როგორ დავიცვათ ბავშვები ალერგიისგან?
ჩვილთა და ბავშვთა ალერგიების შემთხვევები ბოლო წლებში მნიშვნელოვნად მატულობს. ეს დინამიკა ამერიკის შეერთებულ შტატებში 1997 წლიდან მოყოლებული 2011 წლამდე განსაკუთრებით თვალშისაცემი გახდა. მიუხედავად იმისა, რომ ალერგიული ხასიათის პათოლოგიებს უმეტესად გენეტიკური საფუძველი გააჩნიათ, გარემო ფაქტორები, მათ შორის საკვები რაციონი, ასევე დიდ როლს თამაშობს. ამერიკის პედიატრიულმა აკადემიამ 2008 წელს გამოაქვეყნა ჩვილთა კვებასა და ალერგიასთან დაკავშირებული რეკომენდაციები, რომლებიც 2019 წლის აპრილში განახლდა. ამ კვლევაში წარმოდგენილია მაღალი სანდოობის მქონე, ფაქტობრივი მტკიცებულებებით დასაბუთებული რეკომენდაციები.
ძირითადი ტერმინების განმარტება
ალერგია — ორგანიზმის იმუნური ჰიპერპასუხი გამღიზიანებელზე.
ალერგიული საკვები — ალერგიული საკვების ძირითად 8 ტიპს გამოყოფენ: ძროხის რძე, კვერცხი, თევზი, თხილეული, მიწისთხილი, სოიო, ხამაწკა, ხორბალი.
ატოპია — ალერგიულ დაავადებათა საერთო სახელწოდებაა, რომელთა განვითარებაში მნიშვნელოვან როლს მემკვიდრული წინასწარგანწყობა თამაშობს.
ატოპიური დერმატიტი (ეკზემა) — ალერგიული ხასიათის კანის ქრონიკული, ანთებითი დაავადებაა, რომელიც უხშირესად გვხვდება ახალშობილებსა და ბავშვებში.
ასთმა — ალერგიული გამღიზიანებლის შედეგად სასუნთქი გზების ანთებით განპირობებული ჰიპერრეაქტიულობა.
დიეტა ორსულობის დროს
2008 წლის კვლევებით შვილის ალერგიულ სტატუსზე დედის ორსულობის დროს რაიმე სახის სპეციფიკური დიეტის დაცვის აუცილებლობის შესახებ მტკიცებულება არ არსებობდა. მარტივად რომ ვთქვათ: დედის კვების რაციონი ნაყოფის ალერგიაზე გავლენას არ ახდენდა. ამ საკითხის შესახებ შემდგომი კვლევები არ ჩატარებულა. შესაბამისად, ეს რეკომენდაცია უცვლელი დარჩა.
ძუძუთი კვების ხანგრძლივობა და ალერგია
ძუძუთი კვების გავლენისა და ალერგიის შესახებ კავშირს მკვლევარები 1930 წლიდან მოყოლებული სწავლობდნენ. რა თქმა უნდა, შესაბამისი დასკვნები თანამედროვე სამეცნიერო სტანდარტს ვერ ერგება, მაგრამ წარმოდგენას გვიქმნის, თუ რაოდენ მნიშვნელოვან საკითხად იყო მიჩნეული ბუნებრივი კვების აუცილებლობა ოდითგანვე.
ძუძუთი კვების ხანგრძლივობისა და ალერგიული დაავადებების კავშირის შესახებ ჩატარებული კვლევები 3-4 თვეს არ სცილდებოდა. კონკრეტულად ამ საკითხის ირგვლივ მხოლოდ რამდენიმე კვლევა არსებობს, რომელთა ანალიზმა აჩვენა, რომ ძუძუთი კვება პირველი 3-4 თვის განმავლობაში ალერგიული ეკზემის განვითარების რისკს ბავშვის სიცოცხლის პირველი 2 წლის განმვალობაში ამცირებს.
ძუძუთი კვება და ასთმა
ახალი რეკომენდაციით, ძუძუთი კვების პირველი 3-4 თვე სიცოცხლის ადრეულ ასაკში იცავს ჩვილს მსტვინავი ხიხინისაგან, ხოლო ასთმისაგან 5 წლის ასაკამდე დაცვაც კი შეუძლია უზრუნველყოს. ამ დასკვნამდე მკვლევარები 2008 წლის შემდეგ გამოქვეყნებული 64 ახალი კვლევის ანალიზის შემდგომ მივიდნენ.
ძუძუთი კვება და ეკზემა
2008 წლის შემდგომ ამ საკითხზე 2 დიდი მეტა-ანალიზი და 7 ახალი კვლევა ჩატარდა. საბოლოო დასკვნა ცალსახად მიუთითებს, რომ მინიმუმ პირველი 3-4 თვის განმავლობაში ძუძუთი კვება მნიშვნელოვნად ამცირებს ატოპიური ეკზემის განვითარების რისკს. მნიშვნელოვანია იმის აღნიშვნაც, რომ ამერიკის პედიატრთა აკადემიის 2008 წლის დასკვნაშიც იგივე წერია.
