აფრიკის კონტინენტი ორად იყოფა - ყველაფერი, რაც ამ საკითხზე უნდა იცოდეთ
კენიის სამხრეთ-დასავლეთ ნაწილში უზარმაზარი ნაპრალი გამოჩნდა, რომელიც უზარმაზარ ტერიტორიაზეა გადაჭიმული. ბზარის გაჩენამ ნაირობი-ნაროკის გზატკეცილის ჩანგრევა გამოიწვია, რასაც სეისმური აქტივობაც დაერთო.
დედამიწა გამუდმებით იცვლება და ამ ცვლილებებს მყისიერად ვერ ვგრძნობთ, თუმცა ტექტონიკურ მოძრაობას ხანდახან დრამატული შედეგებიც მოჰყვება ხოლმე - მაგალითად, კონტინენტის ორად გახლეჩა.
დედამიწის ლითოსფერო რამდენიმე ტექტონიკური ფილისგან შედგება. ეს ფილები უძრავი არაა, ისინი ერთმანეთს გამუდმებით უახლოვდებიან და შორდებიან. კანონზომიერია თუ არა ეს მოძრაობები - გაურკვეველია. ფილების კიდეებში კი გარკვეული ძალები წარმოიქმნება.
ძალები, რომლებიც ტექტონიკურ ფილებს ამოძრავებენ, ხანდახან მათ გახლეჩასაც იწვევენ. აღმოსავლეთაფრიკული უზარმაზარი ბზარიც ამის დასტურია. ნაპრალი 3000 კილომეტრზეა გადაჭიმული და ის კონტინენტს ორ არათანაბარ, სომალისა და ნუბიის ფილებად ჰყოფს.
რატომ ხდება გაყოფა?
როცა ლითოსფეროში ჰორიზონტალური გამწევი ძალა წარმოიქმნება, ხმელეთი ნელ-ნელა "იწელება", თხელდება და ბოლოს - იბზარება, რის შედეგადაც ნაპრალოვანი ხეობა წარმოიქმნება.
პროცესს თან ახლავს ვულკანური და სეისმური აქტივობა. ხეობის გაჩენა კონტინენტების დაყოფის საწყისი ეტაპია. დაყოფის ბოლო ეტაპზე კი ფილებს შორის ოკეანის აუზი ჩნდება.
მსგავსი რამ მოხდა 138 მილიონი წლის წინ კონტინენტზე, რომელიც სამხრეთ ამერიკასა და აფრიკას აერთიანებდა. შეგიმჩნევიათ, რომ ეს ორი კონტინენტი ერთმანეთს პაზლის ნაწილებივით ერგება?
დაყოფის თაიმლაინი
აღმოსავლეთაფრიკული ნაპრალი უნიკალური შემთხვევაა, რადგან მასზე დაკვირვება სხვადასხვა ეტაპზე შეგვიძლია. სამხრეთით, სადაც ბზარი ახალი წარმოქმნილია, განცალკევების ნიშნები უფრო ნელა ჩნდება, ვულკანური და სეისმური გამოვლინებები კი იშვიათია, აფარის რეგიონთან კი ხეობის ზედაპირი ვულკანური ქვებითაა დაფარული, რაც იმას ნიშნავს, რომ ლითოსფერო თითქმის ბოლომდეა დათხელებული. საბოლოოდ, მილიონობით წლის შემდეგ, ოკეანე ხმელეთის ნაწილს დატბორავს, აფრიკის კონტინენტი დაპატარავდება, ინდოეთის ოკეანეში კი ეთიოპიისა და სომალისგან შედგენილი დიდი კუნძული გაჩნდება.
მართალია, ისეთი დრამატული მოვლენები, როგორებიცაა გზის ჩანგრევა ან მიწისძვრა, შთაბეჭდილებას ქმნის, რომ გაყოფას მალე უნდა ველოდოთ, მაგრამ სინამდვილეში, აფრიკის კონტინეტის დაცალკევება უკვე მრავალი წელია მიმდინარეობს და კიდევ მრავალი წელი გაგრძელდება.
