რა ბედი ელის ინტერნეტში დაგროვილ ჩვენს ციფრულ მონაცემებს
კვლევის თანახმად, დღევანდელი ტემპებით ზრდის შემთხვევაში, ფეისბუქში არააქტიური ანგარიშების რაოდენობა მოქმედთა რაოდენობას მალე გადაასწრებს. ეს კი არაერთ კითხვას აჩენს იმაზე, თუ რა ბედი ეწევა ჩვენს ციფრულ მონაცემებს.
ოქსფორდის მკვლევარების გამოთვლებით, თუ ფეისბუქი მიმდინარე ტემპით განაგრძობს ზრდას, 2100 წლისთვის მის გვერდზე 4,9 მილიარდი გარდაცლვილი ადამიანის ანგარიში იქნება დარეგისტრირებული. გასული წლიდან მოყოლებული ერთი ახალი ანგარიშიც კი რომ აღარ შემატებოდა პლატფორმას, აღნიშნული დროისთვის ფეისბუქზე 1,4 მილიარდი მკვდარი წევრი იქნებოდა. მოვლენების ამგვარი განვითარების შემთხვევაში, უკვე 2070 წლისთვის არააქტიურ მოხმარებელთა რაოდენობა აქტიურებისას გადაასწრებდა.
თუმცა, ამ შემთხვევაში სიტყვა მომხმარებლის გამოყენება ალბათ არასწორია, რადგან გარდაცვლილი ადამიანები საიტს, რა თქმა უნდა, ვერაფრით მოიხმარენ. მაგრამ მნიშვნელოვანი ისაა, რომ მათი მონაცემები არსად გაქრება. მკვლევარების თქმით, ის, თუ რა ბედი ეწევა ყველა გადაღებულ სელფის, ცხოვრებისეულ სიახლეს თუ მიღწეულ წარმატებაზე მოჩვენებითი თავმდაბლობით დაწერილ სტატუსს, ერთობ საჭირბოროტო საკითხია.
გაეროს მოსახლეობისა და ფეისბუქის Audience Insights-ის ფუნქციით ხელმისაწვდომი მონაცემების ანალიზი ბევრ კითხვას წარმოშობს: "ვის ეკუთვნის ეს მონაცემები; როგორ უნდა იმართოს ეს მონცამები ისე, რომ გარდაცვლილი ადამიანების ოჯახების და მეგობრების ინტერესებიც იყოს გათვალისწინებული და წარსულით დაინტერესებული მომავალი ისტორიკოსებისთვისაც იყოს ხელმისაწვდომი," - ამბობს ოქსფორდის ინტერნეტის ინსტიტუტის წარმოამდგენელი, კარლ ომანი.
"კაცობრიობის ისტორიაში აქამდე არასოდეს გვქონია ადამიანთა ქცევისა და კულტურის თავმომყრელი ამხელა არქივი", - ამატებს კვლევის თანაავტორი, დევიდ უოტსონი, - "ამ მონაცემთა ბაზის გაკონტროლება რაღაც დონეზე ისტორიის გაკონტროლებასაც კი მოიაზრებს". უოტსონი ამ მონაცემების "ერთი არაკომერციული კომპანიისთვის" მინდობას ხიფათის შემცველად თვლის.
მართლაც, ცნობილია რომ ფეისბუქი, რომლის ლოზუნგიც ერთ დროს "იარე სწრაფად და აფუჭე ყველაფერი" იყო, მომხმარებლების მონაცემებს სათანადო პასუხისმგებლობით არ ეპყრობა ხოლმე - აშშ-ს ფედერალური სავაჭრო კომისია აგრძელებს კონფედიციალურობის საკითხების კვლევას; კანადის ხელისუფლება კომპანიას კანონის დარღვევაში სდებს ბრალს; 1,5 მილიონი მომხმარებლის იმეილი მათი თანხმობის გარეშე "უნებლიედ გასაჯაროვდა"; უკანასკნელი ცნობების თანახმად კი, უსაფრთხოების ზომების უგულებელყოფა ინსტაგრამის მილიონზე მეტ მომხმარებლსაც შეეხო.
The Observer-თან დჩაწერილ ინტერვიუში ფსიქოლოგი ელეინ კასკეტი აცხადებს, რომ როდესაც გარდაცვლილი ადამიანის ოჯახის წევრები მის მონაცემებზე წვდომის მოპოვებას ცდილობენ, ფეისბუქის პასუხი ასეთია ხოლმე: "დიდი სიხარულით დაგეხმარებოდით, მაგრამ ამ დროისთვის ეს შეუძლებელია". ამის მიზეზად ისინი იმას ასახელებენ, რომ კომპანია გარდაცვლილი ადამიანის კონფედიციალურობის (ტექნიკურად არარსებულ) უფლებას იცავს.
ფეისბუქის წარმომადგენელი ამბობს, რომ კომპანია ოქსფორდის მკვლევართა რამდენიმე დასკვნას არ ეთანხმება. მისივე თქმით, ისინი "დიდ პასუხისმგებლობას გრძნობენ იმ უნიკალური როლის მიმართ, რასაც ადამიანთა ცხოვრებაში ასრულებენ" და "სერიოზულად ეკიდებიან ციფრული მემკვიდრეობის საკითხს". მან ასევე აღნიშნა, რომ საიტმა ახლახანს განაახლა მემკვიდრე პროფილებთან დაკავშირებული რამდენიმე ფუნქცია.
