5 პრობლემა, რომელიც ქართველ ინტროვერტებს ყოველდღიურად ექმნებათ
2012 წელს ამერიკელმა მწერალმა სიუზენ კეინმა წიგნი გამოსცა, სახელად — სიჩუმე: ინტროვერტების ძალა მსოფლიოში, რომელიც ვერ ჩუმდება. პირველად როცა გადავაწყდი ამ წიგნს, სახელწოდებამ ძალიან დამაფიქრა. უფრო ზუსტად, იმ მოსაზრებამ გამიჩინა კითხვები, რომ მსოფლიო ვერ ჩუმდება. ეს ხომ ძალიან ხმამაღალი განაცხადია და ერთობ განზოგადებულიც.
თუმცა, ამ ჰიპერბოლურ ფრაზაში სიმართლის მარცვალი ნამდვილად ურევია: უმეტეს კულტურებში, მართლაც, სწორედ ექსტროვერტული ქცევებია დაფასებული და ნორმად ქცეული — ზოგან მეტად, ზოგან ნაკლებად.
შემდეგ იმაზე დავიწყე ფიქრი, თუ რომელი ქვეყანა იყო ისეთი, სადაც ყველაზე მეტადაა ნორმალიზებული ინტროვერტული ქცევა. ალბათ იაპონია? ნორვეგია? კი, აღმოსავლეთ აზიისა და სკანდინავიის ქვეყნები ნამდვილად უნდა შევიყვანოთ ამ სიაში. მაგრამ როდესაც უკვე ისეთ ქვეყნებზე დავფიქრდი, სადაც ექსტროვერტული ქცევა სოციალურ სფეროზე აბსოლუტურად დომინირებს, მაშინვე სამშობლო გამახსენდა: მიწა, რომელიც ღმერთმა თავისთვის გადაინახა, მაგრამ საბოლოოდ მოქეიფე ხალხს აჩუქა.
ალბათ ცოტა მოიძებნება საზოგადოება, სადაც ადამიანურ ურთიერთობებს ისეთივე საკრალური მნიშვნელობა ენიჭება, როგორც ჩვენთან. ქართული კულტურის თითქმის ნებისმიერ ელემენტზე დაკვირვებით — იქნება ეს ქართული არქიტექტურა, სუფრა თუ პოლიფონია — მარტივად შეიმჩნევა სოციალური ცხოველის კულტის არსებობა. მოკლედ რომ ვთქვათ, "თბილი ხალხი ვართ".
სტერეოტიპული ქართველი შეიძლება ახლოს კი იყოს საშუალო სტატისტიკურ ქართველთან, თუმცა მთლიანი საზოგადოება მსგავსი ერთგვაროვნებისგან მაინც შორსაა. საქართველოშიც მრავლად მოვიძებნებით ინტროვერტები — მუსიკალურ ფესტივალზე დროის გატარებას სახლში კითხვა რომ შეიძლება ვარჩიოთ ან გრანდიოზული სანაცნობო წრის მაგივრად რამდენიმე ახლო მეგობარს რომ დავჯერდეთ (კარლ იუნგის შემოღებული ინტროვერტობისა და ექსტროვერტობის თავდაპირველ მნიშვნელობასთან, მართალია, კავშირი არ აქვს სანაცნობო წრის სიდიდეს, თუმცა აქვე აღვნიშნავ, რომ სტატიაში ამ ორ ტერმინს მეტად ფართო და გავრცელებული მნიშვნელობით გამოვიყენებ).
თუ შენც ქართველ ინტროვერტთა რიგებს მიეკუთვნები, ქვემოთ ჩამოთვლილი სიტუაციები მტკივნეულად ნაცნობი იქნება; და თუ ექსტროვერტი ხარ, იმედია, ეს ტექსტი განმარტოების მოყვარული შენი მეგობრის უკეთ გაგებასა და მისი ინტერესების გათვალისწინებაში დაგეხმარება.
