ფანჯარა: ნობელის პრემიის ლაურეატის, ოლგა ტოკარჩუკის ესე პანდემიისა და მარტოობის შესახებ
ჩემთვის უკვე კარგა ხანია, სამყარო მეტისმეტია: მეტისმეტად დიდი, მეტისმეტად სწრაფი, მეტისმეტად ხმაურიანი. ასე რომ, განცალკევების ტრავმა ჩემთვის არ არსებობს. არ ვიტანჯები, რადგან ადამიანებს ისედაც არ ვხვდებოდი. არ ვდარდობ კინოთეატრების დახურვას, არ ვწუხვარ, რომ სავაჭრო ცენტრებში ვეღარ შევალ. მხოლოდ იმ ადამიანების ბედი მენაღვლება, რომელთაც სამსახური დაკარგეს.
ჩემი ფანჯრიდან თეთრი თუთა ჩანს: ხე, რომელიც მუდმივად მაოცებს და ერთ-ერთი მიზეზია, რის გამოც აქ ვცხოვრობ. თუთა გულუხვი მცენარეა: ის გაზაფხულისა და ზაფხულის განმავლობაში ჩიტების ათასობით ოჯახს კვებავს თავისი ტკბილი და ჯანსაღი ნაყოფით, თუმცა ახლა ფოთლები არ აქვს და ამიტომ წყნარი ქუჩის ნაგლეჯს ვხედავ, რომელსაც იშვიათად თუ კვეთს ვინმე. თითქმის ზაფხულის ამინდია, მზე ანათებს, ცა ლურჯია და ჰაერი — სუფთა. დღეს ძაღლის გასეირნებისას თვალი მოვკარი, როგორ აძევებდნენ კაჭკაჭები ბუს მათი ბუდიდან. ბუსთან, ალბათ, მხოლოდ ერთი მეტრი მაშორებდა.
ისეთი შეგრძნება მაქვს, თითქოს ცხოველებიც ელიან, რა მოხდება. ჩემთვის სამყარო უკვე მრავალი წელია, მეტისმეტად ხმაურიანი და სწრაფია. როცა პრევენციის ზომების შესახებ შევიტყვე, პირველი რეაქცია შვება იყო და ზუსტად ვიცი, რომ უამრავი ადამიანი იმავეს გრძნობს, თუმცა აღიარების რცხვენია. ჩემი ინტროვერტული ბუნება, რომელიც მრავალი წლის განმავლობაში ზედმეტად აქტიური ექსტროვერტების დიქტატის ქვეშ იყო მოქცეული, ბოლოს და ბოლოს, გამოვიდა კარადიდან. ფანჯრიდან ჩემს მეზობელ იურისტს ვხედავ, ის ყოველთვის ბევრს მუშაობს და ბოლოს რომ თვალი მოვკარი, სასამართლოში მიდიოდა მხარზე გადაკიდებული შეფუთული მანტიით. ახლა კი სპორტული ტანსაცმელი ჩაუცვამს და თავის ეზოს ფოთლებისგან წმენდს. ვხედავ, როგორ ასეირნებს ახალგაზრდა წყვილი მობერებულ ძაღლს, რომელსაც წინა ზამთრის შემდეგ გასეირნება არ ღირსებია. ძაღლს ფეხები უთრთის, თუმცა პატრონები არ აჩქარებენ და მოთმინებით მიჰყვებიან გვერდით. ნაგვის მანქანა ხმაურიანად ცლის ურნებს.
ცხოვრება გრძელდება, თუმცა სრულიად განსხვავებულ რიტმში. კარადა გადმოვალაგე და ძველი გაზეთები შესაბამის კონტეინერში მოვათავსე. ყვავილები გადავრგე და ველოსიპედი შესაკეთებლად წავიყვანე. ახლა უფრო ხშირად ვამზადებ საჭმელს.
გამუდმებით მახსენდება სურათები ჩემი ბავშვობიდან. მაშინ ძალიან ბევრი დრო იყო და შეგეძლო "გაგეფლანგა", ფანჯრიდან საათობით გეცქირა ქუჩისთვის, ჭიანჭველებს დაკვირვებოდი, მაგიდის ქვეშ შემძვრალიყავი და წარმოგედგინა, რომ თავს თაღქვეშ აფარებ, ენციკლოპედია გეფურცლა... შემთხვევით ცხოვრების ნორმალურ ტემპს ხომ არ დავუბრუნდით? იქნებ ამ ვირუსმა ნორმიდან კი არ ამოგვაგდო, არამედ პირიქით — ის ქაოსური სამყარო იყო არანორმალური, რომელშიც მანამდე ვცხოვრობდით?
