დიდი აფეთქებიდან 600 მილიონი წლის შემდეგ წარმოქმნილი პლანეტების საბადო
დიდმა აფეთქებამ სამყაროში მხოლოდ რამდენიმე ძირითადი საშენი მასალა შემოიტანა: უმეტესად წყალბადი, ცოტა ჰელიუმი და სხვა მსუბუქი ელემენტები. დანარჩენი ელემენტები კი ვარსკვლავების ბირთვში წვით შეიქმნა. ეს პროცესი წყალბადს უფრო მძიმე ელემენტებად ასინთეზირებს (ზოგიერთ უმძიმეს ელემენტს სუპერნოვას ენერგია სჭირდება წარმოსაქმნელად).
მეცნიერთა გუნდმა ატაკამას დიდი მილიმეტრული/სუბმილიმეტრული მასივი (66 რადიოთეფშის კოლექცია ჩრდილოეთ ჩილეს მთებში) გამოიყენა, რათა სამყაროს ადრეულ ეტაპზე შექმნილი ძალიან შორეული გალაქტიკა, სახელად A2744_YD4 (ფოტოზე) აღმოეჩინა. ეს გალაქტიკა ჯერ კიდევ მაშინ არსებობდა, როდესაც სამყაროს ასაკი დღევანდელი ასაკის 4% იყო. ასტრონომების გაოცებას საზღვარი არ ჰქონდა, როდესაც მათ შეამჩნიეს, რომ გალაქტიკა უკვე სავსე იყო მტვრით - სილიციუმის, ნახშირბადისა და ალუმინის მიკროსკოპული მარცვლებით.
გუნდის კვლევა 8 მარტს გამოქვეყნდა Astrophysical Journal Letters-ში. კვლევაში ნათქვამია, რომ ისინი A2744_YD4-ს აკვირდებიან ისეთს, როგორიც ის იყო დიდი აფეთქებიდან 600 მილიონი წლის შემდეგ - პირველი ვარსკვლავების წარმოშობიდან სულ რაღაც 200 მილიონი წლის შემდეგ. მიუხედავად იმისა, რომ მეცნიერთა შეფასებით, ეს გალაქტიკა წელიწადში 20 მზის მასის ოდენობის ვარსკვლავს წარმოქმნიდა (შედარებისთვის, ირმის ნახტომი დღეს 1 მზის მასას წარმოქმნის წელიწადში), ამ მტვრის წარმოსაქმნელად გალაქტიკის პირველი ვარსკვლავები ძლიერად და სწრაფად უნდა დამწვარიყვნენ. ასტრონომებისათვის ეს ღირებული ინფორმაციაა, რადგან მათ აინტერესებთ ვარსკვლავების პირველი თაობის შესწავლა.
A2744_YD4-ის შესწავლა მეცნიერებს დაეხმარება იმის გარკვევაში, თუ რამ გამოიწვია თავდაპირველი ნეიტრალური აირების იონიზაცია, როგორ ანათებდნენ ვარსკვლავები კოსმოსური განთიადის დროს და რა პროცესები ხდებოდა დიდი აფეთქებიდან არც ისე დიდი ხნის შემდეგ.
-
გადახედვაროგორი ამინდი იქნება ამ შაბათ-კვირას როგორი ამინდი იქნება ამ შაბათ-კვირას
-
გადახედვაGPBA: კონსოლიდაცია რუსეთის დამპყრობლურ პოლიტიკასთან ბრძოლის აუცილებელი პირობაა GPBA: კონსოლიდაცია რუსეთის დამპყრობლურ პოლიტიკასთან ბრძოლის აუცილებელი პირობაა
-
გადახედვასააკაშვილი ენმ-ს პარტიის ბორდის შექმნას და თავმჯდომარედ მისი კანდიდატურის განხილვას სთხოვს სააკაშვილი ენმ-ს პარტიის ბორდის შექმნას და თავმჯდომარედ მისი კანდიდატურის განხილვას სთხოვს
-
გადახედვაშესაძლოა, არამიწიერი სიცოცხლე იისფერი ბაქტერიების სახით არსებობდეს შესაძლოა, არამიწიერი სიცოცხლე იისფერი ბაქტერიების სახით არსებობდეს
-
გადახედვაკვლევის თანახმად, მელიები ადამიანების "საუკეთესო მეგობრები" იყვნენ კვლევის თანახმად, მელიები ადამიანების "საუკეთესო მეგობრები" იყვნენ
-
გადახედვალაზარეს განაჩენის სარეზოლუციო ნაწილი პრეზიდენტს ჯერ არ მიუღია — მის მოსამზადებლად, მოსამართლემ 14-დღიანი ვადა აიღო ლაზარეს განაჩენის სარეზოლუციო ნაწილი პრეზიდენტს ჯერ არ მიუღია — მის მოსამზადებლად, მოსამართლემ 14-დღიანი ვადა აიღო