მაშ ასე, ეს ის 5 პრობლემაა, რომელსაც ჩვენ, ინტროვერტები, ექსტროვერტების სამფლობელოში, ანუ საქართველოში ვაწყდებით:
1. შეხება, შეხება, შეხება
ჰაპტოფობიის ანუ შეხების შიშის მქონე ადამიანს პირადად არასოდეს შევხვედრილვარ. სიმართლე ითქვას, არც მე ვარ დიდად წინააღმდეგი ფიზიკური კონტაქტის — თუნდაც ადამიანი უცხო იყოს. თუმცა შეუძლებელია, ერთხელ მაინც თვალში არ გეცეს ის, თუ რამდენად უგულებელყოფილია პირადი სივრცის ცნება ჩვენ გარშემო — საზოგადოებრივ ტრანსპორტში, მაღაზიებში, საცხობის რიგებში... ის მცირე სივრცეც კი, რომელიც შენსა და უცნობ ადამიანს შორის არსებობს, მაშინვე ირღვევა, როდესაც ერთმანეთს "გაგაცნობენ" და მაშინვე გადაკოცნის ვალდებულება ჩნდება.
COVID-19-მა და ამ ვირუსით გამოწვეულმა რეგულაციებმაც კი ვერაფერი დააკლეს გადაკოცნის დიად ტრადიციას. ასე რომ, თუ იმედი გქონდა, საუბრის დროს აბსურდულად ახლოს დგომა და პერიოდულად მხარზე ხელის დარტყმა მოიშლებოდა, მწარედ შეცდი.
2. ხმამაღალი საუბარი
ტელევიზორს თუ ჩართავ და ქართულ არხებზე ქართველი პოლიტიკოსების დისკუსიებს დააკვირდები, უკონტროლო ემოციების კორიანტელს შეამჩნევ. ყველაზე უწყინარი დიალოგის დროსაც კი ხმის ტემბრი თანდათან იზრდება და მოსაუბრეები ერთმანეთის სიტყვების გადაფარვას ცდილობენ. რაც მთავარია, ეს უკულტურობად არც კი ითვლება.
ამბობენ, მზიან ქვეყნებში ხალხი ხმამაღლა საუბრობსო. არ ვიცი, ამ თემასთან დაკავშირებით კვლევა თუ ჩაუტარებიათ ან რამდენად ამართლებს ექსტროვერტების ქმედებებს სიცოცხლის მომცემი ციური სხეული, მაგრამ არაფერი აღიზიანებს ისე ინტროვერტს, როგორც საუბარში ჩაჩრა.
მახსოვს, ერთხელ, ბათუმში მიმავალმა, ავტობუსის მძღოლს ციხისძირის მდებარეობა არცთუ ხმამაღლა ვკითხე, თუმცა ავტობუსის ანტიკური ძრავის ღმუილის გადაფარვა მაინც მოვახერხე. პასუხი არანორმალურად ხმამაღლა დამიბრუნა. მეც უნებურად ავყევი და ჩვენი საუბარიც ყვირილში გადაიზარდა. რაღაც მომენტში დავფიქრდი, ინტროვერტები აქამდე როგორ არ გვშთანთქა ექსტროვერტულმა კულტურამ-მეთქი. ვინ იცის, იქნებ, ამაში გენეტიკის ხელიც ურევია.
დარწმუნებული ვარ, ყველა ქართველ ინტროვერტს შეუმჩნევია, როგორ იცვლება შინაგანი ხმა სახლის დატოვების შემდეგ. ხალხთანაც მუდმივად ხმამაღლა საუბარი გიწევს. თავად ჩვენი ქალაქებიც კი ხმაურიანია. ხმოვანი დაბინძურება თბილისის ერთ-ერთი უდიდესი ეკოლოგიური პრობლემაა. აგრესიული მძღოლების დაუსრულებელი სიგნალები და მშენებარე კორპუსების ქვის საჭრელი მოწყობილობების გამაყრუებელი ზუზუნ-ბრახუნი ჯოჯოხეთურ კაკაფონიაში აფლობს მთელ ქალაქს.
