაშვებული შეცდომა მსოფლიოზე დღესაც ზემოქმედებს? — ახალი კვლევა ბიბლიაში დაშვებული შეცდომა მსოფლიოზე დღესაც ზემოქმედებს? — ახალი კვლევა
გადახედვა
-
მეცნიერებმა 12 წლის მოზარდებზე სმარტფონის გავლენა შეაფასეს — რა აჩვენა კვლევამ მეცნიერებმა 12 წლის მოზარდებზე სმარტფონის გავლენა შეაფასეს — რა აჩვენა კვლევამ
გადახედვა
-
2026 წლიდან კერძო უნივერსიტეტში ჩარიცხული სტუდენტები სახელმწიფო დაფინანსებას ვეღარ მიიღებენ 2026 წლიდან კერძო უნივერსიტეტში ჩარიცხული სტუდენტები სახელმწიფო დაფინანსებას ვეღარ მიიღებენ
გადახედვა
-
პროკურატურამ გელა ბარკალაის აგარაკზე მომხდარი ყაჩაღობის ფაქტზე ორ პირს ბრალდება წარუდგინა პროკურატურამ გელა ბარკალაის აგარაკზე მომხდარი ყაჩაღობის ფაქტზე ორ პირს ბრალდება წარუდგინა
გადახედვა
-
ლევან იოსელიანმა ალეკო ელისაშვილი მოინახულა ლევან იოსელიანმა ალეკო ელისაშვილი მოინახულა
გადახედვა
-
სუხიშვილების გამოფენა — ტრიუმფის 80 წელი გრძელდება, სუხიშვილების მთავარი სპონსორია საქართველოს ბანკი სუხიშვილების გამოფენა — ტრიუმფის 80 წელი გრძელდება, სუხიშვილების მთავარი სპონსორია საქართველოს ბანკი
კომენტარები