ლონდონის საუნივერსიტეტო კოლეჯის მკვლევრების მიერ მაიმუნების თავის ქალების ანალიზი აჩვენებს, რომ ადამიანებს დიდი ტვინი და შედარებით ბრტყელი სახე სხვა პრიმატებთან შედარებით მოულოდნელად სწრაფად განუვითარდათ. აღნიშნული დასკვნა ნიშნავს, რომ ეს ორი მახასიათებელი შეიძლება ევოლუციურ უპირატესობებს უზრუნველყოფდეს, რამაც სწრაფი ცვლილებები გამოიწვია.

ჟურნალ Proceedings of the Royal Society-ში გამოქვეყნებულ ნაშრომში მეცნიერები ადამიანებსა და მათ მონათესავე პრიმატებში თავის ქალების მრავალფეროვნებას იკვლევდნენ. გუნდმა აღმოაჩინა, რომ ადამიანმა თავის ქალის ფორმა გაცილებით სწრაფად შეიცვალა, ვიდრე მისმა ნებისმიერმა მონათესავე სახეობამ.

"პრიმატების ყველა სახეობას შორის ადამიანები ყველაზე სწრაფად განვითარდნენ. ეს ფაქტი თავის ქალის ადაპტაციის უნარის მნიშვნელობას უსვამს ხაზს. ეს ადაპტაციები შეიძლება დიდი ტვინის ქონასთან დაკავშირებულ კოგნიტიურ უპირატესობებს იწვევდეს", — ამბობს კვლევის წამყვანი ავტორი, დოქტორი აიდა გომეს-რობლესი.

მკვლევრებმა თანამედროვე პრიმატების თავის ქალების დეტალური სკანირების საფუძველზე სამგანზომილებიანი ციფრული მოდელები შექმნეს. მათ შორის შვიდი ჰომინიდის, ანუ "დიდი პრიმატებისა" (მაგ. ადამიანები, გორილები და შიმპანზეები) და ცხრა ჰილობატის, ანუ "მცირე მაიმუნის" (მაგ. გიბონები) სახეობაა.

ჰომინიდებისა და ჰილობატების ბოლო საერთო წინაპარი დაახლოებით 20 მილიონი წლის წინ ცხოვრობდა. ამ განშტოების შემდეგ ჰომინიდები ანატომიურად გაცილებით მეტად განვითარდნენ, ჰილობატები კი თითქმის არ შეცვლილან. შედეგად, გიბონების თავის ქალები ერთმანეთს გასაოცრად ჰგავს, მაშინ როცა დიდი პრიმატების, განსაკუთრებით კი ადამიანების თავის ქალები ბევრად უფრო მრავალფეროვანია. ჰომინიდების ჯგუფშიც კი ადამიანის თავის ქალა სხვა სახეობებთან შედარებით მკვეთრად სწრაფად განვითარდა.

სხვაობების რაოდენობრივად შესაფასებლად გუნდმა თითოეული თავის ქალა ოთხ მთავარ რეგიონად დაყო: ზედა სახე, ქვედა სახე, თავის წინა ნაწილი და თავის უკანა ნაწილი. შემდეგ მათ კომპიუტერული ანალიზი 3D სკანირებების შესადარებლად გამოიყენეს. მათ გაზომეს თუ რამდენად განსხვავდებოდა თითოეული სექცია სახეობებს შორის. ამ მიდგომის შედეგად ახლო მონათესავე პრიმატებში თავის ქალის სტრუქტურაზე ერთ-ერთი ყველაზე დეტალური შედარებითი კვლევა მივიღეთ.

"დიდი პრიმატების" უმეტესობას დიდი, წინ წამოწეული სახეები და შედარებით პატარა ტვინი აქვს. ადამიანებს, ამის საპირისპიროდ, უფრო მრგვალი თავი და გაცილებით ბრტყელი სახე გვაქვს. გიბონები სახის ზოგიერთი მახასიათებლით ადამიანებს ჰგვანან, მაგრამ მათი ტვინი გაცილებით პატარაა.

"ადამიანების შემდეგ თავის ქალის ევოლუციის მეორე ყველაზე სწრაფი ტემპი გორილებს აქვთ, მაგრამ მათი ტვინი სხვა "დიდ პრიმატებთან" შედარებით მაინც პატარაა. მათ შემთხვევაში სავარაუდოა, რომ ცვლილებები სოციალური შერჩევის პრინციპით იყო განპირობებული", — დასძენს დოქტორი გომეს-რობლესი.