ბოლოს და ბოლოს, პანდემიამ შეგვახსენა ის, რასაც მთელი ძალით უარვყოფდით — რომ ჩვენ, ადამიანები, მსხვრევადი არსებები ვართ და ყველაზე ფაქიზი მატერიისგან შევდგებით, რომ მოკვდავები ვართ.
დაგვანახა, რომ გარემოსგან ჩვენი "ადამიანობითა" და უნიკალურობით სულაც არ ვართ გამოყოფილები, რომ სამყარო სინამდვილეში დიდი ქსელია, რომელშიც გაბმულები ვართ, სხვა არსებებთან კი გავლენის უხილავი ძაფები გვაკავშირებს. რომ იმის მიუხედავად, სად ვცხოვრობთ, რა ენაზე ვლაპარაკობთ და რა ფერის კანი გვაქვს, ერთნაირად ვხდებით ავად, ერთნაირად გვეშინია და ერთნაირად ვკვდებით.
ვირუსმა გვაჩვენა, რომ იმის მიუხედავად, რამდენად სუსტი და დაუცველი გვგონია ჩვენი თავი, ყოველთვის არსებობენ ადამიანები ჩვენ გარშემო, რომლებიც კიდევ უფრო სუსტები არიან და ჩვენი დახმარება სჭირდებათ. გაგვახსენა, რამდენად ძვირფასი არიან ჩვენი მოხუცი მშობლები და ბებია-ბაბუები. რამდენად სჭირდებათ მათ ჩვენი ზრუნვა.
პანდემიამ გვაჩვენა, რომ ჩვენი მოუწესრიგებელი მობილობა სამყაროს საფრთხეს უქმნის და დაგვაფიქრა საკითხზე, რომლის წამოსაჭრელადაც ხშირად გამბედაობა არ გვყოფნის: მაინც რას ვეძებთ?
ასე რომ, დაავადების შიშმა ჩიხში შეყვანილი გზიდან უკან დაგვაბრუნა და გაგვახსენა ჩვენი ბუდეები, საიდანაც მოვდივართ და სადაც თავს დაცულად ვგრძნობთ. მიუხედავად იმისა, თუ რამდენად დიდებული მოგზაურებად ვთვლით თავს, ასეთ სიტუაციებში ყველანი სახლს ვაფარებთ თავს.
გარდა ამისა, შევიტყვეთ სევდიანი სიმართლეც — რომ საფრთხის დროს ჩვენი მსოფლმხედველობა ერებამდე და საზღვრებამდე ვიწროვდება. ამ რთულმა მომენტმა გამოაჩინა, რამდენად სუსტია ევროპული საზოგადოების ერთიანობის იდეა. გაერთიანებამ მაშინვე დათმო მატჩი და გადაწყვეტილებების მიღების უფლება სახელმწიფოებს გადაულოცა. ძველი ეგოიზმი და კატეგორიები "ჩვენ" / "სხვები", რომელთაც გასული წლების განმავლობაში ასე ვებრძოდით, უმალ დაბრუნდა. ვირუსის შიშმა მაშინვე გააღვიძა გადაშენებული რწმენა, რომ უცნობები საშიშები არიან და მათ ყოველთვის საფრთხე მოაქვთ. ევროპაში ვირუსი ჯერ კიდევ "სადღაც" არსებობს, ის ჩვენი არაა, უცხოურია. პოლონეთში ფრონტის ხაზებად საზღვრები იქცა, კატასტროფულად დიდი რიგები საზღვრის გადასაკვეთ პუნქტებთან ბევრი ახალგაზრდისათვის შოკისმომგვრელი იყო. ვირუსმა შეგვახსენა, რომ საზღვრები არსებობს და მათ გაქრობა არ ემუქრებათ.
