იუპიტერი სულაც არ ბრუნავს მზის გარშემო
იუპიტერი, მზიდან მეხუთე პლანეტა, გაზის გიგანტი და ჯუნოს საკვლევი მიზანი, უბრალოდ დიდი კი არა, უზარმაზარია!
ეს პლანეტა იმდენად მასიურია, რომ სინამდვილეში, შეიძლება ითქვას, მზის გარშემო არც კი ბრუნავს. სხვა ყველა პლანეტის ჯამურ მასაზე 2,5-ჯერ მძიმე ეს ციური სხეული, საკმარისად დიდია იმისთვის, რომ მისი და მზის გრავიტაციული ცენტრი (წერტილი, რომლის გარშემოც ბრუნავს სისტემა) მზის შიგნით კი არ მდებარეობს, არამედ კოსმოსში, ჩვენი მანათობელი ვარსკვლავის ზედაპირიდან დაშორებით.
ამ ზედა აბზაცს თუ ეჭვის თვალით კითხულობთ, აგიხსნით, როგორც ხდება ზემოთაღწერილი მოვლენა.
როდესაც სივრცეში პატარა სხეული დიდი სხეულის გარშემო ბრუნავს, ეს პატარა სხეული, როგორც წესი, იდეალურ წრეზე არ ტრიალებს, არამედ ორივე ობიექტი, დიდიც და პატარაც, ბრუნავენ საერთო გრავიტაციული ცენტრის გარშემო.
ჩვენთვის ნაცნობ სიტუაციებში - მაგალითად, როდესაც დედამიწა ბრუნავს ბევრად დიდი მზის გარშემო - ადგილი აქვს იგივე მოვლენას, მაგრამ დედამიწის მასა იმდენად მცირეა მზის მასასთან შედარებით, რომ მათი საერთო გრავიტაციული ცენტრი უმნიშვნელოდ სცილდება მზის, როგორც ცალკე აღებული ობიექტის, გრავიტაციულ ცენტრს. ამ შემთხვევაში, დიდი ობიექტი (მზე) უძრავად გვეჩვენება, ხოლო პატარა ობიექტი (დედამიწა) მის გარშემო ბრუნავს.
მაგრამ რეალობა ყოველთვის ბევრად უფრო რთულია, ვიდრე ერთი შეხედვით ჩანს.
მაგალითად, როდესაც საერთაშორისო კოსმოსური სადგური (სკს) დედამიწის ირგვლივ ბრუნავს, სინამდვილეში ორივე მათგანი - დედამიწაც და სკს-ც მათი კომბინირებული გრავიტაციული ცენტრის გარშემო ბრუნავენ. მაგრამ ეს გრავიტაციული ცენტრი იმდენად ახლოსაა თავად დედამიწის ცენტრთან, რომ დედამიწის ბრუნვის დაკვირვება ამ საერთო ცენტრის გარშემო შეუძლებელია, ხოლო სკს თითქმის იდეალურ წრეს შემოხაზავს თავის ორბიტაზე.
იგივე ხდება მზის გარშემო მბრუნავი სხვა პლანეტებისთვისაც - მზე იმდენად მასიურია მერკურისთან, ვენერასთან, მარსთან და თვით სატურნთან შედარებით, რომ მათი საერთო გრავიტაციული ცენტრები ჩვენი ვარსკვლავის შიგნით, სიღრმეში მდებარეობს.
მაგრამ, იუპიტერისთვის ასე არაა.
ეს გაზის გიგანტი იმდენად დიდი და მძიმეა (იუპიტერის რადიუსი მზის რადიუსის თითქმის მეათედია), რომ მათი საერთო გრავიტაციული ცენტრი, ანუ ბარიცენტრი, მზის ზედაპირიდან, მზის რადიუსის 7%-ით, ანუ 48 699 კილომეტრის დაშორებით, ღია კოსმოსში მდებარეობს. მზეც და იუპიტერის ამ საერთო ცენტრის გარშემო მოძრაობენ.
