დაგნი — მუნკის მუზა, რომელიც თბილისში მოკლეს
დაგნი იუელი ნორვეგიელი მწერალი იყო, რომელიც მეცხრამეტე საუკუნის მიწურულს ევროპულ ლიტერატურულ წრეებში განსაკუთრებული პოპულარობით სარგებლობდა.
დაგნი 1867 წელს ქალაქ კონგსვინგერში დაიბადა და განათლება კერძო სკოლაში მიიღო. 1890 წელს ის ოსლოში გადავიდა საცხოვრებლად და დიდი ალბათობით, სწორედ ამ დროს დაუახლოვდა ერთ-ერთ ყველაზე ცნობილ ნორვეგიელ მხატვარ ედვარდ მუნკს.
როგორც ცნობილია, დაგნი იუელმა იმდენად დიდი გავლენა იქონია მუნკზე, რომ ის თავისი რამდენიმე ცნობილი ნახატის მოდელად გამოიყენა. ერთ-ერთი ვერსიით, ყველასათვის კარგად ნაცნობ ნახატზე მადონა სწორედ დაგნია გამოსახული.
ასევე კიდევ ერთი ვერსიით, დაგნია გამოსახული ნახატზე ეჭვიანობა: უკანა ფონზე აღბეჭდილი ადამისა და ევას პროტოტიპი ფიგურები მუნკი და დაგნი არიან, წინ კი დაგნის ქმრისა და მუნკის მეგობრის, სტანისლავ პშიბიშევსკის სახეა გამოსახული.
1892 წელს დაგნი იუელი სწავლის გასაგრძელებლად ბერლინში წავიდა, სადაც ის ადგილობრივ ხელოვანებს დაუახლოვდა. მათ შორის იყო დრამატურგი ავგუსტ სტრინდბერგიც, რომელიც სხვა ბევრის მსგავსად დაგნის მშვენიერებითა და ქარიზმატულობით იმდენად მოიხიბლა, რომ მას ასპასია — ანტიკურ საბერძნეთში სილამაზითა და გონიერებით განთქმული ქალის სახელი უწოდა.
ასევე ბევრი ფიქრობს, რომ დაგნიმ განსაკუთრებული გავლენა მოახდინა ნობელის ლაურეატ მწერალ კნუტ ჰამსუნზე: 1892 წელს გამოქვეყნებულ რომანში მისტერიები ერთ-ერთ პერსონაჟს დაგნი ჰქვია და მკითხველების ნაწილი მიიჩნევს, რომ ის თავისი მომხიბვლელობით ძალიან ჰგავს დაგნი იუელის.
1893 წელს დაგნიმ ცნობილ პოლონელ მწერალ სტანისლავ პშიბიშევსკიზე იქორწინა: ამის გამო პშიბიშევსკიმ ცოლი, მარტა ფორბერი და ორი შვილი მიატოვა. სტანისლავსა და დაგნისაც ორი შვილი შეეძინათ, თუმცა არც მათი ქორწინება აღმოჩნდა ბედნიერი: სტანისლავმა მალევე სხვა ქალი შეიყვარა და დაგნი მიატოვა, თუმცა მათ ბოლომდე ურთიერთობა არ გაუწყვეტიათ.
რამდენადაც მრავალფეროვანი, ურთიერთსაწინააღმდეგო ემოციებით სავსე და ბოჰემური იყო დაგნის ცხოვრება, იმდენად ტრაგიკული და იდუმალებით მოცულია მისი საკმაოდ ხანმოკლე სიცოცხლის გზის დასასრული.
რაც ყველაზე მთავარია, ეს ყველაფერი თბილისს უკავშირდება.
1901 წელს მწერალმა ვლადისლავ ემერიკმა სტანისლავ პშიბიშევსკი და დაგნი იუელი საქართველოში დაპატიჟა. ისინი მოწვევას დასთანხმდნენ, თუმცა გამგზავრებამდე ცოტა ხნით ადრე სტანისლავმა წასვლა გადაიფიქრა და ცოლს დაჰპირდა, რომ მოგვიანებით ჩააკითხავდა. დაგნი შვილთან, ზენონთან ერთად მარტო გაემგზავრა საქართველოში.