მეშინია, რომ ვირუსი სულ მალე კიდევ ერთ ძველ ჭეშმარიტებას შეგვახსენებს, თუ რამდენად არათანასწორები ვართ. ზოგიერთი კერძო თვითმფრინავით გაფრინდება კუნძულზე მდგომ სახლში ან ტყეში წამოჭიმულ ვილაზე, ზოგიერთი კი ქალაქში დარჩება, რომ ქარხნებსა და მილგაყვანილობას მიხედოს. სხვები კი სიცოცხლეს საფრთხეში ჩაიგდებენ მაღაზიებსა თუ საავადმყოფოებში მუშაობით. კრიზისი საფრთხეს შეუქმნის იმ პრინციპებს, რომლებიც ყოველთვის სტაბილური გვეგონა. მრავალი ქვეყანა ვერ გაუმკლავდება ახალ რეჟიმს და გადაწყობისას ახალი შეზღუდვები გაჩნდება, როგორც კრიზისების შემდგომ ხდება ხოლმე. ჩვენ სახლში ვსხედვართ, წიგნებს ვკითხულობთ და სერიალებს ვუყურებთ, თუმცა სინამდვილეში დიდი ბრძოლისათვის ვემზადებით ახალ რეალობაში, რომლის წარმოდგენაც ახლა არც კი შეგვიძლია. ნელნელა ვაცნობიერებთ, რომ ბევრი რამ აღარ იქნება ისე, როგორც იყო. "დაძალებულმა" კარანტინმა და სახლში ოჯახის გამოკეტვამ შეიძლება მტკივნეულად გვაგრძნობინოს ის, რისი აღიარებაც არ გვინდოდა: რომ ჩვენი ოჯახი გვაწუხებს, რომ ქორწინების შემაკავშირებელი ძაფები დიდი ხანია გაწყდა. ჩვენი შვილები ინტერნეტდამოუკიდებულებაში ჩაიძირებიან და გაგვახსენებენ ინერციით შექმნილი რეალობის უგრძნობლობას, სტერილურობასა და მექანიკურობას. რა მოხდება თუ მკვლელობების, თვითმკვლელობებისა და მენტალური დაავადებების რიცხვი გაიზრდება?
ჩვენ თვალწინ ცივილიზაციის პარადიგმა, რომელიც საერთო ცნობიერებას ბოლო ორასი წლის განმავლობაში აყალიბებდა, ნელ-ნელა იშლება: ხელიდან გვეცლება აზრი, რომ ჩვენ ჩვენი რეალობის შემოქმედები ვართ, რომ ყველაფერი შეგვიძლია და სამყარო ჩვენ გვეკუთვნის.
ახალი ეპოქა მოდის.
ოლგა ტოკარჩუკის ამ ესეზე ლაშა ბუღაძემ მთავარი არხის შუადღეში ისაუბრა.
-
გადახედვადღეს, 20 აპრილს, 7 საათზე, რუსული კანონის საპროტესტო აქცია კვლავ გაიმართება დღეს, 20 აპრილს, 7 საათზე, რუსული კანონის საპროტესტო აქცია კვლავ გაიმართება
-
გადახედვასტუდენტი, რომელიც კობახიძის ლექციაზე საქართველოსა და ევროკავშირის დროშით მივიდა, ლექციაზე არ შეუშვეს სტუდენტი, რომელიც კობახიძის ლექციაზე საქართველოსა და ევროკავშირის დროშით მივიდა, ლექციაზე არ შეუშვეს
-
გადახედვადღეს, 20 აპრილს, 5 საათზე, გაიმართება ქალების მარში — ქალები ვირჩევთ ევროპას დღეს, 20 აპრილს, 5 საათზე, გაიმართება ქალების მარში — ქალები ვირჩევთ ევროპას
-
გადახედვავდებთ პირობას, კოალიციური მთავრობის ჩამოყალიბების შემდეგ, მოქალაქეებს არ ექნებათ შეხება ნიღბიან სპეცრაზმელებთან — ოპოზიციური პარტიების განცხადება ვდებთ პირობას, კოალიციური მთავრობის ჩამოყალიბების შემდეგ, მოქალაქეებს არ ექნებათ შეხება ნიღბიან სპეცრაზმელებთან — ოპოზიციური პარტიების განცხადება
-
გადახედვაროგორი ამინდი იქნება ამ შაბათ-კვირას როგორი ამინდი იქნება ამ შაბათ-კვირას
-
გადახედვაკინოცენტრმა დაფინანსება შეგვიწყვიტა — თბილისის საერთაშორისო კინოფესტივალი კინოცენტრმა დაფინანსება შეგვიწყვიტა — თბილისის საერთაშორისო კინოფესტივალი
-
გადახედვაGPBA: კონსოლიდაცია რუსეთის დამპყრობლურ პოლიტიკასთან ბრძოლის აუცილებელი პირობაა GPBA: კონსოლიდაცია რუსეთის დამპყრობლურ პოლიტიკასთან ბრძოლის აუცილებელი პირობაა
-
გადახედვასააკაშვილი ენმ-ს პარტიის ბორდის შექმნას და თავმჯდომარედ მისი კანდიდატურის განხილვას სთხოვს სააკაშვილი ენმ-ს პარტიის ბორდის შექმნას და თავმჯდომარედ მისი კანდიდატურის განხილვას სთხოვს
-
გადახედვაშესაძლოა, არამიწიერი სიცოცხლე იისფერი ბაქტერიების სახით არსებობდეს შესაძლოა, არამიწიერი სიცოცხლე იისფერი ბაქტერიების სახით არსებობდეს
-
გადახედვაოზურგეთის საკრებულოს თავმჯდომარის, დავით დარჩიას შვილი: არა რუსულ კანონს! ოზურგეთის საკრებულოს თავმჯდომარის, დავით დარჩიას შვილი: არა რუსულ კანონს!
