კომუნიკაციების კომისია ცდილობს, ჩაერიოს მაუწყებლის მიერ შექმნილი მედიაპროდუქტის შინაარსში — ქარტია
საქართველოს ჟურნალისტური ეთიკის ქარტია ეხმაურება 7 დეკემბერს კომუნიკაციების კომისიის მიერ გავრცელებულ განცხადებას, სადაც კომისია მაუწყებელში უხამსობის შემცველი მასალის რეგულირების უფლება-მოვალეობაზე საუბრობს და ამბობს, რომ კომისიას მსგავსი არც უფლებამოსილება და არც ვალდებულება არ გააჩნია.
ქარტიის განცხადებაში ვკითხულობთ:
"ჟურნალისტური ეთიკის ქარტია მოუწოდებს კომუნიკაციების ეროვნულ კომისიას, არ გასცდეს კანონმდებლობით მისთვის მინიჭებული უფლებამოსილების ფარგლებს.
კომისიის მიერ 2020 წლის 7 დეკემბერს გავრცელებულ განცხადებაში ვკითხულობთ, რომ "კომუნიკაციების კომისიას, როგორც ქვეყანაში მედია პოლიტიკის განმსაზღვრელ უწყებას, არა მხოლოდ უფლებამოსილება, არამედ — ვალდებულება აქვს, მოახდინოს რეაგირება ადამიანისა და მოქალაქის ღირსებისა და ძირითად უფლებათა შემლახავი უხამსობის შემცველი პროგრამის ან რეკლამის განთავსებაზე".
ხაზგასმით აღვნიშნავთ, რომ კომისიას მსგავსი არც უფლებამოსილება და არც ვალდებულება არ გააჩნია.
მაუწყებლობის შესახებ საქართველოს კანონის მე-14 მუხლი ადგენს, რომ ადამიანისა და მოქალაქის ღირსებისა და ძირითად უფლებათა შემლახავი უხამსობის შემცველი პროგრამის ან რეკლამის განთავსებაზე მსჯელობს მაუწყებლის თვითრეგულირების ორგანო. ამავე მუხლით კი აკრძალულია აღნიშნულ საკითხზე კომისიისთვის ან სასამართლოსთვის მიმართვა.
2009 წელს საკონსტიტუციო სასამართლომ საქმეზე საქართველოს მოქალაქეები — გიორგი ყიფიანი და ავთანდილ უნგიაძე საქართველოს პარლამენტის წინააღმდეგ, არაკონსტიტუციურად ცნო საკანონმდებლო ნორმა, რომელიც არ იძლეოდა ადამიანისა და მოქალაქის ღირსებისა და ძირითად უფლებათა შემლახავი უხამსობის შემცველი პროგრამის ან რეკლამის განთავსებაზე სასამართლოსთვის მიმართვის შესაძლებლობას.
აღსანიშნავია, რომ არც მოსარჩელეებს უდავიათ და არც საკონსტიტუციო სასამართლოს უმსჯელია კომუნიკაციების ეროვნული კომისიისთვის მიმართვის საკითხზე. შესაბამისად, კომუნიკაციების ეროვნული კომისია ვერ იმსჯელებს უხამსობის შემცველი პროგრამის ან რეკლამის განთავსებაზე, რომელიც ლახავს ადამიანის ღირსებასა და სამოქალაქო უფლებებს. ამ საკითხზე შესაძლებელია მხოლოდ მაუწყებლის თვითრეგულირების ორგანოსთვის ან/და სასამართლოსთვის მიმართვა.
შესაბამისად, ვერ გავიზიარებთ კომისიის მოსაზრებას, რომ რადგან — "კომისიის თითოეული გადაწყვეტილება გადის ეფექტურ სასამართლო კონტროლს, საკონსტიტუციო სასამართლოს გადაწყვეტილებით დადგენილი სტანდარტი თანაბრად ვრცელდება საკითხის როგორც სასამართლოში, ისე კომუნიკაციების კომისიაში განხილვაზე".
