ხელოვნური ინტელექტით სივრცე-დროის გამრუდების ანალიზი 10 მილიონჯერ სწრაფად ხდება
გრავიტაციული ლინზირება საინტერესო ასტრონომიული მოვლენაა. ის ერთ-ერთი ამოუხსნელი ფენომენის, ბნელი მატერიის თვისებებს ავლენს. გრავიტაციული ლინზირება სივრცე-დროის გამრუდება ან დამახინჯებაა, რომელიც ალბერტ აინშტაინმა თავის ზოგადი ფარდობითობის თეორიაში საუკუნის წინ იწინასწარმეტყველა.
გრავიტაციული ლინზირება უნიკალურია, რადგან ამ მოვლენით მრავალი რამის გაგება შეგვიძლია სამყაროს შესახებ. მაგალითად, ასტრონომები გრავიტაციული ლინზირების შედეგად მიღებულ სურათებს სწავლობენ. ამას დიდი დრო მიაქვს, ამიტომ, მკვლევრებმა ამის უფრო სწრაფად გასაკეთებლად, შესაძლოა, ხელოვნური ინტელექტი გამოიყენონ. ხელოვნური ინტელექტი სხვა დროსაც გამოუყენებიათ ასტრონომიაში.
"მონაცების დამუშავებას კვირები ან თვეები სჭირდება. პროცესი მოითხოვს მრავალი ექსპერტის ჩართვასა და გამოთვლითი სახის უამრავი სამუშაოს ჩატარებას. ეს კი ნეირონული ქსელისთვის წამის საქმეც კი არაა. თან, რაც მთავარია, ამის გაკეთება სრულად ავტომატიზებულად, ტელეფონის კომპიუტერულ ჩიპზეც კი შესაძლებელია“. - ამბობს პოსტ-დოქტორი ლორენს პირო ლევისო.
ლევისო Nature-ში გამოქვეყნებული კვლევის თანაავტორია, რომელიც განიხილავს კავლის ნაწილაკური ასტროფიზიკისა და კოსმოლოგიის ინსტიტუტის (KIPAC) გუნდის ნაშრომს, რომელიც არის სტენფორდის უნივერსიტეტისა და აშშ-ს ენერგეტიკის დეპარტამენტის SLAC-ის ეროვნული ამაჩქარებელი ლაბორატორიის ერთობლივი პროექტი.
მკვლევრების მიერ გამოყენებული ნეირონული ქსელი თითქმის ერთი დღის განმავლობაში ნახევარ მილიონ სურათთან ამუშავეს, რომელიც გრავიტაციული ლინზირების სიმულირებული ფოტოები იყო. ასე "გაწვრთნეს" მეცნიერებმა ხელოვნური ინტელექტი.
შემდეგ მას გრავიტაციული ლინზირების რეალური ფოტოები აჩვენეს. ხელოვნურმა ინტელექტმა სივრცე-დროის გამრუდებების ანალიზი ტრადიციულ მეთოდებზე 10 მილიონჯერ სწრაფად შეასრულა.
ეს ძალიან მნიშვნელოვანი ნაბიჯია, რადგან გრავიტაციული ლინზირების ერთი ფოტოს ანალიზს, ტრადიციული მეთოდებით (კომპიუტერული სიმულაციებითა და მათემატიკური მოდელით), რამდენიმე კვირა ან თვე სჭირდება. იგივე ინფორმაცია ხელოვნურმა ინტელექტმა წამის ნახევარზე ნაკლებ დროში დაამუშავა.
"საოცარია, რომ ნეირონული ქსელები თვითონ სწავლობენ, რომელი მახასიათებლები უნდა ეძებონ" - ამბობს კვლევის თანაავტორი და KIPAC-ის მეცნიერი ფილ მარშალი.
"ეს ძალიან წააგავს იმ გზას, რითაც ბავშვები ობიექტებს ცნობენ. შენ არ ეუბნები მათ ზუსტად, რა არის ძაღლი, უბრალოდ მათ ფოტოებს აჩვენებ“, - ამბობს მეცნიერი.
გრავიტაციული ლინზირება მაშინ ხდება, როდესაც დამკვირვებელსა (ჩვენს) და შორეულ ობიექტს შორის დიდი მასის მატერია (ძირითადად, გალაქტიკათგროვები) მოექცევა. ამ დროს ამ მასიური მატერიის გრავიტაცია შორეული ობიექტიდან წამოსულ სინათლეს ამახინჯებს, ამრუდებს.