ამ ყველაფრის მერე გასაკვირი არ არის, რომ ადვილად გვეფიტება ჩვენი ინტროვერტული ბატარეები — ჩვენ ხომ მუდამ გარემოსთან ჭიდილში ვარსებობთ.
3. გაუთავებელი მისალმებები
შედარებით ინდივიდუალისტურ საზოგადოებაში თუ ამოყოფ თავს, მარტივად შეამჩნევ, რომ გვერდიგვერდ წლობით მცხოვრები მეზობლებიც კი შეიძლება არ ესალმებოდნენ ერთმანეთს, რომ აღარაფერი ვთქვათ ახლობლური კავშირების გაბმაზე. თუმცა საქართველო მეზობლური ურთიერთობების ქვეყანაა. აქ სრულიად ნორმალურია, თუ შენს ქუჩაზე მცხოვრები ზედიზედ 10 მეზობლისთვის მისალმება მოგიწევს; ამას მიუმატე კიდევ 3 ძველი კლასელიც, რომელიც გზად შემოგხვდება და მათემატიკის კერძო მასწავლებელიც, რომელიც წლებია, არ გინახავს და რომელთანაც მოკითხვებსა და ამინდის პროგნოზზე საათიან საუბარს გააბამ.
ასე რომ, თუ შორიდან ძველი ნაცნობი დაინახე და ქუჩის მეორე მხარეს გადახვედი, დიდად სინდისი ნუ შეგაწუხებს. ამ ქცევას შენ, ფაქტობრივად, თვითგადარჩენის ინსტინქტი გკარნახობს.
4. დანამუსება
თუ სახლში ყოფნა გიყვარს, მაგრამ ყველა გარეთ გექაჩება, გილოცავ! შენ ექსტროვერტულ კულტურაში მოხვდი. ექსტროვერტული კულტურა კი იმიტომ არის ექსტროვერტული, რომ აქ სწორედ ექსტროვერტობაა ნორმა.
მსგავსი გარემო ინტროვერტებს მარგინალიზებულ ჯგუფად გვაქცევს: გარშემომყოფთა თვალში ჩვენ ექსცენტრული ადამიანები ვართ, რომლებიც ჩვენს მყუდრო ბუნაგებში ვიკეტებით. ამ დროს ჩვენ საათებს ვატარებთ სერიალების ყურებასა და წიგნების კითხვაში, ჩვენი ექსტროვერტი მეგობრები კი უშედეგოდ ცდილობენ ჩაწვდნენ იმას, თუ რა არის ასეთი სახალისო სახლში "ჩაჯდომაში".
5. სპონტანური სტუმრობა
ალბათ რთული წარმოსადგენი არაა, რომ საქართველოში მცხოვრები ინტროვერტი სპონტანური სტუმრობებითაც იტანჯება. შენ ყველაფერი დაგეგმილი და გათვლილი გაქვს, ამ დროს კი კარზე დაუპატიჟებელი სტუმარი გიკაკუნებს და მთელ დღეს თავდაყირა გიყენებს.
როგორი რთულიც უნდა იყოს, ამ ფენომენთან შეგუება მაინც გვიწევს. საქართველო, ბოლო-ბოლო, სტუმარმასპინძლობის ხანგრძლივი ტრადიციის მქონე ქვეყანაა. თუმცა, როდესაც მეგობრებისა და ახლობლების გაცილების წუთი მოდის, თუნდაც სასიამოვნოდ გაგვეტარებინოს დრო, მაინც შვებას ვგრძნობთ. არაფერი პირადული! ჩვენ, უბრალოდ, ერთი სული გვაქვს, ადამიანებისგან დაცლილ ჩვენს მშვიდ, ინტროვერტულ კომფორტს დავუბრუნდეთ.
