აინშტაინის ფარდობითობის ზოგადი თეორია კიდევ ერთხელ დადასტურდა
ალბერტ აინშტაინმა იწინასწარმეტყველა, რომ როდესაც შორეული ვარსკვლავიდან წამოსული სინათლე ჩვენსა და ამ ვარსკვლავს შორის არსებულ რამე ობიექტთან ჩაივლის, გრავიტაცია გამადიდებელი ლინზასავით იქცევა და სინათლეს უფრო ადიდებს და ამრუდებს. 1936 წელს, ჟურნალ Science-ში გამოქვეყნებულ სტატიაში აინშტაინი ამბობს:
"რადგანაც ვარსკვლავები ერთმანეთისგან ძალიან არიან დაშორებულნი, არ მაქვს იმედი, რომ ამ ფენომენს ოდესღაც პირდაპირ დავაფიქსირებთ“.
თუმცა, აინშტაინის უიმედობის მიუხედავად, საერთაშორისო მკვლევართა ჯგუფმა, კაილაშ საჰუს ხელმძღვანელობით, ეს შეძლო. სტატია 2017 წლის 9 ივნისს (81 წლის შემდეგ!) ჟურნალ Science-ში გამოაქვეყნეს. ეს კვლევა აინშტაინის „გრავიტაციული მიკროლინზირების“ კონკრეტული ტიპია, რომელიც სხვა ვარსკვლავმა გამოიწვია და არა - მზემ.
Science-ში გამოქვეყნებულ სხვა ნაშრომში, რომლის სათაურია „საუკუნის საჩუქარი აინშტაინისგან“, ტერი ოსუალტი (ემბრი-რიდლის აერონავტიკული უნივერსიტეტი) ამბობს, რომ ეს აღმოჩენა ახალ ფანჯარას გვიხსნის „ჩვენი გალაქტიკის მსგავსი გალაქტიკების ევოლუციისა და ისტორიის გასაგებად“.
უფრო კონკრეტულად კი, ოსუალტი ამბობს:
„საჰუსა და მისი კოლეგების მიერ ჩატარებული კვლევა გვაძლევს ახალ გზას განვსაზღვროთ ისეთი ობიექტების მასები, რომლებსაც სხვანაირად მარტივად ვერ ვზომავთ. გუნდმა კოლაფსირებული ვარსკვლავის, თეთრი ჯუჯის ნარჩენის მასა. ასეთმა ვარსკვლავებმა წყალბადის წვის პროცესიდაასრულეს და აქედან გამომდინარე, ჩვენს გალაქტიკაში არსებული წინა თაობის ვარსკვლავების ნარჩენები არიან“.
ასტრონომი ოსუალტის აზრით, „აინშტაინი იამაყებდა. მისმა ერთ-ერთმა უმთავრესმა წინასწარმეტყველებამ მკაცრ ტესტს გაუძლო“.
რა არის აინშტაინის რგოლები?
აინშტაინის მიერ ნაწინასწარმეტყველები ვარსკვლავების გრავიტაციული მიკროლინზირება ადრეც დაფიქსირდა. 1919 წელს, ვარსკვლავის შუქის გაზომვებმა, რომელიც მზის სრული დაბნელებისას გამრუდდა, აინშტაინის ზოგადი ფარდობითობის თეორიის ერთ-ერთი პირველი მტკიცებულება მოგვცა.
„როდესაც ვარსკვლავი ჩვენსა და სხვა ვარსკვლავს შორის ჩაივლის, გრავიტაციული ლინზირება სინათლის იდეალურად მრგვალ რგოლს აჩენს, რომელსაც აინშტაინის რგოლები ეწოდება“. - ამბობს ოსუალტი.
საჰუს ჯგუფმა დაახლოებით ასეთი სცენარი დააფიქსირა: ორი ობიექტი ოდნავ აცდენილები იყვნენ ერთმანეთისგან, ამიტომ აინშტაინის რგოლის ასიმეტრიული ვერსია წარმოიქმნა.
„რგოლი და მისი სიკაშკაშე გასაზომად ძალიან მცირე იყო, მაგრამ მისმა ასიმეტრიულობამ შორეული ვარსკვლავი თავისი ნამდვილი პოზიციიდან წანაცვლებული გამოაჩინა. აინშტაინის წინასწარმეტყველების ამ ნაწილს „ასტრომეტრიული ლინზირება“ ჰქვია და საჰუს გუნდი პირველი იყო, რომელმაც ამისი დაფიქსირება სხვა ვარსკვლავზე შეძლო“, ამბობს ოსუალტი.
