ბრალდებისა და სასამართლო ორგანოები სათანადოდ არ ეკიდებიან სოციალური ფონით განპირობებულ დანაშაულებს — საია
საქართველოს ახალგაზრდა იურისტთა ასოციაციამ სისხლის სამართლის პროცესების ოთხწლიანი მონიტორინგის შედეგები წარადგინა. ანგარიშების მნიშვნელოვანი მიგნება მძიმე სოციალური ფონით განპირობებული დანაშაულებია. საიას განცხადებით, ერთი მხრივ, ბრალდებულთა გაჭირვება დანაშაულის ჩადენის მოტივი გახდა, ხოლო მეორე მხრივ, სიდუხჭირემ კიდევ უფრო დაამძიმა მათი სამართლებრივი მდგომარეობა.
"ქვეყანაში არსებული მძიმე სოციალური ვითარება ტრაგიკულად აისახება გარკვეულ პირთა ქმედებებში. საქართველოში სიღატაკის გამო საარსებო შემწეობის მიმღებ მოქალაქეთა რაოდენობა წლიურად საშუალოდ 12-13%-ს შეადგენს", — ვკითხულობთ დოკუმენტში.
ორგანიზაციის განცხადებით, სხდომებზე იკვეთებოდა, რომ ბრალდებულის მიერ ჩადენილი ქმედების ხარისხი, მოტივი და მიზანი გამომდინარეობდა სოციალური სიდუხჭირიდან. თუმცა, ანგარიშის ავტორების შეფასებით, ამგვარ დანაშაულებთან მიმართებით ბრალდებისა და სასამართლო ორგანოების მიდგომები ყოველთვის არ იყო ადეკვატური.
ამასთან, მონიტორინგმა გამოავლინა კონკრეტული შემთხვევები, როდესაც გადაწყვეტილებების მიღებისას მათ მხედველობაში არ მიიღეს ზემოხსენებული გარემოებები. კერძოდ, საიას განცხადებით, მათი წარმომადგენლები დაესწრნენ პირველი წარდგენის სხდომებს, სადაც ბრალდებულებს მათი მატერიალური მდგომარეობის გამო იმაზე მკაცრი აღკვეთის ღონისძიება შეეფარდათ, ვიდრე მათი სათანადო ქცევის უზრუნველსაყოფად იყო საჭირო.
საიამ საილუსტრაციოდ რამდენიმე შემთხვევა მოიყვანა. ერთ-ერთი მაგალითის მიხედვით, პირს ბრალი ედებოდა ნივთების ქურდობაში ორი სხვადასხვა ავტომობილიდან, რამაც ზიანის სახით ჯამში 120 ლარი შეადგინა.
"პროკურორმა იშუამდგომლა პატიმრობის გამოყენებით, რაც დაასაბუთა იმ გარემოებით, რომ ბრალდებულმა ეს ქმედება ჩაიდინა პირობითი მსჯავრის ქვეშ, ანალოგიურ დანაშაულზე არის მსჯავრდებული და არსებობს ახალი დანაშაულის ჩადენის რისკი. ბრალდებული იყო 18 წლის, უსახლკარო, ცხოვრობდა ქუჩაში და არ გააჩნდა შემოსავალი. მან აღიარა დანაშაული და მხარი დაუჭირა პროკურორის შუამდგომლობას პატიმრობის შესახებ, რომელიც სასამართლომ დააკმაყოფილა", — ვკიტხულობტ დოკუმენტში.
ამასთან, მაგალითისთვის საიამ სხვა შემთხვევაც დაასახელა. კერძოდ, პირს ბრალად ედებოდა ეკლესიის ეზოში არსებული საქათმიდან 21 ქათმის მოპარვა, რამაც ზიანის სახით ჯამში 420 ლარი შეადგინა. პროკურორმა იშუამდგომლა პატიმრობის გამოყენებით, რაც იმ გარემოებით დაასაბუთა, რომ პირი წარსულში იყო მსჯავრდებული ქურდობისთვის, არსებობდა მიმალვის და ახალი დანაშაულის ჩადენის საფრთხე.
საიას განცხადებით, ბრალდებულის ადვოკატმა განმარტა, რომ პირს აქვს მძიმე სოციალური ფონი, აღიარებს დანაშაულს და მოითხოვა გირაო 1 000 ლარის ოდენობით. სასამართლომ დააკმაყოფილა პროკურორის შუამდგომლობა.
"დასახელებულ მაგალითებში ბრალდებულთა მატერიალური მდგომარეობის გამო, მოსამართლეებმა ვერ შეძლეს მაღალი ოდენობის გირაოს შეფარდება, თუმცა არსებული საფრთხეების განეიტრალება გირაოს მინიმალური ოდენობით მიზანშეწონილად არ მიიჩნიეს. ხოლო, რადგან ალტერნატიული აღკვეთის ღონისძიების გამოყენების შესაძლებლობას კონკრეტული მოცემულობა არ იძლეოდა მოსამართლე იძულებული გახდა, ყველაზე მკაცრი აღკვეთის ღონისძიება პატიმრობა გამოეყენებინა", — წერია განცხადებაში.
