რა ბედი ელის ინტერნეტში დაგროვილ ჩვენს ციფრულ მონაცემებს
კვლევის თანახმად, დღევანდელი ტემპებით ზრდის შემთხვევაში, ფეისბუქში არააქტიური ანგარიშების რაოდენობა მოქმედთა რაოდენობას მალე გადაასწრებს. ეს კი არაერთ კითხვას აჩენს იმაზე, თუ რა ბედი ეწევა ჩვენს ციფრულ მონაცემებს.
ოქსფორდის მკვლევარების გამოთვლებით, თუ ფეისბუქი მიმდინარე ტემპით განაგრძობს ზრდას, 2100 წლისთვის მის გვერდზე 4,9 მილიარდი გარდაცლვილი ადამიანის ანგარიში იქნება დარეგისტრირებული. გასული წლიდან მოყოლებული ერთი ახალი ანგარიშიც კი რომ აღარ შემატებოდა პლატფორმას, აღნიშნული დროისთვის ფეისბუქზე 1,4 მილიარდი მკვდარი წევრი იქნებოდა. მოვლენების ამგვარი განვითარების შემთხვევაში, უკვე 2070 წლისთვის არააქტიურ მოხმარებელთა რაოდენობა აქტიურებისას გადაასწრებდა.
თუმცა, ამ შემთხვევაში სიტყვა მომხმარებლის გამოყენება ალბათ არასწორია, რადგან გარდაცვლილი ადამიანები საიტს, რა თქმა უნდა, ვერაფრით მოიხმარენ. მაგრამ მნიშვნელოვანი ისაა, რომ მათი მონაცემები არსად გაქრება. მკვლევარების თქმით, ის, თუ რა ბედი ეწევა ყველა გადაღებულ სელფის, ცხოვრებისეულ სიახლეს თუ მიღწეულ წარმატებაზე მოჩვენებითი თავმდაბლობით დაწერილ სტატუსს, ერთობ საჭირბოროტო საკითხია.
გაეროს მოსახლეობისა და ფეისბუქის Audience Insights-ის ფუნქციით ხელმისაწვდომი მონაცემების ანალიზი ბევრ კითხვას წარმოშობს: "ვის ეკუთვნის ეს მონაცემები; როგორ უნდა იმართოს ეს მონცამები ისე, რომ გარდაცვლილი ადამიანების ოჯახების და მეგობრების ინტერესებიც იყოს გათვალისწინებული და წარსულით დაინტერესებული მომავალი ისტორიკოსებისთვისაც იყოს ხელმისაწვდომი," - ამბობს ოქსფორდის ინტერნეტის ინსტიტუტის წარმოამდგენელი, კარლ ომანი.
"კაცობრიობის ისტორიაში აქამდე არასოდეს გვქონია ადამიანთა ქცევისა და კულტურის თავმომყრელი ამხელა არქივი", - ამატებს კვლევის თანაავტორი, დევიდ უოტსონი, - "ამ მონაცემთა ბაზის გაკონტროლება რაღაც დონეზე ისტორიის გაკონტროლებასაც კი მოიაზრებს". უოტსონი ამ მონაცემების "ერთი არაკომერციული კომპანიისთვის" მინდობას ხიფათის შემცველად თვლის.
მართლაც, ცნობილია რომ ფეისბუქი, რომლის ლოზუნგიც ერთ დროს "იარე სწრაფად და აფუჭე ყველაფერი" იყო, მომხმარებლების მონაცემებს სათანადო პასუხისმგებლობით არ ეპყრობა ხოლმე - აშშ-ს ფედერალური სავაჭრო კომისია აგრძელებს კონფედიციალურობის საკითხების კვლევას; კანადის ხელისუფლება კომპანიას კანონის დარღვევაში სდებს ბრალს; 1,5 მილიონი მომხმარებლის იმეილი მათი თანხმობის გარეშე "უნებლიედ გასაჯაროვდა"; უკანასკნელი ცნობების თანახმად კი, უსაფრთხოების ზომების უგულებელყოფა ინსტაგრამის მილიონზე მეტ მომხმარებლსაც შეეხო.
