რას ნიშნავს და რატომ არის საშიში ქვეყნისთვის ქსენოფობიური ძალების გაძლიერება, როგორ უნდა იქცეოდეს მედია და სახელმწიფო ასეთ ვითარებაში და ვის აწყობს ქაოსი ქვეყანაში, რომლის დეკლარილებული საგარეო კურსი დასავლურია. ამ საკითხებთან და თბილისში, აღმაშენებლის გამზირზე, 14 ივლისს გამართულ ქსენოფობიურ მარშთან დაკავშირებით, ლიტერატურის მუზეუმის დირექტორმა ლაშა ბაქრაძემ On.ge-სთან ინტერვიუში ისაუბრა.

ფოტო: მზია საგანელიძე / რადიო თავისუფლება

თქვენი აზრით, რას წარმოადგენს და რა უდევს საფუძვლად "ქართველთა მარშის" იდეას?

მე ვფიქრობ, ამას არაფერი არ უდევს საფუძვლად გარდა იმისა, რომ იმ მარშების ასლია, რომლებსაც, სხვადასხვა ქვეყნებში, პრორუსული ძალები აწყობენ ქვეყნის დესტაბილიზაციისა და არასასიამოვნო გარემოს შექმნისთვის.

როგორც ცნობილია, რუსეთშიც იმართებოდა მსგავსი შინაარსის მარში და თუ ფიქრობთ, რომ მასთან პარალელის გავლება შეიძლება?

რუსეთში, შეიძლება, საერთოდ არც იყო აუცილებლად მთავრობის მიერ მონდომებული და სანქცირებული, მაგრამ მე უფრო პარალელებს გავავლებდი სხვა საქმესთან დაკავშირებით. ეს იყო ე.წ. ლიზას საქმე, გასული წელს, გერმანიაში. იქაც რუსულმა პროპაგანდამ გამოიგონა და ამას Russia Today ყოველდღიურად გადმოსცემდა, რომ პალესტინელმა მიგრანტებმა, თითქოს, გააუპატიურეს რუსეთიდან ჩასულ ოჯახში დაბადებული პატარა გოგო ლიზა. დღესდღეობით, გამოძიება დასრულებულია და ჩვენ ვიცით, რომ ეს ასე არ მომხდარა, მაგრამ მაშინ მობილიზდა პრო-რუსული, პრო-პუტინისტური ძალები. გერმანიაში გადასახლებულ რუს ხალხში, ანუ გერმანული საზოგადოების რუსულენოვან ნაწილში დიდი მიტინგები იყო.

ძალიან მაგონებს გუშინდელი მარშის წინა მომენტები "ლიზას საქმეს", რომელიც სწორედ ასევე გაიშალა. გარდა ამისა, მაგალითად, დაგეგმილია, რომ ბათუმშიც გააკეთონ მარში. კარგად ვიცით, რუსეთის ინტერესშია დესტაბილიზაცია აჭარაში, მუსლიმებსა და ქრისტიანებს შორის დაპირისპირების გაჩენა, თურქების დემონიზირება და ა.შ.

რა საფრთხის შემცველია ქვეყნისთვის ასეთი ქსენოფობიური შინაარსის მარში, თუნდაც, ევროატლანტიკური ინტეგრაციის გზაზე?

ეს წარმოაჩენს საქართველოს, როგორც მოუმწიფებელი სახელმწიფოს სახეს, რომ აი ასე ქსენოფობიურად და მე ვიტყოდი მეტსაც, რასისტულად განწყობილია იმიტომ, რომ ეს ყველა უცხოელს არ ეხება. თეთრი უცხოელების მიმართ უფრო დიდი პატივისცემით ვართ განწყობილები, ვიდრე მათ მიმართ, ვინც აი ამ ჯგუფების წარმომადგენლებს, რასობრივად მათზე დაბალ საფეხურზე მდგომი ჰგონიათ. რასაკვირველია, დაიხატება ძალიან ცუდი სურათი, მიუხედავად იმისა, რომ დასავლეთშიც ხდება მსგავსი. ამას ისევ რუსული პროპაგანდა გამოიყენებს, რათა აჩვენოს, როგორი ცუდები არიან ეს ქართველები, როგორი პრიმიტიულები და ა.შ.