ანგარიშის ავტორების თქმით, ეს მაგალითები ცხადყოფს, რომ პროკურატურა და სასამართლო მხედველობაში არ იღებენ სოციალურ ფაქტორს და მათი მხრიდან ვლინდება არასათანადო შემწყნარებლობა მატერიალურად გაჭირვებული ბრალდებულის მიმართ.
"პრაქტიკაში პრობლემაა, ქმედების მცირე მნიშვნელობის მიუხედავად, გამამტყუნებელი განაჩენების დადგენა და, ზიანთან შედარებით, არაპროპორციული სასჯელების გამოყენება", — აცხადებენ ახალგაზრდა იურსიტთა ასოციაციაში.
საიაში აღნიშნავენ, რომ მცირე მნიშვნელობის განსაზღვრისას უნდა შეფასდეს, შეიცავს თუ არა კონკრეტული ქმედება საზოგადოებისთვის ისეთ საფრთხეს, რომ ის მიჩნეული იყოს სოციალურად საშიშ მოვლენად — დანაშაულად.
მათი თქმით, სასამართლო მონიტორინგი ცხადყოფს, რომ ბრალდებისა და სასამართლო ორგანოები სათანადო გულისხმიერებით არ ეკიდებიან სოციალური ფონით განპირობებულ დანაშაულებს. მათი რეაგირება უფრო მეტად ორიენტირებულია ბრალდებულთა დასჯასა და არა მათ შემდგომ რეაბილიტაცია-რესოციალიზაციაზე. საიას შეფასებით, ამგვარ დანაშაულებზე სახელმწიფოს რესურსი არ უნდა იხარჯებოდეს და უფრო ჰუმანური პრაქტიკა უნდა დამკვიდრდეს.
"ზემოთ მოცემულ შემთხვევებში სასამართლოს შეეძლო, არ დაემტკიცებინა საპროცესო შეთანხმებები სისხლის სამართლის საპროცესო კოდექსის მე-7 მუხლის მე-2 ნაწილზე (ქმედების მცირე მნიშვნელობა) მითითებით, ან წინასასამართლო სხდომაზე შეეწყვიტა სისხლისსამართლებრივი დევნა. სამწუხაროდ, მონიტორინგს ამგვარი შემთხვევები არ გამოუვლენია.
თავის მხრივ, დისკრეციული უფლებამოსილებიდან გამომდინარე, საპროცესო კოდექსის მიხედვით, პროკურორიც უფლებამოსილი იყო, უარი ეთქვა სისხლისსამართლებრივ დევნაზე, ან მიემართა დევნის ალტერნატიული მექანიზმის — განრიდებისთვის, რომელიც პირის ნასამართლობას გამორიცხავს", — აცხადებენ საიაში.
დოკუმენტში ვკითხულობთ, რომ მართალია, ბრალდების მხარე ზოგ შემთხვევაში იყენებს განრიდების მექანიზმს, თუმცა სასამართლოდან პროკურატურაში განრიდების მიზნით დაბრუნებულ საქმეთა მაჩვენებელი და სასამართლო მონიტორინგის შედეგები მეტყველებს იმაზე, რომ პროკურატურა ირჩევს მკაცრ სისხლისსამართლებრივ დევნაზე ორიენტირებულ მიდგომებს და ისეთ პირთა მიმართ, რომელთა განრიდების შესაძლებლობაც არსებობს, არ იყენებს მის დისკრეციას დაქვემდებარებულ ამ ჰუმანურ აქტს.
საიას შეფასებით, მძიმე სოციალური ფონით განპირობებულ დანაშაულებზე მნიშვნელოვანი პასუხისმგებლობა აკისრია სახელმწიფოს, ამიტომ, პროცესის მწარმოებელმა ორგანოებმა ყოველ კონკრეტულ საქმეზე ინდივიდუალური მიდგომით უნდა იხელმძღვანელონ და გადაწყვეტილებების მიღებისას, საჯარო ინტერესთან ერთად, მხედველობაში მიიღონ დანაშაულის ჩადენის მოტივი და ბრალდებულთა საშიშროების ხარისხი.