-
გადახედვასაპროტესტო აქციები სომხეთში — პოლიციამ 170 ადამიანი დააკავა საპროტესტო აქციები სომხეთში — პოლიციამ 170 ადამიანი დააკავა
-
გადახედვაკობახიძე: თუ ორი კვირის განმავლობაში იქნება წარმოდგენილი ვენეციის კომისიის სამართლებრივი არგუმენტები, ღია ვართ დისკუსიისთვის კობახიძე: თუ ორი კვირის განმავლობაში იქნება წარმოდგენილი ვენეციის კომისიის სამართლებრივი არგუმენტები, ღია ვართ დისკუსიისთვის
-
გადახედვაპარლამენტთან რუსული კანონის წინააღმდეგ მრავალრიცხოვანი აქცია მიმდინარეობს პარლამენტთან რუსული კანონის წინააღმდეგ მრავალრიცხოვანი აქცია მიმდინარეობს
-
გადახედვაკობახიძე: დაველოდებით ვეტოს პროცედურას, 14-დან 28 მაისის ჩათვლით კობახიძე: დაველოდებით ვეტოს პროცედურას, 14-დან 28 მაისის ჩათვლით
-
გადახედვაირაკლი კობახიძის თქმით, ო'ბრაიენს სურდა ივანიშვილთან შეხვედრა, თუმცა ივანიშვილმა ამერიკელ მაღალჩინოსანს უარი უთხრა ირაკლი კობახიძის თქმით, ო'ბრაიენს სურდა ივანიშვილთან შეხვედრა, თუმცა ივანიშვილმა ამერიკელ მაღალჩინოსანს უარი უთხრა
-
გადახედვამოვინახულეთ 23 დაკავებული, ყველა პოლიციის მხრიდან ძალადობაზე მიუთითებს და მათ დაზიანებებიც აქვთ — სახალხო დამცველის აპარატი მოვინახულეთ 23 დაკავებული, ყველა პოლიციის მხრიდან ძალადობაზე მიუთითებს და მათ დაზიანებებიც აქვთ — სახალხო დამცველის აპარატი
-
გადახედვაადვოკატის ინფორმაციით, საპროტესტო აქციაზე დაკავებული გუკა რჩეულიშვილი ნაცემია, აქვს სისხლჩაქცევები და სავარაუდოდ, ცხვირი აქვს გატეხილი ადვოკატის ინფორმაციით, საპროტესტო აქციაზე დაკავებული გუკა რჩეულიშვილი ნაცემია, აქვს სისხლჩაქცევები და სავარაუდოდ, ცხვირი აქვს გატეხილი
-
გადახედვამყარი სუპერდედამიწის გარშემო ატმოსფეროს ყველაზე დამაჯერებელ კვალს მიაგნეს მყარი სუპერდედამიწის გარშემო ატმოსფეროს ყველაზე დამაჯერებელ კვალს მიაგნეს
-
გადახედვაცოტა შოკში არიან, საერთოდ რომ არავინ შეხვდათ ხელისუფლებიდან — ბაია პატარაია ევროპის ქვეყნების საგარეო კომიტეტის თავმჯდომარეებთან შეხვედრაზე ცოტა შოკში არიან, საერთოდ რომ არავინ შეხვდათ ხელისუფლებიდან — ბაია პატარაია ევროპის ქვეყნების საგარეო კომიტეტის თავმჯდომარეებთან შეხვედრაზე
-
გადახედვახვალ, 14 მაისს, რუსული კანონის საწინააღმდეგოდ, კულტურის მარში გაიმართება ხვალ, 14 მაისს, რუსული კანონის საწინააღმდეგოდ, კულტურის მარში გაიმართება
-
გადახედვაროგორ შევძლოთ ფუნქციონირება ღამისთევის შემდეგ — 5 რჩევა როგორ შევძლოთ ფუნქციონირება ღამისთევის შემდეგ — 5 რჩევა
-