The Observer-თან დჩაწერილ ინტერვიუში ფსიქოლოგი ელეინ კასკეტი აცხადებს, რომ როდესაც გარდაცვლილი ადამიანის ოჯახის წევრები მის მონაცემებზე წვდომის მოპოვებას ცდილობენ, ფეისბუქის პასუხი ასეთია ხოლმე: "დიდი სიხარულით დაგეხმარებოდით, მაგრამ ამ დროისთვის ეს შეუძლებელია". ამის მიზეზად ისინი იმას ასახელებენ, რომ კომპანია გარდაცვლილი ადამიანის კონფედიციალურობის (ტექნიკურად არარსებულ) უფლებას იცავს.
ფეისბუქის წარმომადგენელი ამბობს, რომ კომპანია ოქსფორდის მკვლევართა რამდენიმე დასკვნას არ ეთანხმება. მისივე თქმით, ისინი "დიდ პასუხისმგებლობას გრძნობენ იმ უნიკალური როლის მიმართ, რასაც ადამიანთა ცხოვრებაში ასრულებენ" და "სერიოზულად ეკიდებიან ციფრული მემკვიდრეობის საკითხს". მან ასევე აღნიშნა, რომ საიტმა ახლახანს განაახლა მემკვიდრე პროფილებთან დაკავშირებული რამდენიმე ფუნქცია.
მიუხედავად ამისა, მეცნიერები მიიჩნევენ, რომ ოქსფორდის კვლევაში ნაჩვენები რიცხვები დიდი ცვლილებების საჭიროებას უსვამს ხაზს. იქნებ, დრო მოვიდა, რომ სოციალური მედიის ზედამხედველი ორგანო ავირჩიოთ? იქნებ, ანგარიშების პაროლების ანდერძში მითითება იყოს კარგი იდეა? ან, იქნებ, ჩვენს ინსტაგრამებს ისტორიული ჩანაწერის სტატუსი უნდა მივანიჭოთ - აბა, სხვანაირად, მომავალი ცივილიზაციები როგორ გაიგებენ, თუ რა მივირთვით საუზმეზე?
"ასეთი დიდი რაოდენობით დაგროვილ ინფორმაციასთან გასამკლავებლად ფეისბუქმა ისტორიკოსები, არქეოლოგები და ეთიკის სპეციალისტები უნდა დაიხმაროს", - ამბობს უოტსონი, - "ჩვენ დღესვე უნდა ვიპოვოთ საკითხის გადაჭრის ისეთი გზები, რომლებიც არა მხოლოდ ათწლეულების, არამედ, პოტენციურად, ასწლეულების განმავლობაშიც კი იმუშავებენ".
-
გადახედვალევან ხაბეიშვილი ნაცემია — ენმ აცხადებს, რომ პარტიის ლიდერი ბიძინა ივანიშვილის პირადი დავალებით გაიტაცეს ლევან ხაბეიშვილი ნაცემია — ენმ აცხადებს, რომ პარტიის ლიდერი ბიძინა ივანიშვილის პირადი დავალებით გაიტაცეს
-
გადახედვააქციის მორიგი დარბევა რუსთაველზე — რუსული კანონის მოწინააღმდეგეების დაშლას სპეცრაზმი კვლავ ჭავლითა და ცრემლსადენი გაზით ცდილობს აქციის მორიგი დარბევა რუსთაველზე — რუსული კანონის მოწინააღმდეგეების დაშლას სპეცრაზმი კვლავ ჭავლითა და ცრემლსადენი გაზით ცდილობს
-
გადახედვაპრეზიდენტი: სირცხვილია ახალგაზრდობას დაუპირისპირდე, სირცხვილია, სარწმუნოებაზე რომ აპელირებ და ძალადობას ახალისებ, ვნების კვირის დროს პრეზიდენტი: სირცხვილია ახალგაზრდობას დაუპირისპირდე, სირცხვილია, სარწმუნოებაზე რომ აპელირებ და ძალადობას ახალისებ, ვნების კვირის დროს
-
გადახედვასპეცრაზმი, მშვიდობიანი აქციის მონაწილეების წინააღმდეგ, კვლავ წყლის ჭავლს და ცრემლსადენ გაზს იყენებს სპეცრაზმი, მშვიდობიანი აქციის მონაწილეების წინააღმდეგ, კვლავ წყლის ჭავლს და ცრემლსადენ გაზს იყენებს
-
გადახედვასაია: საქართველოს პარლამენტთან აქციის დარბევა უკანონოა საია: საქართველოს პარლამენტთან აქციის დარბევა უკანონოა