ძუძუთი კვება და საკვებისმიერი ალერგია
ძუძუთი კვებასა და საკვებისმიერ ალერგიასთან დაკავშირებით პირდაპირი დასკვნები არ არსებობს. აქამდე ჩატარებული კვლევები ძირითადად იმის შესახებ იყო, თუ რა ასაკიდან უნდა მივაღებინოთ ჩვილს ალერგიული საკვები, რათა ამგვარად ორგანიზმი შემდგომ ალერგიული რეაქციებისაგან დავიცვათ.
ძირითადი ალერგიული საკვებიდან მხოლოდ მიწისთხილი, მოხარშული კვერცხი, ძროხის რძე, სეზამის მარცვლები, თეთრი თევზი და ხორბალი აარჩიეს. კვლევაში მონაწილე ჩვილები მინიმუმ 3 თვის განმავლობაში იყვნენ ძუძუთი კვებაზე.
მიწისთხილი
მიწისთხილზე ალერგია უფრო მეტად იმ ქვეყნებშია გამოხატული, სადაც კვების კულტურის თანახმად იგი საკვებში უფრო ხშირად გვხვდება. კვლევამ აჩვენა, რომ ადრეული ასაკიდან, ანუ 4-11 თვიდან, მიწისთხილის მიღება ბავშვს შემდგომი ალერგიის რისკს მნიშვნელოვნად უმცირებს. ამ კვლევის უფროსი ავტორი, გიდეონ ლაკი აღნიშნავს, რომ ბავშვები ასეთ მცირე ასაკში ამგვარ საკვებს ჯერ არ მოიხმარენ, თუმცა იგი მათი მშობლების რაციონში შედის.
კვერცხი
კვერცხზე ალერგია ადრეული ასაკის საკვებისმიერ ალერგიებს მიეკუთვნება. მასზე ალერგიულ რეაქციას დიდი კლინიკური მნიშვნელობა ენიჭება: ზოგიერთი საანესთეზიო ხსნარის შემადგენლობაში კვერცხის გულის ან ცილის ფერმენტები შედის. სწორედ ამიტომაც, ანესთეზიოლოგები პაციენტს წინასაოპერაციო კონსულტაციისას ეკითხებიან: "გაქვთ თუ არა ალერგია კვერცხზე?"
კვერცხის ალერგიულობის შესახებ მხოლოდ 2 კვლევა არსებობს და ორივე იმას გვეუბნება, რომ ადრეულ ასაკში, ანუ 3-5 თვის პერიოდში, კვერცხის გასინჯვა მნიშვნელოვნად ამცირებს მასზე შემდგომი ალერგიის ალბათობას.
ამ დასკვნის შესახებ ისეთი სიმტკიცით ჯერ ვერ საუბრობენ, როგორც მიწისთხილზე. ამისათვის დამატებითი კვლევები და უფრო მეტი მონაცემის ანალიზია საჭირო.
ალერგიის შემთხვევების ზრდის მიზეზები
რატომ არის ასეთი მზარდი ბავშვთა ალერგიების სტატისტიკა? გიდეონ ლაკი მიიჩნევს, რომ ამაში თანამედროვე ჰიგიენურ ნორმებს მიუძღვით წვლილი.
ბავშვის ორგანიზმის ალერგენებთან ადრეული გაცნობაც ძალზე რთულია. კულტურულად ასეთ ადრეულ ასაკში ბავშვს მსგავს მყარ საკვებს არსად აძლევენ. ამიტომაც, ზემოთ მოყვანილი რეკომენდაციების გათვალისწინებით, ყველაზე კარგი ძუძუთი კვების შენარჩუნება გახლავთ, მინიმუმ პირველი 3-4 თვის განმავლობაში. ფაქტია, დედის რძეს ძალზე დიდი დამცველობითი ფუნქცია აქვს პატარას ჯანმრთელობისათვის.
