40 წლის წინ ჩინეთის მაშინდელმა მმართველმა დენ სიაოპინმა, მაშტაბური ეკონომიკური რეფორმების გატარება დაიწყო. რეფორმები უმთავრესად ქვეყნის ეკონომიკის სტრუქტურულ ცვლილებას გულისხმობდა. ჩინეთმა გეგმიური სოციალისტური ეკონომიკიდან კაპიტალისტური ღია საბაზრო ეკონომიკისკენ აიღო გეზი.

ამ პერიოდის განმავლობაში ჩინეთის მოსახლეობის ცხოვრება ფუნქციურად სხვა დონეზე ავიდა. ასობით მილიონმა ადამინმა თავი დააღწია კატასტროფულ სიღარიბესა და შიმშილს. ჩინეთი კი დღეს სიდიდით მსოფლიოს მეორე ეკონომიკაა და პირველობას მხოლოდ აშშ-ს უთმობს.

როგორ იცვლებოდა ჩინეთი, სურათებით მოყოლილი ისტორია

ბორბალი და უფრო მეტი ბორბალი

ასე გამოიყურებოდა პეკინის მთავარი გამზირი 1978 წელს.

ფოტო: GETTY IMAGES

40 წლის შემდეგ განსხვავება აშკარაა, ასე გამოიყურება იგივე გამზირი 2018 წელს.

ბოლო ოთხი ათწლეულის განმავლობაში, ავტომობილების წარმოება და რაოდენობა ჩინეთში რამდენიმეჯერ გაიზარდა. ამ დროისთვის ქვეყანაში 300 მილიონი რეგისტრირებული ავტომობილი მოძრაობს. ამავდროულად, შემცირდა ველოსიპედების რაოდენობა.

1978 წელი, პეკინი:

  • ავტომობილი — 77 000;
  • ველოსიპედი — 5,6 მილიონი.

2018 წელი, პეკინი;

  • ავტომობილი — 8,54 მილიონი;
  • ველოსიპედი — 2 მილიონი.

ავტომობილების რაოდენობის სწრაფი ზრდისა და ხშირი საცობების გამო, პეკინის ადმინისტრაციამ მოძრაობის განტვირთვის მიზნით სხვადასხვა სახის ლიცენზიები და კვოტები დააწესა.

მსოფლიო ჯანდაცვის ორგანიზაციის მონაცემებით, ჰაერის დაბინძურების გამო, ჩინეთში ყოველწლიურად მილიონი ადამიანი კვდება.

ფული, ფული, ფული

ასე გამოიყურებოდა მაღაზიების ვიტრინები პეკინში 1978 წელს.

ფოტო: GETTY IMAGES

ასე გამოიყურება რიგითი მაღაზიის ვიტრინა პეკინში დღეს.

ჩინეთის მთლიანი შიდა პროდუქტის ზრდასთან ერთად შეიცვალა მოსახლეობის სამომხმარებლო ჩვევებიც. ჩინეთის მოქალაქეები ძვირფასი პროდუქციის ერთ-ერთი ყველაზე აქტიური მყიდველები არიან.

სამშაბათს ჩინეთის ამჟამინდელმა მმართველმა ქვეყნის ეროვნულ ასამბლეაში ეკონომიკური რეფორმების მნიშვნელობასა და ამის შედეგად ადამიანების შეცვლილ ცხოვრებაზე ისაუბრა.

"კუპონები მარცვლეულზე, ხორცზე, თევზზე, ბრინჯზე, ტანსაცმელზე, საწვავსა და წიგნებზე დღეს უკვე ისტორიის მუზეუმის საკუთრებაა და წარსულს ჩაბარდა", — განაცხადა სი ძინპინმა.

ამ პროცესში არ უნდა დაგვავიწყდეს ასევე, პოლიტიკური ელემენტიც. ჩინეთის მოსახლეობის მსყიდველობითი უნარის ზრდასთან ერთად გაიზარდა მათი გავლენა მსოფლიო ბაზარზეც. რამდენიმე მსხვილ საერთაშორისო ბრენდსა და კომპანიას არაერთხელ მოუხდია ბოდიში და დაუხევია უკან ჩინეთის მოსახლეობის მოთხოვნებისა და აზრის გათვალისწინებით. მიუხედავად იმისა, რომ უცხოური ბრენდები ჩინეთში ჯერ კიდევ დიდი პოპულარობით სარგებლობს, სულ უფრო მეტი ჩინელი არჩევანს ადგილობრივი წარმოების სასარგებლოდ აკეთებს.

