გაცვლითი სავაჭრო ფონდი (Exchange-Traded Fund) ისეთი საინვესტიციო პროდუქტია, რომელიც საკუთარ თავში სხვადასხვა სახის ფასიან ქაღალდს აერთიანებს და რომელიც ინდივიდუალური აქციის მსგავსად ივაჭრება.

მარტივად რომ ვთქვათ, ETF-ში ინვესტირებით ყიდულობ ფონდის აქციებს, რომელიც თავის მხრივ ფლობს სხვადასხვა კომპანიის ფასიანი ქაღალდების ბუკეტს. ETF-ების უმრავლესობა ისეთ ღია ფონდებს მიეკუთვნება, რომლებში ჩართული ინვესტორების რაოდენობაც შეზღუდული არ არის.

ასეთი ფონდის ერთ-ერთი მაგალითია Vanguard's Consumer Staples ETF. ის MSCI US Investable Market Consumer Staples 25/50 ინდექსს მიჰყვება, რომელიც 104 კომპანიას აერთიანებს. ფონდი ფლობს 104 კომპანიის წილებს — შესაბამისად, მასში 1 დოლარის ინვესტიცია ნიშნავს 1 დოლარის ღირებულების წილს 104 კომპანიიდან. ამ ინდექსში შემავალი კომპანიების მოკლე ჩამონათვალია: Proctor & Gamble, Costco, Coca-Cola, Walmart, და PepsiCo.

სტატისტიკა: სავაჭრო ფონდებში ინვესტირების მაჩვენებელი თითქმის ყოველწლიურად იზრდება. ზრდა განსაკუთრებით თვალსაჩინოა, თუ რიცხვებს დიდ სურათში შევხედავთ. მაგალითად, 2012 წელს გაცვლუთ სავაჭრო ფონდებში 1,77 ტრილიონი დოლარის ინვესტიცია ჩაიდო. 2022 წლისთვის კი ამ მაჩვენებელმა 9,55 ტრილიონს მიაღწია.

პოპულარული ETF-ები

მსოფლიოში არაერთი პოპულარული ფონდია, რომელთა ნაწილიც კონკრეტული აქციების ინდექსებს მიჰყვება, ნაწილი კი ინდუსტრიულ კომპანიებს აერთიანებს. მათ შორისაა:

• SPDR S&P 500 (SPY): ყველაზე ძველი და ფართოდ გავრცელებული ფონდია, რომელიც S&P 500 ინდექსს მიჰყვება;
• iShares Russell 2000 (IWM): ფონდი, რომელიც Russell 2000-ის მცირე კაპიტალიზაციის ინდექსს აკვირდება;
• Invesco QQQ (QQQ): ფონდი, რომელიც Nasdaq 100-ის ინდექსს მიჰყვება. ეს ინდექსი თავის მხრივ ტექნოლოგიურ აქციებს აერთიანებს;
• SPDR Dow Jones Industrial Average (DIA): ფონდი, რომელიც წარმოადგენს Dow Jones Industrial Average-ის 30 აქციას.

გარდა ამისა, არსებობენ სექტორული ფონდები, რომელიც კონკრეტულ ინდუსტრიებს აკვირდებიან. მათ შორის: ნავთობის, ენერგეტიკის, ფინანსური სერვისების, უძრავი ქონებისა და ბიოტექნოლოგიის.

დივიდენდი და სხვა უპირატესობები

ETF-ში ინვესტირებით აქციონერის მიზანია გარკვეული დროის გასვლის შემდეგ მის მფლობელობაში არსებული ფასიანი ქაღალდი იმაზე ძვირად გაყიდოს, ვიდრე მასში გადახდილი აქვს და სწორედ ასე მიიღოს შემოსავალი. თუმცა, გარდა ამისა, ფონდებში აქციების ყიდვისას ინვესტორებს დივიდენდის მიღებაც შეუძლიათ.

ამასთან, რაც ყველაზე მეტად მნიშვნელოვანია, ETF-ში ინვესტირება დივერსიფიცირებული პორტფელის ქონის საშუალებას გაძლევს. სწორედ ამიტომ, ფონდებში ინვესტირება ნაკლებრისკიანად ითვლება და ამას განსაკუთრებით დამწყებ ინვესტორებს ურჩევენ ხოლმე.

როგორ ჩავდოთ ინვესტიცია ETF-ში

ETF-ში ინვესტირება, მსგავსად აქციებით ვაჭრობისა, საინვესტიციო პლატფორმებზეა შესაძლებელი. მათ შორის, ამის საშუალებას საქართველოს ბანკის მობილბანკი იძლევა. სტატისტიკის მიხედვით, მობილბანკის მომხმარებლებს შორის ყველაზე მეტად პოპულარული ფონდი SPY-ის. ეს ETF იმ 10 ყველაზე პოპულარულ აქციას შორის შედის, რომლითაც მობილბანკის მომხმარებლები ვაჭრობენ.

ყველაზე პოპულარული ფონდი საქართველოში

როგორც უკვე აღინიშნა საქართველოში ფონდებს შორის ყველაზე მეტი ინვესტორი SPY-ის ფასიანი ქაღალდებით ინტერესდება. ის S&P 500-ის ინდექსს მიჰყვება, რომელიც ფინანსური მომსახურების კომპანია Standard & Poor’s-მა 1957 წელს შექმნა.

ინდექსი 503 კომპანიას აერთიანებს და მათი ძირითადი ნაწილი საინფორმაციო ტექნოლოგიების, ჯანდაცვისა და ფინანსურ სექტორებში საქმიანობენ. ყველაზე მცირე წილი კი უძრავი ქონებისა და კომუნალური მომსახურების სექტორებზე მოდის.

იმის გათვალისწინებით, რომ ინდექსი შეწონილია მასში თითოეული კომპანია საკუთარი წონით, ანუ საბაზრო კაპიტალიზაციით არის წარმოდგენილი. ის კომპანიები, რომელთა საბაზრო კაპიტალიზაცია მაღალია, ინდექსის ზრდასა და კლებაზე უფრო დიდ გავლენას ახდენენ, ვიდრე შედარებით მცირე მოთამაშეები.

ბოლო მონაცემებით, SPY-ის ერთი აქცია 517.14 დოლარი ღირს. მიმდინარე წლის დასაწყისთან შედარებით მისი ღირებულება 8,8%-ით არის გაზრდილი.

საქართველოს ბანკის მობილბანკში 6000-მდე ცნობილი კომპანიის აქციის შეძენა არის შესაძლებელი. შენც შეგიძლია დაიწყო ინვესტირება ნებისმიერი თანხით და გახდე ისეთი ცნობილი კომპანიების აქციონერი, როგორებიცაა: Apple, Amazon, Microsoft, Tesla, Google და სხვა.

*ეს არ არის ფინანსური რჩევა

თუ ამ სტატიაში განხილული თემებით ხარ დაინტერესებული, შემოგვიერთდი ჯგუფში ინვესტიციები და გაიგე მეტი აქციებით ვაჭრობის შესახებ.