თუ გახსენდებათ ისტორიიდან მსგავსი ტიპისა და მასშტაბის პროტესტი?

დღეს რაც საქართველოში ხდება, ძალიან მახსენებს თავის დროზე, ეროვნული მოძრაობის დროს როგორ ხდებოდა ხოლმე და ჭკუა ვერ ვისწავლეთ. სწორედ ამ ქსენოფობიური განწყობების ინსტრუმენტალიზაცია მაშინ მიმართული იყო საქართველოში მცხოვრები ეთნიკურად არაქართველების მიმართ.

ეროვნული მოძრაობის დროს ძალიან ხშირად ისმოდა ასეთი ქსენოფობიური ლოზუნგები სხვადასხვა დემონსტრაციაზე, რამაც გამოიწვია აფხაზეთში და კიდევ უფრო მეტად ოსებს შორის იქაური საზოგადოებების მობილიზაცია და გააადვილა პროპაგანდა.

დღეს, ეს მიმართულია, თითქოს, უცხოელი არალეგალების მიმართ. ბოლოს და ბოლოს კითხვა უნდა დაისვას, როდესაც ვსაუბრობთ, რომ არალეგალები არიან, საიდან გვაქვს მონაცემები ამაზე, როდესაც ვხმარობთ სიტყვა არალეგალს, რას ვგულისხმობთ ამაში?

საბოლოოდ, მიზანია ის, რომ საზოგადოებაში დათესონ მტრული დამოკიდებულება სხვების მიმართ და შემდგომში ეს გამოყენებული იქნას ასევე დესტაბილიზაციისა და საქართველოს უარყოფით კონტექსტში წარმოსაჩენად. ისევე, როგორც მაშინ, ჰომოფობიურ გამოსვლებში იყო.

რას ეტყოდით მედიას, რომელიც ასეთ დროს ერთ-ერთ მთავარ როლს ასრულებს, ტირაჟირების კუთხით?

უცხოეთშიც არიან ნეოფაშიტური ჯგუფები, რომლებიც აქციებს მართავენ ხან სად და ხან სად და მე არასდროს მინახავს ეს ადამიანები ისხდნენ დიდ ტელევიზიებში და მათ ეძლეოდეთ თავიანთი მავნებლური იდეების ტირაჟირების საშუალება. ეს მართლა არასდროს მინახავს.

გუშინდელ "ქართველთა მარშში" საქართველოს პარლამენტის მოქმედი დეპუტატი მონაწილეობდა...

ძალიან შემაშფოთებელი ფაქტია, რომ პარლამენტში გვყავს ადამიანი, რომელსაც შეუძლია მიიღოს ასეთ მარშში მონაწილეობა და მას ამის გამო არავინ მოედავება, არავინ შეახსენებს, მათ შორის, მედია. აბსოლუტურად ჩვეულებრივ მოვლენად მიიჩნევა, რომ აი ასეთ ფაშისტებთან ერთად საქართველოს პარლამენტის წევრი მონაწილეობს მარშში და ამისკენ სხვა ადამიანებსაც მოუწოდებს. ეს ნიშნავს, რომ პარლამენტში ძალიან მძიმე მდგომარეობაა. პარლამენტს ყოველთვის შეუძლია პრინციპულობა გამოიჩინოს და მოუწოდოს ამ ადამიანს, რომ ესაა ამაზრზენი ქმედება. ეს იმას არ ნიშნავს, რომ დასაჯონ იგი, ამას ვერ გააკეთებენ, მაგრამ ეს მიუღებელი უნდა იყოს, ნებისმიერ ნორმალურ პარლამენტში ასეც იქნებოდა. სამწუხაროდ, ჩვენ ჩვენი პარლამენტარების დიდი ნაწილის მხრიდან არ გვესმის აი ამ მარშის კრიტიკა და ურჩევნიათ ამასთან დაკავშირებით გაჩუმდნენ.