18 დეკემბერს წარმოთქმული სიტყვის დასკვნით ნაწილში, სი ძინპინმა განაცხადა, რომ ჩინეთი სულ უფრო მნიშვნელოვან ცენტრალურ ადგილს იკავებს მსოფლიოს ყოველდღიურობაში და დღევანდელი მდგომარეობით არავის შეუძლია ჩინელ ხალხს რაიმე მითითება მისცეს ან რაიმე აუკრძალოს.

ფოტო: BBC

ბავშვები და ოჯახები

1970-იან წლებთან შედარებით მნიშვნელოვნად შეიცვალა ცხოვრება ბავშვებისთვისაც. 2010-იან წლებში დაბადებული თაობისთვის სიცოცხლის საშუალო ხანგრძლივობა მნიშვნელოვნად აღემატება წინაპრების თაობას.

ფოტო: GETTY IMAGES

1978 წელს სიცოცხლის საშუალო ხანგრძლივობა ჩინეთში 66 წელი იყო, 2018 წელს იგივე მაჩვენებელი 10 წლით გაიზარდა და 76-ს გაუტოლდა.

ასევე მნიშვნელოვნად გაიზარდა წერა-კითხვის მცოდნეთა რიცხვი:

  • 1980 წელი — 66%;
  • 2010 წელი — 95%.

40 წლის წინ ჩინელებისთვის თითქმის წარმოუდგენელი იყო დასასვენებლად საზღვარგარეთ წასვლა. დღეს კი ჩინეთი მსოფლიოში ტურისტების ერთ-ერთი ყველაზე დიდი წყაროა, რომლებიც საზღვარგარეთ მილიარდობით დოლარს ხარჯავენ.

ოქროს კვირეულის დღესასწაული, პეკინი 2018 წელი

ასევე, მნიშვნელოვნად გაიზარდა ჩინელი სტუდენტების შანსი მიიღონ უცხოური განათლება. ჩინეთის განათლების სამინისტროს ინფორმაციით, დღეს ყველაზე მეტი ინტერნაციონალური სტუდენტის სამშობლო ჩინეთია.

განუხრელად იზრდება იმ ჩინელი სტუდენტების რაოდენობა, რომლებიც განათლებას საზღვარგარეთ იღებენ.

ფოტო: BBC

მიუხედავად ასეთი ცვლილებებისა, არის რაღაც, რისი შეცვლაც მთავრობამ ვერ მოახერხა.

ეკონომიკის ტრანსფორმაციიდან ერთი წლის შემდეგ, 1979 წელს ჩინეთის მთავრობამ წამოიწყო ე.წ. ერთი ბავშვის პოლიტიკა. კანონი კრძალავდა ოჯახისთვის ერთზე მეტი ბავშვის ყოლას. ინიციატივის მიზანი იყო შეემცირებინა მოსახლეობის ზრდა.

მიუხედავად მიღებული კანონისა, შობადობა ქვეყანაში მაინც მაღალი იყო. ხშირი იყო ძალადობრივი აბორტებისა და სტერილიზაციის შემთხვევებიც. ოჯახებს, რომლებიც კანონს არღვევდნენ, ათავისუფლდნენ სამსახურიდან და აჯარიმებდნენ.

ერთი ბავშვის პოლიტიკა ჩინეთში 2015 წელს შეიცვალა და ამჟამად ჩინურ ოჯახს ორი ბავშვის გაჩენის უფლება აქვს. დიდი ალბათობით, უახლოეს მომავალში ეს კანონი კიდევ უფრო ლიბერალური გახდება, თუმცა ჩინელი მილენიალებისთვის ნათელია, რომ ბევრი ბავშვის ყოლა უფრო მეტ ხარჯსაც გულისხმობს.

კვების ინდუსტრია

ეკონომიკის ცვლილებასთან ერთად შეიცვალა ადამიანების კვების რაციონიც.

ასე გამოიყურებოდა პეკინის ცენტრალური ბაზარი 1978 წელს.

ფოტო: GETTY IMAGES

ასე გამოიყურება იგივე ბაზრობა დღეს.

40 წლის წინ, ჩინეთში სხვადასხვა სახის ხორცეულზე წვდომა მხოლოდ მაღალ სოციალურ ფენას ჰქონდა. ბოლო ათწლეულებში მნიშვნელოვნად გაიზრდა ხორცის მოხმარება ქვეყნის მაშტაბით. წლის განმავლობაში ჩინეთის ერთი მოქალაქე საშუალოდ 40 კილოგრამ ხორცს მოიხმარს.

ფოტო: BBC