მიგვაჩნია, რომ კომუნიკაციების კომისიის 2020 წლის 07 დეკემბრის განცხადება კიდევ ერთი მცდელობაა, ჩაერიოს მაუწყებლის მიერ შექმნილი მედიაპროდუქტის შინაარსში და თვითრეგულირებას მიკუთვნებული საკითხები გადაიტანოს თავისი რეგულირების სფეროში.
საქართველოს ჟურნალისტური ეთიკის ქარტია მოუწოდებს კომუნიკაციების კომისიას, იმოქმედოს კანონმდებლობის ფარგლებში და არ ჩაერიოს მაუწყებლის მიერ შექმნილი პროდუქტის შინაარსში".
კომუნიკაციების კომისიის განცხადებას ეხმაურება ახალგაზრდა იურისტთა ასოციაცია, სადაც განმარტავენ, რომ კომისიას კანონი არ ანიჭებს იმის უფლებას, რაზეც საუბრობს. მათივე განცხადებით, კომისია მოქალაქეთა უფლებების დაცვის საფარველს ამოფარებული, ცდილობს მაუწყებლების რეგულირებას, რისი უფლებამოსილებაც არ გააჩნია.
კომისიის თქმით, კანონის შესაბამისად, საეთერო პროგრამების განთავსების მართლზომიერება უნდა შეფასდეს შემდეგი კრიტერიუმების გამოყენებით:
- შეიცავს თუ არა პროგრამა ან რეკლამა ქმედებას, რომელიც ეწინააღმდეგება საზოგადოებაში დამკვიდრებულ ეთიკურ ნორმებს;
- აქვს თუ არა პროგრამას ან რეკლამას საზოგადოებრივ-პოლიტიკური, კულტურული, საგანმანათლებლო ან მეცნიერული ღირებულება;
- ილახება თუ არა პროგრამის ან რეკლამის განთავსებით ადამიანის ან მოქალაქის ღირსება და ძირითადი უფლებები.
კომისიაში ამბობენ, რომ სწორედ დასახელებული კრიტერიუმების გამოყენებით ყოველ კონკრეტულ შემთხვევაში შეფასდება განეკუთვნება თუ არა გადაცემებში გასული მასალა უხამსობას და აკრძალულია თუ არა მისი ეთერში განთავსება.
რას პასუხობენ კომისიას საიაში
საიაში ამბობენ, რომ კომისიის აღნიშნული მსჯელობა არ გამომდინარეობს არც მაუწყებლობის შესახებ კანონიდან და არც საკონსტიტუციო სასამართლოს ხსენებული გადაწყვეტილებიდან. მათი განმარტებით, საკონსტიტუციო სასამართლოს გადაწყვეტილებით, უხამსობის შემცველ პროგრამაზე დაიშვა მხოლოდ სასამართლოს კონტროლი და გადაწყვეტილება არ იძლევა იმის უფლებას, რომ სამაუწყებლო პროგრამის უხამსობა გახდეს კომუნიკაციების ეროვნული კომისიის შესწავლის ან რეაგირების საგანი.
ორგანიზაციაში დამატებით განმარტავენ, რომ საკონსტიტუციო სასამართლოს პრაქტიკის თანახმად, სამართლიანი სასამართლოს უფლება უზრუნველყოფილია იმ სასამართლო ორგანოებისათვის მიმართვის გზით, რომელსაც საქართველოს კონსტიტუცია ითვალისწინებს. კონსტიტუციის 59-ე მუხლის შესაბამისად, კი სასამართლო ხელისუფლებას ახორციელებენ საკონსტიტუციო სასამართლო და საქართველოს საერთო სასამართლოები. მათი თქმით, ვინაიდან კონსტიტუციის 31-ე მუხლის პირველი პუნქტი არ იცავს კომუნიკაციების ეროვნული კომისიისთვის მიმართვის უფლებას, საკონსტიტუციო სასამართლოს 2009 წლის 10 ნოემბრის გადაწყვეტილება არ იძლევა იმის უფლებას, რომ სამაუწყებლო პროგრამის უხამსობა გახდეს კომუნიკაციების ეროვნული კომისიის შესწავლის ან რეაგირების საგანი.