-
გადახედვასახალხო დამცველი: აქცია მშვიდობიანი ხასიათისაა. არ არსებობს მის წინააღმდეგ ძალის გამოყენების საფუძველი სახალხო დამცველი: აქცია მშვიდობიანი ხასიათისაა. არ არსებობს მის წინააღმდეგ ძალის გამოყენების საფუძველი
-
გადახედვარუსული კანონის საწინააღმდეგო აქციის მონაწილეებმა იუსტიციის სახლთან გზა გადაკეტეს რუსული კანონის საწინააღმდეგო აქციის მონაწილეებმა იუსტიციის სახლთან გზა გადაკეტეს
-
გადახედვამოვუწოდებთ სპეციალურ საგამოძიებო სამსახურს, გამოიძიოს პოლიციელთა მიერ ჩადენილი სავარაუდო დანაშაულები — TI მოვუწოდებთ სპეციალურ საგამოძიებო სამსახურს, გამოიძიოს პოლიციელთა მიერ ჩადენილი სავარაუდო დანაშაულები — TI
-
გადახედვასპეცრაზმი მშვიდობიან მოქალაქეებს წყლის ჭავლის გამოყენებით შლის სპეცრაზმი მშვიდობიან მოქალაქეებს წყლის ჭავლის გამოყენებით შლის
-
გადახედვა"აქცია გახდა ძალადობრივი, ვიწყებთ კანონმდებლობით გათვალისწინებული ღონისძიების განხორციელებას" — შსს-ს განცხადება "აქცია გახდა ძალადობრივი, ვიწყებთ კანონმდებლობით გათვალისწინებული ღონისძიების განხორციელებას" — შსს-ს განცხადება
-
გადახედვასახალხო დამცველი: დაუშვებელია სპეციალური საშუალებების, მათ შორის, ე.წ. წიწაკის სპრეის დამიზნებით სახეში გამოყენება სახალხო დამცველი: დაუშვებელია სპეციალური საშუალებების, მათ შორის, ე.წ. წიწაკის სპრეის დამიზნებით სახეში გამოყენება
-
გადახედვასპეცრაზმი დემონსტრანტებს დამიზნებით ესვრის გაზის კაფსულებს, მედიის ცნობით, ისროლეს რეზინის ტყვიებიც სპეცრაზმი დემონსტრანტებს დამიზნებით ესვრის გაზის კაფსულებს, მედიის ცნობით, ისროლეს რეზინის ტყვიებიც
-
გადახედვამშვიდობიანი დემონსტრანტების ძალის გამოყენებით დაშლის შემდეგ, შსს კიდევ ერთ განცხადებას ავრცელებს მშვიდობიანი დემონსტრანტების ძალის გამოყენებით დაშლის შემდეგ, შსს კიდევ ერთ განცხადებას ავრცელებს
-
გადახედვაპოლიციამ რამდენჯერმე გამოიყენა წიწაკის სპრეი პარლამენტთან, მშვიდობიანი მოქალაქეების წინააღმდეგ პოლიციამ რამდენჯერმე გამოიყენა წიწაკის სპრეი პარლამენტთან, მშვიდობიანი მოქალაქეების წინააღმდეგ
-
გადახედვაპარლამენტთან დაძაბულობაა, პოლიციას მშვიდობიანი დემონსტრანტები ძალით გაჰყავს პარლამენტთან დაძაბულობაა, პოლიციას მშვიდობიანი დემონსტრანტები ძალით გაჰყავს
-
გადახედვაპარლამენტმა ცესკოს თავმჯდომარე 5 წლის ვადით აირჩია პარლამენტმა ცესკოს თავმჯდომარე 5 წლის ვადით აირჩია
-
გადახედვარამდენად ჭკვიანები იყვნენ ტირანოზავრები — კვლევა რამდენად ჭკვიანები იყვნენ ტირანოზავრები — კვლევა
-
გადახედვაახალი კვლევის თანახმად, ემოციური აღგზნებისას ქათმებიც წითლდებიან ახალი კვლევის თანახმად, ემოციური აღგზნებისას ქათმებიც წითლდებიან
-
-
-
გადახედვადაიტოვე — თბილისში რუსული კანონის გაპროტესტების მსურველებს დასარჩენ ადგილს სთავაზობენ დაიტოვე — თბილისში რუსული კანონის გაპროტესტების მსურველებს დასარჩენ ადგილს სთავაზობენ
კომენტარები