-
გადახედვაკანცელარიასთან დაძაბულობის ფონზე, შსს განცხადებას ავრცელებს კანცელარიასთან დაძაბულობის ფონზე, შსს განცხადებას ავრცელებს
-
-
გადახედვავაჟა სირაძის განცხადება აქციასთან დაკავშირებით, საპოლიციო ძალების გეგმაზე ვაჟა სირაძის განცხადება აქციასთან დაკავშირებით, საპოლიციო ძალების გეგმაზე
-
გადახედვააქციის მონაწილეები, მშვიდობიანი მსვლელობით, მთავრობის ადმინისტრაციისკენ მიემართებიან — რა არის გეგმა აქციის მონაწილეები, მშვიდობიანი მსვლელობით, მთავრობის ადმინისტრაციისკენ მიემართებიან — რა არის გეგმა
-
გადახედვასად იმყოფებიან საპოლიციო ძალები აქციის მიმდინარეობისას — ფოტოები სად იმყოფებიან საპოლიციო ძალები აქციის მიმდინარეობისას — ფოტოები
-
გადახედვააქციის მონაწილეები მოითხოვენ, ოცნებამ უახლოესი 1 საათის განმავლობაში გააკეთოს განცხადება კანონის გაწვევასთან დაკავშირებით აქციის მონაწილეები მოითხოვენ, ოცნებამ უახლოესი 1 საათის განმავლობაში გააკეთოს განცხადება კანონის გაწვევასთან დაკავშირებით
-
გადახედვათეოლოგთა და სასულიერო პირთა ნაწილი მიმართვას ავრცელებს თეოლოგთა და სასულიერო პირთა ნაწილი მიმართვას ავრცელებს
-
გადახედვაპრეზიდენტი: ერთ მხარეს ქართველი ხალხია, მეორე მხარეს კი — 83 დეპუტატი, რომელმაც ევროპული მომავლის წინააღმდეგ მისცა ხმა პრეზიდენტი: ერთ მხარეს ქართველი ხალხია, მეორე მხარეს კი — 83 დეპუტატი, რომელმაც ევროპული მომავლის წინააღმდეგ მისცა ხმა
-
გადახედვაამაღლობელი: ხელისუფლება ახლა ეცდება პროვოკაციებს, არ ავყვეთ ამაღლობელი: ხელისუფლება ახლა ეცდება პროვოკაციებს, არ ავყვეთ
-
-
გადახედვაბათუმი აპროტესტებს რუსულ კანონს, ევროპის მოედანზე ევროკავშირის დროშა გაშალეს ბათუმი აპროტესტებს რუსულ კანონს, ევროპის მოედანზე ევროკავშირის დროშა გაშალეს
-
გადახედვაღოღობერიძე: ძალიან ძლიერები ვართ, როდესაც ვართ ერთად და გვიხარია! ასე მხიარულად, ყიჟინით, შეძახილებით შევაბიჯებთ ევროპაში! ღოღობერიძე: ძალიან ძლიერები ვართ, როდესაც ვართ ერთად და გვიხარია! ასე მხიარულად, ყიჟინით, შეძახილებით შევაბიჯებთ ევროპაში!
-
გადახედვაიოზვიაკი: საქართველოში შექმნილი მდგომარეობის შესახებ, დღეს, შესაძლოა, ევროკავშირის სამიტზე იმსჯელონ იოზვიაკი: საქართველოში შექმნილი მდგომარეობის შესახებ, დღეს, შესაძლოა, ევროკავშირის სამიტზე იმსჯელონ
-
გადახედვახალხის რაოდენობის გამო, პარლამენტთან რუსთაველის გამზირი გადაიკეტა ხალხის რაოდენობის გამო, პარლამენტთან რუსთაველის გამზირი გადაიკეტა
-
გადახედვასალომე ზურაბიშვილი თვითონ არის უცხოური გავლენის აგენტი — კობახიძე პრეზიდენტზე სალომე ზურაბიშვილი თვითონ არის უცხოური გავლენის აგენტი — კობახიძე პრეზიდენტზე
-
გადახედვასახალხო დამცველი 16-17 აპრილის აქციის მონიტორინგის პირველადი შედეგების შესახებ დოკუმენტს აქვეყნებს სახალხო დამცველი 16-17 აპრილის აქციის მონიტორინგის პირველადი შედეგების შესახებ დოკუმენტს აქვეყნებს
-
გადახედვაპრეზიდენტი: კანონს ვეტოს დავადებ, ჩემი ვეტო ხალხის ხმაა პრეზიდენტი: კანონს ვეტოს დავადებ, ჩემი ვეტო ხალხის ხმაა
-
გადახედვაევროკავშირის მაღალჩინოსნები, რუსული კანონის პირველი მოსმენით მიღებასთან დაკავშირებით, განცხადებას ავრცელებენ ევროკავშირის მაღალჩინოსნები, რუსული კანონის პირველი მოსმენით მიღებასთან დაკავშირებით, განცხადებას ავრცელებენ
-
გადახედვაარა, დრო რუსეთის მხარეს არაა — ჯოზეფ ბორელის ბლოგი არა, დრო რუსეთის მხარეს არაა — ჯოზეფ ბორელის ბლოგი
-
გადახედვა3 ადამიანია დაჭრილი სროლის შედეგად თბილისში, ტაბიძის ქუჩაზე — მედია 3 ადამიანია დაჭრილი სროლის შედეგად თბილისში, ტაბიძის ქუჩაზე — მედია
-
გადახედვაპრეზიდენტისა და ელჩების შეხვედრა დასრულდა — რაზე ისაუბრეს პრეზიდენტისა და ელჩების შეხვედრა დასრულდა — რაზე ისაუბრეს
კომენტარები