საიას განცხადებით, მაუწყებლობის შესახებ საქართველოს კანონის მე-5 მუხლის მე-2 პუნქტი პირდაპირ ასახავს კომისიის უფლებამოსილებებს მაუწყებლობის სფეროში, სადაც არაა ნახსენები უფლება საჩივრის საფუძველზე განიხილოს და შეაფასოს უხამსობის შემცველი კონტენტი. მათივე განმარტებით, ამავე კანონის მე-14 მუხლის მე-2 პუნქტი პირდაპირ გამორიცხავს კომისიის ამგვარ უფლებამოსილებას და ზედამხედველობის უფლებას, საკონსტიტუციო სასამართლოს გადაწყვეტილების შესაბამისად, მხოლოდ საერთო სასამართლოებს უტოვებს. ორგანიზაციაში ამბობენ, რომ აღნიშნულიდან გამომდინარე, კომისიის ამგვარი უფლებამოსილება არ გამომდინარეობს არც კანონიდან და არც საკონსტიტუციო სასამართლოს გადაწყვეტილებიდან და პირიქით, ეწინააღმდეგება მათ.
საიაში ფიქრობენ, რომ საყურადღებოა ისიც, რომ კომისია კანონის ამგვარ განმარტებას საკონსტიტუციო სასამართლოს გადაწყვეტილების მიღებიდან 11 წლის შემდეგ აკეთებს. მათი თქმით, ჩნდება კითხვა, თუ კომისიას ნამდვილად გააჩნდა ასეთი უფლებამოსილება, რატომ არ იყენებდა ის მას.
ახალგაზრდა იურისტთა ასოციაცია მოუწოდებს კომისიას, აღარ გააკეთოს კანონის საწინააღმდეგო განმარტებები, ხოლო გადაწყვეტილების მიღებისას არ გასცდეს კანონით მისთვის მინიჭებულ უფლებამოსილებას.
-
გადახედვაკინოცენტრმა დაფინანსება შეგვიწყვიტა — თბილისის საერთაშორისო კინოფესტივალი კინოცენტრმა დაფინანსება შეგვიწყვიტა — თბილისის საერთაშორისო კინოფესტივალი
-
გადახედვაGPBA: კონსოლიდაცია რუსეთის დამპყრობლურ პოლიტიკასთან ბრძოლის აუცილებელი პირობაა GPBA: კონსოლიდაცია რუსეთის დამპყრობლურ პოლიტიკასთან ბრძოლის აუცილებელი პირობაა
-
გადახედვასააკაშვილი ენმ-ს პარტიის ბორდის შექმნას და თავმჯდომარედ მისი კანდიდატურის განხილვას სთხოვს სააკაშვილი ენმ-ს პარტიის ბორდის შექმნას და თავმჯდომარედ მისი კანდიდატურის განხილვას სთხოვს
-
გადახედვაშესაძლოა, არამიწიერი სიცოცხლე იისფერი ბაქტერიების სახით არსებობდეს შესაძლოა, არამიწიერი სიცოცხლე იისფერი ბაქტერიების სახით არსებობდეს
-
გადახედვაკვლევის თანახმად, მელიები ადამიანების "საუკეთესო მეგობრები" იყვნენ კვლევის თანახმად, მელიები ადამიანების "საუკეთესო მეგობრები" იყვნენ
-
გადახედვალაზარეს განაჩენის სარეზოლუციო ნაწილი პრეზიდენტს ჯერ არ მიუღია — მის მოსამზადებლად, მოსამართლემ 14-დღიანი ვადა აიღო ლაზარეს განაჩენის სარეზოლუციო ნაწილი პრეზიდენტს ჯერ არ მიუღია — მის მოსამზადებლად, მოსამართლემ 14-დღიანი ვადა აიღო
-
გადახედვადეა მელაძე: არა რუსულ კანონს! გელით რუსთაველზე დეა მელაძე: არა რუსულ კანონს! გელით რუსთაველზე
-