მიუხედავად ამისა, მეცნიერები მიიჩნევენ, რომ ოქსფორდის კვლევაში ნაჩვენები რიცხვები დიდი ცვლილებების საჭიროებას უსვამს ხაზს. იქნებ, დრო მოვიდა, რომ სოციალური მედიის ზედამხედველი ორგანო ავირჩიოთ? იქნებ, ანგარიშების პაროლების ანდერძში მითითება იყოს კარგი იდეა? ან, იქნებ, ჩვენს ინსტაგრამებს ისტორიული ჩანაწერის სტატუსი უნდა მივანიჭოთ - აბა, სხვანაირად, მომავალი ცივილიზაციები როგორ გაიგებენ, თუ რა მივირთვით საუზმეზე?
"ასეთი დიდი რაოდენობით დაგროვილ ინფორმაციასთან გასამკლავებლად ფეისბუქმა ისტორიკოსები, არქეოლოგები და ეთიკის სპეციალისტები უნდა დაიხმაროს", - ამბობს უოტსონი, - "ჩვენ დღესვე უნდა ვიპოვოთ საკითხის გადაჭრის ისეთი გზები, რომლებიც არა მხოლოდ ათწლეულების, არამედ, პოტენციურად, ასწლეულების განმავლობაშიც კი იმუშავებენ".
-
გადახედვარა ასაკში მიაჩნიათ ადამიანი ხანდაზმულად რა ასაკში მიაჩნიათ ადამიანი ხანდაზმულად
-
გადახედვამკვლევრებმა კოსმოსში ახალი მოლეკულა აღმოაჩინეს მკვლევრებმა კოსმოსში ახალი მოლეკულა აღმოაჩინეს
-
გადახედვამოლაპარაკებები არ დაიწყება, ვიდრე ეს კანონი დღის წესრიგშია — ევროპარლამენტის რეზოლუციის საბოლოო პროექტი მოლაპარაკებები არ დაიწყება, ვიდრე ეს კანონი დღის წესრიგშია — ევროპარლამენტის რეზოლუციის საბოლოო პროექტი
-
გადახედვაშესაძლოა, პაციენტებს გადარჩენის მეტი შანსი ჰქონდეთ, თუ მათი ექიმი ქალია — კვლევა შესაძლოა, პაციენტებს გადარჩენის მეტი შანსი ჰქონდეთ, თუ მათი ექიმი ქალია — კვლევა
-
-
გადახედვაბორელი: ჩვენი კარი ღიაა, მოვუწოდებ საქართველოს ლიდერებს, გამოხატონ მოქალაქეების მოლოდინები და ქვეყანა ევროკავშირის გზას არ ააცდინონ ბორელი: ჩვენი კარი ღიაა, მოვუწოდებ საქართველოს ლიდერებს, გამოხატონ მოქალაქეების მოლოდინები და ქვეყანა ევროკავშირის გზას არ ააცდინონ
-
-
გადახედვამესტიის მერი დეკლარაციაში ქონებას მალავს — TI მესტიის მერი დეკლარაციაში ქონებას მალავს — TI
-
-
-
-
-
გადახედვაროდის გაჩნდნენ დედამიწაზე მანათობელი ცხოველები? — კვლევა როდის გაჩნდნენ დედამიწაზე მანათობელი ცხოველები? — კვლევა
-
გადახედვაბრძოლა გრძელდება, აქციებზე შევხვდებით — ლაზარე გრიგორიადისის პირველი განცხადება გათავისუფლების შემდეგ ბრძოლა გრძელდება, აქციებზე შევხვდებით — ლაზარე გრიგორიადისის პირველი განცხადება გათავისუფლების შემდეგ
-
გადახედვალაზარე გრიგორიადისი თავისუფალია ლაზარე გრიგორიადისი თავისუფალია
-
გადახედვაშეიმუშავეს ხელოვნური ინტელექტი, რომელსაც ადამიანის დნმ-ის რედაქტირება შეუძლია შეიმუშავეს ხელოვნური ინტელექტი, რომელსაც ადამიანის დნმ-ის რედაქტირება შეუძლია
-
-
-
გადახედვასალომე ზურაბიშვილმა ლაზარე გრიგორიადისი შეიწყალა სალომე ზურაბიშვილმა ლაზარე გრიგორიადისი შეიწყალა
-
გადახედვა"იდენტიფიცირებულნი იქნებიან ის პირები, რომლებიც აქციის მონაწილეებს საავტომობილო გზების პარალიზებისკენ მოუწოდებენ" — შსს-ს განცხადება "იდენტიფიცირებულნი იქნებიან ის პირები, რომლებიც აქციის მონაწილეებს საავტომობილო გზების პარალიზებისკენ მოუწოდებენ" — შსს-ს განცხადება
-
გადახედვანახეთ: მზეზე ერთდროულად 4 ამოფრქვევა მოხდა — უიშვიათესი მოვლენა ნახეთ: მზეზე ერთდროულად 4 ამოფრქვევა მოხდა — უიშვიათესი მოვლენა
კომენტარები