კოსმოსიდან გადაღებულ სურათში კალიფორნიაში არსებული სიტუაციის სიმწვავე ჩანს
კალიფორნიის ისტორიაში რიგით მეორე და მესამე უდიდესი ხანძარი შტატში ერთდროულადაა მოდებული. ამასთან, წვის კერა კიდევ 500-ზე მეტ ადგილას არის.
"ოქროს შტატში" — რეგიონში, სადაც გრძელი, მშრალი და მზიანი ზაფხული იცის — ხანძრები ყოველ წელს არის. თუმცა არა — ასეთი.
სატელიტურ სურათებში ჩანს, როგორ არის კვამლი მოდებული შტატს, ცეცხლი კი — მთებს, ბუჩქნარებსა და უშენ მიწებს. ეს ლანდშაფტი საუკუნეებია, ამგვარ პირობებში არსებობს და ულმობელ ცხელ კლიმატსაცაა მიჩვეული.
თუმცა ბოლო პერიოდში კლიმატის ცვლილების ტენდენცია შეიმჩნევა: შტატის ისტორიაში 10 ყველაზე დიდი ხანძარი უკანასკნელი 17 წლის განმავლობაში, 2003 წლის შემდეგ მოხდა, მათგან სამი უდიდესი კი — 2018 წლის შემდეგ.
მიზეზის დანახვა რთული არაა. მძვინვარე ხანძრები, როგორც წესი, ამინდს, კლიმატს და საწვავს (გამხმარი ბალახი და მცენარეები) უკავშირდება.
"ეს მარტივი ფიზიკაა", — აღნიშნავს ჯონ ბეილი, ორეგონის სახელმწიფო უნივერსიტეტის ეკოლოგი. თუმცა, მისი თქმით, კალიფორნიაში ტემპერატურის განსაკუთრებული მატება 1800-იანი წლების მიწურულიდან შეინიშნება. ამასთან, სითბური ტალღები მეტად ინტენსიური ხდება თბილი კლიმატის პირობებში, თუმცა ქვეყნის დასავლეთში უკვე რამდენიმე კვირაა, დაბალი ინტენსივობის სითბური ტალღები მძვინვარებს — რის შედეგადაც დედამიწაზე, შესაძლოა, ყველაზე მაღალი ტემპერატურა დაფიქსირდა. ამ გამომშრალ და გახრიოკებულ ლანდშაფტს კი ალი ადვილად ედება.
"1972-2018 წლებში კალიფორნიაში თითქმის ხუთჯერ გაიზარდა ყოველწლიურად დამწვარი ფართობი. მეტწილად — რვაზე მეტჯერ გაზრდილი ტყის ზაფხულის ხანძრების გამო", — წერია გასულ წელს გამოქვეყნებულ კვლევაში, — "ეს ყველაფერი, დიდი ალბათობით, გლობალური დათბობით გამოწვეულ ატმოსფერულ სიმშრალეს და გაუწყლოებას უკავშირდება".
კლიმატის ასეთი ცვლილება თვალშისაცემი კალიფორნიის და დასავლეთის ხანძრების შემდეგ გახდა. მხოლოდ გასულ კვირას მეხის ჩამოვარდნის შედეგად ცეცხლის კიდევ 12 ათასზე მეტი კერა გაჩნდა.
ცხადია, კალიფორნიის ხანძრების გამო ატმოსფეროში დიდი რაოდენობით წვის პროდუქტი გამოიყო, განსაკუთრებით ნახშირბადის დიოქსიდი. 19 აგვისტოს კალიფორნიაში ხანძრების ნარჩენებზე დაკვირვების 18-წლიანი ისტორიის განმავლობაში ნახშირბადის ყველაზე მაღალი დონე დაფიქსირდა. ხანძრები, გარდა იმისა, რომ ადგილობრივ კლიმატს ცვლიან, გავლენას ახდენენ გლობალურ დათბობაზეც.
"კლიმატის ცვლილების თუ არ გჯერათ, კალიფორნიაში ჩამოდით", — წერს შტატის გუბერნატორი, გევინ ნიუსომი, ტვიტერზე.
ამ საუკუნეში აშშ-ში ორჯერ უფრო მეტი ფართობი იწვება ხანძრების გამო, ვიდრე ეს 1990-იან წლებში იყო. დასავლეთში კი ხანძრები, არა დღეებით, არამედ კვირებით უფრო დიდხანს გრძელდება.