გადახედვახაბეიშვილი: ელისაშვილის ცემა იყო მიზანმიმართული, საზოგადოებას უთხრეს — თუ პარლამენტარს ასე ვექცევით, თქვენ უარესად მოგექცევით ხაბეიშვილი: ელისაშვილის ცემა იყო მიზანმიმართული, საზოგადოებას უთხრეს — თუ პარლამენტარს ასე ვექცევით, თქვენ უარესად მოგექცევით
-
გადახედვაოცნების დეპუტატის, გია ცაგარეიშვილის შვილი: მედვედევს რაც მოსწონს, დუგინს რაც მოსწონს — ჩვენ ავტომატურად არ მოგვწონს, 2x2 ოცნების დეპუტატის, გია ცაგარეიშვილის შვილი: მედვედევს რაც მოსწონს, დუგინს რაც მოსწონს — ჩვენ ავტომატურად არ მოგვწონს, 2x2
-
გადახედვაახალგაზრდების ორგანიზებით, პარლამენტთან საპროტესტო აქცია დღეს 19 საათზე იგეგმება ახალგაზრდების ორგანიზებით, პარლამენტთან საპროტესტო აქცია დღეს 19 საათზე იგეგმება
-
-
გადახედვატაბიძეზე მომხდარი დაჭრის ფაქტზე ერთ პირს ბრალი წარუდგინეს ტაბიძეზე მომხდარი დაჭრის ფაქტზე ერთ პირს ბრალი წარუდგინეს
-
გადახედვარატომ გაუჩინარდნენ ევროპის მონადირე-შემგროვებლები რატომ გაუჩინარდნენ ევროპის მონადირე-შემგროვებლები
-
გადახედვასაფრანგეთმა აზერბაიჯანიდან კონსულტაციებისთვის ელჩი გაიწვია საფრანგეთმა აზერბაიჯანიდან კონსულტაციებისთვის ელჩი გაიწვია
-
გადახედვაოცნება ოფშორებთან დაკავშირებულ კანონს ივანიშვილს არგებს, იზრდება კრიმინალური და რუსული კაპიტალის შემოდინების რისკიც — TI ოცნება ოფშორებთან დაკავშირებულ კანონს ივანიშვილს არგებს, იზრდება კრიმინალური და რუსული კაპიტალის შემოდინების რისკიც — TI
-
გადახედვაპარლამენტში გომელაურის მოსმენისას ხმაური იყო — პაპუაშვილმა სალომე სამადაშვილს დარბაზი დაატოვებინა პარლამენტში გომელაურის მოსმენისას ხმაური იყო — პაპუაშვილმა სალომე სამადაშვილს დარბაზი დაატოვებინა
-
გადახედვამოუსმინეთ: ტეილორ სვიფტმა ახალი "ორმაგი" ალბომი გამოუშვა 31 სიმღერით მოუსმინეთ: ტეილორ სვიფტმა ახალი "ორმაგი" ალბომი გამოუშვა 31 სიმღერით
-
გადახედვაევროკავშირს კი არა, ყველანაირ დასავლეთს დაგვავიწყებენ, არც ვიზალიბერალიზაცია შეგვრჩება — რას ამბობს ოპოზიცია ოფშორების კანონზე ევროკავშირს კი არა, ყველანაირ დასავლეთს დაგვავიწყებენ, არც ვიზალიბერალიზაცია შეგვრჩება — რას ამბობს ოპოზიცია ოფშორების კანონზე
-
გადახედვაპარლამენტმა ე.წ. ოფშორების შესახებ კანონი დაამტკიცა პარლამენტმა ე.წ. ოფშორების შესახებ კანონი დაამტკიცა
-
გადახედვავენერას ატმოსფეროდან კოსმოსში ნახშირბადი და ჟანგბადი ჟონავს ვენერას ატმოსფეროდან კოსმოსში ნახშირბადი და ჟანგბადი ჟონავს
-
გადახედვაDRI-ის შეფასებით, რუსული კანონის საწინააღმდეგო აქციაზე, ყველა დაკავებულზე ფიზიკურად იძალადეს DRI-ის შეფასებით, რუსული კანონის საწინააღმდეგო აქციაზე, ყველა დაკავებულზე ფიზიკურად იძალადეს
კომენტარები