სივრცე-დროის ლინზირება ან გამრუდება მეტყველებს იმაზე, თუ როგორაა მასა გადანაწილებული კოსმოსში, რომელიც, აგრეთვე, დროთა განმავლობაში იცვლება.
SLAC-ის ეს კვლევა პირველი მცდელობა არაა, როდესაც მეცნიერები, გრავიტაციული ლინზირების შესასწავლად, ხელოვნურ ინტელექტზე გადაერთნენ . წინა კვლევებში ნეირონული ქსელები გამოიყენეს იმის გასარკვევად, ფიქსირდებოდა თუ არა სურათზე გრავიტაციული ლინზირება. ეს ახალი კვლევა კი ამაზე შორს წავიდა.
"ჩვენ მიერ გამოცდილმა ნეირონულმა ქსელებმა შეძლეს თითოეული მალინზირებელი ობიექტის ნიშნების გარჩევა, მათ შორის ისიც, როგორ იყო მასა განაწილებული და რამდენად გაადიდა ფონზე მყოფი გალაქტიკის სურათი", - ამბობს კვლევის მთავარი ავტორი იაშარ ჰეზავე.
საინტერესო ისაა, რომ მკვლევრებმა იგივე ნეირონული ქსელები თავიანთი კვლევის ცდომილებების გამოსათვლელად გამოიყენეს. მათ ეს მეორე ნაშრომი Astrophysical Journal Letters-ში გამოაქვეყნეს.
უახლესი ტენდენციის მიხედვით, ხელოვნური ინტელექტის სისტემები იწვრთნება ისე, რომ სამუშაოები ადამიანებზე უკეთ შეასრულონ. ის ფაქტი, რომ ისინი ჩვენზე უკეთ შეძლებენ გარკვეული სამუშაოების შესრულებას, მრავალ რამეში დაგვეხმარება - იქნება ეს მანქანების მართვა, თუ მეცნიერების რომელიმე დარგში კვლევების უფრო სწრაფი შესრულება.
-
გადახედვახმები 100 და 150 ლარის სანაცვლოდ — "ტვ პირველის" ჟურნალისტური გამოძიება საარჩევნო დარღვევებზე ხმები 100 და 150 ლარის სანაცვლოდ — "ტვ პირველის" ჟურნალისტური გამოძიება საარჩევნო დარღვევებზე
-
გადახედვაUEFA-მ საქართველოს ფეხბურთის ფედერაცია, საქართველო-ალბანეთთან მატჩში მომხდარი ინციდენტების გამო 56 ათასი ევროთი დააჯარიმა UEFA-მ საქართველოს ფეხბურთის ფედერაცია, საქართველო-ალბანეთთან მატჩში მომხდარი ინციდენტების გამო 56 ათასი ევროთი დააჯარიმა
-
გადახედვააშშ-ის ოფიციალური პირი საქართველოს მთავრობას საარჩევნო დარღვევების დამოუკიდებელი მექანიზმით გამოძიებისკენ მოუწოდებს — "ამერიკის ხმა" აშშ-ის ოფიციალური პირი საქართველოს მთავრობას საარჩევნო დარღვევების დამოუკიდებელი მექანიზმით გამოძიებისკენ მოუწოდებს — "ამერიკის ხმა"
-
გადახედვაქართველი ემიგრანტები ევროპის ქალაქებში აქციებს მართავენ ქართველი ემიგრანტები ევროპის ქალაქებში აქციებს მართავენ
-
გადახედვაირანის უზენაესი ლიდერი ისრაელსა და შეერთებულ შტატებს "დამანგრეველი პასუხით ემუქრება" ირანის უზენაესი ლიდერი ისრაელსა და შეერთებულ შტატებს "დამანგრეველი პასუხით ემუქრება"
-
გადახედვაქვეყნის საპრეზიდენტო არჩევნების წინ მოქალაქეებს მოკვლით ემუქრებიან — მოლდოვის პრემიერმინისტრი ქვეყნის საპრეზიდენტო არჩევნების წინ მოქალაქეებს მოკვლით ემუქრებიან — მოლდოვის პრემიერმინისტრი
-
