ბრიტანეთის მთავრობამ განაცხადა, რომ "ღრმად არის შეშფოთებული" ირანის მიერ ჰორმუზის სრუტეში ბრიტანული დროშის ქვეშ მოძრავი ტანკერის დაკავების გამო.

The Stena Impero-ს მფლობელები ამბობენ, რომ ისინი ვერ ეკონტაქტებიან გემს, რომელიც რეგიონის მთავარ ყურეში დააკავეს. დიდი ბრიტანეთის საგარეო მდივანი ჯერემი ჰანტი შიშობს, რომ თუ მდგომარეობა სწრაფად არ მოგვარდება სერიოზული შედეგები" დადგება.

ირანის პოზიციით, გემი გემი არღვევდა საერთაშორისო საზღვაო კანონმდებლობას. ბრიტანეთის დროშის ქვეშ მცურავი მეორე გემი, ასევე დააკავეს შეიარაღებულმა ძალებმა, თუმცა მოგვიანებით გაუშვეს.

ირანული საინფორმაციო სააგენტო ფარკის ცნობით, ირანმა ბრიტანული ნავთობტანკერი ბენდერ-აბასის პორტში გადაიყვანა და ტანკერი და მის ბორტზე მყოფი პირები სპარსეთის ყურეში არსებულ საპორტო ქალაქში გამოძიების დასრულებამდე დარჩებიან.

ხუთშაბათს ბრიტანეთმა განაცხადა, რომ ირანის ხომალდებმა ჰორმუზის სრუტეში ბრიტანული ნავთობის ტანკერის "გავლის შეფერხება" სცადა. მთავრობის განცხადებაში ნათქვამია, რომ ინციდენტში სამი ირანული ხომალდი მონაწილეობდა და მხოლოდ ბრიტანული სამხედრო ხომალდიდან მიღებული გაფრთხილების შემდეგ დაიხიეს უკან.

ირანის რევოლუციურმა გვარდიამ ბრიტანეთის ბრალდება უარყო. "ფარსის" ახალი ამბების სააგენტოს მიერ გავრცელებულ განცხადებაში ნათქვამია, რომ გვარდიის საპატრულო კატერები ჩვეულებრივ სამუშაოს ასრულებდნენ და "უცხო ხომალდებთან, განსაკუთრებით ინგლისურ ხომალდებთან დაპირისპირებაში არ შესულან".

ირანის პრეზიდენტმა ჰასან როჰანიმ ოთხშაბათს გაფრთხილება გააჟღერა, რომ შესაძლოა ბრიტანეთი დაუზუსტებელი "სადამსჯელო ზომების" წინაშე აღმოჩნდეს, გასულ კვირაში ირანული ნავთობის ტანკერის დაკავების გამო, რომლის შესახებაც ეჭვი არსებობდა, რომ სანქციების დარღვევით სირიაში ნავთობი გადაჰქონდა.

ბრიტანეთის თავდაცვის მინისტრმა თქვა, რომ გაერთიანებული სამეფო ხუთშაბათს მომხდარი ინციდენტით შეშფოთებულია და ირანს "სიტუაციის დეესკალაციისკენ" მოუწოდა.

თეთრის სახლის ეროვნული უსაფრთხოების სპიკერმა თქვა, რომ ეს ინციდენტი იყო მეორე შემთხვევა, როცა დიდი ბრიტანეთი მეორედ იყო სამიზნე ირანის მხრიდან. ტრამპმა განაცხადა, რომ ის დაელაპარაკება ბრიტანეთს.

ვითარება სპარსეთის ყურეში

2015 წლის ხელშეკრულებით, ირანმა პირობა დადო, რომ ეკონომიკური სანქციების სანაცვლოდ, შეამცირებდა ურანით გამდიდრების პროცესს. ირანთან ხელშეკრულებას ხელი ექვსმა სახელმწიფომ მოაწერა: ამერიკის შეერთებულმა შტატებმა, ბრიტანეთმა, ჩინეთმა, საფრანგეთმა, გერმანიამ და რუსეთმა.

გასულ წელს ტრამპმა ამერიკა ხელშეკრულებიდან ერთპიროვნულად გაიყვანა და ვაშინგტონმა ირანს სანქციები ისევ განუახლა. დანარჩენი ქვეყნები ამერიკის ახალ პოზიციას არ იზიარებდნენ და შეთანხმებაში დარჩნენ.

პასუხად ირანმა განაცხადა, რომ ხელშეკრულებით გათვალისწინებულ რამდენიმე პუნქტს ტოვებს და ურანით გამდიდრების ლიმიტებს ზრდის. თეირანი იმუქრება, რომ 2015 წლამდე არსებულ, ურანით გამდიდრების დონეს დაუბრუნდება, თუ ევროპის ქვეყნები სანქციებით დაზარალებულ ქვეყნის ეკონომიკას უფრო ეფექტურად არ დაეხმარებიან. ქვეყნის პრეზიდენტი ჰასან როუჰანი იმუქრებოდა, რომ ჩაკეტავდა ჰორმუზის სრუტეს, რომლის გავლითაც ხვდება ნავთობი საერთაშორისო ბაზარზე. ჰორმუზის სრუტით სპარსეთის ყურე ომანის ყურეს უკავშირდება, შემდეგ — არაბეთის ზღვას და ბოლოს — ინდოეთის ოკეანეს. ბაჰრეინს, ყატარსა და ქუვეითს ნავთობის ექსპორტი მხოლოდ ამ სრუტის გავლით შეუძლიათ, რადგანაც ზღვაზე სხვა გასასვლელი არ აქვთ. აქ გადის საუდის არაბეთის, არაბთა გაერთიანებული საამიროებისა და ერაყის ტანკერებიც.

დონალდ ტრამპმა ასევე განაცხადა, ამერიკულმა მხარემ ის ირანული დრონი გაანადგურა, რომელიც ჰორმუზის სრუტეში გემსა და მის ეკიპაჟს საფრთხეს უქმნიდა. მისი თქმით, ის 900 მეტრზე მიუახლოვდა გემს და მიუხედავად ბევრი მოწოდებისა, უკან დაეხია, ასე არ მოხდა. ირანი აცხადებს, რომ მას არც ერთი დრონი არ დაუკარგავს.