-
გადახედვა1500 წლის წინანდელი დნმ-ის წყალობით ჩინეთის იმპერატორის გარეგნობა გამოავლინეს 1500 წლის წინანდელი დნმ-ის წყალობით ჩინეთის იმპერატორის გარეგნობა გამოავლინეს
-
გადახედვამეცნიერებმა ორი მამრისგან ჯანმრთელი თაგვები გამოიყვანეს და ეს მდედრის დნმ-ის გარეშე მეცნიერებმა ორი მამრისგან ჯანმრთელი თაგვები გამოიყვანეს და ეს მდედრის დნმ-ის გარეშე
-
გადახედვაკობახიძე: ბატონ ბიძინა ივანიშვილთან მაქვს რეგულარული სატელეფონო კომუნიკაცია კობახიძე: ბატონ ბიძინა ივანიშვილთან მაქვს რეგულარული სატელეფონო კომუნიკაცია
-
გადახედვაისტორიაში პირველად, პაპმა ფეხთბანვის რიტუალი მხოლოდ ქალების მონაწილეობით ჩაატარა ისტორიაში პირველად, პაპმა ფეხთბანვის რიტუალი მხოლოდ ქალების მონაწილეობით ჩაატარა
-
გადახედვაშაქრო კალაშოვმა ციხე დატოვა შაქრო კალაშოვმა ციხე დატოვა
-
გადახედვასუს-მა, ქრთამის აღების ფაქტზე, ჯანდაცვის სამინისტროს სსიპ-ის 3 ყოფილი თანამშრომელი დააკავა სუს-მა, ქრთამის აღების ფაქტზე, ჯანდაცვის სამინისტროს სსიპ-ის 3 ყოფილი თანამშრომელი დააკავა
-
-
გადახედვაბეთჰოვენის დნმ-ში განსაკუთრებული მუსიკალური ნიჭი არ გამოვლინდა — რას ნიშნავს ეს ბეთჰოვენის დნმ-ში განსაკუთრებული მუსიკალური ნიჭი არ გამოვლინდა — რას ნიშნავს ეს
-
გადახედვაOn.ge-ის 10 ქვიზი, რომელიც მაშინ უნდა გააკეთო, როცა მოწყენილი ხარ On.ge-ის 10 ქვიზი, რომელიც მაშინ უნდა გააკეთო, როცა მოწყენილი ხარ
-
გადახედვაGeorgian Airways, ევრო 2024-ზე დასწრების მსურველებისთვის, გერმანიის მიმართულებით, პირდაპირ ფრენებს შეასრულებს Georgian Airways, ევრო 2024-ზე დასწრების მსურველებისთვის, გერმანიის მიმართულებით, პირდაპირ ფრენებს შეასრულებს
-
გადახედვაკალაძე მელიასა და გვარამიაზე: ბოროტების და რადიკალიზმის ადგილი ქართულ პოლიტიკაში არ არის კალაძე მელიასა და გვარამიაზე: ბოროტების და რადიკალიზმის ადგილი ქართულ პოლიტიკაში არ არის
-
გადახედვაორსულების დიეტა ნაყოფის სახის მახასიათებლებზე მოქმედებს — კვლევა ორსულების დიეტა ნაყოფის სახის მახასიათებლებზე მოქმედებს — კვლევა
-
გადახედვაComcom-მა დათვალა, რამდენმა ადამიანმა უყურა საქართველო-საბერძნეთის მატჩს პირველ არხზე Comcom-მა დათვალა, რამდენმა ადამიანმა უყურა საქართველო-საბერძნეთის მატჩს პირველ არხზე
-
გადახედვანახეთ: როგორ ჩანს დედამიწაზე სეზონების ცვლილება კოსმოსიდან ნახეთ: როგორ ჩანს დედამიწაზე სეზონების ცვლილება კოსმოსიდან
-
გადახედვასომხეთში სოლოვიოვის პროპაგანდისტული გადაცემების ტრანსლირება აიკრძალა სომხეთში სოლოვიოვის პროპაგანდისტული გადაცემების ტრანსლირება აიკრძალა
-
-
გადახედვაბჟანიას გადადგომის მოთხოვნით სოხუმში აქტივისტი შიმშილობს ბჟანიას გადადგომის მოთხოვნით სოხუმში აქტივისტი შიმშილობს
-
გადახედვაჯიფსი როუზი ციხის დატოვებიდან 3 თვის შემდეგ განქორწინდა ჯიფსი როუზი ციხის დატოვებიდან 3 თვის შემდეგ განქორწინდა
-
გადახედვავენერაზე სიცოცხლის "საშენი მასალის" არსებობა შესაძლებელია — კვლევა ვენერაზე სიცოცხლის "საშენი მასალის" არსებობა შესაძლებელია — კვლევა
-
გადახედვაფრანგული კომპანიისგან ნაყიდი პირველი სამაშველო ვერტმფრენი H 145 უკვე საქართველოშია ფრანგული კომპანიისგან ნაყიდი პირველი სამაშველო ვერტმფრენი H 145 უკვე საქართველოშია
-
გადახედვაბაკურიანში, ზვავში მოყოლილი ადამიანის სამძებრო-სამაშველო ოპერაცია განახლდა ბაკურიანში, ზვავში მოყოლილი ადამიანის სამძებრო-სამაშველო ოპერაცია განახლდა
კომენტარები