-
გადახედვალავროვი ოცნების რუსულ კანონზე ამბობს, რომ "ძალიან რბილია" ლავროვი ოცნების რუსულ კანონზე ამბობს, რომ "ძალიან რბილია"
-
გადახედვადეა მელაძე: არა რუსულ კანონს! გელით რუსთაველზე დეა მელაძე: არა რუსულ კანონს! გელით რუსთაველზე
-
გადახედვავახტანგ გომელაური: აქციის მონაწილეები სიტყვიერ შეურაცხყოფას აყენებდნენ პოლიციას, ამის შემდეგ მოხდა დაპირისპირება ვახტანგ გომელაური: აქციის მონაწილეები სიტყვიერ შეურაცხყოფას აყენებდნენ პოლიციას, ამის შემდეგ მოხდა დაპირისპირება
-
გადახედვახაბეიშვილი: ელისაშვილის ცემა იყო მიზანმიმართული, საზოგადოებას უთხრეს — თუ პარლამენტარს ასე ვექცევით, თქვენ უარესად მოგექცევით ხაბეიშვილი: ელისაშვილის ცემა იყო მიზანმიმართული, საზოგადოებას უთხრეს — თუ პარლამენტარს ასე ვექცევით, თქვენ უარესად მოგექცევით
-
გადახედვარა ეწერა რუსთავი 2-ის საინფორმაციოს უფროსის Whatsapp სტატუსში, რომელიც დღეს გამოქვეყნდა და მალევე წაიშალა რა ეწერა რუსთავი 2-ის საინფორმაციოს უფროსის Whatsapp სტატუსში, რომელიც დღეს გამოქვეყნდა და მალევე წაიშალა
-
გადახედვაოცნების დეპუტატის, გია ცაგარეიშვილის შვილი: მედვედევს რაც მოსწონს, დუგინს რაც მოსწონს — ჩვენ ავტომატურად არ მოგვწონს, 2x2 ოცნების დეპუტატის, გია ცაგარეიშვილის შვილი: მედვედევს რაც მოსწონს, დუგინს რაც მოსწონს — ჩვენ ავტომატურად არ მოგვწონს, 2x2
-
გადახედვაახალგაზრდების ორგანიზებით, პარლამენტთან საპროტესტო აქცია დღეს 19 საათზე იგეგმება ახალგაზრდების ორგანიზებით, პარლამენტთან საპროტესტო აქცია დღეს 19 საათზე იგეგმება
-
-
გადახედვატაბიძეზე მომხდარი დაჭრის ფაქტზე ერთ პირს ბრალი წარუდგინეს ტაბიძეზე მომხდარი დაჭრის ფაქტზე ერთ პირს ბრალი წარუდგინეს
-
გადახედვარატომ გაუჩინარდნენ ევროპის მონადირე-შემგროვებლები რატომ გაუჩინარდნენ ევროპის მონადირე-შემგროვებლები
-
გადახედვასაფრანგეთმა აზერბაიჯანიდან კონსულტაციებისთვის ელჩი გაიწვია საფრანგეთმა აზერბაიჯანიდან კონსულტაციებისთვის ელჩი გაიწვია
-
გადახედვაოცნება ოფშორებთან დაკავშირებულ კანონს ივანიშვილს არგებს, იზრდება კრიმინალური და რუსული კაპიტალის შემოდინების რისკიც — TI ოცნება ოფშორებთან დაკავშირებულ კანონს ივანიშვილს არგებს, იზრდება კრიმინალური და რუსული კაპიტალის შემოდინების რისკიც — TI
-
გადახედვასადგური, რომელსაც ჩინეთის მთავრობა აშენებს, ინტერნეტმა ჰიგიენურ საფენს მიამსგავსა სადგური, რომელსაც ჩინეთის მთავრობა აშენებს, ინტერნეტმა ჰიგიენურ საფენს მიამსგავსა
-
გადახედვაპარლამენტში გომელაურის მოსმენისას ხმაური იყო — პაპუაშვილმა სალომე სამადაშვილს დარბაზი დაატოვებინა პარლამენტში გომელაურის მოსმენისას ხმაური იყო — პაპუაშვილმა სალომე სამადაშვილს დარბაზი დაატოვებინა
-
გადახედვამოუსმინეთ: ტეილორ სვიფტმა ახალი "ორმაგი" ალბომი გამოუშვა 31 სიმღერით მოუსმინეთ: ტეილორ სვიფტმა ახალი "ორმაგი" ალბომი გამოუშვა 31 სიმღერით
კომენტარები