„მთავარი იდეა ის არის, რომ ფონზე მყოფი ვარსკვლავის პოზიციის ხილული გარდატეხა პირდაპირ კავშირშია თეთრი ჯუჯის მასასა და გრავიტაციასთან.“ - განაცხადა ოსუალტმა.
ოსუალტის თქმით, ეს აღმოჩენა, სულ ცოტა, სამი მიზეზის გამო არის მნიშვნელოვანი:
1. „ კვლევა მოიცავს დიდი ხნის განმავლობაში გადაუჭრელ პრობლემას, რომელიც ამ თეთრი ჯუჯის (Stein 2051 B) მასასა და შედგენილობას ეხება.
2. „საჰუს გუნდმა დაამტკიცა ასტროფიზიკოსი სუბრაჰმანიან ჩანდრასეკარის 1930 წელს ნობელის პრემიის ამღები თეორია, რომელიც თეთრი ჯუჯა ვარსკვლავების მასებსა და რადიუსს შორის კავშირს ეხება. ახლა უკვე ვიცით, რომ Stein 2051 B იდეალურად ნორმალურია. ის არ არის მასიური თეთრი ჯუჯა ეგზოტიკური შედგენილობით, როგორც ეს თითქმის ერთი საუკუნის განმავლობაში ეგონათ.
3. „მასების განსასაზღვრი ეს მეთოდი ძალიან ღირებული იქნება ასტრონომებისთვის, რადგან შემდეგი კვლევებით, კიდევ ბევრ ასეთ ობიექტს აღმოვაჩენთ“.
მისი თქმით, საშუალო ვარსკვლავთმჭვრეტელისთვის ეს კვლევები მნიშვნელოვანია, რადგან „ჩვენს გალაქტიკაში წარმოქმნილი ვარსკვლავების 97%, მზის ჩათვლით, გახდებიან ან უკვე გახდნენ თეთრი ჯუჯები - ისინი გვიამბობენ ჩვენს მომავალზე, ისევე როგორც ჩვენს ისტორიაზე“.
-
გადახედვაპარლამენტმა ე.წ. ოფშორების შესახებ კანონი დაამტკიცა პარლამენტმა ე.წ. ოფშორების შესახებ კანონი დაამტკიცა
-
გადახედვავენერას ატმოსფეროდან კოსმოსში ნახშირბადი და ჟანგბადი ჟონავს ვენერას ატმოსფეროდან კოსმოსში ნახშირბადი და ჟანგბადი ჟონავს
-
გადახედვაOldboy-ის მიხედვით ინგლისურენოვან სერიალს გადაიღებენ Oldboy-ის მიხედვით ინგლისურენოვან სერიალს გადაიღებენ
-
გადახედვა"გერმანიის ელჩმა კანცლერის ციტირება სწორად მოახდინა, ბუნდესტაგის აბსოლუტური უმრავლესობა მკაცრად ეწინააღმდეგება აგენტების კანონს — როთი "გერმანიის ელჩმა კანცლერის ციტირება სწორად მოახდინა, ბუნდესტაგის აბსოლუტური უმრავლესობა მკაცრად ეწინააღმდეგება აგენტების კანონს — როთი
-
გადახედვაპროკურატურის თანამშრომლის სახელის გამოყენებით, თანხის გამოძალვის ფაქტზე, ორ პირს პატიმრობა მიესაჯა პროკურატურის თანამშრომლის სახელის გამოყენებით, თანხის გამოძალვის ფაქტზე, ორ პირს პატიმრობა მიესაჯა
-
გადახედვაპარლამენტთან ახალგაზრდები აქციას მართავენ — რუსთაველი გადაკეტილია პარლამენტთან ახალგაზრდები აქციას მართავენ — რუსთაველი გადაკეტილია
-
გადახედვააზერბაიჯანში, "ამორალური კონტენტის" გამო, 60-მდე ტიკტოკერი დასაჯეს აზერბაიჯანში, "ამორალური კონტენტის" გამო, 60-მდე ტიკტოკერი დასაჯეს
-
გადახედვააქციის დროს დაკავებული ირაკლი კუპრაძე და გელა ხასაია გაათავისუფლეს აქციის დროს დაკავებული ირაკლი კუპრაძე და გელა ხასაია გაათავისუფლეს
-
