საქართველოს სახალხო დამცველის, ნინო ლომჯარიას განცხადებით, ბოლო თვეების განმავლობაში დაწესებულებების ადმინისტრაციის და ე.წ. ციხის მაყურებლების მიერ მართული გარკვეული ჯგუფი სახალხო დამცველის აპარატის წარმომადგენლებზე სიტყვიერ თავდასხმებს, მუქარასა და აგრესიას სისტემატურად ახორციელებს. სახალხო დამცველის თქმით, ამ უკანონო ქმედებების მიზანი პატიმრებთან მათი კომუნიკაციისა და ციხის ტერიტორიაზე მონიტორინგის განხორციელების ხელშეშლაა.

ლომჯარია ამბობს, რომ მსგავს შემთხვევას ადგილი 2020 წლის 31 ოქტომბერს და ასევე, 2021 წლის 14 იანვარს ქსნის #15 დაწესებულებაში ჰქონდა, სადაც პატიმართა კონკრეტულმა ჯგუფმა სახალხო დამცველის თანამშრომლებს ჯერ საარჩევნო უფლების რეალიზაციის პროცესზე დაკვირვების, შემდეგ კი, დაწესებულების ექიმთან გასაუბრების საშუალება არ მისცა.

"აღნიშნული განსაკუთრებით შემაშფოთებელია იმ ფონზე, როცა #15-ე დაწესებულებაში ერთ-ერთი პატიმარი რამდენიმე დღის წინ კოვიდ-19-ის გართულებებით გარდაიცვალა და არაერთი პატიმრის ოჯახის წევრმა მათი ოჯახის წევრი პატიმრების სიტუაციის მონიტორინგის თხოვნით მოგვმართა", — განაცხადა ლომჯარიამ პენიტენციურ დაწესებულებებში შექმნილ მდგომარეობასთან დაკავშირებით გამართულ ბრიფინგზე.

მისივე თქმით, 2020 წელს გამოაქვეყნეს სპეციალური ანგარიში, სადაც საუბარი იყო იმაზე, რომ ნახევრად ღია ტიპის დაწესებულებების მართვის მოდელი პატიმართა არაფორმალურ იერარქიაზეა დაფუძნებული, სადაც ე.წ. ციხის მაყურებლები ციხეებში მოჩვენებით წესრიგს უზრუნველყოფენ, რაც მიზნად პატიმართა გაჩუმებასა და მათთვის პრობლემებზე საუბრის აკრძალვას ისახავდა.

"აღნიშნული ანგარიშის გამოქვეყნებას სახალხო დამცველზე საჯარო თავდასხმები და უკანონო ქმედებები მოჰყვა იუსტიციის მინისტრისა და პენიტენციური სამსახურის მხრიდან", — აცხადებს ნინო ლომჯარია.

ომბუდსმენის თქმით, რაც დასრულდა იმით, რომ სახალხო დამცველის აპარატის წარმომადგენლებისათვის პენიტენციური დაწესებულებებში ვიზიტებისა და მონიტორინგის განხორციელება არა მარტო გართულდა, არამედ უკვე საფრთხისშემცველი გახდა.

"გამომდინარე იქიდან, რომ სახალხო დამცველის აპარატის თანამშრომლებს ციხეებში ვიზიტების დროს ციხის ადმინისტრაციების მიერ მხარდაჭერილი არაფორმალური მმართველების მხრიდან ექმნებათ რეალური საფრთხე, სახალხო დამცველი განიხილავს პრევენციული მონიტორინგის ვიზიტების მხოლოდ დამატებითი უსაფრთხოების ზომების პირობებში განხორციელების შესაძლებლობას, რაც ბუნებრივია, პატიმართა უფლებების ეფექტიანად დაცვის ღონისძიებებს დააბრკოლებს. ბუნებრივია, აპარატი გააგრძელებს ინდივიდუალურ შეხვედრებს პატიმრებთან", — აღნიშნავს ლომჯარია.

მისივე თქმით, ე.წ. კრიმინალური სუბკულტურის გავლენაა ის, რომ, მაშინ როდესაც პატიმართა, დაახლოებით, ნახევარი სასჯელს ნახევრად ღია (N14, N15 და N17) დაწესებულებებში იხდის, აღნიშნული დაწესებულებებიდან სახალხო დამცველთან შემოსული მომართვები და განცხადებები წლიდან წლამდე მცირდება. მაგალითად, ომბუდსმენი ამბობს, რომ 2020 წელს პატიმრებისგან შემოსული 1384 განცხადებებიდან, მხოლოდ 57 იყო ზემოაღნიშნული სამი ციხის პატიმრების მიერ გამოგზავნილი. სახალხო დამცველის თქმით, აღნიშნული ადასტურებს იმას, რომ ე.წ. კრიმინალური სუბკულტურის გავლენით პატიმართა უამრავი პრობლემა სახალხო დამცველის აპარატამდე არ მიდის და არ ხმაურდება.

შექმნილი მდგომარეობიდან გამომდინარე, სახალხო დამცველი მიმართავს:

  • საქართველოს მთავრობას, ციხეებში კრიმინალური სუბკულტურის მართვის მოდელის შესაცვლელად მყისიერი ზომები მიიღოს;
  • საქართველოს იუსტიციის მინისტრს, დაუყონებლივ დააყენოს პენიტენციური სამსახურის გენერალური დირექტორისა და შესაბამისი პენიტენციური დაწესებულებების დირექტორების თანამდებობრივი პასუხისმგებლობის საკითხი;
  • საქართველოს პარლამენტს, საპარლამენტო ზედამხედველობის მექანიზმების გამოყენებით, შეისწავლოს ნახევრად ღია დაწესებულებების მართვის უკანონო მოდელი, რათა ყველა პატიმარს ჰქონდეს მათ პრობლემებზე და უფლების დარღვევებზე მიმართვის შესაძლებლობა შესაბამისი დაწესებულებებისთვის ან ორგანიზაციებისთვის;
  • საქართველოს პროკურატურას, დაიწყოს გამოძიება სახალხო დამცველის საქმიანობის ხელშეშლისა და მუქარის ფაქტებთან დაკავშირებით, რასთან დაკავშირებითაც, ომბუდსმენის განცხადებით, წინადადება პროკურატურაში უკვე წარდგენილია.