-
გადახედვაკვლევის მიხედვით, თაობიდან თაობამდე ტვინების ზომა იზრდება — რას შეიძლება ნიშნავდეს ეს კვლევის მიხედვით, თაობიდან თაობამდე ტვინების ზომა იზრდება — რას შეიძლება ნიშნავდეს ეს
-
გადახედვაბაკურიანში, თოვლის მასაში ერთი ადამიანია მოყოლილი — ადგილზე მუშაობენ მაშველები ბაკურიანში, თოვლის მასაში ერთი ადამიანია მოყოლილი — ადგილზე მუშაობენ მაშველები
-
გადახედვაახალგაზრდებმა ზეწოლა არ უნდა იგრძნონ, თუ ადრეულ ასაკში სექსი არ აქვთ — რებელ უილსონი ახალგაზრდებმა ზეწოლა არ უნდა იგრძნონ, თუ ადრეულ ასაკში სექსი არ აქვთ — რებელ უილსონი
-
გადახედვა2026 წელს ასტრონავტები მთვარეზე მცენარეებსაც წაიღებენ 2026 წელს ასტრონავტები მთვარეზე მცენარეებსაც წაიღებენ
-
გადახედვაBlack Sea Arena-ზე Scorpions და OneRepublic მაისში კონცერტებს გამართავენ Black Sea Arena-ზე Scorpions და OneRepublic მაისში კონცერტებს გამართავენ
-
გადახედვააზერბაიჯანი ევროკავშირისა და აშშ-ის სომხეთთან დაგეგმილი შეხვედრის გამო აღშფოთებულია აზერბაიჯანი ევროკავშირისა და აშშ-ის სომხეთთან დაგეგმილი შეხვედრის გამო აღშფოთებულია
-
-
გადახედვაბათუმში, ზღვაში არასრულწლოვანების მკვლელობის მცდელობის ფაქტზე ბრალდებულს, 16 წლით თავისუფლების აღკვეთა მიესაჯა ბათუმში, ზღვაში არასრულწლოვანების მკვლელობის მცდელობის ფაქტზე ბრალდებულს, 16 წლით თავისუფლების აღკვეთა მიესაჯა
-
გადახედვარომელია მსოფლიოში უძველესი უნივერსიტეტი რომელია მსოფლიოში უძველესი უნივერსიტეტი
-
გადახედვაფეხბურთის მეკარეები სამყაროს სხვებისგან განსხვავებულად აღიქვამენ — კვლევა ფეხბურთის მეკარეები სამყაროს სხვებისგან განსხვავებულად აღიქვამენ — კვლევა
-
გადახედვაქმარი უკან მხევდა, ახლა თავისუფალი ვარ — შაკირა ქმარი უკან მხევდა, ახლა თავისუფალი ვარ — შაკირა
-
გადახედვაChatGPT-ის გამოყენება მეხსიერების დაქვეითებასთან დააკავშირეს ChatGPT-ის გამოყენება მეხსიერების დაქვეითებასთან დააკავშირეს
-
გადახედვამიზოფონია იმაზე მეტად არის გავრცელებული, ვიდრე აქამდე გვეგონა — კვლევა მიზოფონია იმაზე მეტად არის გავრცელებული, ვიდრე აქამდე გვეგონა — კვლევა
-
-
გადახედვაამ დღეს 30 წელი ველოდით, ბევრი ვიბრძოლეთ, ცოტა გაგვიმართლა და მიზანს მივაღწიეთ — მერაბ მეტრეველი ამ დღეს 30 წელი ველოდით, ბევრი ვიბრძოლეთ, ცოტა გაგვიმართლა და მიზანს მივაღწიეთ — მერაბ მეტრეველი
-
გადახედვაინგლისის ვეტკლინიკაში მოხვედრილი "ზღარბი" ქუდის პომპონი აღმოჩნდა ინგლისის ვეტკლინიკაში მოხვედრილი "ზღარბი" ქუდის პომპონი აღმოჩნდა
-
გადახედვა15 000 ლარი ოჯახური წვეულებისთვის და ნაჩუქარი 630 000 ოთხ წელიწადში — ღარიბაშვილის შემოსავლები და გასავალი 15 000 ლარი ოჯახური წვეულებისთვის და ნაჩუქარი 630 000 ოთხ წელიწადში — ღარიბაშვილის შემოსავლები და გასავალი
-
-
გადახედვაახალი კვლევის თანახმად, ბუნებაში ყოფნისას დროის აღქმა იცვლება ახალი კვლევის თანახმად, ბუნებაში ყოფნისას დროის აღქმა იცვლება
-
გადახედვაროგორ გადაურჩნენ ადრეული ადამიანები კლიმატის ცვლილებას — კვლევა როგორ გადაურჩნენ ადრეული ადამიანები კლიმატის ცვლილებას — კვლევა
-
გადახედვადააკავეს პირი, რომელმაც სხვადასხვა დროს, თელავში 4 ბინა გაქურდა დააკავეს პირი, რომელმაც სხვადასხვა დროს, თელავში 4 ბინა გაქურდა
კომენტარები