ის სასტუმრო გრანდ ოტელში დაბინავდა, სადაც 1901 წლის 5 ივნისს ვლადისლავ ემერიკმა იარაღის გასროლით მოკლა, შემდეგ კი თავი მოიკლა. ამ ყველაფერს დაგნის 5 წლის შვილი შეესწრო.
ამ ამბავმა მთელ თბილისთან ერთად იმდროინდელი ევროპელი ინტელექტუალების წრეებიც შეაშფოთა, რადგან დანამდვილებით არავინ იცოდა მკვლელობის მოტივი. ერთი ვერსიით, დაგნის მკვლელობა ემერიკს პშიბიშევსკიმ დაავალა: ის მანამდეც იყო ეჭვმიტანილი წინა ცოლის მკვლელობაში და ასევე პოლონეთში კიდევ სხვა ორი ქალის მკვლელობასთან მისი კავშირი შეინიშნებოდა.
რაც არ უნდა ყოფილიყო, დღემდე არ ვიცით დანამდვილებით, თუ რა მოხდა ზუსტად მეოცე საუკუნის გარიჟრაჟზე თბილისში, სასტუმრო გრანდ ოტელში: მხოლოდ ის შეგვიძლია თამამად ვთქვათ, რომ დაგნიმ სიცოცხლე ტრაგიკულად დაასრულა და მისი ნეშტი დღემდე თბილისში, კუკიის სასაფლაოზე განისვენებს.
ასეთი ქარტეხილებით სავსე ცხოვრების გზა, რთულია, ვინმეს მხედველობიდან გამორჩენოდა და მეოცე საუკუნის მეორე ნახევრიდან დღემდე მკლევრები და ლიტერატურის მოყვარულები აქტიურად შეისწავლიან დაგნის ბიოგრაფიასა და შემოქმედებას.
დაგნის იდუმალი პიროვნების შეცნობის მცდელობებს შორის ერთი-ერთი საუკეთესო მხატვრული ნამუშევარია ქართველი მწერლის ზურაბ ქარუმიძის ინგლისურენოვანი რომანი Dagny or a Love Feast, რომელმაც უცხოელი მკითხველებისა და კრიტიკოსების დადებითი შეფასებები დაიმსახურა.
აღსანიშნავია, რომ ეს წიგნი მთარგმნელმა თამარ ჯაფარიძემ ქართულად თარგმნა და ზურაბ ქარუმიძის ამ წარმოუდგენელი ემოციებით სავსე სამყაროში მოგზაურობა ქართულენოვან მკითხველსაც შეუძლია.
-
გადახედვასაგარეოში უარყოფენ, რომ საქართველოს ელჩი გერმანიაში ბუნდესტაგში დაიბარეს — რა ვიცით საგარეოში უარყოფენ, რომ საქართველოს ელჩი გერმანიაში ბუნდესტაგში დაიბარეს — რა ვიცით
-
გადახედვაროგორი იყო უძველესი ადამიანების ევოლუცია — კვლევა როგორი იყო უძველესი ადამიანების ევოლუცია — კვლევა
-
გადახედვარაზე საუბრობს პრეზიდენტი ევროპულ მედიასთან — ზურაბიშვილის ინტერვიუები სამ ტელეარხთან რაზე საუბრობს პრეზიდენტი ევროპულ მედიასთან — ზურაბიშვილის ინტერვიუები სამ ტელეარხთან
-
გადახედვაჩახუტება ტკივილს, შფოთვასა და დეპრესიას მართლაც ამსუბუქებს — კვლევა ჩახუტება ტკივილს, შფოთვასა და დეპრესიას მართლაც ამსუბუქებს — კვლევა
-
გადახედვასაერთაშორისო გამჭვირვალობის სათავო ოფისი მოუწოდებს მთავრობას, გამოითხოვოს კანონპროექტი საერთაშორისო გამჭვირვალობის სათავო ოფისი მოუწოდებს მთავრობას, გამოითხოვოს კანონპროექტი
-
გადახედვაოპოზიციური პარტიების ერთობლივი განცხადება რუსულ კანონთან დაკავშირებით ოპოზიციური პარტიების ერთობლივი განცხადება რუსულ კანონთან დაკავშირებით