გადახედვადეგნანი: ვფიქრობ, კანონის შემობრუნების მიზეზი ისაა, რომ ოცნებამ არჩევნებზე საერთაშორისო სადამკვირვებლო მისიების მუშაობა არ დაუშვას დეგნანი: ვფიქრობ, კანონის შემობრუნების მიზეზი ისაა, რომ ოცნებამ არჩევნებზე საერთაშორისო სადამკვირვებლო მისიების მუშაობა არ დაუშვას
-
გადახედვასაგარეოში უარყოფენ, რომ საქართველოს ელჩი გერმანიაში ბუნდესტაგში დაიბარეს — რა ვიცით საგარეოში უარყოფენ, რომ საქართველოს ელჩი გერმანიაში ბუნდესტაგში დაიბარეს — რა ვიცით
-
გადახედვაჩახუტება ტკივილს, შფოთვასა და დეპრესიას მართლაც ამსუბუქებს — კვლევა ჩახუტება ტკივილს, შფოთვასა და დეპრესიას მართლაც ამსუბუქებს — კვლევა
-
გადახედვასაერთაშორისო გამჭვირვალობის სათავო ოფისი მოუწოდებს მთავრობას, გამოითხოვოს კანონპროექტი საერთაშორისო გამჭვირვალობის სათავო ოფისი მოუწოდებს მთავრობას, გამოითხოვოს კანონპროექტი
-
გადახედვაოპოზიციური პარტიების ერთობლივი განცხადება რუსულ კანონთან დაკავშირებით ოპოზიციური პარტიების ერთობლივი განცხადება რუსულ კანონთან დაკავშირებით
-
გადახედვატეილორ სვიფტი 19 აპრილს ახალ ალბომს უშვებს —ყველაფერი, რაც ალბომზე უნდა იცოდე ტეილორ სვიფტი 19 აპრილს ახალ ალბომს უშვებს —ყველაფერი, რაც ალბომზე უნდა იცოდე
-
გადახედვაარა, ფეისბუკი თქვენს ფოტოებს უნებართვოდ არ გამოიყენებს — რა ხდება სინამდვილეში არა, ფეისბუკი თქვენს ფოტოებს უნებართვოდ არ გამოიყენებს — რა ხდება სინამდვილეში
-
გადახედვაარ უღალატოთ ქართველი ხალხის უმრავლესობის მისწრაფებებს, მიმართავენ ევროპარლამენტარები საქართველოს მთავრობასა და პარლამენტს არ უღალატოთ ქართველი ხალხის უმრავლესობის მისწრაფებებს, მიმართავენ ევროპარლამენტარები საქართველოს მთავრობასა და პარლამენტს
-
გადახედვანახეთ: Boston Dynamics-მა ახალი ჰუმანოიდი რობოტი წარადგინა — ის სრულად ელექტროა ნახეთ: Boston Dynamics-მა ახალი ჰუმანოიდი რობოტი წარადგინა — ის სრულად ელექტროა
-
გადახედვახოაკინ ფენიქსის ნაპოლეონი საშინელებაა, მე უკეთესად ვითამაშებდი — ბრაიან კოქსი ხოაკინ ფენიქსის ნაპოლეონი საშინელებაა, მე უკეთესად ვითამაშებდი — ბრაიან კოქსი
-
გადახედვაამ აქციებმა დაგვანახეს საჭიროება და ხალხის მხარდაჭერა ამ კანონის მიმართ — შალვა პაპუაშვილი ამ აქციებმა დაგვანახეს საჭიროება და ხალხის მხარდაჭერა ამ კანონის მიმართ — შალვა პაპუაშვილი
-
გადახედვაგიორგი ჯანელიძე: კანონი გამოყენებული იქნება ბოროტად და შერჩევით, ამიტომ მოგვიწოდებენ დასავლეთიდან მისი არ მიღებისკენ გიორგი ჯანელიძე: კანონი გამოყენებული იქნება ბოროტად და შერჩევით, ამიტომ მოგვიწოდებენ დასავლეთიდან მისი არ მიღებისკენ
-
გადახედვაპრეზიდენტმა ვეტო დაადო ქალთა კვოტირების გაუქმების კანონებს პრეზიდენტმა ვეტო დაადო ქალთა კვოტირების გაუქმების კანონებს
კომენტარები