აშშ-ის სურსათისა და წამლის ადმინისტრაციამ (FDA) პირველი მოწყობილობა დაამტკიცა, რომლითაც დეპრესიის მკურნალობა სახლშივე იქნება შესაძლებელი. აპარატი ტვინის სტიმულირებით მუშაობს. მედიკამენტური მკურნალობისა და ფსიქოთერაპიის გარდა, იგი კიდევ ერთი საშუალება იქნება დეპრესიასთან საბრძოლველად.

მოწყობილობა კომპანია Flow Neuroscience-მა შექმნა და FL-100 ჰქვია. პაციენტმა იგი ყურსასმენების მსგავსად უნდა გაიკეთოს; მოწყობილობა ელექტროდენს აწვდის ტვინის ერთ-ერთ რეგიონს, რომელსაც დორსოლატერალური პრეფრონტალური ქერქი ჰქვია. ცნობილია, რომ ეს უკანასკნელი გუნება-განწყობის აშლილობებსა და დეპრესიასთან არის კავშირში. თავად ტექნიკას ტრანსკრანიალური პირდაპირი ელექტრული სტიმულაცია (tDCS) ეწოდება.

ცხადია, ამ ტექნიკას თავისი კრიტიკოსებიც ჰყავს. ჟურნალ Lancet-ში 2023 წელს გამოქვეყნებულმა კვლევამ აჩვენა, რომ ეს მიდგომა დეპრესიის მკურნალობისთვის პლაცებოზე ეფექტიანი სულაც არ არის. მეორე მხრივ, სხვა, მათ შორის Flow Neuroscience-ის დაფინანსებული, ცდების ფარგლებში tDCS ტექნიკას გარკვეული სარგებელი მოუტანია.

ცნობისთვის: ამ კონტექსტში პლაცებო არათერაპიული ჩარევაა, რომლის დროსაც კვლევის მონაწილეებს ჰგონიათ, რომ მათზე ნამდვილ მკურნალობას ტესტავენ. ეს საშუალებას იძლევა განვასხვაოთ, შედეგი პაციენტის მოლოდინის გამო დგება თუ — ნამდვილი ჩარევის ეფექტიანობის.

რობერტ რეინჰარტი — ბოსტონის უნივერსიტეტის პროფესორი, რომელსაც კომპანიის ჩატარებულ კვლევასთან არაფერი აკავშირებს — ფიქრობს, რომ ტექნიკა "კონცეპტუალური თვალსაზრისით დამაიმედებელია". ამბობს იმასაც, რომ "tDCS-ს ორ ათწლეულზე მეტი ხანია შეისწავლიან, მონაცემები კი არაერთგვაროვანია".

FDA-მ მოწყობილობა მეორე ფაზის კლინიკური ცდის საფუძველზე დაამტკიცა, რომელიც 2024 წელს ჩატარდა. კვლევაში 174 ადამიანი მონაწილეობდა. ათი კვირის განმავლობაში ისინი 30-წუთიან სესიებად იყენებდნენ აპარატს. შედეგად დეპრესიის სიმპტომები მნიშვნელოვნად შეუმცირდათ საკონტროლო ჯგუფის მონაწილეებთან შედარებით, რომელთაც მოწყობილობა არ გამოუყენებიათ.

FDA თავის გადაწყვეტილებას იმით ასაბუთებს, რომ მოწყობილობის სარგებლიანობა "მცირეა, თუმცა საკმარისია, რომ შესაძლო რისკები გადაწონოს". სააგენტომ შესაძლო რისკებს შორის თავის ტკივილი და კანის გაღიზიანება დაასახელა.

რეინჰარტის აზრით, დეპრესიის მქონე პაციენტებს ერთით მეტი გზა ექნებათ სამკურნალოდ, რომელიც მედიკამენტებს არ მოიცავს. ეს განსაკუთრებით მნიშვნელოვანი შეიძლება იყოს მათთვის, ვისთვისაც ანტიდეპრესანტებით მკურნალობა ეფექტიანი არ არის. ცხადია, მეტი კვლევაა საჭირო, რომ tDCS-ის ხანგრძლივ პერსპექტივაში ეფექტიანობა შევისწავლოთ.

"FDA-ის მხრიდან Flow-ს დამტკიცება დეპრესიის მკურნალობისთვის გარდამტეხი მომენტია: პირველი ნაბიჯია, რომ ფარმაცევტული მკურნალობიდან გადავიდეთ ტექნოლოგიაზე დაფუძნებულ თერაპიებზე, რომელთაც მინიმალური გვერდითი მოვლენები ექნება", — განაცხადა ერინ ლიმ, Flow Neuroscience-ის აღმასრულებელმა დირექტორმა.

FDA-ს ნებართვის ფარგლებში მოწყობილობა ექიმის დანიშნულებით იქნება ხელმისაწვდომი ზრდასრულებისთვის, კონკრეტულად დიდი დეპრესიული აშლილობის ზომიერი ან მძიმე შემთხვევების სამკურნალოდ. Reuters-ის მიხედვით, კომპანია ამჟამად სადაზღვეო სააგანტოებს უთანხმდება, რომ აშშ-ში პაციენტებმა ნაკლები ხარჯით შეძლონ მისი გამოყენება. მოწყობილობა, სავარაუდოდ, 500-800 აშშ დოლარი ეღირება.