ეს ზომებში-არაზუსტი გიფი (ან ჯიფი, თუ ასე უფრო გსიამოვნებთ) არის მზის და იუპიტერის “ურთიერთობის” ილუსტრაცია.
ამ გიფში ნათლად დაინახავთ, თუ როგორ მოძრაობს ეს ორი ციური სხეული კოსმოსში ერთად.
აქვე უნდა აღვნიშნოთ, რომ მოცემული რიცხვი - 48 699 კმ - შეიძლება მთლად ზუსტი არ იყოს, რადგან ამ მოდელირებაში, სავარაუდოდ, არაა გათვალისწინებული სხვა პლანეტების მიერ მზეზე და თავად იუპიტერზე ზემოქმედება, თუმცა, იუპიტერის და მზის ზომა-მასებიდან გამომდინარე, გადაცდომა ძალიან დიდიც არ უნდა იყოს.
ასე რომ, როდესაც ვინმე ნერდ გოგონა/ბიჭუნაზე უცებ მოგინდებათ შთაბეჭდილების მოხდენა, შეგიძლიათ ეს Fun Fact მოუყვეთ ჭკვიანური სახით.
-
გადახედვა"ჩვენ, Gen Z-ის დედებიც მაგრები ვართ!" — ფოტოებში: ქალთა მარში ბათუმში "ჩვენ, Gen Z-ის დედებიც მაგრები ვართ!" — ფოტოებში: ქალთა მარში ბათუმში
-
გადახედვაქალთა მარში: რა არის დღევანდელი მსვლელობის გეგმა და ძირითადი პოლიტიკური გზავნილები ქალთა მარში: რა არის დღევანდელი მსვლელობის გეგმა და ძირითადი პოლიტიკური გზავნილები
-
გადახედვადღეს, 20 აპრილს, 7 საათზე, რუსული კანონის საპროტესტო აქცია კვლავ გაიმართება დღეს, 20 აპრილს, 7 საათზე, რუსული კანონის საპროტესტო აქცია კვლავ გაიმართება
-
გადახედვასტუდენტი, რომელიც კობახიძის ლექციაზე საქართველოსა და ევროკავშირის დროშით მივიდა, ლექციაზე არ შეუშვეს სტუდენტი, რომელიც კობახიძის ლექციაზე საქართველოსა და ევროკავშირის დროშით მივიდა, ლექციაზე არ შეუშვეს
-
გადახედვადაუშვებელია, მივიღოთ კანონი, რომლის უკან გაწვევისკენ მოგვიწოდებენ ცივილიზებული სამყაროს წევრი ქვეყნები — GPBA დაუშვებელია, მივიღოთ კანონი, რომლის უკან გაწვევისკენ მოგვიწოდებენ ცივილიზებული სამყაროს წევრი ქვეყნები — GPBA
-
გადახედვადღეს, 20 აპრილს, 5 საათზე, გაიმართება ქალების მარში — ქალები ვირჩევთ ევროპას დღეს, 20 აპრილს, 5 საათზე, გაიმართება ქალების მარში — ქალები ვირჩევთ ევროპას
-
გადახედვავდებთ პირობას, კოალიციური მთავრობის ჩამოყალიბების შემდეგ, მოქალაქეებს არ ექნებათ შეხება ნიღბიან სპეცრაზმელებთან — ოპოზიციური პარტიების განცხადება ვდებთ პირობას, კოალიციური მთავრობის ჩამოყალიბების შემდეგ, მოქალაქეებს არ ექნებათ შეხება ნიღბიან სპეცრაზმელებთან — ოპოზიციური პარტიების განცხადება
-
გადახედვაროგორი ამინდი იქნება ამ შაბათ-კვირას როგორი ამინდი იქნება ამ შაბათ-კვირას
-