გადახედვარუსული კანონის წინააღმდეგ თსუ-ს იმ ფაკულტეტის თვითმმართველობა ავრცელებს განცხადებას, სადაც ლექციებს კობახიძე კითხულობს რუსული კანონის წინააღმდეგ თსუ-ს იმ ფაკულტეტის თვითმმართველობა ავრცელებს განცხადებას, სადაც ლექციებს კობახიძე კითხულობს
-
გადახედვა"დღეს დავტოვე განცხადება და წამოვედი. მე არ ვეთანხმები ხელისუფლების კურსს" — ივლიანე ხაინდრავა "დღეს დავტოვე განცხადება და წამოვედი. მე არ ვეთანხმები ხელისუფლების კურსს" — ივლიანე ხაინდრავა
-
გადახედვა19:00 საათზე სტუდენტები რუსული კანონის წინააღმდეგ აქციას მარშით შეუერთდებიან 19:00 საათზე სტუდენტები რუსული კანონის წინააღმდეგ აქციას მარშით შეუერთდებიან
-
გადახედვამასშტაბური კვლევის მიხედვით, ინტერნეტი კეთილდღეობასთან ასოცირდება მასშტაბური კვლევის მიხედვით, ინტერნეტი კეთილდღეობასთან ასოცირდება
-
გადახედვაDRI: აქციის მონაწილეთა მიმართ გამოყენებული ფიზიკური ანგარიშსწორება ვერ ჩაითვლება კანონიერ საპოლიციო ღონისძიებად DRI: აქციის მონაწილეთა მიმართ გამოყენებული ფიზიკური ანგარიშსწორება ვერ ჩაითვლება კანონიერ საპოლიციო ღონისძიებად
-
გადახედვაCENN: გვინდა, თითოეულ პარლამენტარს შევახსენოთ, რომ ევროპული კურსის ცვლილების დამღუპველ შედეგებზე იღებენ პასუხისმგებლობას CENN: გვინდა, თითოეულ პარლამენტარს შევახსენოთ, რომ ევროპული კურსის ცვლილების დამღუპველ შედეგებზე იღებენ პასუხისმგებლობას
-
გადახედვამნიშვნელოვანი განმარტება სავიზო სააპლიკაციო ცენტრის დროებით დაკეტვასთან დაკავშირებით — ბრიტანეთის საელჩო მნიშვნელოვანი განმარტება სავიზო სააპლიკაციო ცენტრის დროებით დაკეტვასთან დაკავშირებით — ბრიტანეთის საელჩო
-
გადახედვავუერთდებით სხვა უნივერსიტეტების სტუდენტების პროტესტს და ვაცხადებთ: შეუძლებლად მიგვაჩნია სასწავლო პროცესის გაგრძელება — სტუდენტები ქუთაისიდან ვუერთდებით სხვა უნივერსიტეტების სტუდენტების პროტესტს და ვაცხადებთ: შეუძლებლად მიგვაჩნია სასწავლო პროცესის გაგრძელება — სტუდენტები ქუთაისიდან
-
გადახედვარა წერია 12 ევროპული ქვეყნის საგარეო საქმეთა მინისტრის მიმართვაში ბორელისა და ვარჰეის მიმართ, რუსულ კანონთან დაკავშირებით რა წერია 12 ევროპული ქვეყნის საგარეო საქმეთა მინისტრის მიმართვაში ბორელისა და ვარჰეის მიმართ, რუსულ კანონთან დაკავშირებით
-
გადახედვაკახა კალაძე: როგორ შეიძლება, მე ან ჩვენს თანაგუნდელებს გვინდოდეს რუსეთი. წარსულში მინდა დავაბრუნო ჩემი შვილები? კახა კალაძე: როგორ შეიძლება, მე ან ჩვენს თანაგუნდელებს გვინდოდეს რუსეთი. წარსულში მინდა დავაბრუნო ჩემი შვილები?
კომენტარები