გადახედვაესპანეთის მთავრობა ვალენსიაში დამატებით 5000 ჯარისკაცსა და 5000 პოლიციელს გაგზავნის ესპანეთის მთავრობა ვალენსიაში დამატებით 5000 ჯარისკაცსა და 5000 პოლიციელს გაგზავნის
-
გადახედვათბილისში კაცმა ყოფილი ცოლი და მისი თანამშრომელი ცივი იარაღით დაჭრა თბილისში კაცმა ყოფილი ცოლი და მისი თანამშრომელი ცივი იარაღით დაჭრა
-
გადახედვაგირჩი: ახალი არჩევნების ჩატარების ამ დროისთვის ერთადერთი ლეგიტიმური საფუძველი — ფარულობის პრინციპის დარღვევაა გირჩი: ახალი არჩევნების ჩატარების ამ დროისთვის ერთადერთი ლეგიტიმური საფუძველი — ფარულობის პრინციპის დარღვევაა
-
გადახედვადიდი ბრიტანეთის "კონსერვატიული პარტიის" ლიდერი კემი ბეიდინოკი გახდა დიდი ბრიტანეთის "კონსერვატიული პარტიის" ლიდერი კემი ბეიდინოკი გახდა
-
გადახედვანინო ლომჯარია: [იოსელიანს] როგორც ჩანს ჩვენი ანგარიშების კითხვა დაგეზარათ ნინო ლომჯარია: [იოსელიანს] როგორც ჩანს ჩვენი ანგარიშების კითხვა დაგეზარათ
-
გადახედვალევან სამუშია: გაიხსნას ე.წ. შავი ყუთი და ნახოს საზოგადოებამ, ჩაიდინეთ თუ არა სისხლის სამართლის დანაშაული ლევან სამუშია: გაიხსნას ე.წ. შავი ყუთი და ნახოს საზოგადოებამ, ჩაიდინეთ თუ არა სისხლის სამართლის დანაშაული
-
გადახედვაანა ნაცვლიშვილი: "ძლიერი საქართველოს" სახელით შეგვაქვს სარჩელი სასამართლოში ანა ნაცვლიშვილი: "ძლიერი საქართველოს" სახელით შეგვაქვს სარჩელი სასამართლოში
-
გადახედვა246 საარჩევნო უბნის ბათილობის მოთხოვნის საჩივრებიდან არცერთი არ დაკმაყოფილდა — "ჩემი ხმა" 246 საარჩევნო უბნის ბათილობის მოთხოვნის საჩივრებიდან არცერთი არ დაკმაყოფილდა — "ჩემი ხმა"
-
გადახედვაიოსელიანის თქმით, რუს პროპაგანდისტზე აკრედიტაცია საარჩევნო კანონმდებლობის დაცვით გაიცა იოსელიანის თქმით, რუს პროპაგანდისტზე აკრედიტაცია საარჩევნო კანონმდებლობის დაცვით გაიცა
-
გადახედვაშალვა პაპუაშვილი: მწუხარებას გამოვთქვამ წალენჯიხის მერის, გიორგი ხარჩილავას გარდაცვალების გამო შალვა პაპუაშვილი: მწუხარებას გამოვთქვამ წალენჯიხის მერის, გიორგი ხარჩილავას გარდაცვალების გამო
-
გადახედვაწალენჯიხის მერი გია ხარჩილავა გარდაიცვალა წალენჯიხის მერი გია ხარჩილავა გარდაიცვალა
-
გადახედვაევროპის ქვეყნებში მცხოვრები ქართველი ემიგრანტები საპროტესტო აქციებს აანონსებენ ევროპის ქვეყნებში მცხოვრები ქართველი ემიგრანტები საპროტესტო აქციებს აანონსებენ
-
გადახედვაეროვნულმა ბანკმა ლარის ახალი კურსი დაადგინა ეროვნულმა ბანკმა ლარის ახალი კურსი დაადგინა
-
გადახედვააშშ უკრაინას დამატებით 425 მილიონი დოლარის სამხედრო დახმარებას გამოუყოფს აშშ უკრაინას დამატებით 425 მილიონი დოლარის სამხედრო დახმარებას გამოუყოფს
-
გადახედვაზაალ სამადაშვილი გარდაიცვალა ზაალ სამადაშვილი გარდაიცვალა
კომენტარები