გადახედვაკინოცენტრმა დაფინანსება შეგვიწყვიტა — თბილისის საერთაშორისო კინოფესტივალი კინოცენტრმა დაფინანსება შეგვიწყვიტა — თბილისის საერთაშორისო კინოფესტივალი
-
გადახედვაGPBA: კონსოლიდაცია რუსეთის დამპყრობლურ პოლიტიკასთან ბრძოლის აუცილებელი პირობაა GPBA: კონსოლიდაცია რუსეთის დამპყრობლურ პოლიტიკასთან ბრძოლის აუცილებელი პირობაა
-
გადახედვასააკაშვილი ენმ-ს პარტიის ბორდის შექმნას და თავმჯდომარედ მისი კანდიდატურის განხილვას სთხოვს სააკაშვილი ენმ-ს პარტიის ბორდის შექმნას და თავმჯდომარედ მისი კანდიდატურის განხილვას სთხოვს
-
გადახედვაშესაძლოა, არამიწიერი სიცოცხლე იისფერი ბაქტერიების სახით არსებობდეს შესაძლოა, არამიწიერი სიცოცხლე იისფერი ბაქტერიების სახით არსებობდეს
-
გადახედვაოზურგეთის საკრებულოს თავმჯდომარის, დავით დარჩიას შვილი: არა რუსულ კანონს! ოზურგეთის საკრებულოს თავმჯდომარის, დავით დარჩიას შვილი: არა რუსულ კანონს!
-
გადახედვალაზარეს განაჩენის სარეზოლუციო ნაწილი პრეზიდენტს ჯერ არ მიუღია — მის მოსამზადებლად, მოსამართლემ 14-დღიანი ვადა აიღო ლაზარეს განაჩენის სარეზოლუციო ნაწილი პრეზიდენტს ჯერ არ მიუღია — მის მოსამზადებლად, მოსამართლემ 14-დღიანი ვადა აიღო
-
გადახედვალავროვი ოცნების რუსულ კანონზე ამბობს, რომ "ძალიან რბილია" ლავროვი ოცნების რუსულ კანონზე ამბობს, რომ "ძალიან რბილია"
-
გადახედვადეა მელაძე: არა რუსულ კანონს! გელით რუსთაველზე დეა მელაძე: არა რუსულ კანონს! გელით რუსთაველზე
-
გადახედვახაბეიშვილი: ელისაშვილის ცემა იყო მიზანმიმართული, საზოგადოებას უთხრეს — თუ პარლამენტარს ასე ვექცევით, თქვენ უარესად მოგექცევით ხაბეიშვილი: ელისაშვილის ცემა იყო მიზანმიმართული, საზოგადოებას უთხრეს — თუ პარლამენტარს ასე ვექცევით, თქვენ უარესად მოგექცევით
-
გადახედვარა ეწერა რუსთავი 2-ის საინფორმაციოს უფროსის Whatsapp სტატუსში, რომელიც დღეს გამოქვეყნდა და მალევე წაიშალა რა ეწერა რუსთავი 2-ის საინფორმაციოს უფროსის Whatsapp სტატუსში, რომელიც დღეს გამოქვეყნდა და მალევე წაიშალა
-
გადახედვაოცნების დეპუტატის, გია ცაგარეიშვილის შვილი: მედვედევს რაც მოსწონს, დუგინს რაც მოსწონს — ჩვენ ავტომატურად არ მოგვწონს, 2x2 ოცნების დეპუტატის, გია ცაგარეიშვილის შვილი: მედვედევს რაც მოსწონს, დუგინს რაც მოსწონს — ჩვენ ავტომატურად არ მოგვწონს, 2x2
-
გადახედვაახალგაზრდების ორგანიზებით, პარლამენტთან საპროტესტო აქცია დღეს 19 საათზე იგეგმება ახალგაზრდების ორგანიზებით, პარლამენტთან საპროტესტო აქცია დღეს 19 საათზე იგეგმება
-
კომენტარები