-
გადახედვაარ უღალატოთ ქართველი ხალხის უმრავლესობის მისწრაფებებს, მიმართავენ ევროპარლამენტარები საქართველოს მთავრობასა და პარლამენტს არ უღალატოთ ქართველი ხალხის უმრავლესობის მისწრაფებებს, მიმართავენ ევროპარლამენტარები საქართველოს მთავრობასა და პარლამენტს
-
გადახედვანახეთ: Boston Dynamics-მა ახალი ჰუმანოიდი რობოტი წარადგინა — ის სრულად ელექტროა ნახეთ: Boston Dynamics-მა ახალი ჰუმანოიდი რობოტი წარადგინა — ის სრულად ელექტროა
-
გადახედვაამ აქციებმა დაგვანახეს საჭიროება და ხალხის მხარდაჭერა ამ კანონის მიმართ — შალვა პაპუაშვილი ამ აქციებმა დაგვანახეს საჭიროება და ხალხის მხარდაჭერა ამ კანონის მიმართ — შალვა პაპუაშვილი
-
გადახედვაგიორგი ჯანელიძე: კანონი გამოყენებული იქნება ბოროტად და შერჩევით, ამიტომ მოგვიწოდებენ დასავლეთიდან მისი არ მიღებისკენ გიორგი ჯანელიძე: კანონი გამოყენებული იქნება ბოროტად და შერჩევით, ამიტომ მოგვიწოდებენ დასავლეთიდან მისი არ მიღებისკენ
-
გადახედვაპრეზიდენტმა ვეტო დაადო ქალთა კვოტირების გაუქმების კანონებს პრეზიდენტმა ვეტო დაადო ქალთა კვოტირების გაუქმების კანონებს
-
გადახედვაკვენტინ ტარანტინო ბოლო ფილმს, რომელშიც ბრედ პიტს უნდა ეთამაშა, აღარ გადაიღებს კვენტინ ტარანტინო ბოლო ფილმს, რომელშიც ბრედ პიტს უნდა ეთამაშა, აღარ გადაიღებს
-
-
გადახედვათამთა კალანდაძის ინფორმაციით, ლაზარე დღეს ან ხვალ გამოვა ციხიდან თამთა კალანდაძის ინფორმაციით, ლაზარე დღეს ან ხვალ გამოვა ციხიდან
-
გადახედვაუშუალოდ ვაჟა სირაძის მითითებით რამდენიმე პოლიციელმა შემათრია, მირტყამდნენ გამეტებით, ერთი ნეკნი აქვს მოტეხილი — ელისაშვილი უშუალოდ ვაჟა სირაძის მითითებით რამდენიმე პოლიციელმა შემათრია, მირტყამდნენ გამეტებით, ერთი ნეკნი აქვს მოტეხილი — ელისაშვილი
-
გადახედვაქოაჩელას მუსიკალურ ფესტივალზე ლანა დელ რეისა და ბილი აილიშის დუეტი შედგა — ვიდეო ქოაჩელას მუსიკალურ ფესტივალზე ლანა დელ რეისა და ბილი აილიშის დუეტი შედგა — ვიდეო
-
გადახედვამარიამ დოლიძე: საშინელი ტკივილები მაქვს, გამაყუჩებლის გარეშე ვერ ვძლებ მარიამ დოლიძე: საშინელი ტკივილები მაქვს, გამაყუჩებლის გარეშე ვერ ვძლებ
-
-
გადახედვააშშ-ის სახდეპი: მოვუწოდებთ საქართველოს მთავრობას, მოისმინოს გაფრთხილებები აშშ-ის სახდეპი: მოვუწოდებთ საქართველოს მთავრობას, მოისმინოს გაფრთხილებები
-
გადახედვაპრეზიდენტი: პროვოკაციისა და დაძაბვის დრო არაა, დღეს არ მთავრდება ეს პროტესტი! პრეზიდენტი: პროვოკაციისა და დაძაბვის დრო არაა, დღეს არ მთავრდება ეს პროტესტი!
-
გადახედვაკანცელარიასთან დაძაბულობის ფონზე, შსს განცხადებას ავრცელებს კანცელარიასთან დაძაბულობის ფონზე, შსს განცხადებას ავრცელებს
კომენტარები