-
-
გადახედვაბჟანიას გადადგომის მოთხოვნით სოხუმში აქტივისტი შიმშილობს ბჟანიას გადადგომის მოთხოვნით სოხუმში აქტივისტი შიმშილობს
-
გადახედვაჯიფსი როუზი ციხის დატოვებიდან 3 თვის შემდეგ განქორწინდა ჯიფსი როუზი ციხის დატოვებიდან 3 თვის შემდეგ განქორწინდა
-
გადახედვათბილისის ოპერისა და ბალეტის თეატრში შრომითი უფლებების დარღვევა გამოვლინდა - კულტურის პროფკავშირი თბილისის ოპერისა და ბალეტის თეატრში შრომითი უფლებების დარღვევა გამოვლინდა - კულტურის პროფკავშირი
-
გადახედვადედაჩემის იპოთეკა დავფარე, რაც ჩემთვის ძალიან მნიშვნელოვანი იყო — სიდნი სვინი დედაჩემის იპოთეკა დავფარე, რაც ჩემთვის ძალიან მნიშვნელოვანი იყო — სიდნი სვინი
-
გადახედვავენერაზე სიცოცხლის "საშენი მასალის" არსებობა შესაძლებელია — კვლევა ვენერაზე სიცოცხლის "საშენი მასალის" არსებობა შესაძლებელია — კვლევა
-
გადახედვაფრანგული კომპანიისგან ნაყიდი პირველი სამაშველო ვერტმფრენი H 145 უკვე საქართველოშია ფრანგული კომპანიისგან ნაყიდი პირველი სამაშველო ვერტმფრენი H 145 უკვე საქართველოშია
-
გადახედვაბაკურიანში, ზვავში მოყოლილი ადამიანის სამძებრო-სამაშველო ოპერაცია განახლდა ბაკურიანში, ზვავში მოყოლილი ადამიანის სამძებრო-სამაშველო ოპერაცია განახლდა
-
გადახედვაინფოგრაფიკა: პრინციპები, რომელსაც მოსამართლე უნდა ეყრდნობოდეს ინფოგრაფიკა: პრინციპები, რომელსაც მოსამართლე უნდა ეყრდნობოდეს
-
გადახედვაბასიანი: კანონი სრულად ზღუდავს გამოხატვისა და შეკრების თავისუფლებას, აწესებს ცენზურას ფაქტობრივად ყველა სფეროზე ბასიანი: კანონი სრულად ზღუდავს გამოხატვისა და შეკრების თავისუფლებას, აწესებს ცენზურას ფაქტობრივად ყველა სფეროზე
-
-
გადახედვასაქართველოს 10 საუკეთესო გამოსვლა ევროვიზიაზე საქართველოს 10 საუკეთესო გამოსვლა ევროვიზიაზე
-
გადახედვამასშტაბური კვლევის თანახმად, ვიაგრა ალცჰაიმერის განვითარების რისკებს 50%-ით ამცირებს მასშტაბური კვლევის თანახმად, ვიაგრა ალცჰაიმერის განვითარების რისკებს 50%-ით ამცირებს
-
გადახედვაახალი რობოტი ადამიანის სახის გამომეტყველებას იმეორებს ახალი რობოტი ადამიანის სახის გამომეტყველებას იმეორებს
-
გადახედვაროგორ აისახება ყინულის დნობა დღის ხანგრძლივობაზე? — ახალი კვლევა როგორ აისახება ყინულის დნობა დღის ხანგრძლივობაზე? — ახალი კვლევა
-
გადახედვავინ იქნება Neuralink-ის შემდეგი პაციენტი — რა ვიცით ვინ იქნება Neuralink-ის შემდეგი პაციენტი — რა ვიცით
-
გადახედვა340 000 ლარზე მეტი ოდენობის თანხის თაღლითურად დაუფლების ფაქტზე, ორ პირს ბრალდება წარედგინა 340 000 ლარზე მეტი ოდენობის თანხის თაღლითურად დაუფლების ფაქტზე, ორ პირს ბრალდება წარედგინა
-
გადახედვაბელას ადგილას, ედვარდს დავშორდებოდი — კრისტენ სტიუარტი ბელას ადგილას, ედვარდს დავშორდებოდი — კრისტენ სტიუარტი
-
გადახედვამამუკა ხაზარაძე: რეალურად, ვდგავართ ძალიან დიდ გზაჯვარედინზე — ან ევროპა ან რუსეთი მამუკა ხაზარაძე: რეალურად, ვდგავართ ძალიან დიდ გზაჯვარედინზე — ან ევროპა ან რუსეთი
-
გადახედვაინტერნეტის სიჩქარე რამდენიმე მილიონჯერ გაზარდეს — როგორ გადაიტანეს წამში 301 ტერაბიტი ინტერნეტის სიჩქარე რამდენიმე მილიონჯერ გაზარდეს — როგორ გადაიტანეს წამში 301 ტერაბიტი
-
კომენტარები