-
გადახედვაკვლევის თანახმად, მელიები ადამიანების "საუკეთესო მეგობრები" იყვნენ კვლევის თანახმად, მელიები ადამიანების "საუკეთესო მეგობრები" იყვნენ
-
გადახედვალაზარეს განაჩენის სარეზოლუციო ნაწილი პრეზიდენტს ჯერ არ მიუღია — მის მოსამზადებლად, მოსამართლემ 14-დღიანი ვადა აიღო ლაზარეს განაჩენის სარეზოლუციო ნაწილი პრეზიდენტს ჯერ არ მიუღია — მის მოსამზადებლად, მოსამართლემ 14-დღიანი ვადა აიღო
-
გადახედვადეა მელაძე: არა რუსულ კანონს! გელით რუსთაველზე დეა მელაძე: არა რუსულ კანონს! გელით რუსთაველზე
-
გადახედვავახტანგ გომელაური: აქციის მონაწილეები სიტყვიერ შეურაცხყოფას აყენებდნენ პოლიციას, ამის შემდეგ მოხდა დაპირისპირება ვახტანგ გომელაური: აქციის მონაწილეები სიტყვიერ შეურაცხყოფას აყენებდნენ პოლიციას, ამის შემდეგ მოხდა დაპირისპირება
-
გადახედვახაბეიშვილი: ელისაშვილის ცემა იყო მიზანმიმართული, საზოგადოებას უთხრეს — თუ პარლამენტარს ასე ვექცევით, თქვენ უარესად მოგექცევით ხაბეიშვილი: ელისაშვილის ცემა იყო მიზანმიმართული, საზოგადოებას უთხრეს — თუ პარლამენტარს ასე ვექცევით, თქვენ უარესად მოგექცევით
-
გადახედვარა ეწერა რუსთავი 2-ის საინფორმაციოს უფროსის Whatsapp სტატუსში, რომელიც დღეს გამოქვეყნდა და მალევე წაიშალა რა ეწერა რუსთავი 2-ის საინფორმაციოს უფროსის Whatsapp სტატუსში, რომელიც დღეს გამოქვეყნდა და მალევე წაიშალა
-
გადახედვაოცნების დეპუტატის, გია ცაგარეიშვილის შვილი: მედვედევს რაც მოსწონს, დუგინს რაც მოსწონს — ჩვენ ავტომატურად არ მოგვწონს, 2x2 ოცნების დეპუტატის, გია ცაგარეიშვილის შვილი: მედვედევს რაც მოსწონს, დუგინს რაც მოსწონს — ჩვენ ავტომატურად არ მოგვწონს, 2x2
-
გადახედვაახალგაზრდების ორგანიზებით, პარლამენტთან საპროტესტო აქცია დღეს 19 საათზე იგეგმება ახალგაზრდების ორგანიზებით, პარლამენტთან საპროტესტო აქცია დღეს 19 საათზე იგეგმება
-
-
გადახედვატაბიძეზე მომხდარი დაჭრის ფაქტზე ერთ პირს ბრალი წარუდგინეს ტაბიძეზე მომხდარი დაჭრის ფაქტზე ერთ პირს ბრალი წარუდგინეს
-
გადახედვარატომ გაუჩინარდნენ ევროპის მონადირე-შემგროვებლები რატომ გაუჩინარდნენ ევროპის მონადირე-შემგროვებლები
კომენტარები